EBU BEKRİ EBHERÎ HAYATI
Onuncu yuzyılda Horasan bolgesinde yetişen velilerden İsmi, Abdullah bin Tahir bin Hatim etTai, kunyesi EbU Bekr'dir Ebheri nisbesiyle meşhur olmuştur Doğum yeri ve tarihi bilinmemektedir 941 (H330) senesinde vefat etti
Zamanındaki alim ve veli zatların sohbetlerinde ve ilim meclislerinde bulunan EbU Bekri Ebheri, YUsuf bin Huseyin erRazi'nin hizmetinde bulundu Ondan ilim oğrendi EbU Bekri Şibli'nin akranı olup, EbU Muzaffer Kirmasani ile arkadaşlık yaptı Hadis ilminde yuksek alim olup, hadisi şerif rivayet etti Zahiri ilimlerde yuksek bir alim, tasavvuf yolunda buyuk bir veli oldu İlim meclislerinde pekcok kimse bulunup istifade etti Vaz ve sohbetleriyle insanlara Allahu tealanın emir ve yasaklarını anlatıp, onların dunyada ve ahirette saadete kavuşmaları icin gayret etti Mahleb bin Ahmed elMısri onun sohbetleriyle ilgili olarak dedi ki: Bircok velinin sohbetinde bulundum Hicbirinin sohbeti bana EbU Bekri Ebheri'nin sohbeti kadar faydalı olmadı
EbU Bekri Ebheri hazretleri ilim ehline ve ilim oğreten hocaya cok onem verirdi Hocanın talebeye gore ana ve babasından daha kıymetli ve değerli olduğunu bildirirdi Ona; İnsan nasıl oluyor da hocasının emirlerine anne ve babasınınkinden daha fazla uyuyor?diye sorulunca; Anne ve baba, insan oğlunun fani hayatının sebebidir Yani onun bu dunyaya gelmesine sebeb olmuşlardır Hocası ise, onun baki, sonsuz hayatının sebebidir Cunku onun hem bu dunyada hem de sonsuz olan ahiret hayatında saadete kavuşmasına sebeptirbuyurdu
Bir sohbeti sırasında Peygamber efendimizin sallallahu aleyhi ve sellem şu hadisi şerifini nakletti: Ne mutlu nefsini kucultene ve kazancını helal yoldan temin edene, ic hali guzel, dışı da kerim olana ve insanlara da kotuluk yapmayana Ne mutlu ilmi ile amel edene, malının fazlasını dağıtana ve sozunun fazlasını tutan kimseye
Peygamber efendimizin ummetine olan şefkat ve merhameti husUsunda buyurdu ki:
Allahu teala, Peygamber efendimize vefatından sonra ummeti arasında vukU bulacak ayrılıkları ve başlarına gelecek musibetleri bildirdi Peygamber efendimiz bunu hatırladıkca uzulurdu Bunun icin, ummetinin Allahu teala tarafından bağışlanmasını isterdi
İnsanın başına gelen kotuluk ve musibetlerin onun faydasına ve kurtuluşuna vesile olacağını bildiren EbU Bekri Ebheri hazretleri buyurdu ki: Başa gelen musibet ve belalarda uc iyilik ve uc fayda vardır: Birincisi; o kimsenin buyuk gunahlarının affına sebeptir Yani o kimse gunahlarından temizlenir İkincisi; bu musibet ve bela o kimsenin kucuk gunahlarına da keffarettir Ucuncusu; sıkıntılara dalıp, Allahu tealayı, sevgili Peygamberimizi ve buyuk zatları hatırlamaya sebeb olur
Her sınıf insanın bir himmeti, ulaşmak icin gayret ettiği bir gayesi vardır Salihlerin himmeti de Allahu tealaya isyan etmeden, O'nun razı olduğu işleri yapmaktır Alimlerin himmeti sevabın artmasına gayret etmektir Ariflerin himmeti kalplerinde Allahu tealanın buyukluğunu bulundurmak, Allahu tealayı hatırlamaya mani olan şeyleri terk etmektir
Bir gun bir cenazede bulundu Olenin yakınları cok ağlıyorlardı EbU Bekri Ebheri hazretleri şu meale gelen bir şiir okuyarak; Kendini unutmuş bir halde, ağlıyor olunun haline Olunun yakınlarının, mevtaya az taziyede bulunduklarını iddia ediyor O kimse akıl ve fikir sahibi olsaydı, kendi bulunduğu hale ağlardıEsas ağlanması gereken kimsenin imanla giden mevta değil, geride kalan kimseler olduğunu, cunku olenin dunyanın gunah ve sıkıntılarından kurtulduğunu bildirdi
İlmi vehbinin yani Allahu tealanın ihsan ettiği calışmakla ele gecmeyen ilmin, ilmi kesbiden yani calışarak oğrenilen ilimden daha ustun olduğunu bildiren EbU Bekri Ebheri buyurdu ki: İlim şupheye maruzdur Yakinde ise şuphe soz konusu değildir Yakin olan yerde şuphe olmaz ki, zıtlık olsun Tasavvuf ehlinin ilmi ilk zamanlar kesbidir, sonraları vehbi ve bedihi hale gelir Bu ilimde şuphe olmaz
Omrunu İslam dininin emir ve yasaklarını oğrenmek, oğretmek yolunda sarf eden EbU Bekri Ebheri hazretleri, 941 (H330) senesinde vefat etti
GUZEL AHLAK
EbU Bekri Ebheri hazretleri ilimde yuksek olduğu gibi, guzel ahlak sahibiydi Kendisine karşı saygısızlık yapanları affederdi Bir gun carşıda dolaşırken, bir manifaturacı dukkanının onunden gecti Manifaturacının oğlu, EbU Bekri Ebheri'nin sohbetine katılanlardan birisiydi O genc, EbU Bekri Ebheri'yi gorunce, dukkanı bırakıp peşinden gitti Manifaturacı, dukkana gelip oğlunu goremeyince cok kızdı ve hemen onların arkasından gidip oğlunu kolundan tuttu Ona eziyet ederek, alıp dukkana getirdi Bu hadise EbU Bekri Ebheri hazretlerini cok uzdu Sabah olunca manifaturacının kapısına, yanına hizmetcisini alarak geldi Manifaturacıyı dışarı cağırdı ve ona; Dun geceyi cok huzursuz gecirdim Dunyalık olarak sadece şu hizmetcim var Şayet dun seni incittiğimden dolayı kabUl edersen, bunu sana verdim gitti Yok eğer kabUl etmezsen onu azad ettim gittidedi Manifaturacı hemen af dileyerek; Olacak şey değil Hatayı, gunahı ben işledim Fakat sen ozur diliyorsundedi Bunun uzerine EbU Bekri Ebheri; Doğrusu gunahı sen işledin, fakat elemi bana erişti ve beni uzdudedi Bundan sonra manifaturacı yaptığına pişman oldu ve tovbe etti EbU Bekri Ebheri'nin sohbetlerini hic kacırmadı
Onuncu yuzyılda Horasan bolgesinde yetişen velilerden İsmi, Abdullah bin Tahir bin Hatim etTai, kunyesi EbU Bekr'dir Ebheri nisbesiyle meşhur olmuştur Doğum yeri ve tarihi bilinmemektedir 941 (H330) senesinde vefat etti
Zamanındaki alim ve veli zatların sohbetlerinde ve ilim meclislerinde bulunan EbU Bekri Ebheri, YUsuf bin Huseyin erRazi'nin hizmetinde bulundu Ondan ilim oğrendi EbU Bekri Şibli'nin akranı olup, EbU Muzaffer Kirmasani ile arkadaşlık yaptı Hadis ilminde yuksek alim olup, hadisi şerif rivayet etti Zahiri ilimlerde yuksek bir alim, tasavvuf yolunda buyuk bir veli oldu İlim meclislerinde pekcok kimse bulunup istifade etti Vaz ve sohbetleriyle insanlara Allahu tealanın emir ve yasaklarını anlatıp, onların dunyada ve ahirette saadete kavuşmaları icin gayret etti Mahleb bin Ahmed elMısri onun sohbetleriyle ilgili olarak dedi ki: Bircok velinin sohbetinde bulundum Hicbirinin sohbeti bana EbU Bekri Ebheri'nin sohbeti kadar faydalı olmadı
EbU Bekri Ebheri hazretleri ilim ehline ve ilim oğreten hocaya cok onem verirdi Hocanın talebeye gore ana ve babasından daha kıymetli ve değerli olduğunu bildirirdi Ona; İnsan nasıl oluyor da hocasının emirlerine anne ve babasınınkinden daha fazla uyuyor?diye sorulunca; Anne ve baba, insan oğlunun fani hayatının sebebidir Yani onun bu dunyaya gelmesine sebeb olmuşlardır Hocası ise, onun baki, sonsuz hayatının sebebidir Cunku onun hem bu dunyada hem de sonsuz olan ahiret hayatında saadete kavuşmasına sebeptirbuyurdu
Bir sohbeti sırasında Peygamber efendimizin sallallahu aleyhi ve sellem şu hadisi şerifini nakletti: Ne mutlu nefsini kucultene ve kazancını helal yoldan temin edene, ic hali guzel, dışı da kerim olana ve insanlara da kotuluk yapmayana Ne mutlu ilmi ile amel edene, malının fazlasını dağıtana ve sozunun fazlasını tutan kimseye
Peygamber efendimizin ummetine olan şefkat ve merhameti husUsunda buyurdu ki:
Allahu teala, Peygamber efendimize vefatından sonra ummeti arasında vukU bulacak ayrılıkları ve başlarına gelecek musibetleri bildirdi Peygamber efendimiz bunu hatırladıkca uzulurdu Bunun icin, ummetinin Allahu teala tarafından bağışlanmasını isterdi
İnsanın başına gelen kotuluk ve musibetlerin onun faydasına ve kurtuluşuna vesile olacağını bildiren EbU Bekri Ebheri hazretleri buyurdu ki: Başa gelen musibet ve belalarda uc iyilik ve uc fayda vardır: Birincisi; o kimsenin buyuk gunahlarının affına sebeptir Yani o kimse gunahlarından temizlenir İkincisi; bu musibet ve bela o kimsenin kucuk gunahlarına da keffarettir Ucuncusu; sıkıntılara dalıp, Allahu tealayı, sevgili Peygamberimizi ve buyuk zatları hatırlamaya sebeb olur
Her sınıf insanın bir himmeti, ulaşmak icin gayret ettiği bir gayesi vardır Salihlerin himmeti de Allahu tealaya isyan etmeden, O'nun razı olduğu işleri yapmaktır Alimlerin himmeti sevabın artmasına gayret etmektir Ariflerin himmeti kalplerinde Allahu tealanın buyukluğunu bulundurmak, Allahu tealayı hatırlamaya mani olan şeyleri terk etmektir
Bir gun bir cenazede bulundu Olenin yakınları cok ağlıyorlardı EbU Bekri Ebheri hazretleri şu meale gelen bir şiir okuyarak; Kendini unutmuş bir halde, ağlıyor olunun haline Olunun yakınlarının, mevtaya az taziyede bulunduklarını iddia ediyor O kimse akıl ve fikir sahibi olsaydı, kendi bulunduğu hale ağlardıEsas ağlanması gereken kimsenin imanla giden mevta değil, geride kalan kimseler olduğunu, cunku olenin dunyanın gunah ve sıkıntılarından kurtulduğunu bildirdi
İlmi vehbinin yani Allahu tealanın ihsan ettiği calışmakla ele gecmeyen ilmin, ilmi kesbiden yani calışarak oğrenilen ilimden daha ustun olduğunu bildiren EbU Bekri Ebheri buyurdu ki: İlim şupheye maruzdur Yakinde ise şuphe soz konusu değildir Yakin olan yerde şuphe olmaz ki, zıtlık olsun Tasavvuf ehlinin ilmi ilk zamanlar kesbidir, sonraları vehbi ve bedihi hale gelir Bu ilimde şuphe olmaz
Omrunu İslam dininin emir ve yasaklarını oğrenmek, oğretmek yolunda sarf eden EbU Bekri Ebheri hazretleri, 941 (H330) senesinde vefat etti
GUZEL AHLAK
EbU Bekri Ebheri hazretleri ilimde yuksek olduğu gibi, guzel ahlak sahibiydi Kendisine karşı saygısızlık yapanları affederdi Bir gun carşıda dolaşırken, bir manifaturacı dukkanının onunden gecti Manifaturacının oğlu, EbU Bekri Ebheri'nin sohbetine katılanlardan birisiydi O genc, EbU Bekri Ebheri'yi gorunce, dukkanı bırakıp peşinden gitti Manifaturacı, dukkana gelip oğlunu goremeyince cok kızdı ve hemen onların arkasından gidip oğlunu kolundan tuttu Ona eziyet ederek, alıp dukkana getirdi Bu hadise EbU Bekri Ebheri hazretlerini cok uzdu Sabah olunca manifaturacının kapısına, yanına hizmetcisini alarak geldi Manifaturacıyı dışarı cağırdı ve ona; Dun geceyi cok huzursuz gecirdim Dunyalık olarak sadece şu hizmetcim var Şayet dun seni incittiğimden dolayı kabUl edersen, bunu sana verdim gitti Yok eğer kabUl etmezsen onu azad ettim gittidedi Manifaturacı hemen af dileyerek; Olacak şey değil Hatayı, gunahı ben işledim Fakat sen ozur diliyorsundedi Bunun uzerine EbU Bekri Ebheri; Doğrusu gunahı sen işledin, fakat elemi bana erişti ve beni uzdudedi Bundan sonra manifaturacı yaptığına pişman oldu ve tovbe etti EbU Bekri Ebheri'nin sohbetlerini hic kacırmadı