Olumlu bir yaklaşımla en dağınık çocuklara bile düzenli olmanın önemi öğretilebilir, temiz ve tertipli olma alışkanlığı kazandırılabilir… Okul öncesi yaştaki çocuğunuzun eşyalarını, oyuncaklarını toplamamasından, giysilerini rastgele yerlerde bırakmasından, odasının aşırı dağınık olmasından mı şikâyetçisiniz? Eşyalarını toplamasını istediğinizde öfkeleniyor, sizi duymazdan geliyor veya konuyu değiştirmeye mi çalışıyor?
YAPMAMANIZ GEREKENLER:
Sürekli olumsuz konuşma, söylenme ve tehditkar konuşmak çocuklara olumlu davranışları öğretme konusunda yararlı olmaz. Çocuğunuza derli toplu olmayı öğretmek istiyorsanız, bunları yapmamaya özen göstermelisiniz..
[*]Sürekli söylenmeyin: Söylenme başladığında dinleme biter! Bunun yerine çocuğunuza bir seferde çıkarabileceği oyuncaklarının sayısının bir sınırı olduğunu yumuşakça belirtin. Bu sınıra ulaştığında bazılarını kaldırma zamanının geldiğini hatırlatın. Hatta toparlama işinin onu çok fazla meşgul etmemesi için yardım teklifinde bulunun. Ancak işin çoğunu onun yapmasına dikkat edin. [*]Negatif ifadeler kullanmayın: “Ne kadar tembelsin”, “ne dağınık bir çocuksun” gibi olumsuz ifadeler kullanmayın. Bu tür sözler çocuklar için incitici olabilir ve kendisiyle ilgili olumsuz duygular beslemesine neden olabilir. Bunun yerine, çok oyuncağın olmasının heyecan verici olduğunu anladığınızı ancak bunlarla oynamaya devam edebilmesi için bir kısmını kaldırmasının gerekli olduğunu anlatın. [*]Oyuncakları atmakla tehdit etmeyin: Toplamadığı oyuncakları atacağınız tehdidini savurmayın.
Böyle bir tehditte bulunmanız halinde ya bunu gerçekten uygulamanız gerekir ya da disiplin konusunda inandırıcılığınızı yitirirsiniz. Bunun yerine bir “oyuncak mola kutusu” oluşturabilirsiniz. Kendisine hatırlattığınız halde toplamadığı oyuncakları bu “mola kutusuna” koyabilir ve önceden belirlemiş olduğunuz süre bitmeden bu oyuncakları almasına izin vermeyebilirsiniz.
YAPMANIZ GEREKENLER:
Olumlu pekiştirme her zaman söylenme ve tehditlerden çok daha yararlı olur. Küçük çocuğunuzun toplama konusunda gönüllü olmasını sağlayabilecek bazı ipuçları:
- Toplamayı oyun haline getirin: Saati kurun ve çocuğunuzdan sürenin sonunda odasını toplamayı bitirmesini isteyin. Süre bitmeden toplarsa, kazanır! Teşvik edici olması için örneğin özel bir film izlemek, uykudan önce fazladan iki masal daha okumak gibi bir ödül de belirleyebilirsiniz.
- İşi kolaylaştırın: Örneğin bir seferde çıkarabileceği oyuncak sayısını sınırlayarak, odasına onun erişebileceği yükseklikte raflar ve açıp kapaması kolay oyuncak kutuları koyarak çocuğunuzun eşyalarını toparlamasını kolaylaştırın.
- Çocuğunuzu evin toparlanmasına dahil edin: Masayı toplamak, bulaşık makinesini boşaltmaya yardım etmek gibi görevler vererek, çocuğunuzun evinizin rutin toparlama işlerine dahil olmasını sağlayın.
- Zaman verin: Eşyalarını toplamasını 15 dakika önceden hatırlatmak çocuğun kendini buna hazırlamasına yardımcı olur.
- Belirli ve net konuşun: Çocuğunuza odasını toplamasını söylemek yerine, tam olarak neyi yapmasını istediğinizi söyleyin: Yerdeki giysileri topla, kitapları rafa koy, oyuncakları kutuya koy, gibi…
- Çocuğunuzun derli toplu olmasını takdir edin: Eşyalarını topladığında, özellikle de bunu kendisine hatırlatılmadan yaptığında çocuğunuzu takdir edin.