Evreni Yok Etmemiz Mümkün mü?

Büyük güçler, büyük sorumlulukları da beraberinde getirir Dünya üzerindeki gücümüzü ve bilgimizi daha da ileriye taşımamız, Dünya üzerindeki canlı yaşamı ya da en azından insanlığı yok edebilme ihtimalimizi her geçen gün arttırıyor Peki, evreni yok etmemiz mümkün mü? CERN ’deki Büyük Hadron Çarpıştırıcısı parçacıkları çarpıştırmaya başladığı sıralardaki yaygaraları hatırlayın Birkaç facia tellalı, bu deneylerin kıyamete açılan bir kapı olduğunu iddia ediyordu Var olan bu öfke, protonların yüksek enerjilerle çarpıştırılıp araştırılması ile tetiklendi Einstein ’ın genel görelilik teorisine göre; bu dek yüksek enerjinin atomdan daha minik hacimde yoğunlaştırılması, evreni ve zamanı bozup evrenin dokusunda bir delik açabilmeye yetebilir Bu ufak kara delik aniden büyüyerek evreni yutabilirCERN, bu ihtimali ciddiye alıyor ve emniyetsağlık durumu tedbirlerini çalışma alanında göz önünde bulunduruyor 2008 yılında açıklandığı üzre de, bu afet senaryolarının gerçekleşmesi yaklaşık olarak imkansız Büyük Hadron Çarpıştırıcısı ’nın enerjisi orijinalinin 2 katına çıkartılsa zeka, herhangi bir felaketin gerçekleşmesi söz konusu değil Fakat, yine de tamamen bu işten sıyrılmış değiliz Çünkü, 2019 yılında Büyük Hadron Çarpıştırıcısı ’nda keşfedilen Higgs bozonu, fiilen evrenin iyice öbür bir yolla değil edilebileceğine inanmamıza sebep olduCase Western Reserve University ’den Lawrence Krauss ve James Dent, bu tehlikeye ilk defa 2008 yılında uyarı çekmişlerdi Krauss ve Dent ’in belirttiğine kadar, problem, evrenin kuantum fiziğinin kanunlarına tarafından işlemesi ve bu sistemin gözleminin kuantum durumu etkileyebilmesinden kaynaklanıyorBu koşul size Schrödinger ’in kedisi formundan bilinen gelebilir Bu kedi, kapalı bir kutuda ölümcül bir zehir ile yaşayan hayali bir hayvandır Kutu açılana kadar kedi, hem ölü keza diri olarak bulunur Ama, kutuyu açma eylemi, olası geleceklerinden birisini görmemize olanak sağlar Kutu kapalıyken hem ölü ayrıca diri olarak bulunabilecek kedi, kutu açıldığında ya ölü veya diri olabilir Bunun imkansız görünmesinin sebebi basit bir şekilde insana özgü sezgilerimizin bu duruma bilinen olmamasıdır Fakat kuantum mekaniğinin acayip kurallarına göre bu tam olarak mümkündür Bunun gerçekleşebilmesinin sebebi, kuantum mekaniğindeki olanak alanının devasa olmasıdır Matematiksel olarak bir kuantum mekaniği durumu, bütün mümkün durumların bir toplamıdır (yani süperkonumudur) Schrödinger ’in kedisi ’nin durumunda kedi, ‘ölü ’ ve ‘diri ’ durumlarının süperkonumunda (aynı anda her ikisinde pat diye) bulunur Başka bir deyişle, insan gözlemi sistemin durumunu değiştirirKrauss ve Dent ’in önermesine kadar, aynı bir şart cihan için de uygulanabilir Kosmos için kuantum hal yazmak, teorik olarak olası Bambaşka haller arasındaki bu geçişler, tıpkı Schrödinger ’in kedisi deneyinde olduğu gibi, insan gözlemi ile etkilenebilir Tüm kosmosa ait bir özelliğin gözlemlenmesi, evrenin genişlemesini hızlandırdığı düşünülen karanlık enerji gibi, halihazırda bulunan iki ayrı halin belli tek bir ışık halkası dönmesine sebep olabilir Yani, bir süpernovaya görmek, bütün bir evrenin kuantum halini değiştirmeye yeterlidirBu gözlemin sonucu, evrenin halini resetleyebilir Başka bir deyişle, evrenin halini birkaç adım geriye götürebilir Lakin, bu durumda uzak ihtimal olarak bir facia da mevcut Çünkü, sahiden biz, fizikçilerin false vacuum olarak adlandırdığı, uzay ve zamanın stabil olmayan bir yapısında yaşıyoruz Bu durum, evrenin kuantum halinin yavaş yavaş daha stabil olana doğru bozunduğu anlamına geliyor Bundan dolayı, gözlem gerçekleştirmek bu kuantum haleaniden geçmenin bir anahtarı olabilir Cihan bir anda kendi varlığına son verip, bizim bundan böyle içinde olmadığımızdaha stabil bir kosmos olarak ortaya çıkabilirTabii fakat, bu görüş ilk ortaya atıldığında oldukça tartışmalıydı Çünkü, fizikçilerin false vacuum olarak adlandırdığı sistemin içerisinde yaşayıp yaşamadığımızı bilmiyorduk Ama, Higgs bozonunun bazı özellikleri gösteriyor oysa, adeta belli bir şekilde false vacuum içerisinde yaşıyoruz Şimdilerde Arizona State University ’de çalışmalarına devamlı Krauss ’un belirttiğine kadar; bu buluş, sorunları daha amacına yerinde tartışmamızı sağladıŞu anda, muhakkak bir şekilde kozmozu gözlemlemenin, kozmozun kuantum halini etkileyip etkilemeyeceğini bilmiyoruz Eğer etkiliyorsa, gerçekte de evrenin ölümünün zeminini hazırlıyor olabiliriz Ama, tıpkı Büyük Hadron Çarpıştırıcısı ’ndaki kara delik korkusunda olduğu gibi, geceleri uykumuzu kaçıracak bir durum söz konusu yok Yani bu şart, sadece bir hafıza deneyi; felaketin habercisi yokKaynak*Bilimfili Evreni Değil Etmemiz Muhtemel mü?http:bilimfilicomevrenideğiletmemizmumkunmu sizlere bilgilihocamcom farkıyla sunulmuştur