Aralık 2019’da ortaya çıkan ve çok kısa müddette tüm dünyaya yayılan koronavirüs, bugüne kadar görülmemiş kısıtlamalara maruz kalmamıza neden olmuştu. Ancak en kıymetlisi virüs, dünya çapında 6 milyondan fazla insanın hayatını kaybetmesinden sorumlu olmuştu. Geçtiğimiz aylardaysa aşılamanın tesiriyle hadise sayıları dünya çapında gerilemişti.
Türkiye’de de hadise sayıları dünyayla paralel olarak gerilemiş, günlük hadise sayısı 1000’in altına düşmüştü. Sayıların gerilemesiyle koronavirüs kısıtlamalarına da veda etmiştik. Lakin Sıhhat Bakanlığı’nın 11-17 Temmuz haftasına dair paylaştığı yeni bilgiler, kısıtlama öncesi hadise sayılarına yine dönmek üzere olduğumuzu gösterdi.
Günlük 30 bin üzerinde olay görüldü:
Sağlık Bakanlığı’nın haftalık COVID-19 tablosuna nazaran 11-17 Temmuz haftasında toplam 226 bin 532 olay tespit edildi. Bu sayıyla Türkiye’de bugüne kadar tespit edilen olay sayısı 15 milyon 524 bini aştı. Virüsün vefat oranının büyük oranda düştüğü bilinirken, geçtiğimiz hafta 96 vatandaşın hayatını kaybettiği paylaşıldı.
Peki bu tablo bize ne gösteriyor?
Sağlık Bakanlığı’nın paylaştığı tablo bizler için aslında önemli bir hatırlatıcı ve uyarıcı niteliği taşıyor. İdare, koronavirüs kısıtlamalarını kaldırmış olsa da neredeyse hepimiz bu kısıtlamaların akabinde salgın büsbütün yok olmuşçasına davrandık. Evet, hastalık aşının tesiriyle eskisi kadar yüksek mevt oranlarına neden olmuyor. Ama tekrar de COVID-19 ağır bir hastalık olarak geçirilebiliyor. Hayat kalitemizi bir müddetliğine düşürüyor. Ayrıyeten bu hastalığın uzun periyodik tesirlerinin de hala büyük bir soru işareti olduğunu, bu husustaki araştırmaların devam ettiğini söyleyelim.
Önlemlerimizi artırmazsak yine sıkıntı günlere dönebiliriz:
COVID-19 olay sayısı, son haftalarda sırf ülkemizde değil, tüm dünyada artıyor. Hem dünya çapında hem de ülkemizdeki uzmanların ağzındansa benzeri sözler çıkıyor: Artan olay sayılarına karşı çabucak tedbir alınmalı. Yoksa ‘yeni dalga’ olarak kabul edilen bu son artış, sonbahar periyodunda güç günlerle karşılaşmamıza neden olabilir.
Bilim Heyeti üyesi: "Kötü günlerin geride kaldığını düşünüyorum"
Bilim Şurası Üyesi Prof. Dr. Tevfik Özlü, artan hadiselerin akabinde zarurî kapanmaların gündemde olmadığını belirtti. Özlü, virüse karşı toplumsal bağışıklık oluştuğunu da vurguladı. Lakin riskli kümelerin dikkat etmesi gerektiğini belirterek açıklamalarına şu biçimde devam etti:
"Grip düşünün mesela. Daha evvel grip geçirmiş olmanız sizin bir daha grip geçirmeyeceğiniz manasına gelmiyor. Bu da onun üzere. Yani bu oluşan bağışıklık bütünüyle sizi hasta olmaktan korumuyor lakin tekrar de oluşan bağışıklığın hastalığın ağır seyretmesini engelleyici bir özelliği olduğunu sanıyorum, ben bu türlü inanıyorum. Zira toplumda bir bağışıklık oluştu. Yani gerek aşılamalardan ötürü gerek hastalığı geçirenlerden ötürü. Kâfi seviyede olmasa bile bir bazal müdafaa oluştu. Bu hastalığın daha hafif seyretmesine yol açıyor. Bir de virüsün geçirdiği mutasyon da tıpkı tarafta olunca bu yeterli bir gelişme. Ben artık 2020- 2021'deki üzere tekrar kaotik bir ortama geri döneceğimizi düşünmüyorum. Makus günlerin geride kaldığını düşünüyorum.
Bir de yüksek riskli ortamlar var. Mesela toplu taşıma bunlardan bir tanesi, asansörler bunlardan bir tanesi, kapalı, dar ve havalandırılmamış. Başka insanların kullanımına açık. Bu türlü bir yerde maskesiz bulunmak riskli elbette. Onlara dikkat etmek lazım. Bir de doğal düğün, dernek, nişan, kelam, mevlit, konserler, sinemalar, tiyatrolar, mitingler, ibadet yapılan yerler, kalabalık ortamlar. Buralarda maskeli olmak lazım. Dikkatli olmak lazım. Arayı müdafaaya çalışmak lazım. Tekrar kapanma beklentim yok. Yani zarurî bir kapatma ya da o o denli bir gereksinim olacağını düşünmüyorum. O denli bir şey gündemde değil. Zati tüm dünyada da bu türlü bir beklenti yok. Yalnızca birtakım ülkelerden maske kullanımı konusunda tavsiyeler var. Onu zati biz baştan beri yapıyoruz. Ben şu anda da maske kullanıyorum. Mesela hastanede daima maske kullanıyorum. Onun dışında bu türlü dar, kapalı, âlâ havalandırılmamış toplumsal alanlarda maske kullanmaya devam ediyorum."
Peki ferdî olarak biz ne yapmalıyız?
Uzmanlar, sıkıntı günlere tekrar dönmemek için son devirde aktarılan PCR testlerinin yapılması gerektiğini, test sonuçlarının günlük olarak paylaşılması gerektiğine dikkat çekiyor. Bununla birlikte eksik aşıların ve hatırlatma dozlarının tamamlanmadığını da vurguluyor.
Vakaların daha fazla artmaması ve muhtemel kısıtlamalarla tekrar boğuşmamak için kişisel olarak yapmamız gereken şey, tekrar sosyal uzaklık kuralına dikkat etmek, kendimizi ve bulunduğumuz ortamı dezenfekte etmek, rastgele bir hastalık durumunda etrafa bakteri saçmamak için maske takmak ve aşılarımızı ve hatırlatma dozlarını vaktinde yaptırmaktan geçiyor. Bu tedbirleri ferdi olarak şimdiden almaya başlamazsak, kendimizi uzmanların aslında uzun müddettir dillendirdiği durum içinde bulabiliriz. Virüs, hala ortamızda dolaşıyor.