haberleşmenin geçmişi hakkında yazılar,
haberleşmenin geçmişiyle ilgili yazı,
haberleşmenin tarihçesi ile ilgili yazılar
Toplumsal bir varlık olan insanın en manâlı özelliklerinden birisi de kendi cinsiyle ilişki kurması, duygu ve düşüncelerini bir diğerine aktarmasıdır İnsanın bu özelliği onda varolan iletişim yeteneği ile ilgilidir Millet çağlar boyu birbirleri ile bu yetenekleri doğruca etkileşimde bulunmuşlar, kültürlerini, uygarlıklarını geliştirmelerinde bu etkileşimlerinin rolü büyük olmuştur
İnsanlığın birincil döneminde iletişimde önce ses vardır İnsan kendisini çıkardığı değişik seslerle, çığlıklarla ve bunları desteklediği fiziki hareketlerle açıklama etmiştir Bunun yanı sıra ilkel resimlerle, çizgilerle insanın mesajını aktarması da insanlığın irtibat tarihinde sanatın birincil izlerinin göstergesi olmuş, günümüzün sanatsal anlatımlarına ulaşana dek sanat öncülüğüyle iletişim kurma biçimleri de evrimsel bir çizgi izlemiştir İnsanın iletişiminin gelişiminde en öncelikle gelen koşul hiç kuşkusuz dilin ortaya çıkması, konuşmanın başlaması, yani sözün kurulması, zamanla yazının bulunması, sözlü ve yazılmış ifade biçiminin güçlenmesi olmuştur
Irtibat biçimleri zamanla büyük gelişmeler kaydetmiş, yakın çevreyle iletişimin yanına, dünyanın bir öteki ucundaki insanlarla da irtibat, çabuk teknolojik gelişimle mümkün hâle gelmiştir
Kişiler arası ilişkilerde ve tüm toplumsal alandaki etkileşimde en kayda değer faktörlerden birisi olan iletişim kurma eylemi, kaynağını en ilk olarak dil becerisinden, sözlü ve yazılı ifade yeteneğinden, bunların yanına keza maddi sembollerden almaktadır İnsanın bu eyleminin en ilk kez ilişkili olduğu serbest alanları da fikir ve ifade özgürlüğü ile irtibat özgürlüğüdür
Düşünsel hür, en kısa biçimde, kişinin serbest düşünme yetisine sahip olması yanında, zihin ve kanılarını serbestçe açıklayabilmesi anlamına gelir Düşünsel hür bununla beraber diğer düşüncelere ulaşabilme özgürlüğünü (haber alma, bilim ve sanat öğrenme özgürlüklerini); din ve vicdan özgürlüğünü de içerir İnsan Hakları Evrensel Bildirgesinin 19 maddesindeki her bireyin görüş ve anlatım özgürlüğü hakkı vardır; bu adalet görüşleri nedeniyle kaygı duymama hakkı ile ülke sınırları söz konusu olmaksızın, herhangi bir anlatım aracıyla, veri ve düşünceleri araştırma, edinme ve bölüştürme hakkını içerir ifadesi us özgürlüğünün gerçekleşmesi için irtibat özgürlüğüne de aksan yapar
Kişiler arası ilişkilerde ve toplumsal yaşamın her alanında (konut, mektep, iş yeri, kamu mekânları vs) büyük önemi olan iletişimde zaman zaman sıkıntılarla veya engellerle karşılaşılması, gündelik yaşamda bazı sorunlar yaratmakla kalmayıp, gelecekteki akıl ve eylemlere de tesir etmektedir
İnsanın irtibat eyleminde, dil, dilin kullanımı ve kültürel boyut ilk öneme sahiptir Bir aktarım aracı olarak dilin kişide tatmin edici veya yetersiz gelişmiş olması, kişinin kullandığı dilin zenginliği ya da kısırlığı insanî etkileşimlerin canlılığında ve dinamiğinde öbür biçimde rol oynamaktadır Çünkü dilin zenginliği, kurgusal yapısı, düşünme biçimini etkilemekte, ona yeni boyutlar katmakta, olayları, kavramları yorumlamada, duyguların farkına varmada ve tüm bunları olduğu gibi açıklama etmede, yani bir diğerine aktarmada, toplumsal ve kültürel yaşamı zenginleştirmede manâlı katkılarda bulunmaktadır
Baskıcı ve otoriter, dışarıdan denetime dayalı, ön yargılı bir kültürden beslenen iletişim biçimiyle, demokratik, öz denetime, başkalarına aleyhinde sorumluluğa dayalı, özgürlükçü bir zemine sahip irtibat tarzının söylemleri, algılamaları, mesajları da bambaşka olacaktır İtaat kültüründe, yetkenin dikte ve söylemlerine göre davranılır; bunlara uymanın haricen hafıza ve söylem geliştirilmez, dar bir alanda kapalı tarzda bir yaşam vardır; dolayısıyla irtibat de kalıp mesajları aktarmaktan ibarettir Özgürlükçü, eşitlikçi, karşılıklı, marifetli, keşfedici bir iletişim biçimi söz konusu değildir
Kişinin içine doğduğu, yetiştirildiği ortamdaki irtibat tarzının onun düşünme, açıklama etme, kendine ve başkalarına dönük tutumlarını etkilemesi kaçınılmazdır Dolayısıyla ailedeki, okuldaki vs toplumsal yaşam alanlarındaki ilişki biçimlerinin demokratik ya da otoriter olması, açık veya kapalı olması etkili iletişimin önünü açacak ya da tıkayacaktır
Bireylerin duygu ve düşüncelerini açıklama etme becerisinin geliştirilmesi, gerek aile lüzum mektep ve diğer toplumsal alanlardaki ilişkilerin demokratik bir tarzda gerçekleşmesi, keza kişiler arası keza de toplumsal ilişkilerde etkin iletişime ihtimal verecektir Bunların yanına kişiler arası ilişkilerde etkili iletişimi karşılayan bir diğer öğe da etkin dinleme becerisidir Etkili dinleme, bir diğeriyle olan ilişkiye karşı sorumluluktaki en kayda değer boyutlardan biridir İçinde ötekine karşısında saygıyı, onu kabul etmeyi, ona layık vermeyi, empatiyi, algılamayı, algıladıklarını yansıtarak sınamayı, ayrıntıların farkına varmayı, dolayısıyla eşitlikçi, demokratik bir tutumu barındırır
En kayda değer sosyalleşme ortamlarından biri olan okul, irtibat tarzının gelişmesinde manâlı bir rol oynamaktadır Kişi birçok beceriyi, okulda edinmektedir Dolayısıyla okul eğitiminde kişinin yüz yüze geldiği davranış ve davranışların onun ilişki ve irtibat biçimine de etkisi de büyük olacaktır
Özgürlük ve demokratik bir okul ortamında bireylerin hafıza ve duygularına hürmet duyulur, bambaşka düşünceler hiçbir baskı hissetmeden ortaya konulurlar, kişiler birbirlerinin düşünce, duygu ve yorumlarını algılamak için zorunlu açık iletişim becerilerini edinmişlerdir Kendi laf haklarına olduğu dek başkalarının söz hakkına da saygı gösterirler ve bu hakkı onlarda korurlar, çatışmaların çözümünde güce dayalı fayda, bir tarafın haklı çıkması yok denklik ve adalet ilkesi söz konusudur Her iki tarafın da anlaşacağı çözümleri üretme becerisine sahiptirler Bu prensip ve becerilere göre eğitim sisteminin daha alçak yapısını yaratıcı toplumlarda insan hakları kültürünün gelişmiş olması şaşırtıcı değildir
Toplumdaki bireylerin yetiştirilmesinde ilk olarak gelen kurumlardan birisi olan okulun kültürünün demokratik olması, bireylerin söz hakkına özen gösterilmesi, belirlenmiş bir konuda, durumda, sorunda birbirleriyle etkin irtibat kurabilecekleri kanalların açık olması, onların insan hak ve özgürlüklerine saygılı olmalarında, demokratik vatandaşlık bilinç ve sorumluluğunu kazanmalarında büyük önem taşır Iletişim kanallarının açık olduğu bir ortamda, bireyler herhangi bir sorun aleyhinde etkili, becerikli çözümler üretirler, bir çemberin içinde sıkışıp kalmadan yaşam alanlarını genişletirler, etraflarına karşı duyarlılıkları ve mesuliyet bilinçleri gelişir
Sınıf ortamında kullanılan sözsüz (mimikler, jestler, oturuş ve duruş tarzı, göz teması vb) ve sözlü iletişimin etkili ve dinç olması, öğrencilerin özerk fikir ve anlatım yeteneklerini geliştirmelerine olanak sağlar Sözlü ve sözsüz mesajların çelişkili, içtenliksiz olmasından kaçınılması, öğrencilerin bir soru, bir sorun, bir koşul, bir olay hakkında us, açıklama geliştirmelerine süre tanınması, anlatımın dağıtılmış yollarının ( hikaye, resim, şiir, yazı, şarkı,poster vs)kullanımının önünün açılması yöntemleri onların kavrama, dinleme, algılama, sezgi ve anlatma dolayısıyla iletişim becerilerini geliştirecektir
Demokratik bir eğitim ortamında öğrencilerin etkin iletişimlerine olasılık sağlanması, onların becerikli, inceden inceye araştıran tarzda düşünmelerini geliştirecek, kavga yoluyla öğrenmelerini, öbür fikirleri dikkate alarak çalışmalarını iş birliği içinde gerçekleştirmelerini sağlayacaktır Değişik etkinliklerde bir araya gelmelerinde, değişik konularda becerikli projeler, sorunlara çözüm yolları üretmelerinde etkin irtibat becerilerini edinmiş olmalarının katkısı büyük olacaktır Çünkü etkin iletişim yaratıcılığı, öbür düşüncelerin ortaya çıkmasına ve şahısların birbirleriyle olan ilişkilerinde varlıklı deneyimler edinmelerine olasılık sağlar
Burada iletişimin bir öteki boyutu olan teknolojik yönüne de bahsetmek gerekir Günümüzde kitle iletişim araçlarının (televizyon, radyo, faks, bilgisayar, uydu yayınları vs)mesajları da irtibat biçimlerini devasa boyutlarda etkilemektedir Bu araçlar bir uçtan bir uca dünyadaki gelişim, metamorfoz ve dönüşümlerden, üretilen bilgilerden anında farkında olunabilmektedir İnternet erişimi aracılığıyla dünyanın bambaşka bölgelerindeki halk müziği etkileşime geçmekte, mesaj akışı aracısız olarak kişiler aralarında yüz yüze irtibat biçiminde olmayıp sanal bir ortamda gerçekleşebilmektedir İletişimin bu yönü, kişiler arası ilişkilerde birebir etkileşimi bir anlamda ortadan kaldırıp kişiyi sanal bir âlemde tutsaklaştırırken bir yana da kişinin anında evrensel mesajlara ulaşmasını kolaylaştırmakta ve farklı kültürleri, ayrı yaşam biçimlerini tanımaya ihtimal vermekte, toplumları birbirine yakınlaştırmakta, evrensel duyarlılıkları bir arada algılamaya fırsat sağlamaktadır Kişinin hayat evrenini genişletmekte, kapalı yapıları sorgulamasında arabulucu olmaktadır Bu Nedenle bütün insanlık âlemi telefon kabloları yoluyla birbirine bağlanırken evrensel değerleri sahiplenmeleri ve yaşatmaya çalışmaları da laf konusu olmaktadır
neticede sözlü ya da sözsüz, edebi ya da sanatsal, yüz yüze ya da uzak ifade yoluyla gerçekleşsin yaşamımızın her alanında vazgeçilmez bir değeri olan iletişimin etkileri bugüne ait eylemlerimizden başlayıp geleceğimize uzanmaktadır Her türlü insan etkinliğinin gerçekleşmesi iletişime dayanmaktadır Bu denli büyük önemi olan iletişimi doğru ve etkili bir tarzda yerine getirmek, bire bir insan ilişkilerini nitelikli kıldığı dek, uygarlığın ve kültürün gelişmesinde, farklılıklara saygının, düşünsel çok yönlülüğün güçlenmesinde dolayısıyla insan haklarına dayalı demokratik bir kültürün geliştirilmesinde temel destekleyicilerden birisi olacaktır *
haberleşmenin geçmişiyle ilgili yazı,
haberleşmenin tarihçesi ile ilgili yazılar
Toplumsal bir varlık olan insanın en manâlı özelliklerinden birisi de kendi cinsiyle ilişki kurması, duygu ve düşüncelerini bir diğerine aktarmasıdır İnsanın bu özelliği onda varolan iletişim yeteneği ile ilgilidir Millet çağlar boyu birbirleri ile bu yetenekleri doğruca etkileşimde bulunmuşlar, kültürlerini, uygarlıklarını geliştirmelerinde bu etkileşimlerinin rolü büyük olmuştur
İnsanlığın birincil döneminde iletişimde önce ses vardır İnsan kendisini çıkardığı değişik seslerle, çığlıklarla ve bunları desteklediği fiziki hareketlerle açıklama etmiştir Bunun yanı sıra ilkel resimlerle, çizgilerle insanın mesajını aktarması da insanlığın irtibat tarihinde sanatın birincil izlerinin göstergesi olmuş, günümüzün sanatsal anlatımlarına ulaşana dek sanat öncülüğüyle iletişim kurma biçimleri de evrimsel bir çizgi izlemiştir İnsanın iletişiminin gelişiminde en öncelikle gelen koşul hiç kuşkusuz dilin ortaya çıkması, konuşmanın başlaması, yani sözün kurulması, zamanla yazının bulunması, sözlü ve yazılmış ifade biçiminin güçlenmesi olmuştur
Irtibat biçimleri zamanla büyük gelişmeler kaydetmiş, yakın çevreyle iletişimin yanına, dünyanın bir öteki ucundaki insanlarla da irtibat, çabuk teknolojik gelişimle mümkün hâle gelmiştir
Kişiler arası ilişkilerde ve tüm toplumsal alandaki etkileşimde en kayda değer faktörlerden birisi olan iletişim kurma eylemi, kaynağını en ilk olarak dil becerisinden, sözlü ve yazılı ifade yeteneğinden, bunların yanına keza maddi sembollerden almaktadır İnsanın bu eyleminin en ilk kez ilişkili olduğu serbest alanları da fikir ve ifade özgürlüğü ile irtibat özgürlüğüdür
Düşünsel hür, en kısa biçimde, kişinin serbest düşünme yetisine sahip olması yanında, zihin ve kanılarını serbestçe açıklayabilmesi anlamına gelir Düşünsel hür bununla beraber diğer düşüncelere ulaşabilme özgürlüğünü (haber alma, bilim ve sanat öğrenme özgürlüklerini); din ve vicdan özgürlüğünü de içerir İnsan Hakları Evrensel Bildirgesinin 19 maddesindeki her bireyin görüş ve anlatım özgürlüğü hakkı vardır; bu adalet görüşleri nedeniyle kaygı duymama hakkı ile ülke sınırları söz konusu olmaksızın, herhangi bir anlatım aracıyla, veri ve düşünceleri araştırma, edinme ve bölüştürme hakkını içerir ifadesi us özgürlüğünün gerçekleşmesi için irtibat özgürlüğüne de aksan yapar
Kişiler arası ilişkilerde ve toplumsal yaşamın her alanında (konut, mektep, iş yeri, kamu mekânları vs) büyük önemi olan iletişimde zaman zaman sıkıntılarla veya engellerle karşılaşılması, gündelik yaşamda bazı sorunlar yaratmakla kalmayıp, gelecekteki akıl ve eylemlere de tesir etmektedir
İnsanın irtibat eyleminde, dil, dilin kullanımı ve kültürel boyut ilk öneme sahiptir Bir aktarım aracı olarak dilin kişide tatmin edici veya yetersiz gelişmiş olması, kişinin kullandığı dilin zenginliği ya da kısırlığı insanî etkileşimlerin canlılığında ve dinamiğinde öbür biçimde rol oynamaktadır Çünkü dilin zenginliği, kurgusal yapısı, düşünme biçimini etkilemekte, ona yeni boyutlar katmakta, olayları, kavramları yorumlamada, duyguların farkına varmada ve tüm bunları olduğu gibi açıklama etmede, yani bir diğerine aktarmada, toplumsal ve kültürel yaşamı zenginleştirmede manâlı katkılarda bulunmaktadır
Baskıcı ve otoriter, dışarıdan denetime dayalı, ön yargılı bir kültürden beslenen iletişim biçimiyle, demokratik, öz denetime, başkalarına aleyhinde sorumluluğa dayalı, özgürlükçü bir zemine sahip irtibat tarzının söylemleri, algılamaları, mesajları da bambaşka olacaktır İtaat kültüründe, yetkenin dikte ve söylemlerine göre davranılır; bunlara uymanın haricen hafıza ve söylem geliştirilmez, dar bir alanda kapalı tarzda bir yaşam vardır; dolayısıyla irtibat de kalıp mesajları aktarmaktan ibarettir Özgürlükçü, eşitlikçi, karşılıklı, marifetli, keşfedici bir iletişim biçimi söz konusu değildir
Kişinin içine doğduğu, yetiştirildiği ortamdaki irtibat tarzının onun düşünme, açıklama etme, kendine ve başkalarına dönük tutumlarını etkilemesi kaçınılmazdır Dolayısıyla ailedeki, okuldaki vs toplumsal yaşam alanlarındaki ilişki biçimlerinin demokratik ya da otoriter olması, açık veya kapalı olması etkili iletişimin önünü açacak ya da tıkayacaktır
Bireylerin duygu ve düşüncelerini açıklama etme becerisinin geliştirilmesi, gerek aile lüzum mektep ve diğer toplumsal alanlardaki ilişkilerin demokratik bir tarzda gerçekleşmesi, keza kişiler arası keza de toplumsal ilişkilerde etkin iletişime ihtimal verecektir Bunların yanına kişiler arası ilişkilerde etkili iletişimi karşılayan bir diğer öğe da etkin dinleme becerisidir Etkili dinleme, bir diğeriyle olan ilişkiye karşı sorumluluktaki en kayda değer boyutlardan biridir İçinde ötekine karşısında saygıyı, onu kabul etmeyi, ona layık vermeyi, empatiyi, algılamayı, algıladıklarını yansıtarak sınamayı, ayrıntıların farkına varmayı, dolayısıyla eşitlikçi, demokratik bir tutumu barındırır
En kayda değer sosyalleşme ortamlarından biri olan okul, irtibat tarzının gelişmesinde manâlı bir rol oynamaktadır Kişi birçok beceriyi, okulda edinmektedir Dolayısıyla okul eğitiminde kişinin yüz yüze geldiği davranış ve davranışların onun ilişki ve irtibat biçimine de etkisi de büyük olacaktır
Özgürlük ve demokratik bir okul ortamında bireylerin hafıza ve duygularına hürmet duyulur, bambaşka düşünceler hiçbir baskı hissetmeden ortaya konulurlar, kişiler birbirlerinin düşünce, duygu ve yorumlarını algılamak için zorunlu açık iletişim becerilerini edinmişlerdir Kendi laf haklarına olduğu dek başkalarının söz hakkına da saygı gösterirler ve bu hakkı onlarda korurlar, çatışmaların çözümünde güce dayalı fayda, bir tarafın haklı çıkması yok denklik ve adalet ilkesi söz konusudur Her iki tarafın da anlaşacağı çözümleri üretme becerisine sahiptirler Bu prensip ve becerilere göre eğitim sisteminin daha alçak yapısını yaratıcı toplumlarda insan hakları kültürünün gelişmiş olması şaşırtıcı değildir
Toplumdaki bireylerin yetiştirilmesinde ilk olarak gelen kurumlardan birisi olan okulun kültürünün demokratik olması, bireylerin söz hakkına özen gösterilmesi, belirlenmiş bir konuda, durumda, sorunda birbirleriyle etkin irtibat kurabilecekleri kanalların açık olması, onların insan hak ve özgürlüklerine saygılı olmalarında, demokratik vatandaşlık bilinç ve sorumluluğunu kazanmalarında büyük önem taşır Iletişim kanallarının açık olduğu bir ortamda, bireyler herhangi bir sorun aleyhinde etkili, becerikli çözümler üretirler, bir çemberin içinde sıkışıp kalmadan yaşam alanlarını genişletirler, etraflarına karşı duyarlılıkları ve mesuliyet bilinçleri gelişir
Sınıf ortamında kullanılan sözsüz (mimikler, jestler, oturuş ve duruş tarzı, göz teması vb) ve sözlü iletişimin etkili ve dinç olması, öğrencilerin özerk fikir ve anlatım yeteneklerini geliştirmelerine olanak sağlar Sözlü ve sözsüz mesajların çelişkili, içtenliksiz olmasından kaçınılması, öğrencilerin bir soru, bir sorun, bir koşul, bir olay hakkında us, açıklama geliştirmelerine süre tanınması, anlatımın dağıtılmış yollarının ( hikaye, resim, şiir, yazı, şarkı,poster vs)kullanımının önünün açılması yöntemleri onların kavrama, dinleme, algılama, sezgi ve anlatma dolayısıyla iletişim becerilerini geliştirecektir
Demokratik bir eğitim ortamında öğrencilerin etkin iletişimlerine olasılık sağlanması, onların becerikli, inceden inceye araştıran tarzda düşünmelerini geliştirecek, kavga yoluyla öğrenmelerini, öbür fikirleri dikkate alarak çalışmalarını iş birliği içinde gerçekleştirmelerini sağlayacaktır Değişik etkinliklerde bir araya gelmelerinde, değişik konularda becerikli projeler, sorunlara çözüm yolları üretmelerinde etkin irtibat becerilerini edinmiş olmalarının katkısı büyük olacaktır Çünkü etkin iletişim yaratıcılığı, öbür düşüncelerin ortaya çıkmasına ve şahısların birbirleriyle olan ilişkilerinde varlıklı deneyimler edinmelerine olasılık sağlar
Burada iletişimin bir öteki boyutu olan teknolojik yönüne de bahsetmek gerekir Günümüzde kitle iletişim araçlarının (televizyon, radyo, faks, bilgisayar, uydu yayınları vs)mesajları da irtibat biçimlerini devasa boyutlarda etkilemektedir Bu araçlar bir uçtan bir uca dünyadaki gelişim, metamorfoz ve dönüşümlerden, üretilen bilgilerden anında farkında olunabilmektedir İnternet erişimi aracılığıyla dünyanın bambaşka bölgelerindeki halk müziği etkileşime geçmekte, mesaj akışı aracısız olarak kişiler aralarında yüz yüze irtibat biçiminde olmayıp sanal bir ortamda gerçekleşebilmektedir İletişimin bu yönü, kişiler arası ilişkilerde birebir etkileşimi bir anlamda ortadan kaldırıp kişiyi sanal bir âlemde tutsaklaştırırken bir yana da kişinin anında evrensel mesajlara ulaşmasını kolaylaştırmakta ve farklı kültürleri, ayrı yaşam biçimlerini tanımaya ihtimal vermekte, toplumları birbirine yakınlaştırmakta, evrensel duyarlılıkları bir arada algılamaya fırsat sağlamaktadır Kişinin hayat evrenini genişletmekte, kapalı yapıları sorgulamasında arabulucu olmaktadır Bu Nedenle bütün insanlık âlemi telefon kabloları yoluyla birbirine bağlanırken evrensel değerleri sahiplenmeleri ve yaşatmaya çalışmaları da laf konusu olmaktadır
neticede sözlü ya da sözsüz, edebi ya da sanatsal, yüz yüze ya da uzak ifade yoluyla gerçekleşsin yaşamımızın her alanında vazgeçilmez bir değeri olan iletişimin etkileri bugüne ait eylemlerimizden başlayıp geleceğimize uzanmaktadır Her türlü insan etkinliğinin gerçekleşmesi iletişime dayanmaktadır Bu denli büyük önemi olan iletişimi doğru ve etkili bir tarzda yerine getirmek, bire bir insan ilişkilerini nitelikli kıldığı dek, uygarlığın ve kültürün gelişmesinde, farklılıklara saygının, düşünsel çok yönlülüğün güçlenmesinde dolayısıyla insan haklarına dayalı demokratik bir kültürün geliştirilmesinde temel destekleyicilerden birisi olacaktır *