Dunya Sağlık Orgutu her gun en az bir kere bir tutun urununu icenleri duzenli icici her gun icmeyenleri ise duzensiz icici olarak tanımlar 2004 yılı verilerine gore coğu gelişmekte olan ulkelerde olmak uzere
1 milyar 300 milyon kişi sigara icmektedir Erkeklerin %47′ si kadınların ise %12′ si sigara tiryakisidir Turkiye de ise erkeklerin %63′ u kadınların %24′ u olmak uzere 28 milyon kişi sigara icmekte olup bu rakamlar genel dunya ortalamasının cok uzerindedir
Kadınlar arasında sigara tiryakiliği ozellikle geri kalmış ve gelişmekte olan ulkelerde hızla artmaktadır Bizde de durum farklı değildir Bunun sonucunda da eskiden erkeklere ozgu hastalıklar olarak bilinen akciğer kanseri kronik bronşit amfizem KOAH gibi hastalıklar kadınlarda da cok gorulur olmuştur
Turkiye de doktor ve hemşireler arasındaki sigara icme oranları da gelişmiş ulkelere gore cok daha fazladır Ozellikle doktorların sigara icmeleri hastaları olumsuz yonde etkiler sigarayı bırakmalarını gucleştirir Her ne halk arasında cok kabUl goren Doktorun dediğini yap yaptığını yapma diye bir soz varsa da Zararlı olsa doktorlar icer miydi? diye duşunenlere verecek mantıklı bir cevap da bulamıyorum maalesef
NEDEN SİGARA İCİYORUZ?
Tiryakilerin buyuk coğunluğu sigaraya genclik hatta bazen cocukluk doneminde başlarlar İlk sigarasını ileri yaşlarda icip de sigaraya bağımlı hale gelenlerin sayısı cok daha azdır Bunun icin de sigara endustrisi neredeyse tum enerjisini gencleri sigaraya başlatmak icin harcar Herkesin sigaraya başlamada kendine gore farklı sebepleri vardır Bu bazen buyuduğunu ve artık ozgur olduğunu cevresine gosterme arzusudur Bazen ozentidir Bazen arkadaşlarının coğu ictikleri icin onların arasında yer edinmek veya dışlanmamak icindir Bazen bu nasıl bir şeymiş ben de deneyeyim merakıdır Bazen sigara icen unlu kişilere benzeme veya kendini onlarla ozdeşleştirme hevesidir Bazen de sigara reklamlarından etkilenme sonucudur
Sigaraya başlamada anne baba veya okulda oğretmenin sigara iciyor olması cok onemlidir Ceşitli araştırmalarda sigara icen cocukların dortte ucunun anne veya babasından en az birinin sigara ictiği buna karşılık sigara kullanmayan ebeveynlerin cocuklarında sigara alışkanlığının cok seyrek olduğu belirlenmiştir Lise cağındaki erkek oğrenciler icin de erkek oğretmenlerin sigara iciyor olmasının cok belirleyici olduğu bilinmektedir Hastalarımdan biliyorum Anadolu da babaları amcaları veya dedeleri tarafından cok kucuk yaşlarda sigaraya başlatılan erkek cocukların sayısı hic de az değildir
SİGARA BAĞIMLILIĞI NEDİR?
Belirli bir sure sigara icenler sigara bağımlısı olurlar Genel olarak madde bağımlılığı Dunya Sağlık Orgutu tarafından Bir insanın psikoaktif bir maddeye karşı daha once değer verdiği diğer işlerden ve nesnelerden daha fazla oncelik tanıma davranışı olarak tanımlanmaktadır Bu tanıma gore sigara bağımlısı olan birinin davranışları buyuk olcude sigaranın etkisi altındadır kendine ve cevresine zarar verdiğini bilerek sigara icmeyi surdurur icilen sigara miktarı giderek artar sigarayı bıraktığında yoksunluk belirtileri ortaya cıkar Sigaranın sinir sistemi uzerine olan uyarıcı rahatlatıcı keyif verici etkileri de sigara bağımlılığının gelişmesinde onemli rol oynar
SİGARA BAĞIMLILIĞININ TURLERİ VAR MIDIR?
Fiziksel ve psikolojik olmak uzere iki turlu sigara bağımlılığı vardır Sigara icinde bulunan binlerce kimyasal icinde fiziksel bağımlılığa yol acan madde nikotindir Nikotin merkezi sinir sistemi uyarıcısıdır ve bir ilac olarak sınıflandırılır Nikotin tıpkı alkol eroin ve kokain gibi hatta bazı bilim adamlarına gore onlardan bile daha fazla bağımlılık yaratan bir maddedir Bir sigarada yaklaşık 08 gr tutun ve 1020 miligram nikotin bulunur Sigara icilirken nikotin saniyeler icinde beyne ulaşır ve burada dopamin adı verilen bir kimyasalın artmasına sebep olur Dopamin bizi rahatlatan ve haz veren bilgi akışını beyin hucreleri arasında sağlayan kimyasaldır Her sigara icildiğinde nikotin beynimizde aynı yolu tetiklediği icin haz hissedilir ve diğer tum madde bağımlılıklarında olduğu gibi her seferinde aynı hazzı hissedebilmek icin daha cok sigara icmemiz gerekir ve boylece sigara bağımlısı oluruz Amerika da en sık konulan psikiyatrik tanının nikotin bağımlılığı olduğunu hatırlatmak isterim
PSİKOLOJİK BAĞIMLILIK NEDİR?
Bazı kişiler sigaraya psikolojik olarak bağımlıdırlar Bu bir tur oğrenilmiş hatalı davranıştır Sigaraya psikolojik olarak bağımlı olanlar ozellikle bir takım uğraşları veya davranışları sırasında sigara icerler Mesela bazıları sinirlendiklerinde bazıları sabah kahvaltısından sonra kahve icerken bazıları televizyon seyrederken bazıları kitap okurken yazı yazarken veya calışırken bazıları icki masasında bazıları kağıt veya tavla oynarken bazıları araba kullanırken bazıları telefonla konuşurken bazıları yazı yazarken veya duşunurken bir sigara yakmayı alışkanlık haline getirmişlerdir
Buna bir de sigaradan cekilen her nefeste kuvvetlenen el ve ağız alışkanlığı nı da eklemek gerekir Mesela gunde bir paket sigara icen ve her sigaradan en az 10 kere nefes ceken biri gunde 200 kere yılda 70 bin kere aynı hareketleri tekrarlıyor demektir
Kopyadır
1 milyar 300 milyon kişi sigara icmektedir Erkeklerin %47′ si kadınların ise %12′ si sigara tiryakisidir Turkiye de ise erkeklerin %63′ u kadınların %24′ u olmak uzere 28 milyon kişi sigara icmekte olup bu rakamlar genel dunya ortalamasının cok uzerindedir
Kadınlar arasında sigara tiryakiliği ozellikle geri kalmış ve gelişmekte olan ulkelerde hızla artmaktadır Bizde de durum farklı değildir Bunun sonucunda da eskiden erkeklere ozgu hastalıklar olarak bilinen akciğer kanseri kronik bronşit amfizem KOAH gibi hastalıklar kadınlarda da cok gorulur olmuştur
Turkiye de doktor ve hemşireler arasındaki sigara icme oranları da gelişmiş ulkelere gore cok daha fazladır Ozellikle doktorların sigara icmeleri hastaları olumsuz yonde etkiler sigarayı bırakmalarını gucleştirir Her ne halk arasında cok kabUl goren Doktorun dediğini yap yaptığını yapma diye bir soz varsa da Zararlı olsa doktorlar icer miydi? diye duşunenlere verecek mantıklı bir cevap da bulamıyorum maalesef
NEDEN SİGARA İCİYORUZ?
Tiryakilerin buyuk coğunluğu sigaraya genclik hatta bazen cocukluk doneminde başlarlar İlk sigarasını ileri yaşlarda icip de sigaraya bağımlı hale gelenlerin sayısı cok daha azdır Bunun icin de sigara endustrisi neredeyse tum enerjisini gencleri sigaraya başlatmak icin harcar Herkesin sigaraya başlamada kendine gore farklı sebepleri vardır Bu bazen buyuduğunu ve artık ozgur olduğunu cevresine gosterme arzusudur Bazen ozentidir Bazen arkadaşlarının coğu ictikleri icin onların arasında yer edinmek veya dışlanmamak icindir Bazen bu nasıl bir şeymiş ben de deneyeyim merakıdır Bazen sigara icen unlu kişilere benzeme veya kendini onlarla ozdeşleştirme hevesidir Bazen de sigara reklamlarından etkilenme sonucudur
Sigaraya başlamada anne baba veya okulda oğretmenin sigara iciyor olması cok onemlidir Ceşitli araştırmalarda sigara icen cocukların dortte ucunun anne veya babasından en az birinin sigara ictiği buna karşılık sigara kullanmayan ebeveynlerin cocuklarında sigara alışkanlığının cok seyrek olduğu belirlenmiştir Lise cağındaki erkek oğrenciler icin de erkek oğretmenlerin sigara iciyor olmasının cok belirleyici olduğu bilinmektedir Hastalarımdan biliyorum Anadolu da babaları amcaları veya dedeleri tarafından cok kucuk yaşlarda sigaraya başlatılan erkek cocukların sayısı hic de az değildir
SİGARA BAĞIMLILIĞI NEDİR?
Belirli bir sure sigara icenler sigara bağımlısı olurlar Genel olarak madde bağımlılığı Dunya Sağlık Orgutu tarafından Bir insanın psikoaktif bir maddeye karşı daha once değer verdiği diğer işlerden ve nesnelerden daha fazla oncelik tanıma davranışı olarak tanımlanmaktadır Bu tanıma gore sigara bağımlısı olan birinin davranışları buyuk olcude sigaranın etkisi altındadır kendine ve cevresine zarar verdiğini bilerek sigara icmeyi surdurur icilen sigara miktarı giderek artar sigarayı bıraktığında yoksunluk belirtileri ortaya cıkar Sigaranın sinir sistemi uzerine olan uyarıcı rahatlatıcı keyif verici etkileri de sigara bağımlılığının gelişmesinde onemli rol oynar
SİGARA BAĞIMLILIĞININ TURLERİ VAR MIDIR?
Fiziksel ve psikolojik olmak uzere iki turlu sigara bağımlılığı vardır Sigara icinde bulunan binlerce kimyasal icinde fiziksel bağımlılığa yol acan madde nikotindir Nikotin merkezi sinir sistemi uyarıcısıdır ve bir ilac olarak sınıflandırılır Nikotin tıpkı alkol eroin ve kokain gibi hatta bazı bilim adamlarına gore onlardan bile daha fazla bağımlılık yaratan bir maddedir Bir sigarada yaklaşık 08 gr tutun ve 1020 miligram nikotin bulunur Sigara icilirken nikotin saniyeler icinde beyne ulaşır ve burada dopamin adı verilen bir kimyasalın artmasına sebep olur Dopamin bizi rahatlatan ve haz veren bilgi akışını beyin hucreleri arasında sağlayan kimyasaldır Her sigara icildiğinde nikotin beynimizde aynı yolu tetiklediği icin haz hissedilir ve diğer tum madde bağımlılıklarında olduğu gibi her seferinde aynı hazzı hissedebilmek icin daha cok sigara icmemiz gerekir ve boylece sigara bağımlısı oluruz Amerika da en sık konulan psikiyatrik tanının nikotin bağımlılığı olduğunu hatırlatmak isterim
PSİKOLOJİK BAĞIMLILIK NEDİR?
Bazı kişiler sigaraya psikolojik olarak bağımlıdırlar Bu bir tur oğrenilmiş hatalı davranıştır Sigaraya psikolojik olarak bağımlı olanlar ozellikle bir takım uğraşları veya davranışları sırasında sigara icerler Mesela bazıları sinirlendiklerinde bazıları sabah kahvaltısından sonra kahve icerken bazıları televizyon seyrederken bazıları kitap okurken yazı yazarken veya calışırken bazıları icki masasında bazıları kağıt veya tavla oynarken bazıları araba kullanırken bazıları telefonla konuşurken bazıları yazı yazarken veya duşunurken bir sigara yakmayı alışkanlık haline getirmişlerdir
Buna bir de sigaradan cekilen her nefeste kuvvetlenen el ve ağız alışkanlığı nı da eklemek gerekir Mesela gunde bir paket sigara icen ve her sigaradan en az 10 kere nefes ceken biri gunde 200 kere yılda 70 bin kere aynı hareketleri tekrarlıyor demektir
Kopyadır