Tarih nedir?
Tarihin Tanımı ve konusu
TARİHİN TANIMI:
Tarih geçmiş zamanlarda yaşamış insan topluluklarının her türlü faaliyetlerini YER VE
ZAMAN bildirerek, SEBEPNETICE ilişkisi içinde anlatan bilim dalıdır
TARİHİN KONUSU NEDİR? :
Geçmiş zamanda yaşayan insan topluluklarının her türlü faaliyetidir
TARİH ANLATIMINDA YER VE ZAMANIN ÖNEMİ NEDİR?
1) Yer ve zamanın belirtilmesiyle olayın GERÇEK olup olmadığını anlarız
2) Olayın geçtiği yer ile olayın meydana geldiği vakit dilimi o olayın sebep ve sonuçlarını
belirlememizde gereklidir Çünkü o yerin iklimi, hayat şartları, madenleri, o zaman içindeki nüfusu,
o zaman içindeki toplumsal değerler olayın meydana geliş sebeplerini oluşturabilirler
SEBEPNETICE İLİŞKİSİNİN ÖNEMİ NEDİR?
Bütün olaylar bir zincirin halkalari gibi birbirine bağlidir her olay kendisinden önceki olayın
SONUCU, kendisinden sonraki olayın SEBEBİ'dir Önceki olayı bilmezsek, sonraki olayı kavrayamayız
OLAY NEDİR? VAKA NEDİR?
OLAY: İnsanları ilgilendiren sosyal, idareli, kültürel, dini ve yarı alanlarda meydana gelen
oluşumlardır
OLGU: Yaradılış süreci içinde ya da başka bir şeyin belirtisi olarak gözlemlenmiş olaylardan ibarettir
Örnek: Anadolu'nun Türkler kadar fethi DURUM'dır Anadolu'nun Türkleşmesi OLGU'dur
TARİH FELSEFESİ NEDİR?:
Tarihi tecrübeleri günümüz meselelerinin çözümü için her yerde yorumlamaya Tarih
Felsefesi denir
TARİHİN TASNİFİ(SINIFLANDIRILMASI)
1) Zamana Tarafından Sınıflandırma: (Örnek: Ortaçağ tarihi,15 asır tarihi gibi)
2) Mekana(Yer) Göre sınıflandırma: (Misal:Türkiye Tarihi,Avrupa tarihi gibi)
3) Konuya Kadar Derecelendirme: (Misal: Tıp Tarihi, Sanat tarihi gibi)
TARİHİ NEDEN SINIFLANDIRIYORUZ?
Tarihi Zamana, Mekana ve Konuya göre sınıflandırmamızın nedeni öğrenmeyi,öğretmeyi,araştırmayı
kolaylaştırmakdır
TARİHİN YÖNTEMİ:
Tarihi olayları araştıran bir tarihçi sırasıyla aşağıdaki yöntemleri uygular
1)KAYNAK ARAMA: Önce olayla ilgili kaynaklar aranır
Kaynaklar 2'ye ayrılır:
1 Belli Başlı Kaynaklar(Birinci el kaynaklar): Olayın geçtiği döneme ait kaynaklardır
2 İkinci El Kaynaklar: Ana kaynaklardan yararlanılarak hazırlanan kaynaklardır
Hem kaynakları YAZILI ve YAZISIZ kaynaklar diye de ikiye ayırabiliriz:
1 Yazılı Kaynaklar: Kitabeler, fermanlar, kanunlar, mahkeme kayıtları, noterlik yazıları,
gazeteler, dergiler vb
2 Yazısız(Sözlü) Kaynaklar: Evler, kaleler, tapınaklar, heykeller, tabanca, eşyalar,
destanlar, efsaneler, fıkralar, atasözleri örf ve adetler vb
2) VERİLERİ TASNİF, ANALIZ VE ELEŞTIRI ETME:
a) Tasnif(Sınıflandırma): Elde edilen bilgiler zamana, mekana ve konuya kadar tasnif edilir
b) Inceleme(Tahlil Tahlil) : Kaynaklardan elde ettiğimiz bilgiler güvenilir mi?
Kıyas yapılarak bilgiler bu yönde incelenir
c) Tenkit(Tenkit): Elde edilen bilgilerin işe yarayıp yaramadığı, hangi bilgilerin
kullanılacağı belirlenir
3) BIRLEŞIM(BIRLEŞTIRMEK): Kaynaklardan elde edilen bilgiler düzenlenerek yazılması safhasıdır
TARİHE YARDIMCI OLAN BİLİMLER:
1) COĞRAFYA: Tarih olayın geçtiği YER'in fiziki ve beşeri özelliklerini coğrafyadan öğrenir
2) KAZIBILIM(Kazı Bilimi): Toprağın ve suyun aşağı kalmış olan tarihi eserleri ortaya çıkarır
3) KRONOLOJİ(Yıllık Bilgisi): Tarihi olayların zamanlarını belirleyerek, meydana geliş sıralarını
düzenler
4) PALEOGRAFYA: Eski yazıların okunmasını karşılayan bilim dalıdır
5) EPİGRAFYA(Kitabeler Bilimi): Taş, misket gibi sert cisimler üstüne yazılan yazıları inceler
6) SOSYOLOJİ (Toplum Bilimi): Sosyal olayları inceler
7) ANTROPOLOJI: Toplumların halk yapılarını inceler
Cool FİLOLOJİDil Bilimi): Dilleri ve diller arasındaki bağları inceler
9) ETNOGRAFYA: Örf,adet, gelenek ve görenekleri inceler
10) DİPLOMATİK: Günümüze kadar gelmiş olan devlete ait belgeleri, fermanları vb inceler
11) HERALDİK (Mühür bilimi): Devlete Ait belgelerdeki mühür, sembol ve özel işaretleri inceler
12) NÜMİZMATİK(Paralar bilimi): Eski Paraları inceler
Bunlardan başka tarihe asistan bilimler arasına felsefe, istatistik, psikoloji, astronomi, Tıp,
kimya gibi bir çok bilimi katabiliriz *
Tarihin Tanımı ve konusu
TARİHİN TANIMI:
Tarih geçmiş zamanlarda yaşamış insan topluluklarının her türlü faaliyetlerini YER VE
ZAMAN bildirerek, SEBEPNETICE ilişkisi içinde anlatan bilim dalıdır
TARİHİN KONUSU NEDİR? :
Geçmiş zamanda yaşayan insan topluluklarının her türlü faaliyetidir
TARİH ANLATIMINDA YER VE ZAMANIN ÖNEMİ NEDİR?
1) Yer ve zamanın belirtilmesiyle olayın GERÇEK olup olmadığını anlarız
2) Olayın geçtiği yer ile olayın meydana geldiği vakit dilimi o olayın sebep ve sonuçlarını
belirlememizde gereklidir Çünkü o yerin iklimi, hayat şartları, madenleri, o zaman içindeki nüfusu,
o zaman içindeki toplumsal değerler olayın meydana geliş sebeplerini oluşturabilirler
SEBEPNETICE İLİŞKİSİNİN ÖNEMİ NEDİR?
Bütün olaylar bir zincirin halkalari gibi birbirine bağlidir her olay kendisinden önceki olayın
SONUCU, kendisinden sonraki olayın SEBEBİ'dir Önceki olayı bilmezsek, sonraki olayı kavrayamayız
OLAY NEDİR? VAKA NEDİR?
OLAY: İnsanları ilgilendiren sosyal, idareli, kültürel, dini ve yarı alanlarda meydana gelen
oluşumlardır
OLGU: Yaradılış süreci içinde ya da başka bir şeyin belirtisi olarak gözlemlenmiş olaylardan ibarettir
Örnek: Anadolu'nun Türkler kadar fethi DURUM'dır Anadolu'nun Türkleşmesi OLGU'dur
TARİH FELSEFESİ NEDİR?:
Tarihi tecrübeleri günümüz meselelerinin çözümü için her yerde yorumlamaya Tarih
Felsefesi denir
TARİHİN TASNİFİ(SINIFLANDIRILMASI)
1) Zamana Tarafından Sınıflandırma: (Örnek: Ortaçağ tarihi,15 asır tarihi gibi)
2) Mekana(Yer) Göre sınıflandırma: (Misal:Türkiye Tarihi,Avrupa tarihi gibi)
3) Konuya Kadar Derecelendirme: (Misal: Tıp Tarihi, Sanat tarihi gibi)
TARİHİ NEDEN SINIFLANDIRIYORUZ?
Tarihi Zamana, Mekana ve Konuya göre sınıflandırmamızın nedeni öğrenmeyi,öğretmeyi,araştırmayı
kolaylaştırmakdır
TARİHİN YÖNTEMİ:
Tarihi olayları araştıran bir tarihçi sırasıyla aşağıdaki yöntemleri uygular
1)KAYNAK ARAMA: Önce olayla ilgili kaynaklar aranır
Kaynaklar 2'ye ayrılır:
1 Belli Başlı Kaynaklar(Birinci el kaynaklar): Olayın geçtiği döneme ait kaynaklardır
2 İkinci El Kaynaklar: Ana kaynaklardan yararlanılarak hazırlanan kaynaklardır
Hem kaynakları YAZILI ve YAZISIZ kaynaklar diye de ikiye ayırabiliriz:
1 Yazılı Kaynaklar: Kitabeler, fermanlar, kanunlar, mahkeme kayıtları, noterlik yazıları,
gazeteler, dergiler vb
2 Yazısız(Sözlü) Kaynaklar: Evler, kaleler, tapınaklar, heykeller, tabanca, eşyalar,
destanlar, efsaneler, fıkralar, atasözleri örf ve adetler vb
2) VERİLERİ TASNİF, ANALIZ VE ELEŞTIRI ETME:
a) Tasnif(Sınıflandırma): Elde edilen bilgiler zamana, mekana ve konuya kadar tasnif edilir
b) Inceleme(Tahlil Tahlil) : Kaynaklardan elde ettiğimiz bilgiler güvenilir mi?
Kıyas yapılarak bilgiler bu yönde incelenir
c) Tenkit(Tenkit): Elde edilen bilgilerin işe yarayıp yaramadığı, hangi bilgilerin
kullanılacağı belirlenir
3) BIRLEŞIM(BIRLEŞTIRMEK): Kaynaklardan elde edilen bilgiler düzenlenerek yazılması safhasıdır
TARİHE YARDIMCI OLAN BİLİMLER:
1) COĞRAFYA: Tarih olayın geçtiği YER'in fiziki ve beşeri özelliklerini coğrafyadan öğrenir
2) KAZIBILIM(Kazı Bilimi): Toprağın ve suyun aşağı kalmış olan tarihi eserleri ortaya çıkarır
3) KRONOLOJİ(Yıllık Bilgisi): Tarihi olayların zamanlarını belirleyerek, meydana geliş sıralarını
düzenler
4) PALEOGRAFYA: Eski yazıların okunmasını karşılayan bilim dalıdır
5) EPİGRAFYA(Kitabeler Bilimi): Taş, misket gibi sert cisimler üstüne yazılan yazıları inceler
6) SOSYOLOJİ (Toplum Bilimi): Sosyal olayları inceler
7) ANTROPOLOJI: Toplumların halk yapılarını inceler
Cool FİLOLOJİDil Bilimi): Dilleri ve diller arasındaki bağları inceler
9) ETNOGRAFYA: Örf,adet, gelenek ve görenekleri inceler
10) DİPLOMATİK: Günümüze kadar gelmiş olan devlete ait belgeleri, fermanları vb inceler
11) HERALDİK (Mühür bilimi): Devlete Ait belgelerdeki mühür, sembol ve özel işaretleri inceler
12) NÜMİZMATİK(Paralar bilimi): Eski Paraları inceler
Bunlardan başka tarihe asistan bilimler arasına felsefe, istatistik, psikoloji, astronomi, Tıp,
kimya gibi bir çok bilimi katabiliriz *