Tüp Bebek Tedavisi Nasıl Yapılır?
Yukarıda bahsedilen üremeye tezgâhtar tedavi yöntemleri, yumurtanın döllenme şekline, spermin elde ediliş yoluna, hücrelerin rahim içine verilişine tarafından farklılıklar göstermektedir Hepsinde karşılıklı özellik yumurtanın geliştirilmesi ve toplanması safhalarının benzer olmasıdır
Üremeye tezgâhtar tedaviler 4 basamakta uygulanan bir süreçtir:
Yumurtalıkların ilaçlarla uyarılması ve yumurta geliştirilmesi
Yumurta toplanması
Sperm ile yumurtanın döllenmesi, yani embryo oluşması
Cenin transferi
Yumurta gelişiminin sağlanması:
Hastaların hamilelik şanslarını artmak için kendiliklerinden geliştirecekleri bir adet yumurtayı kullanmaktansa, hem yumurta sayısını arttıran hem de folliküllerin yumurta toplanma işlemine değin çatlamadan beklemesini sağlayan ilaçlarla yumurtalıkların kontrollü olarak uyarılması ilk tercih edilen yöntemdir (Folliküller yumurtalıklarda çoğalan ve yumurtaları barındıran içi istikrarsız dolu keseciklerdir)
İlaçla çare esnasında, yumurtalıkların verdiği cevabın görülmesi ve emrindeki etkilerden korunmak için hastaların özenli takibi gerekmektedir Bu amaçla adet kanamasının 2 gününden, en geç 3 gününden başlayarak ahenkli aralarla yapılan ultrason takipleriyle, yumurtalıklarda oluşan yumurta keseciklerinin (folikül) gelişimi ve rahim içi dokunun (endometrium) kalınlık ve kalitesi izlenir Gerekirse doz ayarlamaları yapılır Bu uyarılma süreci yaklaşık 1012 gün sürer Büyüyen folliküllerin rakam ve büyüklükleri, rahim içi tabakasının kalınlık ve kalitesi, kanda östradiol (E2) hormon düzeylerinin takibi ile istenilen gelişme elde edildiğinde bir sonraki basamak olan yumurta birleştirme işlemine geçilir Yumurtaların son olgunlaşmasını temin etmek için farklı bir hap verilerek (Pregnyl) yumurta toplamanın günü ve saati tesbit edilir
Yumurta birleştirme:
Yumurta birleştirme işlemi, ultrason klavuzluğunda uygulanır Bu operasyon, ameliyathane şartlarında, hafif bir duyu yitimi aşağı, sızısız olarak gerçekleştirilir Özel bir iğne ile vaginal yoldan yumurtalıklara ulaşılarak follikül içindeki değişken boşaltılır ve mikroskop aşağı yumurta aranır Yumurta hücresi bulunamazsa follikül içi yıkanır ve elde edilen sıvıda her yerde yumurta aranır Toplanan yumurtalar döllenme işlemi için özel ortama alınır Bu aşamada her follikülden yumurta çıkmayabilir ya da elde edilen her yumurta olgunlaşmış olmayabilir
Döllenme (Fertilizasyon):
Erkekten alınan sperm örneği laboratuvarda işlemden geçirilerek sağlıklı olanlar ayrılır Tüp bebek yöntemi kullanılıyorsa, yumurtalar spermler bir araya getirilir ya da mikroenjeksiyon uygulanıyorsa spermler yumurta içine enjekte edilir, bu icsi olarak anılır sonra kadın vücudundakine aynı şartlarda özel ortamda beklemeye alınır Anne ve babadan gelen hücrelerin birleşmesi ile oluşan yeni yapıya cenin adı verilir
Cenin transferi (ET):
Embriyoların laboratuar ortamından alınarak rahime verilmesi işlemine cenin transferi adı verilir Bu nakil işlemi için ince bir plastik vasıta kullanılır Duyumsuzlaşma gerektirmeyen kısa bir dilekçe ile rahim içine bırakılan embriyoların bundan daha sonra kendi kendilerine gelişmeye devam ederek rahime tutunmaları beklenir
Embriyo transferinde kullanılan embriyolardan sonradan elde kalan iyi gelişme bildiren embriyolar dondurularak sonradan kullanım için saklanabilir Embriyoların donma ve çözülme işleminden daha sonra canlılıklarını koruyabilme oranları %50'dir Donmuş embriyolar, taze embriyolardan daha düşük oranda hamilelik oluşturmalarına rağmen, ikinci bir hamilelik şansı vererek toplam hamilelik oranlarını arttırmakta ve maliyeti düşürmektedir
Kaynak: Dr Aydınlatılmış Demircan
*
Yukarıda bahsedilen üremeye tezgâhtar tedavi yöntemleri, yumurtanın döllenme şekline, spermin elde ediliş yoluna, hücrelerin rahim içine verilişine tarafından farklılıklar göstermektedir Hepsinde karşılıklı özellik yumurtanın geliştirilmesi ve toplanması safhalarının benzer olmasıdır
Üremeye tezgâhtar tedaviler 4 basamakta uygulanan bir süreçtir:
Yumurtalıkların ilaçlarla uyarılması ve yumurta geliştirilmesi
Yumurta toplanması
Sperm ile yumurtanın döllenmesi, yani embryo oluşması
Cenin transferi
Yumurta gelişiminin sağlanması:
Hastaların hamilelik şanslarını artmak için kendiliklerinden geliştirecekleri bir adet yumurtayı kullanmaktansa, hem yumurta sayısını arttıran hem de folliküllerin yumurta toplanma işlemine değin çatlamadan beklemesini sağlayan ilaçlarla yumurtalıkların kontrollü olarak uyarılması ilk tercih edilen yöntemdir (Folliküller yumurtalıklarda çoğalan ve yumurtaları barındıran içi istikrarsız dolu keseciklerdir)
İlaçla çare esnasında, yumurtalıkların verdiği cevabın görülmesi ve emrindeki etkilerden korunmak için hastaların özenli takibi gerekmektedir Bu amaçla adet kanamasının 2 gününden, en geç 3 gününden başlayarak ahenkli aralarla yapılan ultrason takipleriyle, yumurtalıklarda oluşan yumurta keseciklerinin (folikül) gelişimi ve rahim içi dokunun (endometrium) kalınlık ve kalitesi izlenir Gerekirse doz ayarlamaları yapılır Bu uyarılma süreci yaklaşık 1012 gün sürer Büyüyen folliküllerin rakam ve büyüklükleri, rahim içi tabakasının kalınlık ve kalitesi, kanda östradiol (E2) hormon düzeylerinin takibi ile istenilen gelişme elde edildiğinde bir sonraki basamak olan yumurta birleştirme işlemine geçilir Yumurtaların son olgunlaşmasını temin etmek için farklı bir hap verilerek (Pregnyl) yumurta toplamanın günü ve saati tesbit edilir
Yumurta birleştirme:
Yumurta birleştirme işlemi, ultrason klavuzluğunda uygulanır Bu operasyon, ameliyathane şartlarında, hafif bir duyu yitimi aşağı, sızısız olarak gerçekleştirilir Özel bir iğne ile vaginal yoldan yumurtalıklara ulaşılarak follikül içindeki değişken boşaltılır ve mikroskop aşağı yumurta aranır Yumurta hücresi bulunamazsa follikül içi yıkanır ve elde edilen sıvıda her yerde yumurta aranır Toplanan yumurtalar döllenme işlemi için özel ortama alınır Bu aşamada her follikülden yumurta çıkmayabilir ya da elde edilen her yumurta olgunlaşmış olmayabilir
Döllenme (Fertilizasyon):
Erkekten alınan sperm örneği laboratuvarda işlemden geçirilerek sağlıklı olanlar ayrılır Tüp bebek yöntemi kullanılıyorsa, yumurtalar spermler bir araya getirilir ya da mikroenjeksiyon uygulanıyorsa spermler yumurta içine enjekte edilir, bu icsi olarak anılır sonra kadın vücudundakine aynı şartlarda özel ortamda beklemeye alınır Anne ve babadan gelen hücrelerin birleşmesi ile oluşan yeni yapıya cenin adı verilir
Cenin transferi (ET):
Embriyoların laboratuar ortamından alınarak rahime verilmesi işlemine cenin transferi adı verilir Bu nakil işlemi için ince bir plastik vasıta kullanılır Duyumsuzlaşma gerektirmeyen kısa bir dilekçe ile rahim içine bırakılan embriyoların bundan daha sonra kendi kendilerine gelişmeye devam ederek rahime tutunmaları beklenir
Embriyo transferinde kullanılan embriyolardan sonradan elde kalan iyi gelişme bildiren embriyolar dondurularak sonradan kullanım için saklanabilir Embriyoların donma ve çözülme işleminden daha sonra canlılıklarını koruyabilme oranları %50'dir Donmuş embriyolar, taze embriyolardan daha düşük oranda hamilelik oluşturmalarına rağmen, ikinci bir hamilelik şansı vererek toplam hamilelik oranlarını arttırmakta ve maliyeti düşürmektedir
Kaynak: Dr Aydınlatılmış Demircan
*