Turk bilim adamlarına odul getiren buluşlar
Ruzgar ve guneş enerjisiyle calışan tekne, sulamada kaybı en aza indiren su kapanı ve orman yangınını susuz sonduren kamyon Bu 3 tasarım ODTU’lu bilim adamlarına 3 buyuk cevre odulu kazandırdı
Bu yıl ilk defa duzenlenen Green Dot Awards’da (Uluslararası Cevreci Tasarım Yarışması), ODTU oğretim uyesi Dr Hakan Gursu başkanlığındaki Designnobis grubu ve ODTU oğrencilerinden oluşan ekibi, 3 dalda odul kazanarak buyuk bir başarıya imza attı
52 ulkeden 1000 ‘in uzerinde proje katıldığı yarışmada, Volitan adlı teknolojik ve cevreci tekne projesi, ulaştırma dalında birinci oldu Ayrıca, Turk tasarım ekibinin AquaTrap (Su kapanı) projesi cevreci urun grubunda ikincilik, Fire Knight (Susuz orman yangını sondurme aracı) projesi kavramsal dalda mansiyon kazandı
Ekibin yurutuculuğunu yapan Dr Hakan Goksu unları soyledi:
“Yarışmada toplam altı kategori bulunuyordu Bunlar transportation (ulaştırma), building and environment (mimari ve cevre), productions (urunler), entertainment, servisler, konsept calışmalar ve bunların dışında kalan diğer alanlar Yarışmaya en fazla uc proje ile katılmak gerekiyordu Biz de Volitan projemizle ulaştırma, Aqua Trap projemizle diğer urunler bolumune, Fire Knight projemizle de konsept dallarında yarıştık Volitan kendi dalında birinci olurken Aqua Trap yine kendi dalında ikinci, Fire Knight da mansiyon odulu aldı Fire Knight’ı projeye sokmaktaki asıl amacımız urunun tescil edilmesiydi Bu proje şu anda ABD’de bazı yarışmalarda da yer alıyor Fire Knight’tan cok umitliyiz
Gursu projelerini şoyle anlattı:
1) VOLITAN: 2040 YILININ TEKNESİ
Daha once de pek cok yarışmada birincilikler alan Volitan adlı projemiz, Green Dot Awards’da ulaştırma kategorisinde birinci oldu Volitan’ı yuksek teknolojili, guneş enerjisi ve ruzgarı kullanan cevreci bir tekne olarak adlandırabiliriz Amerikalılar Volitan’a “2040 yılının teknesi diyor
imagesturkbilimadamlarinaodulgetirenbuluslar5ad391aad5b0b
Teknede, bizim katı yelken dediğimiz iki panel var Bu paneller hem acılı durabiliyor, hem de hareket edebiliyor Uzerlerinde bulunan guneş panelleri ile guneş enerjisi elde ediyor Toplam 150 metrekarelik guneş panelimiz var Ancak bu paneller aynı zamanda katı yelkenler ve ruzgar karşısında aşağı yukarı 250 metrekarelik yelkenin performansına sahip Elbette tekne hem guneş, hem de ruzgarı beraber kullanabiliyor ve bunlar beraberken cok daha iyi performans veriyor Ama birinin olmadığı yerde diğerini de kullanabiliyoruz Dolayısıyla bu sistemler birbirini destekleyen ve birbirine alternatif sistemler
Tekne ruzgarı ve guneşi kullanıyor Gunduz guneş enerjisini, gece de ruzgarı Ayrıca ruzgar karşısında aşağı yukarı 250 metrekarelik bir yelkenin performansına sahip Bir de 150 metrekarelik guneş panelimiz var Bu, guneş ve ruzgar beraberken cok daha iyi performans veriyor Ama ruzgarın olduğu guneşin olmadığı bir havada birini, tersi durumda da diğerini kullanıyoruz
Teknede iki adet motor bulunuyor Bu motorlar govdenin dışında, kanatların uzerinde yer alıyor ve limana girerken kapanabiliyor Ayrıca Volitan sadece 14 metre olan duşuk direk boyu nedeniyle diğer teknelere gore beş katı daha dengeli Tamamen kapalı olduğu icin, dalgaya girip cıkabiliyor ve nokta donuşu yapabiliyor
Volitan’ın başka bir ozelliği de “reverse osmos dediğimiz teknikle deniz suyunu arıtabilmesi Yani Volitan limana girmeden, yiyecek desteği dışında sonsuz yolculuk yapacak bir tekne olma ozelliği taşıyor Uzun yolculuklarda sadece panelleri yıkamak gerekiyor Bu, deniz suyu buharlaştığı zaman kalan tuzun temizlenmesi icin gerekli Butun guneş enerjisi sistemlerinde, panel temizliği performansı birinci derecede etkiler
Biz, 12 kişilik bir tekne yaptık Son derece cevreci, sıfır karbondioksit emisyonuyla denizcilik yapılabileceğini gosteren bir tekne tasarladık Daha once dunyanın en iyi tekne tasarımı odulunu ve dunyanın en iyi ulaşım aracı odulunu almıştık, bu sene de dunyanın en cevreci ulaşım aracı odulunu aldık Anlayacağınız Volitan uc odullu bir tekne ve dunyada uc odul alan başka bir ulaşım aracı yok
Volitan’ı bugunku teknolojik imkanlarla uretmek mumkun Teknenin boyu 32 metre Bizim amacımız bu olcuyu 18 metreye indirebilmek ve rahatlıkla satın alınabilecek bir ulaşım aracı haline getirmek Ancak gunumuz imkanlarıyla bu mumkun değil Guneş panellerinin performansı yukseldiği zaman teknenin boyutları da yarı yarıya kuculecek dolayısıyla fiyat duşecek Bu gercekleştiği zaman , 810 bin tane uretilebilecek Boylece Volitan pek cok kişinin ulaşabileceği bir tekne olacak Bunun dışında, Volitan’ın farklı varyasyonlarını da yapmayı duşunuyoruz Orneğin turistlik amaclı bir modelin ilgi cekeceğini umuyoruz Bu hem cevreye, hem de turizme onemli katkı sağlayacaktır
Volitan icin şimdiden bazı teklifler aldık ancak şu anda değerlendirme aşamasındayız Orneğin Fransız hukumetinin yeni bir projesi var; Hint Okyanusu’nun ortasında bir ada yapıyorlar Deniz aracı olarak da Volitan’ı duşunuyorlar
2) AQUA TRAP: KURAKLIĞA COZUM
Aqua Trap’i hazırlarken mantık şuydu: Gunduz toprak ısıyı emer, gece soğurken de suyu geri verir Orneğin bir naylon torbayı yere koyduğunuzda, sabah uzerinde damlacıklar olduğunu gorursunuz Biz bir ortuyle bu suyu topladık ve sistemin kuraklığa cozum olacağını duşunduk Ozellikle kara ikliminin cok kurak olduğu yerlerde bitki yetiştirebilmek icin moduler bir sistem geliştirdik
imagesturkbilimadamlarinaodulgetirenbuluslar5ad391ac3055e
Yeni dikilen ağaclar, yeterli olcude koklerinden su alamadıkları icin cok cabuk kuruyabiliyor Ancak su doğrudan koklere verildiğinde bu onlenebiliyor Biz ise zemine bir ortu seriyoruz (Bu cok ozel bir ortu değil) Bu ortu sayesinde hem topraktan cıkan suyu tutarak kullanabiliyoruz, hem de dışarıdan gelen suyu doğrudan bitkinin kokune verebiliyoruz Ortu de uzerine duşen suyu alıyor, su bunun uzerine koklere iletiliyor Sonucta 2530 dakika calıştıracağınız bir fıskiye sistemini 3 dakika calıştırarak bitkileri sulayabiliyorsunuz Aqua Trap ile cok daha az su kullanarak, bitkilerin gelişimini sağlayabiliyorsunuz
Sistemimiz ucuz maliyetli ve etkin olduğu icin cok beğenildi Kuraklığın onemli bir sorun olduğu gunumuzde onemli bir alternatif olacağı duşunuldu Kuraklık ceken ucuncu dunya ulkelerinde rahatlıkla kullanılacağı ifade edildi
3) FIRE KNIGHT: YANGINA SUSUZ MUDAHALE
Fire Knight’a 6x6 bir hibrit arac Dizel jeneratorle elektrik uretiyor Altı tekerlekte altı motor bulunuyor 32 ton ya da 10 metrekup toprağı yerden alabiliyor ve toprağı havalı basınc yardımıyla 120 metre menzile puskurtebiliyor Dolayısıyla yanan ağacların uzerini toprakla kapatarak hem sonmelerini sağlıyor hem de soğutma işlemini aynı anda yapıyor
imagesturkbilimadamlarinaodulgetirenbuluslar5ad391ad7f663
Orman Bakanlığı’nın verilerine gore arabalardan atılan izmaritler yuzunden cıkan orman yangınlarının oranı yuzde 3040 civarında ‘Fire Knight’ sadece cıkan yangını sondurmekle kalmıyor, izmaritlerden kaynaklanan yangınları da onluyor Bunu da şoyle yapıyor: Ormanlarda bir ceşit devriye aracı gibi dolaşıyor, zemini toprakla ortuyor Dolayısıyla, izmaritlerden kaynaklanan yangınlara karşı onlem almada da yararlı oluyor Ayrıca ruzgara karşı calışabiliyor ve altı emaye kaplı olduğu icin yanmıyor
Fire Knight, yalnızca yangın sırasında değil, sonrasında da kullanılabiliyor Yangına mudahale icin toprağı kazıyor, bu ozelliği yangın sonrasında ağac dikiminde de aktif olarak kullanılabilmesini sağlıyor Bunların dışında aracın puskurtme ozelliği sayesinde tohum ekimi de yapılabiliyor Dolayısıyla Fire Knight cevreci komple bir orman aracı
EKİBİN TASARIMCILARI ANLATIYOR
Sozum Doğan:
Şu an master oğrencisiyim 2006’dan yani işin başından beri ekipteyim Hocamızdan sonra ilk ekibe katılan bendim Odullu uc projede de yer aldım Projelerin ozellikle gorselleştirme kısmında katkıda bulundum Hakan hocayla beraber, fikirler ortaya konulurken beraber kritik ve değerlendirme surecinde de bulundum Burada projeleri nasıl yaparız, bunları nasıl tartışıyoruz ve bu butun ekibe yayılıyor İşi ortaya koymaya gelince daha cok projelerin gorsel, biraz da mekanik, teknik yonunden katkılarım oldu Ben hazırlanan projelere kişisel olarak bakmıyorum İşe başlarken hocayla kafa kafaya verdik, beraber yola cıktık
Tolga Cağlar:
2006’dan beri ekipteyim Sozum’den sonra ekibe katılan ikinci eleman da benim Sozum’le benzer calışmalarda bulunduk Daha cok gorsel ve grafik aşamasında calıştım Bu Haziran’da ODTU endustri tasarımı bolumunden mezun oldum, şu an oğrenci değilim Buradaki calışmalarıma devam etmeyi planlıyorum
Ruzgar ve guneş enerjisiyle calışan tekne, sulamada kaybı en aza indiren su kapanı ve orman yangınını susuz sonduren kamyon Bu 3 tasarım ODTU’lu bilim adamlarına 3 buyuk cevre odulu kazandırdı
Bu yıl ilk defa duzenlenen Green Dot Awards’da (Uluslararası Cevreci Tasarım Yarışması), ODTU oğretim uyesi Dr Hakan Gursu başkanlığındaki Designnobis grubu ve ODTU oğrencilerinden oluşan ekibi, 3 dalda odul kazanarak buyuk bir başarıya imza attı
52 ulkeden 1000 ‘in uzerinde proje katıldığı yarışmada, Volitan adlı teknolojik ve cevreci tekne projesi, ulaştırma dalında birinci oldu Ayrıca, Turk tasarım ekibinin AquaTrap (Su kapanı) projesi cevreci urun grubunda ikincilik, Fire Knight (Susuz orman yangını sondurme aracı) projesi kavramsal dalda mansiyon kazandı
Ekibin yurutuculuğunu yapan Dr Hakan Goksu unları soyledi:
“Yarışmada toplam altı kategori bulunuyordu Bunlar transportation (ulaştırma), building and environment (mimari ve cevre), productions (urunler), entertainment, servisler, konsept calışmalar ve bunların dışında kalan diğer alanlar Yarışmaya en fazla uc proje ile katılmak gerekiyordu Biz de Volitan projemizle ulaştırma, Aqua Trap projemizle diğer urunler bolumune, Fire Knight projemizle de konsept dallarında yarıştık Volitan kendi dalında birinci olurken Aqua Trap yine kendi dalında ikinci, Fire Knight da mansiyon odulu aldı Fire Knight’ı projeye sokmaktaki asıl amacımız urunun tescil edilmesiydi Bu proje şu anda ABD’de bazı yarışmalarda da yer alıyor Fire Knight’tan cok umitliyiz
Gursu projelerini şoyle anlattı:
1) VOLITAN: 2040 YILININ TEKNESİ
Daha once de pek cok yarışmada birincilikler alan Volitan adlı projemiz, Green Dot Awards’da ulaştırma kategorisinde birinci oldu Volitan’ı yuksek teknolojili, guneş enerjisi ve ruzgarı kullanan cevreci bir tekne olarak adlandırabiliriz Amerikalılar Volitan’a “2040 yılının teknesi diyor
imagesturkbilimadamlarinaodulgetirenbuluslar5ad391aad5b0b
Teknede, bizim katı yelken dediğimiz iki panel var Bu paneller hem acılı durabiliyor, hem de hareket edebiliyor Uzerlerinde bulunan guneş panelleri ile guneş enerjisi elde ediyor Toplam 150 metrekarelik guneş panelimiz var Ancak bu paneller aynı zamanda katı yelkenler ve ruzgar karşısında aşağı yukarı 250 metrekarelik yelkenin performansına sahip Elbette tekne hem guneş, hem de ruzgarı beraber kullanabiliyor ve bunlar beraberken cok daha iyi performans veriyor Ama birinin olmadığı yerde diğerini de kullanabiliyoruz Dolayısıyla bu sistemler birbirini destekleyen ve birbirine alternatif sistemler
Tekne ruzgarı ve guneşi kullanıyor Gunduz guneş enerjisini, gece de ruzgarı Ayrıca ruzgar karşısında aşağı yukarı 250 metrekarelik bir yelkenin performansına sahip Bir de 150 metrekarelik guneş panelimiz var Bu, guneş ve ruzgar beraberken cok daha iyi performans veriyor Ama ruzgarın olduğu guneşin olmadığı bir havada birini, tersi durumda da diğerini kullanıyoruz
Teknede iki adet motor bulunuyor Bu motorlar govdenin dışında, kanatların uzerinde yer alıyor ve limana girerken kapanabiliyor Ayrıca Volitan sadece 14 metre olan duşuk direk boyu nedeniyle diğer teknelere gore beş katı daha dengeli Tamamen kapalı olduğu icin, dalgaya girip cıkabiliyor ve nokta donuşu yapabiliyor
Volitan’ın başka bir ozelliği de “reverse osmos dediğimiz teknikle deniz suyunu arıtabilmesi Yani Volitan limana girmeden, yiyecek desteği dışında sonsuz yolculuk yapacak bir tekne olma ozelliği taşıyor Uzun yolculuklarda sadece panelleri yıkamak gerekiyor Bu, deniz suyu buharlaştığı zaman kalan tuzun temizlenmesi icin gerekli Butun guneş enerjisi sistemlerinde, panel temizliği performansı birinci derecede etkiler
Biz, 12 kişilik bir tekne yaptık Son derece cevreci, sıfır karbondioksit emisyonuyla denizcilik yapılabileceğini gosteren bir tekne tasarladık Daha once dunyanın en iyi tekne tasarımı odulunu ve dunyanın en iyi ulaşım aracı odulunu almıştık, bu sene de dunyanın en cevreci ulaşım aracı odulunu aldık Anlayacağınız Volitan uc odullu bir tekne ve dunyada uc odul alan başka bir ulaşım aracı yok
Volitan’ı bugunku teknolojik imkanlarla uretmek mumkun Teknenin boyu 32 metre Bizim amacımız bu olcuyu 18 metreye indirebilmek ve rahatlıkla satın alınabilecek bir ulaşım aracı haline getirmek Ancak gunumuz imkanlarıyla bu mumkun değil Guneş panellerinin performansı yukseldiği zaman teknenin boyutları da yarı yarıya kuculecek dolayısıyla fiyat duşecek Bu gercekleştiği zaman , 810 bin tane uretilebilecek Boylece Volitan pek cok kişinin ulaşabileceği bir tekne olacak Bunun dışında, Volitan’ın farklı varyasyonlarını da yapmayı duşunuyoruz Orneğin turistlik amaclı bir modelin ilgi cekeceğini umuyoruz Bu hem cevreye, hem de turizme onemli katkı sağlayacaktır
Volitan icin şimdiden bazı teklifler aldık ancak şu anda değerlendirme aşamasındayız Orneğin Fransız hukumetinin yeni bir projesi var; Hint Okyanusu’nun ortasında bir ada yapıyorlar Deniz aracı olarak da Volitan’ı duşunuyorlar
2) AQUA TRAP: KURAKLIĞA COZUM
Aqua Trap’i hazırlarken mantık şuydu: Gunduz toprak ısıyı emer, gece soğurken de suyu geri verir Orneğin bir naylon torbayı yere koyduğunuzda, sabah uzerinde damlacıklar olduğunu gorursunuz Biz bir ortuyle bu suyu topladık ve sistemin kuraklığa cozum olacağını duşunduk Ozellikle kara ikliminin cok kurak olduğu yerlerde bitki yetiştirebilmek icin moduler bir sistem geliştirdik
imagesturkbilimadamlarinaodulgetirenbuluslar5ad391ac3055e
Yeni dikilen ağaclar, yeterli olcude koklerinden su alamadıkları icin cok cabuk kuruyabiliyor Ancak su doğrudan koklere verildiğinde bu onlenebiliyor Biz ise zemine bir ortu seriyoruz (Bu cok ozel bir ortu değil) Bu ortu sayesinde hem topraktan cıkan suyu tutarak kullanabiliyoruz, hem de dışarıdan gelen suyu doğrudan bitkinin kokune verebiliyoruz Ortu de uzerine duşen suyu alıyor, su bunun uzerine koklere iletiliyor Sonucta 2530 dakika calıştıracağınız bir fıskiye sistemini 3 dakika calıştırarak bitkileri sulayabiliyorsunuz Aqua Trap ile cok daha az su kullanarak, bitkilerin gelişimini sağlayabiliyorsunuz
Sistemimiz ucuz maliyetli ve etkin olduğu icin cok beğenildi Kuraklığın onemli bir sorun olduğu gunumuzde onemli bir alternatif olacağı duşunuldu Kuraklık ceken ucuncu dunya ulkelerinde rahatlıkla kullanılacağı ifade edildi
3) FIRE KNIGHT: YANGINA SUSUZ MUDAHALE
Fire Knight’a 6x6 bir hibrit arac Dizel jeneratorle elektrik uretiyor Altı tekerlekte altı motor bulunuyor 32 ton ya da 10 metrekup toprağı yerden alabiliyor ve toprağı havalı basınc yardımıyla 120 metre menzile puskurtebiliyor Dolayısıyla yanan ağacların uzerini toprakla kapatarak hem sonmelerini sağlıyor hem de soğutma işlemini aynı anda yapıyor
imagesturkbilimadamlarinaodulgetirenbuluslar5ad391ad7f663
Orman Bakanlığı’nın verilerine gore arabalardan atılan izmaritler yuzunden cıkan orman yangınlarının oranı yuzde 3040 civarında ‘Fire Knight’ sadece cıkan yangını sondurmekle kalmıyor, izmaritlerden kaynaklanan yangınları da onluyor Bunu da şoyle yapıyor: Ormanlarda bir ceşit devriye aracı gibi dolaşıyor, zemini toprakla ortuyor Dolayısıyla, izmaritlerden kaynaklanan yangınlara karşı onlem almada da yararlı oluyor Ayrıca ruzgara karşı calışabiliyor ve altı emaye kaplı olduğu icin yanmıyor
Fire Knight, yalnızca yangın sırasında değil, sonrasında da kullanılabiliyor Yangına mudahale icin toprağı kazıyor, bu ozelliği yangın sonrasında ağac dikiminde de aktif olarak kullanılabilmesini sağlıyor Bunların dışında aracın puskurtme ozelliği sayesinde tohum ekimi de yapılabiliyor Dolayısıyla Fire Knight cevreci komple bir orman aracı
EKİBİN TASARIMCILARI ANLATIYOR
Sozum Doğan:
Şu an master oğrencisiyim 2006’dan yani işin başından beri ekipteyim Hocamızdan sonra ilk ekibe katılan bendim Odullu uc projede de yer aldım Projelerin ozellikle gorselleştirme kısmında katkıda bulundum Hakan hocayla beraber, fikirler ortaya konulurken beraber kritik ve değerlendirme surecinde de bulundum Burada projeleri nasıl yaparız, bunları nasıl tartışıyoruz ve bu butun ekibe yayılıyor İşi ortaya koymaya gelince daha cok projelerin gorsel, biraz da mekanik, teknik yonunden katkılarım oldu Ben hazırlanan projelere kişisel olarak bakmıyorum İşe başlarken hocayla kafa kafaya verdik, beraber yola cıktık
Tolga Cağlar:
2006’dan beri ekipteyim Sozum’den sonra ekibe katılan ikinci eleman da benim Sozum’le benzer calışmalarda bulunduk Daha cok gorsel ve grafik aşamasında calıştım Bu Haziran’da ODTU endustri tasarımı bolumunden mezun oldum, şu an oğrenci değilim Buradaki calışmalarıma devam etmeyi planlıyorum