Türkmenistan

Türkmenistan Türkmenistan Coğrafi Verileri Konum: Orta Asya'da, Hazar Denizi kıyısında, İran ile Kazakistan arasında yer alır Coğrafi konumu: 40 00 Kuzey enlemi, 60 00 Doğu boylamı Haritadaki konumu: Orta Asya'da Yüzölçümü: 488,100 km² Sınırları: toplam: 3,736 km sınır komşuları: Afganistan 744 km, Iran 992 km, Kazakistan 379 km, Özbekistan 1,621 km İklimi: subtropikal çöl iklimi Arazi yapısı: Kuzeyde dağlar ve kum çölleri, İran sınırında hain dağlar, batıda hazar denizi yer almaktadır Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Vpadina Akchanaya 8100 m en yüksek noktası: Gora Ayribaba 3,139 m Doğal kaynakları: petrol, doğala gaz, kömür, sülfür, tuzlu Arazi kullanımı: tarıma yerinde topraklar: %3 daimi ekinler: %0 otlaklar: %63 ağaçlık arazi: %8 öteki: %26 (1993 verileri) Sulanan arazi: 13,000 km² (1993 verileri) Nüfus Bilgileri Nüfus: 4,603,244 (Temmuz 2001 verileri) Nüfus artış oranı: %185 (2001 verileri) Mülteci oranı: 104 mülteci1,000 nüfus (2001 tahmini) Bebek vefat oranı: 7325 ölüm1,000 doğan bebek (2001 tahmini) Sıradan hayat süresi: toplam nüfus: 61 sene erkeklerde: 5743 sene kadınlarda: 6476 yıl (2001 verileri) Ortalama çocuk sayısı: 358 çocuk1 bayan (2001 tahmini) HIVAIDS hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: 100 den az (1999 verileri) HIVAIDS hastalıklarından ölenlerin sayısı: 100 den az (1999 verileri) Halk: Türkmen Nüfusun etnik dağılımı: Türkmen %77, Özbek %92, Rus %67, Kazakistanlı %2, öteki %51 (1995) Din: Müslüman %89, Doğu Ortodoks %9, diğer %2 Diller: Türkmence %72, Rusça %12, Özbek %9, diğer %7 Okur yazan oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler toplam nüfusta: %98 erkekler: %99 kadınlar: %97 (1989 verileri) Yönetimi Ülke adı: kısa şekli: Türkmenistan eski adı: Türkmen Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Idare biçimi: Başkanlık Tipi Cumhuriyet Başkent: Aşkabat Yönetimsel bölümler: 5 vilayet: Ahal (Ashgabat), Balkan (Nebitdag), Dashhowuz (eski Tashauz), Lebap (Charjew), Mary Hür günü: 27 Ekim 1991 (Sovyetler Birliğinden) Milli bayram: Özgürlük günü, 27 Ekim (1991) Tüzük: 18 Mayıs 1992 Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: AsDB (Asya Kalkınma Bankası), CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), CIS (Bağımsız Devletlerin Topluluğu), EAPC (Avrupa Atlantik Ortaklık Konseyi), EBRD (Avrupa Yatırım ve Yeniden Yapılanma Bankası), ECE (Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu), ECO (Ekonomik İşbirliği Örgütü), ESCAP (Asya ve Pasifikler Idareli ve Sosyal Komisyonu), FAO (Tarım ve Yiyecek Örgütü), IBRD (Milletlerarası İmar ve Yeniden Yapılanma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICRM (Milletlerarası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IDB (İslam Kalkınma Bankası), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), ILO (Uluslarası Alıştırma Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu), IMO (Milletlerarası Denizcilik Örgütü), Intelsat (Uluslararası Telekomünikasyon ve Uydu Örgütü), IOC (Milletlerarası Olimpiyat Komitesi), IOM (Milletlerarası Göçmen Teşkilatı), ISO (Milletlerarası Standartlar Örgütü), ITU (Uluslararası Haberleşme Birliği), NAM, OIC (İslam Konferansı Örgütü), OPCW (Kimyasal Silahları Yasaklama Organizasyonu), OSCE (Avrupa Emniyet ve İşbirliği Örgütü), PFP (Barışma için Ortaklık), UN (Birleşik Milletler), UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNESCO (EğitimBilim ve Kültür Örgütü), UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü), UPU (Dünya Posta Birliği), WFTU (Dünya Emekçi Sendikaları Federasyonu), WHO (Dünya Sağlık Durumu Örgütü), WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü), WToO (Dünya Turizm Örgütü), WTrO (Dünya Ticaret Örgütü) Idareli Göstergeler GSYİH: Satınalma Gücü paritesi 196 milyar $ (2000 verileri) GSYİH reel çoğaltma: %16 (2000 verileri) GSYİH sektörel bileşim: tarım: %25 endüstri: %43 hizmet: %32 (1999 verileri) Enflasyon oranı (alıcı fiyatlarında): %14 (2000 verileri) Meslek gücü: 234 milyon (1996) Endüstri: Doğal gaz, petrol ürünleri, dokuma, yiyecek maddeleri Endüstrinin artma oranı: %18 (2000 verileri) Elektrik üretimi: 8371 milyar kWh (1999) Elektrik tüketimi: 4785 milyar kWh (1999) Elektrik ihracatı: 41 milyar kWh (1999) Elektrik ithalatı: 11 milyar kWh (1999) Tarım ürünleri: Pamuk, tahıl, çiftlik hayvanları İhracat: 24 milyar $ (2000 verileri) İhracat ürünleri: gaz %33, petrol %30, pamuklu bez %18, dokuma %8 (1999) İhracat ortakları: Ukrayna, İran, Türkiye, Rusya, Kazakistan, Tacikistan, Azerbaycan İthalat: 165 milyar $ (2000 verileri) İthalat ürünleri: Cihaz ve parça %60, gıda maddeleri %15 (1999) İthalat ortakları: Ukrayna, Türkiye, Rusya, Almanya, ABD, Kazakistan, Özbekistan Dış borç tutarı: 25 milyar $ (2000 verileri) Para birimi: Türkmen Manatı (TMM) Para birimi kodu: TMM Mali yıl: Yıllık yılı Irtibat Bilgileri Kullanılan telefon hatları: 363,000 (1997) Telefon kodu: 993 Radyo yayın istasyonları: AM 16, FM 8, kısa dalga 2 (1998) Radyolar: 1225 milyon (1997) Televizyon yayını yapan istasyonlar: 3 (1997) Televizyonlar: 820,000 (1997) Internet kısaltması: tm Internet kullanıcıları: 2,000 (2000) Ulaşım ve Nakliyecilik Demiryolları: 2,187 km (1996 verileri) Karayolları: 22,000 km (1996) Boru hatları: Çiğ petrol 250 km; petrol ürünleri 4,400 km Limanları: Türkmenbaşı Hava alanları: 76 (2000 verileri)