DONEM TANZİMAT EDEBİYATI SANATCILARI
ŞİNASİ
*Turk edebiyatında yeniliğin oncusudur
*İlk tiyatroyu ilk makaleyi yazdı Noktalama işaretlerini ilk kez o kullandı, ilk ozel gazeteyi cıkardı
* Klasisizm ve romantizm akımlarından etkilenmiştir
“Hak, vatan millet sozcuklerini bugunku anlamda ilk o kullanmıştır Eserlerinde sade bir dil kullanmıştır
Eserleri:
*Şair Evlenmesi: Gorucu usulu ile evliliiği eleştirdiği bu eser, ilk tiyatrodur
*Muntehebatı Eş’ar: Secme şiirleri toplamıştır
*Durubu Emsali Osmaniye: Atasozleri sozluğudur
*Tercumanı Ahval Mukaddimesi: İlk makaledir
*Tercumei Manzume: La Fontaine ve bazı Fransız şairlerin şiirlerini Turkce’ye cevirdiği eseridir
NAMIK KEMAL
“Vatan Şairi olarak bilinir Eserlerinin coğunda “vatan, hurriyet, eşitlik kavramlarını ele almıştır
*Duşuncelerini yaymada sanat urunlerini bir arac olarak kullanmış, bu bağlamda tiyatro icin “en faydalı eğlence demiştir
*Romantizm akımının etkisinde kalmıştır
* ilk edebi, ilk tarihi roman ve sahnelenen ilk piyesin yazarıdır
Eserleri:
Tiyatroları:
Vatan Yahut Silistre: Sahnelenen ilk tiyatro eseridir Eserde birbirlerinden hoşlanan islam Bey ve Zekiye etrafında gelişen olaylar anlatılır
*Akif Bey, Zavallı Cocuk, Guinahii, Celaleddin Harzemşah
*Romanları:
İntibah: ilk edebi romanıdır Romanda Ali Bey, Mahpekyer ve Dilaşup ekseninde gelişen olayları anlatır
Cezmi: ilk tarihi romanıdır Romanda 17 yuzyılda yaşamış şair ve kahraman bir asker olan Cezmi’nin İran’da bir savaşa katılması ile gelişen olaylar anlatılır
Eleştirileri:
*Tabribi Harabat: Ziya Paşa’ nın “Harabat adlı antolojisinde Divan edebiyatını ovmesine karşılık yazdığı eieştiridir
*Takip: Ziya Paşa’nın “Harabatına yaptığı eleştirinin devamıdır
* Renan Mudaianamesi
ZİYA PAŞA
*Şiir ve inşa makalesinde Divan edebiyatını yermiş, “Harabat antolojisinin onsozunde Divan edebiyatının Arap ve Iran edebiyatından ustun olduğunu iddia etmiştir Harabat'ın onsozundekl goruşlerinden oturu Namık Kemal ile araları bozulmuştur
* Dilde sadeleşmeyl savunsa da eserlerine bunu pek yansıtamamıştır ' Namık Kemal ile “Hurriyetgazetesini cıkarmıştır
*Edebiyatımızın en unlu terkibi bent ve tercii bentşairidir
*Edebiyatımıza duşunce şiirini getirmiştir
Eserleri:
*Terkibi Bent, Tercii Bent: Sosyal icerikli konulardan oluşan şiir alanındaki en onemli eseridir
*Şiir ve inşa: Gercek şiirimizin Halk edebiyatı olduğunu savunduğu makaledir
*Harabat: Şiir antolojisidir Bu eserin onsozunde Divan edebiyatını over
*Zafername: Sadrazam Ali Paşa’yı eleştirdiği manzum eseridir
* Eş'arı Ziya: Şiirlerinin toplandığı eserdir
*Defteri Amat: Cocukluk anılarını anlatır
ŞEMSETTİN SAMİ
Edebiyatla ilgili yapıtlarının yanında bilim ve dil calışmalarında da bulunmuş dil konusunda ilerl surduğu ceşitli duşunceler ve uygulamalarla onem kazanmıştır
* Sozluk ve ansiklopedi calışmaları gunumuzun dilbilimcilerlne onemli bir kaynak olmuştur
*Edebiyatımızda ilk yerli romanın sahibidir
Eserleri:
*Taaşşukı Talat ve Fitnat: Talat lie Fitnat'ın aşkını, koleliği ve carlyeiiğl anlatan bu eser,ilk romanımızdır
*Kamusu Turki (Turkce Sozluk), Kamusu Fransevİ (Fransızca Sozluk), Kamusu Arabi (Arapca Sozluk)
AHMET MİTHAT EFENDİ
*Romantizm akımının etkisinde kalmıştır
*Romanlarını halkı eğitmek icin yazdığından romanları teknik yonden kusurludur Sade ve akıcı bir dille yazdığı romanlarında konu akışını keserek okuyucuya bilgi vermiştir
*Roman, oyku, oyun dallarında lkl yuze yakın eser verdiğinden “Turkiye'nin kalem şampiyonuolarak adlandırılmıştır
*Edebiyatımızdaki ilk hikaye yazarıdır
Eserleri:
Letaiti Rivayat: İLk oykulerdir Avrupa’da Bir Celan (Gezi Yazısı)
Hasan Mellah, Huseyin Fellah, Felatun Bey’le Rakım Efendi, Henuz On Yedi Yaşında, Paris’te Bir Turk, Jon Turk (Romanları )
AHMET VEFİK PAŞA
*Tiyatro alanındaki cevirileri ve uyarlamalarıyla bilinir
*Halkı tiyatroya alıştırmaya calışmış Bursa’da tiyatro kurmuştur
*Milliyetcilik ve Turkculuk fikirlerinin en onde gelen savunucularındandır
*Moliere’den yaptığı cevirileri vardır
*Zor Nikahı, Zoraki Tabip, Dekbazlık, Yorgaki Dandini gibi yapıtları da uyarlamalarıdır
Eserleri:
*Lehcei Osman: Sozluk
*Şecerei Turki: Turklerin soy ağacı anlamındadır, ceviridir
*Fezlekei Tarih i Osman: Osmanlı tarihi anlatılır
ŞİNASİ
*Turk edebiyatında yeniliğin oncusudur
*İlk tiyatroyu ilk makaleyi yazdı Noktalama işaretlerini ilk kez o kullandı, ilk ozel gazeteyi cıkardı
* Klasisizm ve romantizm akımlarından etkilenmiştir
“Hak, vatan millet sozcuklerini bugunku anlamda ilk o kullanmıştır Eserlerinde sade bir dil kullanmıştır
Eserleri:
*Şair Evlenmesi: Gorucu usulu ile evliliiği eleştirdiği bu eser, ilk tiyatrodur
*Muntehebatı Eş’ar: Secme şiirleri toplamıştır
*Durubu Emsali Osmaniye: Atasozleri sozluğudur
*Tercumanı Ahval Mukaddimesi: İlk makaledir
*Tercumei Manzume: La Fontaine ve bazı Fransız şairlerin şiirlerini Turkce’ye cevirdiği eseridir
NAMIK KEMAL
“Vatan Şairi olarak bilinir Eserlerinin coğunda “vatan, hurriyet, eşitlik kavramlarını ele almıştır
*Duşuncelerini yaymada sanat urunlerini bir arac olarak kullanmış, bu bağlamda tiyatro icin “en faydalı eğlence demiştir
*Romantizm akımının etkisinde kalmıştır
* ilk edebi, ilk tarihi roman ve sahnelenen ilk piyesin yazarıdır
Eserleri:
Tiyatroları:
Vatan Yahut Silistre: Sahnelenen ilk tiyatro eseridir Eserde birbirlerinden hoşlanan islam Bey ve Zekiye etrafında gelişen olaylar anlatılır
*Akif Bey, Zavallı Cocuk, Guinahii, Celaleddin Harzemşah
*Romanları:
İntibah: ilk edebi romanıdır Romanda Ali Bey, Mahpekyer ve Dilaşup ekseninde gelişen olayları anlatır
Cezmi: ilk tarihi romanıdır Romanda 17 yuzyılda yaşamış şair ve kahraman bir asker olan Cezmi’nin İran’da bir savaşa katılması ile gelişen olaylar anlatılır
Eleştirileri:
*Tabribi Harabat: Ziya Paşa’ nın “Harabat adlı antolojisinde Divan edebiyatını ovmesine karşılık yazdığı eieştiridir
*Takip: Ziya Paşa’nın “Harabatına yaptığı eleştirinin devamıdır
* Renan Mudaianamesi
ZİYA PAŞA
*Şiir ve inşa makalesinde Divan edebiyatını yermiş, “Harabat antolojisinin onsozunde Divan edebiyatının Arap ve Iran edebiyatından ustun olduğunu iddia etmiştir Harabat'ın onsozundekl goruşlerinden oturu Namık Kemal ile araları bozulmuştur
* Dilde sadeleşmeyl savunsa da eserlerine bunu pek yansıtamamıştır ' Namık Kemal ile “Hurriyetgazetesini cıkarmıştır
*Edebiyatımızın en unlu terkibi bent ve tercii bentşairidir
*Edebiyatımıza duşunce şiirini getirmiştir
Eserleri:
*Terkibi Bent, Tercii Bent: Sosyal icerikli konulardan oluşan şiir alanındaki en onemli eseridir
*Şiir ve inşa: Gercek şiirimizin Halk edebiyatı olduğunu savunduğu makaledir
*Harabat: Şiir antolojisidir Bu eserin onsozunde Divan edebiyatını over
*Zafername: Sadrazam Ali Paşa’yı eleştirdiği manzum eseridir
* Eş'arı Ziya: Şiirlerinin toplandığı eserdir
*Defteri Amat: Cocukluk anılarını anlatır
ŞEMSETTİN SAMİ
Edebiyatla ilgili yapıtlarının yanında bilim ve dil calışmalarında da bulunmuş dil konusunda ilerl surduğu ceşitli duşunceler ve uygulamalarla onem kazanmıştır
* Sozluk ve ansiklopedi calışmaları gunumuzun dilbilimcilerlne onemli bir kaynak olmuştur
*Edebiyatımızda ilk yerli romanın sahibidir
Eserleri:
*Taaşşukı Talat ve Fitnat: Talat lie Fitnat'ın aşkını, koleliği ve carlyeiiğl anlatan bu eser,ilk romanımızdır
*Kamusu Turki (Turkce Sozluk), Kamusu Fransevİ (Fransızca Sozluk), Kamusu Arabi (Arapca Sozluk)
AHMET MİTHAT EFENDİ
*Romantizm akımının etkisinde kalmıştır
*Romanlarını halkı eğitmek icin yazdığından romanları teknik yonden kusurludur Sade ve akıcı bir dille yazdığı romanlarında konu akışını keserek okuyucuya bilgi vermiştir
*Roman, oyku, oyun dallarında lkl yuze yakın eser verdiğinden “Turkiye'nin kalem şampiyonuolarak adlandırılmıştır
*Edebiyatımızdaki ilk hikaye yazarıdır
Eserleri:
Letaiti Rivayat: İLk oykulerdir Avrupa’da Bir Celan (Gezi Yazısı)
Hasan Mellah, Huseyin Fellah, Felatun Bey’le Rakım Efendi, Henuz On Yedi Yaşında, Paris’te Bir Turk, Jon Turk (Romanları )
AHMET VEFİK PAŞA
*Tiyatro alanındaki cevirileri ve uyarlamalarıyla bilinir
*Halkı tiyatroya alıştırmaya calışmış Bursa’da tiyatro kurmuştur
*Milliyetcilik ve Turkculuk fikirlerinin en onde gelen savunucularındandır
*Moliere’den yaptığı cevirileri vardır
*Zor Nikahı, Zoraki Tabip, Dekbazlık, Yorgaki Dandini gibi yapıtları da uyarlamalarıdır
Eserleri:
*Lehcei Osman: Sozluk
*Şecerei Turki: Turklerin soy ağacı anlamındadır, ceviridir
*Fezlekei Tarih i Osman: Osmanlı tarihi anlatılır