İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi, 2010’da intihar eden mimar Onur Yaser Can’ı mevte sürükleyen süreçleri yapan 6 polisin yargılanması gerektiğine karar verdi.
DW Türkçe'den Alican Uludağ'ın haberine nazaran İstanbul Bölge Yönetim Mahkemesi (BİM) Birinci Yönetim Dava Dairesi, ODTÜ mezunu mimar Onur Yaser Can’ın intihar etmesine neden olan 6 polis hakkında İstanbul Valiliği’nin soruşturma müsaadesi vermemesine ilişin kararını kaldırdı. İstanbul BİM, Can’ın intihar mektubundaki argümanlarının “hazırlık soruşturması ve ceza kovuşturması formül ve vasıtalarıyla araştırılması gerektiği” gerektiğini kaydetti.
Ne olmuştu?
Olay tarihinde 28 yaşında olan Mimar Onur Yaser Can, 2 Haziran 2010 tarihinde İstanbul Taksim’de üst aramasında 11 gram esrar bulunduğu gerekçesiyle gözaltına alındı. İstanbul Narkotik Şube Müdürlüğü’ne götürülen ve burada çıplak arama ve azaba maruz kaldığı sav edilen Can, daha sonra özgür bırakıldı.
Can, 2 gün sonra polisler tarafından tekrar emniyete çağrıldı. Daha evvel düzenlenen bütün tutanakları iptal eden polisler, bunun yerine aleyhinde sözler içeren yeni söz ve tutanaklar imzalattı. Bu da yetmedi. Polis 20 gün sonra tekrar Can’ı emniyete çağırdı. Bunun üzerine intihar mektubu düzenleyen Can, 24 Haziran 2010'da konutunun balkonundan atlayarak intihar etti.
Oğlunun vefatında sorumluluğu bulunan polislerin yargılanması için hukuk uğraşı başlatan anne Hatice Can, yaşadıklarını daha fazla kaldıramayarak 2014’te benzeri formda intihar etti. Bu süreçte sıhhati bozulan baba Mevlüt Can ise 2019'da hayatını kaybetti.
Onur Yaser Can’a gözaltında makus muamelede bulunduğu argüman edilen polisler hakkında soruşturmada takipsizlik kararı verildi.
İki polis sahtecilikten ceza aldı
Bu süreçte yalnızca iki polis, resmi evrakta sahtecilikten 6 yıl 5 ay 15’er gün mahpus cezasına çarptırıldı.
Mahkeme, Can’ın tekrar söz çağrılması ve geçersiz tutanak düzenlenmesi olayında sorumluluğu bulunan başka polisler hakkında da cürüm duyurusunda bulundu.
Lakin İstanbul Valiliği, polisler hakkında soruşturma müsaadesi vermedi. İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi, 2020 yılı sonunda kararı yoldan bozarak, soruşturmadaki polislerin tekrar sözünün alınmasını istedi. Bu kapsamda bir polis başmüfettişi kuşkulu polislerin tabirlerini aldı. İstanbul Valiliği, 21 Mart 2021’da polisler hakkında ikinci sefer soruşturma müsaadesi verilmemesine karar verdi.
Aileden geride kalan Can’ın ablası Ezgi Sevgi Can, karara itiraz etti.
İtirazı görüşen İstanbul Bölge Yönetim Mahkemesi Birinci Yönetim Dava Dairesi, valiliğin polisler hakkında soruşturma müsaadesi verilmemesi kararını 12 Temmuz 2021'de oybirliğiyle kaldırdı. Belgenin İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’na gönderilmesine karar verildi.
Onur Yaser Can’ın intihar etmeden evvel bıraktığı nota dikkat çekilen kararda, Can’ın ötürü gözaltına alındıktan sonra savcı talimatıyla salıverildiği, polis memurları tarafından tekrar tekrar aranarak kimi dokümanlar ve söz tutanağı imzalattırıldığını söz ettiği ve daima karakola çağırmaları sonucu ruhsal külfet yaşadığı, bu sebeple intihar ettiği savları olduğu anlatıldı.
"Soruşturulmalı ve kovuşturulmalı"
Buna karşılık ön inceleme sonucunda, yetkili merci tarafından soruşturma müsaadesi verilmediği söz edilen kararda şöyle denildi:
"Somut olayın niteliği ve belge münderecatına nazaran, bu savların hazırlık soruşturması ve ceza kovuşturması (dava) sistem ve vasıtalarıyla araştırılması gerektiği sonucuna ulaşıldığından itirazın kabulüne, itiraza bahis soruşturma müsaadesi verilmemesine ait kararın kaldırılmasına, ilgililer hakkında soruşturma müsaadesi verilmesine, 4483 sayılı Yasanın 11. unsuru uyarınca evrakın İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı'na gönderilmesine, kararın bir örneğinin ilgililere bildiri edilmek üzere İstanbul Valiliği'ne bildirimine 12/07/2021 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.”
Kararın akabinde o periyot İstanbul Narkotik Kabahatlerle Çaba Şube Müdürlüğü’nde vazifeli eski Başkomiser Hakan Aydın, polis memurları Soner Gündoğdu, Salih Bahar, Muhammet Ongun, Onur Ülker ve Yunus Başak “görevi berbata kullanma” kabahatinden yine soruşturulacak.
Avukat Fazilet: Savcı dava açmak zorunda
Can ailesinin avukatı Mehmet Ümit Fazilet, mahkemenin son kararının olayın aslına ait olduğuna dikkat çekerek, “Mahkeme, savcılığa ‘bu önemli tezler karşısında soruşturma açıp yargılama yapmalısın' dedi. Artık savcılık misyonu berbata kullanma cürmünden dava açmak zorunda” açıklamasını yaptı.