Memuriyette gorevi kotuye kullanma
657 gorevi kotuye kullanma nedir
Gorev ve yetkinin kotuye kullanılması kısaca cıkar sağlamada makam adını kullanması1, memurun kanunlar tarafından belirlenen yetkisinin dışına cıkarak başkalarına zarar vermesi veya avantaj temin etmesidir2 Memurların gorevlerini kotuye kullanmaları durumunda, kullanma bicim ve derecesine gore yasalarda ceşitli ozel hukumlerden biri olan gorevi kotuye kullanma bir suc olarak Turk Ceza Kanunun 228 inci maddesi ile 240 ncı maddesinde duzenlenmiştir Genel olarak kotuye kullanma Kanunun 240ncı maddesinde duzenlenmesine karşılık 228 inci maddesinde keyfi ve sert muamele suclarına yer verilmiştir Ortaya cıkan suc, fail memurun genel olarak kanun ve sair kurallara aykırı işlem yapmasından ibaret olduğu halde, 228 inci madde de ki gorevi suistimal memurun ferde karşı keyfi muamele yapması veya yapılmasını emretmesinden oluşmaktadır3 228 inci madde; “ devlet memurlarından her kim bir şahıs veya memur hakkında memuriyetine ait vazifeyi suistimal ile kanun ve nizamın tayin ettiği ahvalden başka bir suretle keyfi bir muamele yapar veya yapılmasını emreder veya ettirirse altı aydan 3 seneye kadar hapis cezası ile cezalandırılır Bu muamelede hususi maksat veya siyasi saik veya sebep mevcut ise cezası ucte birden yarıya kadar arttırılır Memuriyetinin icrasında luzumsuz yere sert muamelelerle bir şahsın kanun hukmune veya hukumetin emirlerine itaat etmemesine sebep olan memur dahi aynı ceza ile cezalandırılır ifadelerini icermektedir
Keyfi ve sert muamelelerin bir yaptırıma bağlanmasındaki esas amac, kamu hizmetlerinin yerine getirilmesi esnasında disiplinin sağlanması ve kamu gucunu elinde bulunduranlara karşı kişi haklarının korunmasıdır Memuriyet bu sucun unsurudur ve bu sucun faili sadece devlet memuru olabilir Ozel şahıslar ise memurun eylemine katılmaları halinde bu sucun faili olabilirler Mağdur ise, muameleye maruz kalan kişidir Memur tarafından yapılan kanun dışı her muamele keyfi bir muameledir4 Bu muamele ile, gorevli memur bir şahsın veya başka bir memurun haklarına karşı işlem yapmalı veya zarar vermelidir Fail memurun kamulaştırma kanununa aykırı olarak taşınmazı yıktırması, belediye başkanının gorevden cıkarma kararının idare mahkemesince iptali uzerine mağdur tekrar işe alması, belediye başkanının sınav kazanan memur yerine başka birini memur olarak işe alması gibi5
Sert muamele kanuna aykırı olarak yapılan tavır ve hareketlerdir Bir muamelenin sert olduğundan bahsedilebilmesi icin mutlaka cebir, şiddet gibi bir eylemin varlığı şart değildir Bir kimsenin aşağılanması ve nezaket kurallarına aykırı davranılması da sert muamele sayılmaktadır
Gorev ve yetkinin kotuye kullanılmasının suc olarak kabul edildiği bir diğer madde Turk Ceza Kanunun 240 ncı maddesidir Madde de acıklama; “Yasada yazılı hallerden başka hangi nedenle olursa olsun gorevini kotuye kullanan memur derecesine gore bir yıldan uc yıla kadar hapsolunur Cezayı hafifletici nedenlerin bulunması halinde altı aydan bir yıla kadar hapis ve her iki halde ikibin liradan onbin liraya kadar ağır para cezasiyle cezalandırılır Ayrıca memuriyetten sureli veya temelli olarak yoksun kılınır ifadeleriyle yerini almıştır
Fiilin suc olarak belirtilmesi ve cezalandırılmasında korunmak istenilen hukuki yarar, kamu gorevinin kurallar ve uygulamalarla belirlenen disiplin ve duzen icerisinde yurutulmesinin sağlanması yanında kamu idaresinin olumsuz davranışlar ve eylemlerle zarara uğramasını onlemektir6
Memurun gorevi nasıl yapacağı yasa ve mevzuatlarla duzenlenmiş olup kural olarak gorevin bu nizannamelere uygun olarak yerine getirilmesi beklenir Gorevin yasa ve mevzuata aykırı veya belirlenen usuller dışında yapılması ceşitli bicimlerde olabilir Gorevin ne olduğu yasa, tuzuk, yonetmelik ve bunlara uygun olarak duzenlenen yazılı ve sozlu emirler, direktiflerden anlaşılır7
Gorevi kotuye kullanma sucunun faili memurdur Memurun izinli olması sucun oluşmasına engel değildir Burada işlenen fiil memurun yasa ve ilgili mevzuatla belirlenen goreviyle ilgili olmalıdır Eylem, yasal yetkinin aşılması, yasal bicim ve yonteme uymama, takdir yetkisini amacı dışında kullanma, on koşullara uyulmaması, mahkeme kararları gibi takdire imkan tanımadan uyulması gereken kararlara uymamakta bilerek ısrar etmek, memurun kendisi veya yakınları hakkında işlem yapma durumuyla karşı karşıya gelmesine rağmen devamlı lehe iş yapması, kendisine veya başkasına yarar sağlamak veya başkalarına zarar vermek amacıyla hareket etmesi gibi ceşitli bicimlerde ve durumlarda memurun gorevine ait yetkileri kotuye kullandığı kabul edilmektedir8
Memurun gorevini kotuye kullandığının kabul edilmesi icin bir eylemi gercekleştirmesi gerekmektedir Hareketsiz kalmakla herhangi bir gorev yapılmış olmayacağı durumunda gorevini kotuye kullanmış olmaz9
Yapılan fiilin memurun yasa ve mevzuatla belirlenen gorevleriyle ilgili olmalıdır Fiil, yasal yetkinin aşılması, yasal bicim ve yonteme uyulmaması, takdir yetkisinin amac dışında kullanılması, on koşullara uyulmaması, mahkeme kararları gibi takdire olanak tanımadan uyulması zorunlu kararlara uymamakta bilerek ısrar edilmesi, memurun kendisi veya yakınları hakkında işlem yapma durumuyla karşı karşıya gelmesine rağmen bunu devretmemesi ve devamlı lehe iş yapması, kendisine veya başkasına yarar sağlamak veya başkalarına zarar vermek amacıyla hareket edilmesi gibi bicimlerde gercekleşmektedir10
Memurun kotuye kullandığı yetkiyi bilmesi ve bunun yasaya aykırı olduğunun bilincinde olarak sonucu işlemesi gorevi kotuye kullanma sucunun oluşumunda yeterlidir Kastın varlığı icin sadece hareketin iradi olması gerekmez Ayrıca memurun yaptığı hareketin gorevi kotuye kullanma niteliğinde olduğunun bilincine, yani bu şekilde hareket etmekle gorevini belirleyen kanunlara, duzenlemelere ve talimatlara aykırı davrandığının bilincine de sahip olması gerekir11
Gorevi kotuye kullanma sucunda, eğer zarar gelmemişse, fert veya devlet, kurum zararı az ise, memurun sağladığı cıkar az ve memur subjektif bir değerlendirme ile ve kendince haksız gorup zannettiği durumu duzeltmek icin eylemi yapmışsa bu durum, suca yonelme koşullarının varlığı, maddi ve manevi baskılara dayanamaması gibi durumlar gozetilecektir12
Gorevi kotuye kullanma sucu bazen evrakta sahtekarlık, ruşvet, zimmet, ihtilas ve irtikap sucları ile karıştırılabilmektedir Gorevli memurun gorevini kotuye kullanmak icin duzenlediği evrak, ozel niteliği itibarıyla sahte evrak, kandırma yeteneği yoksa yani hukuki sonuc doğurmuyorsa sahtekarlık sucu oluşmayacak, ancak kastını acığa vuran deliller, belgeler elde edilmiş olduğundan gorevini kotuye kullandığı kabul edilecektir13
Gorevli memur, yapmakta olduğu işlem icin yasal olarak şart olmayan bir belgeyi o işlemle ilgili diğer belgelerde dayanak alır veyahut işlemle sonucu bakımından gerekmeyen belgeyi sahte duzenlerse sahtekarlık sucu oluşmaz, gorevi kotuye kullanma sucu oluşur
Eğer memur sahtekarlık amacı ile değil de kendisini veya başkasını bazı kulfetlerden kurtarmak icin sahte belge duzenlemişse, orneğin gorevi yapmadığı halde yapmış gibi tutanak duzenleyerek olanı yok, olmayanı var olarak gostermişse gorevi kotuye kullanma sucu oluşmaktadır PTT tebliğ memurunun tebligatı başkasına yaptığı halde “kendisine verildi şerhini vererek muhataba tebliğ yapmış gibi gostermesi, koy muhtarının olum olayını suresi icinde nufus idaresine bildirmeyip aradan uzun sure gectikten sonraki tarihte olmuş gibi ilmuhaber duzenlemesi, kendiliklerinden imtihan yapıp kazandı belgesi vererek bazı kişileri kadroya tayin eden Sut Endustrisi Kurumu gorevlilerinin eylemleri14 ornek olarak verilebilir Bu durumlarda belge, yapılmak istenilen bir iş icin arac ve dayanak olarak meydana getirilmektedir15
657 gorevi kotuye kullanma nedir
Gorev ve yetkinin kotuye kullanılması kısaca cıkar sağlamada makam adını kullanması1, memurun kanunlar tarafından belirlenen yetkisinin dışına cıkarak başkalarına zarar vermesi veya avantaj temin etmesidir2 Memurların gorevlerini kotuye kullanmaları durumunda, kullanma bicim ve derecesine gore yasalarda ceşitli ozel hukumlerden biri olan gorevi kotuye kullanma bir suc olarak Turk Ceza Kanunun 228 inci maddesi ile 240 ncı maddesinde duzenlenmiştir Genel olarak kotuye kullanma Kanunun 240ncı maddesinde duzenlenmesine karşılık 228 inci maddesinde keyfi ve sert muamele suclarına yer verilmiştir Ortaya cıkan suc, fail memurun genel olarak kanun ve sair kurallara aykırı işlem yapmasından ibaret olduğu halde, 228 inci madde de ki gorevi suistimal memurun ferde karşı keyfi muamele yapması veya yapılmasını emretmesinden oluşmaktadır3 228 inci madde; “ devlet memurlarından her kim bir şahıs veya memur hakkında memuriyetine ait vazifeyi suistimal ile kanun ve nizamın tayin ettiği ahvalden başka bir suretle keyfi bir muamele yapar veya yapılmasını emreder veya ettirirse altı aydan 3 seneye kadar hapis cezası ile cezalandırılır Bu muamelede hususi maksat veya siyasi saik veya sebep mevcut ise cezası ucte birden yarıya kadar arttırılır Memuriyetinin icrasında luzumsuz yere sert muamelelerle bir şahsın kanun hukmune veya hukumetin emirlerine itaat etmemesine sebep olan memur dahi aynı ceza ile cezalandırılır ifadelerini icermektedir
Keyfi ve sert muamelelerin bir yaptırıma bağlanmasındaki esas amac, kamu hizmetlerinin yerine getirilmesi esnasında disiplinin sağlanması ve kamu gucunu elinde bulunduranlara karşı kişi haklarının korunmasıdır Memuriyet bu sucun unsurudur ve bu sucun faili sadece devlet memuru olabilir Ozel şahıslar ise memurun eylemine katılmaları halinde bu sucun faili olabilirler Mağdur ise, muameleye maruz kalan kişidir Memur tarafından yapılan kanun dışı her muamele keyfi bir muameledir4 Bu muamele ile, gorevli memur bir şahsın veya başka bir memurun haklarına karşı işlem yapmalı veya zarar vermelidir Fail memurun kamulaştırma kanununa aykırı olarak taşınmazı yıktırması, belediye başkanının gorevden cıkarma kararının idare mahkemesince iptali uzerine mağdur tekrar işe alması, belediye başkanının sınav kazanan memur yerine başka birini memur olarak işe alması gibi5
Sert muamele kanuna aykırı olarak yapılan tavır ve hareketlerdir Bir muamelenin sert olduğundan bahsedilebilmesi icin mutlaka cebir, şiddet gibi bir eylemin varlığı şart değildir Bir kimsenin aşağılanması ve nezaket kurallarına aykırı davranılması da sert muamele sayılmaktadır
Gorev ve yetkinin kotuye kullanılmasının suc olarak kabul edildiği bir diğer madde Turk Ceza Kanunun 240 ncı maddesidir Madde de acıklama; “Yasada yazılı hallerden başka hangi nedenle olursa olsun gorevini kotuye kullanan memur derecesine gore bir yıldan uc yıla kadar hapsolunur Cezayı hafifletici nedenlerin bulunması halinde altı aydan bir yıla kadar hapis ve her iki halde ikibin liradan onbin liraya kadar ağır para cezasiyle cezalandırılır Ayrıca memuriyetten sureli veya temelli olarak yoksun kılınır ifadeleriyle yerini almıştır
Fiilin suc olarak belirtilmesi ve cezalandırılmasında korunmak istenilen hukuki yarar, kamu gorevinin kurallar ve uygulamalarla belirlenen disiplin ve duzen icerisinde yurutulmesinin sağlanması yanında kamu idaresinin olumsuz davranışlar ve eylemlerle zarara uğramasını onlemektir6
Memurun gorevi nasıl yapacağı yasa ve mevzuatlarla duzenlenmiş olup kural olarak gorevin bu nizannamelere uygun olarak yerine getirilmesi beklenir Gorevin yasa ve mevzuata aykırı veya belirlenen usuller dışında yapılması ceşitli bicimlerde olabilir Gorevin ne olduğu yasa, tuzuk, yonetmelik ve bunlara uygun olarak duzenlenen yazılı ve sozlu emirler, direktiflerden anlaşılır7
Gorevi kotuye kullanma sucunun faili memurdur Memurun izinli olması sucun oluşmasına engel değildir Burada işlenen fiil memurun yasa ve ilgili mevzuatla belirlenen goreviyle ilgili olmalıdır Eylem, yasal yetkinin aşılması, yasal bicim ve yonteme uymama, takdir yetkisini amacı dışında kullanma, on koşullara uyulmaması, mahkeme kararları gibi takdire imkan tanımadan uyulması gereken kararlara uymamakta bilerek ısrar etmek, memurun kendisi veya yakınları hakkında işlem yapma durumuyla karşı karşıya gelmesine rağmen devamlı lehe iş yapması, kendisine veya başkasına yarar sağlamak veya başkalarına zarar vermek amacıyla hareket etmesi gibi ceşitli bicimlerde ve durumlarda memurun gorevine ait yetkileri kotuye kullandığı kabul edilmektedir8
Memurun gorevini kotuye kullandığının kabul edilmesi icin bir eylemi gercekleştirmesi gerekmektedir Hareketsiz kalmakla herhangi bir gorev yapılmış olmayacağı durumunda gorevini kotuye kullanmış olmaz9
Yapılan fiilin memurun yasa ve mevzuatla belirlenen gorevleriyle ilgili olmalıdır Fiil, yasal yetkinin aşılması, yasal bicim ve yonteme uyulmaması, takdir yetkisinin amac dışında kullanılması, on koşullara uyulmaması, mahkeme kararları gibi takdire olanak tanımadan uyulması zorunlu kararlara uymamakta bilerek ısrar edilmesi, memurun kendisi veya yakınları hakkında işlem yapma durumuyla karşı karşıya gelmesine rağmen bunu devretmemesi ve devamlı lehe iş yapması, kendisine veya başkasına yarar sağlamak veya başkalarına zarar vermek amacıyla hareket edilmesi gibi bicimlerde gercekleşmektedir10
Memurun kotuye kullandığı yetkiyi bilmesi ve bunun yasaya aykırı olduğunun bilincinde olarak sonucu işlemesi gorevi kotuye kullanma sucunun oluşumunda yeterlidir Kastın varlığı icin sadece hareketin iradi olması gerekmez Ayrıca memurun yaptığı hareketin gorevi kotuye kullanma niteliğinde olduğunun bilincine, yani bu şekilde hareket etmekle gorevini belirleyen kanunlara, duzenlemelere ve talimatlara aykırı davrandığının bilincine de sahip olması gerekir11
Gorevi kotuye kullanma sucunda, eğer zarar gelmemişse, fert veya devlet, kurum zararı az ise, memurun sağladığı cıkar az ve memur subjektif bir değerlendirme ile ve kendince haksız gorup zannettiği durumu duzeltmek icin eylemi yapmışsa bu durum, suca yonelme koşullarının varlığı, maddi ve manevi baskılara dayanamaması gibi durumlar gozetilecektir12
Gorevi kotuye kullanma sucu bazen evrakta sahtekarlık, ruşvet, zimmet, ihtilas ve irtikap sucları ile karıştırılabilmektedir Gorevli memurun gorevini kotuye kullanmak icin duzenlediği evrak, ozel niteliği itibarıyla sahte evrak, kandırma yeteneği yoksa yani hukuki sonuc doğurmuyorsa sahtekarlık sucu oluşmayacak, ancak kastını acığa vuran deliller, belgeler elde edilmiş olduğundan gorevini kotuye kullandığı kabul edilecektir13
Gorevli memur, yapmakta olduğu işlem icin yasal olarak şart olmayan bir belgeyi o işlemle ilgili diğer belgelerde dayanak alır veyahut işlemle sonucu bakımından gerekmeyen belgeyi sahte duzenlerse sahtekarlık sucu oluşmaz, gorevi kotuye kullanma sucu oluşur
Eğer memur sahtekarlık amacı ile değil de kendisini veya başkasını bazı kulfetlerden kurtarmak icin sahte belge duzenlemişse, orneğin gorevi yapmadığı halde yapmış gibi tutanak duzenleyerek olanı yok, olmayanı var olarak gostermişse gorevi kotuye kullanma sucu oluşmaktadır PTT tebliğ memurunun tebligatı başkasına yaptığı halde “kendisine verildi şerhini vererek muhataba tebliğ yapmış gibi gostermesi, koy muhtarının olum olayını suresi icinde nufus idaresine bildirmeyip aradan uzun sure gectikten sonraki tarihte olmuş gibi ilmuhaber duzenlemesi, kendiliklerinden imtihan yapıp kazandı belgesi vererek bazı kişileri kadroya tayin eden Sut Endustrisi Kurumu gorevlilerinin eylemleri14 ornek olarak verilebilir Bu durumlarda belge, yapılmak istenilen bir iş icin arac ve dayanak olarak meydana getirilmektedir15