Ağız içi mukozayı kaygan yapması,antifungal antibakteriyel ve antiviral tesiri,ağız içinde çalkalama yapması temizleme tesiri asit ve baz istikrarını himayesi, konuşmada çıkan seslerin gerçek telaffuzu üzere çok kıymetli işlevleri bulunan tükrüğün vakit içinde az salgılanması ağız kuruluğunun nedenidir. Besinlerden tat alma, besinlerin lokma haline getirilmesi ve yutulması tekrar tükrük sayesinde gerçekleşmektedir.
Ağız kuruluğu teşhisini verebilmek için tüm sistemik rahatsızlıkların kıymetlendirilmesi ve tükrük ölçüsünün ölçülmesi, alınacak grafiler,kimyasal ve immunolojik testlerin yapılması gereklidir. Ağız kuruluğu olan bireyler: Ağız içinde kuruluk hissi Ağız içinin kendine has parlaklığının kaybolması Çürük oluşumunda artış Ağız içinde mantar enfeksiyonlarında artış Lisanda beyaz pas manzarası
Yutkunma güçlüğü,konuşma güçlüğü,susama hissi Ağız kuruluğunun ayırt edici teşhisi kıymetlidir,bazı sistemik rahatsızlıklar ve kullanılan ilaçlar ağız kuruluğuna sebep olabilir.Tansiyon ilaçları,Allerji ilaçları,uyku düzenleyici ilaçlar,psişik düzenleyiciler ağız kuruluğuna sebep olabilir. Diabet,yüksek tansiyon,bağışıklık sistem zayıflığı, parkinson,nörolojik rahatsızlıklar üzere sistemik rahatsızlıklarda ağız kuruluğuna sebep olabilirler.Baş boyun yerinde yapılan radyoterapiler tükrük kanallarının küçülmesi nedeniyle ağız kuruluğuna sebep olabilir.
Ağız kuruluğunun tedavisi,sebep sonuç bağlantısı olarak değerlendirilmelidir.Tükrük bezinin faal hale getirilmesi tedavinin temelini oluşturur.Şekersiz ciklet çiğnenmesi,sitrik asit içeren meyveli şekerlerin tasarrufu tükrük çıkışını artırdığından kısa periyodik yararlı olabilir. Ağız kuruluğu olan bireylerin sistemli dişhekimi denetimi ağız içinde öteki meselelerin meydana gelmesini önleyecektir. Ağız kuruluğu olan bireyler dudaklarında da kuruma olacağında dudaklarını lanolinli kremle koruyabilirler. Ağız kuruluğu için sentetik tükrük preparatları bulunmaktadır, likit jel yahut sprey formları mevcut olan sentetik tükrük preparatlarının tasarrufu hekim denetiminde yapılmalıdır.
Dr.Ahmet KİĞILI