Akne nedir?
Akne yani sivilce en sık görülen deri hastalığıdır. Genellikle gençlerde ortaya çıkar. 11-30 yaşlar arasındaki kişilerin %80’inde akne görülür.
Akne nasıl çıkar?
Akne yüz, boyun, göğüs ve sırt bölgesinde oluşur. Bu bölgelerdeki deride yerleşen yağ bezleri kimi zaman kıl köklerini tıkayarak akneye zemin hazırlar. Tıkanan gözeneklerde bakteriler çoğalır ve kırmızı, şiş sivilcelere yol açar. Bazen sadece yağ ile tıkalı gözenekler belirir. Bunlar beyaz komedolar ve siyah noktalar şeklinde görülür. Tam tersi aşırı iltihapla dolarak kist yapısına bürünen derin, geniş çaplı, koyu renkli, aylar süren akne lezyonları da oluşabilir.
Akne neden olur?
Genetik yapımız, hormonal değişimler, stres ve yağlı kozmetik ürünler başlıca nedenlerdir. Bazı gıdalar da akneyi davet eder. Karbonhidrat ve yağ yükü fazla olduğu için kızartmalar, kuruyemişler, cips, çikolata, yağlı süt ve kola gibi gıdaların fazla tüketilmesi 1-2 gün içinde ani akne artışına yol açabilir. Sanılanın aksine karaciğer hastalıkları ile ilgisi yoktur. Ancak bazen yumurtalık kistleri (poliksitik over hastalığı) ve hormonal hastalıkların (androjen hormon fazlalığı) ilk belirtisi olabilir.
Akne tedavisinden beklentimiz nedir?
Var olan akneyi geçirmek, yeni oluşacak olanları engellemek, izlerin önüne geçmek ve iz varsa tedavi etmek.
Akne ile ilgili merak edilen bazı pratik noktalar:
1-Yüzümü çok sık mı yıkamalıyım? Hayır, günde 1-2 kere, karma-yağlı cilde uygun bir temizleyici ile yüz yıkanmalıdır. Daha fazla yüz yıkanırsa, yüze şampuan kullanılırsa yüz kurur, tahrişe açık hale gelir.
2-Güneş koruyucu ve nemlendirici sürebilir miyim? Evet, deri tipinize göre yani yağsız, oil-free, non-komedojenik ibarelerini göreceğiniz markaların ürünlerini rahatlıkla kullanabilirisiniz. Bu ürünleri kullanmak, ilaç tedavisi verilmişse ona uyumunuzu da kolaylaştırcaktır.
3-Makyaj yapabilir miyim? Evet. Kalın, aşırı yağlı fondötenler elbette akneyi artıracaktır. Eczanelerde satışa sunulan mineral bazlı pudra ve fondötenler kullanılabilir.
4-Akne sıkılmalı mı? Hayır. Ev ortamında akne sıkmak mikrobun yayılmasına, aylarca kalan kahverengi lekelere veya çukur izlere neden olabilmektedir.
5-Evde hazırlayabileceğim pudra, tonik, krem formülleri var mı? Hayır. Medyada zaman zaman bu tip formüller dolaşsa da bunlara itibar edilmemelidir. Bu tip formüller ile iyileşememe bir yana dursun, akne daha kötüleşebilir, alerji eklenebilir, mikrop kapılabilir. Önemli bir nokta da şu ki, her kızarık şişliği de akne sanmamak lazımdır. Batık, çıban, rosacea, siğil gibi bazı hastalıklar benzer görünüm yaratabilir. Bu nedenle de kendi başımıza tedavi girişimlerinde bulunmamalıyız.
6-Güzellik merkezlerine her ay gidiyorum, neden aknemin sonu gelmiyor? Cilt temizliği yapılsa dahi uzun soluklu tedaviler olmadan, akne mutlaka tekrarlayacaktır. Unutmayın, akne bir deri hastalığıdır.
7-Bir haftada fayda görmezsem ilacı bırakmalı mıyım? Aknede iyileşme haftalar içinde başlar. Kararlılıkla dermatoloji uzmanının verdiği tedavi sürdürülmeli, birkaç hafta sonra bir sonuç beklenmelidir.
8-Akne tedavi edilmezse ne olur? Pek çok çalışmada gösterilmiştir ki akne, sosyal fobi, özgüvende azalma, hayat kalitesinde düşmeye neden olmakta ve kadınlarda aşırı miktarda makyaj eğilimine yol açmaktadır. Tedavisiz aknede ayrıca iz ve leke sorunları başlar.
Akneyle başa çıkmak için en güvenli yol, dermatoloji uzmanınıza muayene olmaktır. Bu şekilde,muayenedeki tespitlerimize göre, uygun yüz temizleyici, nemlendirici ve güneş kremleri belirlenir. Topikal akne ilaçları ya da haplar kullanırız. Bazı hastalarımızda maske veya peeling öneririz. Siyah nokta ve yağ dolu gözenekleri temizlemek için cilt bakımı da iyi bir başlangıç olur. Akneyi atlatmış ancak izi kalmış kişilerde ise başlıca PRP (platelet rich plasma) uygulamalarından destek alıyoruz.
Her yaşta, her seviyede akne ve izler için umutsuz olmayın, muayene olun.