Akraba evliliğinin zararları, Akraba evliliğinin sakıncaları, Akraba evliliği neden riskli, Akraba evliliğinin riskleri nelerdir
Akraba evliliği ,evlilik yapan eşler arasında bir kan bağı bulunması yani aynı atadan, aynı soydan gelme durumudur Kan bağı olan akrabalar, toplumun genelinde gorulen ortak gen yuzdesinin dışında, ayrıca akraba oldukları icin ve bunun derecesine gore tabii ki daha da fazla ortak genleri vardır Ulkemizde bazı yorelerde sık gorulen akraba evlilikleri genetik danışmanlık hizmetinin verilmesini gerektirir
Akraba evliliğinde neden genetik danışma verilmesi gerekir? Akraba evliliği sakıncaları acısından danışma onemli midir?
1 Ciftler arasındaki var olan akrabalığın doğru olarak saptanması ve soyağacının cıkarılması,
2 Ailede kalıtsal, ırsi nedenli bir hastalık riskinin boyle bir evlilikte nasıl etkileneceği, akraba evliliği sonucları değerlendirilmesi
3 Zararlı bir genin, ciftin her ikisi tarafından cocuğa aktarılma riski ne kadar yuksektir ki buna bağlı cocuk hasta olsun, bu şekilde akraba evliliğinin zararları doğacak bebek acısından değerlendirilmesi
Sıklığı ve akraba evliliğinin sakıncaları
Akraba evliliği genetik hastalıkların yaygınlığını etkileyen onemli durumlardan biridir ve dunya toplumunun %20'si belki de daha fazlası tarafından yeğlenmektedir Doğan cocukların en azından %84'u yapılan akraba evliliklerinden doğmaktadır İslamda akraba evliliği acısından bir değerlendirme yapılırken ,islam aleminde kuzen evlilikleri kabul gorurken, kardeşle, amca, teyze, dayı, hala gibi akrabalarla ve sutanne ile evlenmek yasaklanmıştır Turkiye acısından değerlendirme yapılırsa ,birinci dereceden kuzen evlilikleri diye isimlendirebileceğimiz kardeş cocuklarının evlilikleri, ulkemizde en sık rastlanan akraba evliliğidir
Akraba evliliği neden sakıncalı? Akraba evliliğinin sakıncaları nelerdir?
Akraba evliliğinde onemli olan sorun sağlıklı olan bireylerin genlerinde taşıdıkları hastalıkların cocuklarına aktarılmasıdır Bu acıdan onemli olanlar ise otozomal resesif ve bazı multifaktoryel gecişli hastalıklardır Bu hastalıklardan en cok rastlananı kistik fibrozistir Kistik fibroziste etkilenen en onemli organlar epitel yapılardır, dokuların salgı, solunum ve emilim ozellikleri bozulur Buna bağlı akciğer sorunları , gastrointestinal sistem komplikasyonları ortaya cıkar Kistik fibrozis li hastaların yaşam suresi ortalama 27 yıldır
Fenilketonuri ise ozellikle beyni etkileyen bir hastalıktır Turkiye'de fenilketonuri sıklığı 5000 de 1'dirve fenilketanuri fenilalanin'in tirozin hidroksilasyonundaki enzim defekti sonucu fenilalanin yıkılamaz ve hastalık oluşur Yenidoğan doneminde fenilketonuri taraması, ulkemizde Sağlık Bakanlığı'na bağlı kuruluşlarda rutin hizmetler arasında verilmektedir Doğumdan sonraki 510 gun icinde birkac damla kan ile basit bir yontemle (Guthrie testi) hastalık saptanabilir
Talasemi major ise ozellikle Akdeniz Bolgesi’nde taşıyıcılığı yuksek bir kan hastalığıdır Hemoglobindeki defekte bağlı gelişir Anemi ağırdır, buyume geri kalır ve kalp yetmezliği gelişir Tedavi ile 40 yaşa kadar yaşam uzatılabilir Son yıllarda ulkemizde evlenmek uzere olan ciftlerde evlilik oncesi taşıyıcılık icin talasemi major hastalığının tespiti icin taramalar yapılmaktadır
Sonuc olarak, ulkemizde yuksek oranda gorulen ,yaklaşık %25 oranında olan akraba evlilikleri icin, genetik danışma hizmetinin sağlık hizmetleri icinde sunulması ve ciftlerin akraba evliliğinin sakıncaları hakkında bilgilendirilmesi gerekmektedir
Akraba evliliği ,evlilik yapan eşler arasında bir kan bağı bulunması yani aynı atadan, aynı soydan gelme durumudur Kan bağı olan akrabalar, toplumun genelinde gorulen ortak gen yuzdesinin dışında, ayrıca akraba oldukları icin ve bunun derecesine gore tabii ki daha da fazla ortak genleri vardır Ulkemizde bazı yorelerde sık gorulen akraba evlilikleri genetik danışmanlık hizmetinin verilmesini gerektirir
Akraba evliliğinde neden genetik danışma verilmesi gerekir? Akraba evliliği sakıncaları acısından danışma onemli midir?
1 Ciftler arasındaki var olan akrabalığın doğru olarak saptanması ve soyağacının cıkarılması,
2 Ailede kalıtsal, ırsi nedenli bir hastalık riskinin boyle bir evlilikte nasıl etkileneceği, akraba evliliği sonucları değerlendirilmesi
3 Zararlı bir genin, ciftin her ikisi tarafından cocuğa aktarılma riski ne kadar yuksektir ki buna bağlı cocuk hasta olsun, bu şekilde akraba evliliğinin zararları doğacak bebek acısından değerlendirilmesi
Sıklığı ve akraba evliliğinin sakıncaları
Akraba evliliği genetik hastalıkların yaygınlığını etkileyen onemli durumlardan biridir ve dunya toplumunun %20'si belki de daha fazlası tarafından yeğlenmektedir Doğan cocukların en azından %84'u yapılan akraba evliliklerinden doğmaktadır İslamda akraba evliliği acısından bir değerlendirme yapılırken ,islam aleminde kuzen evlilikleri kabul gorurken, kardeşle, amca, teyze, dayı, hala gibi akrabalarla ve sutanne ile evlenmek yasaklanmıştır Turkiye acısından değerlendirme yapılırsa ,birinci dereceden kuzen evlilikleri diye isimlendirebileceğimiz kardeş cocuklarının evlilikleri, ulkemizde en sık rastlanan akraba evliliğidir
Akraba evliliği neden sakıncalı? Akraba evliliğinin sakıncaları nelerdir?
Akraba evliliğinde onemli olan sorun sağlıklı olan bireylerin genlerinde taşıdıkları hastalıkların cocuklarına aktarılmasıdır Bu acıdan onemli olanlar ise otozomal resesif ve bazı multifaktoryel gecişli hastalıklardır Bu hastalıklardan en cok rastlananı kistik fibrozistir Kistik fibroziste etkilenen en onemli organlar epitel yapılardır, dokuların salgı, solunum ve emilim ozellikleri bozulur Buna bağlı akciğer sorunları , gastrointestinal sistem komplikasyonları ortaya cıkar Kistik fibrozis li hastaların yaşam suresi ortalama 27 yıldır
Fenilketonuri ise ozellikle beyni etkileyen bir hastalıktır Turkiye'de fenilketonuri sıklığı 5000 de 1'dirve fenilketanuri fenilalanin'in tirozin hidroksilasyonundaki enzim defekti sonucu fenilalanin yıkılamaz ve hastalık oluşur Yenidoğan doneminde fenilketonuri taraması, ulkemizde Sağlık Bakanlığı'na bağlı kuruluşlarda rutin hizmetler arasında verilmektedir Doğumdan sonraki 510 gun icinde birkac damla kan ile basit bir yontemle (Guthrie testi) hastalık saptanabilir
Talasemi major ise ozellikle Akdeniz Bolgesi’nde taşıyıcılığı yuksek bir kan hastalığıdır Hemoglobindeki defekte bağlı gelişir Anemi ağırdır, buyume geri kalır ve kalp yetmezliği gelişir Tedavi ile 40 yaşa kadar yaşam uzatılabilir Son yıllarda ulkemizde evlenmek uzere olan ciftlerde evlilik oncesi taşıyıcılık icin talasemi major hastalığının tespiti icin taramalar yapılmaktadır
Sonuc olarak, ulkemizde yuksek oranda gorulen ,yaklaşık %25 oranında olan akraba evlilikleri icin, genetik danışma hizmetinin sağlık hizmetleri icinde sunulması ve ciftlerin akraba evliliğinin sakıncaları hakkında bilgilendirilmesi gerekmektedir