Kur'anı Kerim'i açtığımızda karşımıza çıkan ilk ayet Bismillahirrahmanirrahim'dir Rabbimiz ilk olarak Rahman ve Rahim sıfatlarıyla kendisini bizlere tanıtmaktadır Her iki mübarek isim de Allah’ın sonsuz bir merhamet sahibi olduğunu ifade ederler Elbette sonsuz merhamet sahibi olan Allah (cc) yarattığı her insanı sever
Yokluk aleminin karanlıklarından varlık aleminin nurani tepelerine çıkardığı mahlukunu sevmemesi düşünülebilir mi?
Kendisine verilen nimetlere baktığında Allah'ın kendisini sevdiğini anlayacaktır Allah Teala'nın kullarına olan sevgisinin tezahürlerinden bazılarını açıklayalım:
1 İnsanı yoktan var etmesi: İnsan bir hiç iken Allah'ın rahmeti sayesinde en güzel bir surette can sahibi olmuştur Allah insanı yoklukta bırakmayıp, varlık nimetine kavuşturmuştur Bu, nimetlerin en büyüğüdür Yine varlık içinde cansız ve camit bırakmayıp, hayat nimetini vermiştir Hayatlılar içinde ruhsuz bırakmayıp ruh nimetini vermiştir Ruhlular içinde şuursuz ve akılsız bırakmayıp akıl ve şuur nimetini ihsan etmiştir Akıl ve şuurlular içinde insaniyet nimetini bahşetmiştir İnsaniyet içinde hidayet ve iman nimetini vermiştir Bu sayılan bütün nimetler verilmiş ve sabık nimetlerdir Bu husus Kur'anı Kerim'de şöyle açıklanmaktadır:
Alıntı:
O değil mi seni yaratan, bütün vücud sistemini düzenleyen ve sana dengeli bir hilkat veren, Ve seni dilediği bir surette terkib eden?(İnfitar, 8278)
Alıntı:
Doğrusu, Biz insanı en güzel bir biçimde yarattık(Tin, 954)
2 İnsana sayısız nimetler vermesi: Nimet, Allah tarafından insanlara her çeşit iyiliğin verilmesi ve her çeşit zararın uzaklaştırılması anlamına gelmektedir Bu Rahman ve Rahim isimlerinin tecellisidir
Rahmet ve merhamet; kısaca, ‘hayrı irade etmek ve sonsuz ihsan ve ikramda bulunmak’ mânâsına gelir
Merhamet için yapılan şu tarif çok güzeldir:
Alıntı:
“Merhamet; acıları, afetleri, sıkıntıları gidererek yerlerine hayrı, sürur ve saadeti ikame etme duygusudur
Rahmân ismi, ‘insanhayvan, mü’minkâfir farkı gözetmeksizin her canlının her türlü rızkını veren ve onları koruyup gözeten mânâsına gelir
Rahîm ise, “iradesini doğru kullanan kullarına iman, ibadet, hidayet saadetini kazandıran ve onlara ebedî Cennetler hazırlayan demektir
Rahmân ismi, ilk yaratılışa bakar Nitekim, Cenâbı Hak, yarattığı her varlığı, onların iradeleri dışında nice ihsanlara mazhar kılar
Rahîm ismi ise, daha çok, ikinci yaratılışa bakar ve iradelerini hayra, doğruya, güzele yönlendiren bahtiyar kullar için, ikinci yaratılışta, sonsuz lütuflar, nimetler, ikramlar verileceği müjdesini taşır
O ki, yeryüzünde ne varsa, hepsini sizin için yarattı(Bakara, 229)
3 Uyarıcı peygamberler göndermesi: Peygamberlerin gönderilmesi Allah Teala'nın merhametinin göstergesidir Hak ve batıl her ümmetin önüne, bir elçi aracılığı ile serilmiş, Allah emir ve yasaklarını onlara duyurmuştur Peygamberler aynı zamanda insanların dünyevi işlerinde birer rehberdirler Medeniyetlerin gelişmesi peygamberlerin rehberliğiyle olmuştur
And olsun ki Allah, inananlara, ayetlerini okuyan, onları arıtan, onlara Kitap ve hikmeti öğreten, kendilerinden bir peygamber göndermekle iyilikte bulunmuştur Halbuki onlar, önceleri apaçık sapıklıkta idiler(Ali İmran, 3164)
4 İslam dininin kolaylık dini olması: İnsanı yoktan var eden Allah, şüphesiz onun nelere ihtiyaç duyacağını, hangi ibadetleri yapmaya güç yetirebileceğini, nasıl sağlıklı, huzurlu ve mutlu olacağını en iyi bilendir Dolayısıyla Rabbimiz'den bir lütuf olarak İslam dini insanlara çok kolay, çok güzel ve çok rahat bir yaşam sunmaktadır
Alıntı:
O, sizi seçmiş, babanız İbrahim'in yolu olan dinde sizin için bir zorluk kılmamıştır Daha önce ve Kur'an'da, peygamberin size şahit olması, sizin de insanlara şahit olmanız için size müslüman adını veren O'dur Artık, namaz kılın, zekat verin, Allah'a sarılın O sizin sahibinizdir Ne güzel sahip ve ne güzel yardımcıdır!(Hacc 2278)
5 Dünya hayatında tövbe için muhlet vermesi: Allah isyan eden kullarına hemen ceza vermez Hatalarını anlayıp tövbe etmeleri için onlara mühlet verir
Alıntı:
Senden önce de nice peygamberlerle alay edildi Fakat Ben, o kâfirlere akıllarını başlarına toplamaları için bir süre mühlet verdim Ama onlar akıllanmayınca sonra da onları azabımla kıskıvrak yakaladım, cezam nasılmış, gördüler(Ra’d 1332)
6 Kendisine inanan kulları cennetle mükafatlandırması: Cennet Allah’ın bir lütfü ve fazlıdır
Alıntı:
Tövbe edenler, iyi amel ve harekette bulunanlar öyle değil Çünkü bunlar hiç bir şeyle haksızlığa uğratılmayarak cennete, çok esirgeyici Allah`ın kullarına gıyâben va`d buyurduğu Adn cennetlerine gireceklerdir Onun vadi şüphesiz yerini bulacaktır Orada selâmdan başka boş bir söz işitmeyeceklerdir Orada sabah, akşam rızıkları da ayaklarına gelecektir O, öyle Cennettir ki biz ona kullarımızdan gerçekten müttakî olanları vâris kılacağız(Meryem, 186063)
7 Dualara icabet etmesi: Dua, Rabbimiz'in Rahman ve Rahim isminin üstün tecellilerinden bir diğeridir En zor şartlarda bile, imanlı bir insan asla ümitsizliğe kapılmadan, Allah'tan kuvvet ve sabır diler Allah'ın her zaman her şeyin en hayırlısını yarattığını bilerek umutla yalnızca Allah'a yalvarır Allah'tan istediği her şeyin en hayırlı şekilde son bulacağını bilir Allah’ın kullarına verdiği bu sınırsız imkan hiç şüphesiz O’nun sonsuz rahmetinin bir tecellisidir Bütün güç Allah'ın elindedir Rahman ve Rahim olan Allah, ihtiyaç içinde olan insanların kendisine yöneldikleri takdirde işlerini kolaylaştıracağını şu ayetle bildirir:
Alıntı:
Rabbiniz, şöyle buyurdu: Bana dua edin, size cevap vereyim (duanızı kabul edeyim)(Mü'minûn, 2360)
Alıntı:
Kullarım sana beni sorunca, haber ver ki, ben şüphesiz onlara yakınım Bana dua edenin duasını kabul ederim(Bakara, 2186)
8 Kullarının tövbesine sevinmesi: Rabb'imiz gereği gibi tövbe edenlerin tövbesini kabul edip onları mükafatlandıracağını, böyle davrandıkları takdirde yarınlarından emin ve güvenli olacaklarını, yitirdikleri ümitlerini yeniden ele geçireceklerini açıkça haber vermektedir
Alıntı:
Onların hareketlerinin karşılığı Rablerinden bağışlanma ve içlerinde ırmaklar akan, temelli kalacakları cennetlerdir Böyle yapıp davrananların mükafatı ne güzeldir(Âli İmrân, 3136)
Alıntı:
Hiç şüphesiz Allah hem çok tövbe edenleri, hem de çok temizlenenleri sever (Bakara, 2222)
9 Yaratılanlar içerisinde en üstün kılması: İnsanın üstün yaratıldığına dair bazı ayetler şöyledir:
Alıntı:
Rabbin meleklere: “Ben yeryüzünde bir halife yaratacağım dediği vakit onlar: “Â! Oradaki nizamı bozacak ve yeryüzünü kana bulayacak bir mahlûk mu yaratacaksın? Oysa biz sana devamlı hamd, ibadet yapıp, Sen’i tenzih etmekteyiz dediler Allah: “Ben, sizin bilmediğiniz pek çok şey bilirim buyurdu(Bakara, 230)
Alıntı:
Gerçekten biz Âdem evlatlarını şerefli kıldık, karada ve denizde kendilerini taşıyacak vasıtalar nasib ettik, onlara helâl ve hoş rızıklar verdik ve onları yarattığımız varlıkların çoğuna üstün kıldık(İsra, 170)
Alıntı:
Biz, gerçekten insanı en güzel bir biçimde yarattık Sonra onu, aşağıların aşağısına indirdik Ancak, iman edip salih ameller işleyenler başka Onlar için devamlı bir mükâfat vardır(Tin, 9546)
Allah, insanı en mükemmel şekilde yaratıp ona tüm mevcudat üzerinde bir üstünlük vermiş ve onu kainatın halifesi kılmıştır İnsan, bu üstün vasfını iman ve ibadetle muhafaza etmelidir Aksi takdirde esfeli safiline düşerek bu halifeliğini kaybedecek ve Kur'an'ın ifadesi ile belki hayvandan daha aşağı bir duruma gelecektir İman insanı meleklerden daha üstün bir nertebeye getirirken, küfür insanı esfeli safiline atıp cehennemin derekelerine düşecek bir hale getirir
Nitekim Allah Teala insan için ahseni takvimdemektedir İnsan için en güzeldenilmesi, mahlukat içinde ondan daha güzelinin olmadığı anlamına gelir
Selam ve dua ile
Sorularla İslamiyet
Yokluk aleminin karanlıklarından varlık aleminin nurani tepelerine çıkardığı mahlukunu sevmemesi düşünülebilir mi?
Kendisine verilen nimetlere baktığında Allah'ın kendisini sevdiğini anlayacaktır Allah Teala'nın kullarına olan sevgisinin tezahürlerinden bazılarını açıklayalım:
1 İnsanı yoktan var etmesi: İnsan bir hiç iken Allah'ın rahmeti sayesinde en güzel bir surette can sahibi olmuştur Allah insanı yoklukta bırakmayıp, varlık nimetine kavuşturmuştur Bu, nimetlerin en büyüğüdür Yine varlık içinde cansız ve camit bırakmayıp, hayat nimetini vermiştir Hayatlılar içinde ruhsuz bırakmayıp ruh nimetini vermiştir Ruhlular içinde şuursuz ve akılsız bırakmayıp akıl ve şuur nimetini ihsan etmiştir Akıl ve şuurlular içinde insaniyet nimetini bahşetmiştir İnsaniyet içinde hidayet ve iman nimetini vermiştir Bu sayılan bütün nimetler verilmiş ve sabık nimetlerdir Bu husus Kur'anı Kerim'de şöyle açıklanmaktadır:
Alıntı:
O değil mi seni yaratan, bütün vücud sistemini düzenleyen ve sana dengeli bir hilkat veren, Ve seni dilediği bir surette terkib eden?(İnfitar, 8278)
Alıntı:
Doğrusu, Biz insanı en güzel bir biçimde yarattık(Tin, 954)
2 İnsana sayısız nimetler vermesi: Nimet, Allah tarafından insanlara her çeşit iyiliğin verilmesi ve her çeşit zararın uzaklaştırılması anlamına gelmektedir Bu Rahman ve Rahim isimlerinin tecellisidir
Rahmet ve merhamet; kısaca, ‘hayrı irade etmek ve sonsuz ihsan ve ikramda bulunmak’ mânâsına gelir
Merhamet için yapılan şu tarif çok güzeldir:
Alıntı:
“Merhamet; acıları, afetleri, sıkıntıları gidererek yerlerine hayrı, sürur ve saadeti ikame etme duygusudur
Rahmân ismi, ‘insanhayvan, mü’minkâfir farkı gözetmeksizin her canlının her türlü rızkını veren ve onları koruyup gözeten mânâsına gelir
Rahîm ise, “iradesini doğru kullanan kullarına iman, ibadet, hidayet saadetini kazandıran ve onlara ebedî Cennetler hazırlayan demektir
Rahmân ismi, ilk yaratılışa bakar Nitekim, Cenâbı Hak, yarattığı her varlığı, onların iradeleri dışında nice ihsanlara mazhar kılar
Rahîm ismi ise, daha çok, ikinci yaratılışa bakar ve iradelerini hayra, doğruya, güzele yönlendiren bahtiyar kullar için, ikinci yaratılışta, sonsuz lütuflar, nimetler, ikramlar verileceği müjdesini taşır
O ki, yeryüzünde ne varsa, hepsini sizin için yarattı(Bakara, 229)
3 Uyarıcı peygamberler göndermesi: Peygamberlerin gönderilmesi Allah Teala'nın merhametinin göstergesidir Hak ve batıl her ümmetin önüne, bir elçi aracılığı ile serilmiş, Allah emir ve yasaklarını onlara duyurmuştur Peygamberler aynı zamanda insanların dünyevi işlerinde birer rehberdirler Medeniyetlerin gelişmesi peygamberlerin rehberliğiyle olmuştur
And olsun ki Allah, inananlara, ayetlerini okuyan, onları arıtan, onlara Kitap ve hikmeti öğreten, kendilerinden bir peygamber göndermekle iyilikte bulunmuştur Halbuki onlar, önceleri apaçık sapıklıkta idiler(Ali İmran, 3164)
4 İslam dininin kolaylık dini olması: İnsanı yoktan var eden Allah, şüphesiz onun nelere ihtiyaç duyacağını, hangi ibadetleri yapmaya güç yetirebileceğini, nasıl sağlıklı, huzurlu ve mutlu olacağını en iyi bilendir Dolayısıyla Rabbimiz'den bir lütuf olarak İslam dini insanlara çok kolay, çok güzel ve çok rahat bir yaşam sunmaktadır
Alıntı:
O, sizi seçmiş, babanız İbrahim'in yolu olan dinde sizin için bir zorluk kılmamıştır Daha önce ve Kur'an'da, peygamberin size şahit olması, sizin de insanlara şahit olmanız için size müslüman adını veren O'dur Artık, namaz kılın, zekat verin, Allah'a sarılın O sizin sahibinizdir Ne güzel sahip ve ne güzel yardımcıdır!(Hacc 2278)
5 Dünya hayatında tövbe için muhlet vermesi: Allah isyan eden kullarına hemen ceza vermez Hatalarını anlayıp tövbe etmeleri için onlara mühlet verir
Alıntı:
Senden önce de nice peygamberlerle alay edildi Fakat Ben, o kâfirlere akıllarını başlarına toplamaları için bir süre mühlet verdim Ama onlar akıllanmayınca sonra da onları azabımla kıskıvrak yakaladım, cezam nasılmış, gördüler(Ra’d 1332)
6 Kendisine inanan kulları cennetle mükafatlandırması: Cennet Allah’ın bir lütfü ve fazlıdır
Alıntı:
Tövbe edenler, iyi amel ve harekette bulunanlar öyle değil Çünkü bunlar hiç bir şeyle haksızlığa uğratılmayarak cennete, çok esirgeyici Allah`ın kullarına gıyâben va`d buyurduğu Adn cennetlerine gireceklerdir Onun vadi şüphesiz yerini bulacaktır Orada selâmdan başka boş bir söz işitmeyeceklerdir Orada sabah, akşam rızıkları da ayaklarına gelecektir O, öyle Cennettir ki biz ona kullarımızdan gerçekten müttakî olanları vâris kılacağız(Meryem, 186063)
7 Dualara icabet etmesi: Dua, Rabbimiz'in Rahman ve Rahim isminin üstün tecellilerinden bir diğeridir En zor şartlarda bile, imanlı bir insan asla ümitsizliğe kapılmadan, Allah'tan kuvvet ve sabır diler Allah'ın her zaman her şeyin en hayırlısını yarattığını bilerek umutla yalnızca Allah'a yalvarır Allah'tan istediği her şeyin en hayırlı şekilde son bulacağını bilir Allah’ın kullarına verdiği bu sınırsız imkan hiç şüphesiz O’nun sonsuz rahmetinin bir tecellisidir Bütün güç Allah'ın elindedir Rahman ve Rahim olan Allah, ihtiyaç içinde olan insanların kendisine yöneldikleri takdirde işlerini kolaylaştıracağını şu ayetle bildirir:
Alıntı:
Rabbiniz, şöyle buyurdu: Bana dua edin, size cevap vereyim (duanızı kabul edeyim)(Mü'minûn, 2360)
Alıntı:
Kullarım sana beni sorunca, haber ver ki, ben şüphesiz onlara yakınım Bana dua edenin duasını kabul ederim(Bakara, 2186)
8 Kullarının tövbesine sevinmesi: Rabb'imiz gereği gibi tövbe edenlerin tövbesini kabul edip onları mükafatlandıracağını, böyle davrandıkları takdirde yarınlarından emin ve güvenli olacaklarını, yitirdikleri ümitlerini yeniden ele geçireceklerini açıkça haber vermektedir
Alıntı:
Onların hareketlerinin karşılığı Rablerinden bağışlanma ve içlerinde ırmaklar akan, temelli kalacakları cennetlerdir Böyle yapıp davrananların mükafatı ne güzeldir(Âli İmrân, 3136)
Alıntı:
Hiç şüphesiz Allah hem çok tövbe edenleri, hem de çok temizlenenleri sever (Bakara, 2222)
9 Yaratılanlar içerisinde en üstün kılması: İnsanın üstün yaratıldığına dair bazı ayetler şöyledir:
Alıntı:
Rabbin meleklere: “Ben yeryüzünde bir halife yaratacağım dediği vakit onlar: “Â! Oradaki nizamı bozacak ve yeryüzünü kana bulayacak bir mahlûk mu yaratacaksın? Oysa biz sana devamlı hamd, ibadet yapıp, Sen’i tenzih etmekteyiz dediler Allah: “Ben, sizin bilmediğiniz pek çok şey bilirim buyurdu(Bakara, 230)
Alıntı:
Gerçekten biz Âdem evlatlarını şerefli kıldık, karada ve denizde kendilerini taşıyacak vasıtalar nasib ettik, onlara helâl ve hoş rızıklar verdik ve onları yarattığımız varlıkların çoğuna üstün kıldık(İsra, 170)
Alıntı:
Biz, gerçekten insanı en güzel bir biçimde yarattık Sonra onu, aşağıların aşağısına indirdik Ancak, iman edip salih ameller işleyenler başka Onlar için devamlı bir mükâfat vardır(Tin, 9546)
Allah, insanı en mükemmel şekilde yaratıp ona tüm mevcudat üzerinde bir üstünlük vermiş ve onu kainatın halifesi kılmıştır İnsan, bu üstün vasfını iman ve ibadetle muhafaza etmelidir Aksi takdirde esfeli safiline düşerek bu halifeliğini kaybedecek ve Kur'an'ın ifadesi ile belki hayvandan daha aşağı bir duruma gelecektir İman insanı meleklerden daha üstün bir nertebeye getirirken, küfür insanı esfeli safiline atıp cehennemin derekelerine düşecek bir hale getirir
Nitekim Allah Teala insan için ahseni takvimdemektedir İnsan için en güzeldenilmesi, mahlukat içinde ondan daha güzelinin olmadığı anlamına gelir
Selam ve dua ile
Sorularla İslamiyet