Her gün yeni bir ünlü ismin katıldığı, dünya çapında ses getiren ‘bir kova buz’ kampanyası ile birlikte ALS hastalığının ismini sıkça duyar olduk Türkiye genelinde ise ALS en çok, yılında bu hastalık yüzünden aramızdan ayrılan, Fenerbahçeli futbolcu Sedat Balkanlı ile bilinir olmuştu ALS bir sinir sistemi hastalığıdır ve açılımı ‘Amiyotrofik Lateral Skleroz‘dur
ALS omurilikte kasları besleyen sinirlerin bulunduğu bölgeyi etkiler Bu bölgelerde hastalık yüzünden sağlıklı sinirler yerine sertleşmiş veya hasarlı doku gelişir Bunun sonucunda da kaslar beslenemez ve git gide zayıflayıp küçülür
Hastalığın beyindeki ve omurilikteki motor nöronlara zarar vermesiyle nefes almak, yürümek ve en basitinden bir bardağa uzanmak gibi gündelik hareketler zorlaşır ve hastalık hastayı günden güne felç ederek ilerler Motor nöronlar kas hareketlerini kontrol eden sinir hücreleridir Motor nöronlar beyin ve kaslar arasındaki iletişimi sağlar ALS hastalığı motor nöronları yok ederek beynin kaslarla iletişimini bozar ve bu yüzden kaslar çalışamaz hale gelir
Hastalığın ileri evrelerinde bile ALS hastaları görme, işitme, duyma, koku alma ve dokunma hislerini kaybetmezler ALS hastalığı duyuları ileten sinirleri etkilemez Bazı hastalarda beynin düşünme, anımsama ve öğrenme ile ilgili bölümlerinin de etkilenmesi söz konusu olabilir
ALS’ye çocuklar arasında rastlanma oranı oldukça düşüktür Bu hastalığın en çok 40 ila 70 yaşları arasında ortaya çıktığı görülmüştür Her yıl 100 bin kişiden 2’sinde ortaya çıkan ALS bulaşıcı bir hastalık değildir
ALS Nasıl Teşhis ve Tedavi Edilir?
Hastadan hastaya belirtiler ve hastalığın seyri farklılık gösterebilir ALS her hastada aynı şekilde başlayıp ilerlemez Genellikle kol ve bacak kaslarında güçsüzlük ilk belirtiler arasındadır Sık sık düşmek, ayağı takılmak, eşyaları elinden düşürmek, konuşma güçlüğü, kaslara kramp girmesi diğer belirtiler arasındadır Hastalık zaman içerisinde ilerledikçe yemek yemek, yutkunmak ve hatta nefes almak zorlaşmaya başlar Hastalığın teşhisi için kas ya da sinir biyopsisi gerekebilir
Tedaviye gelince, ALS’nin şu an için bilinen bir önleyici ya da iyileştirici tedavisi yoktur Belirtileri kontrol altına almak ve yavaşlatmak için çeşitli ilaç tedavileri ve fizik tedavi uygulanabilir
ALS hastalarına genellikle 3 ila 5 yıl arasında ömür biçilmesine karşın hastaların % 10’unun 10 yıldan fazla bir süre hayatta kaldığı bilinmektedir İsmini hepimizin bildiği, İngiliz bilim adamı Stephen Hawking 21 yaşında ALS hastalığına yakalanmış ve 50 yılı aşkın bir süredir bu hastalıkla yaşamaktadır
ALS Hastalığının Nedenleri
Çoğu vak’ada ALS hastalığının neden kaynaklandığı bilinmemektedir Bazı hastalar bu hastalığa kalıtımsal nedenlerden dolayı yakalanmış olabilir ancak bu vak’aların sayısı düşük bir oran oluşturur
Gen mutasyonu, beyinde kimyasal dengesizlik ya da bağışıklık sistemindeki sorunlar bu hastalığa yol açıyor olabilir
Doktorlar ayrıca sigara içenlerde ve iş yerinde kurşun gibi metal ve çeşitli kimyasallara maruz kalan kişilerde ALS hastalığının ortaya çıkma riskinin daha yüksek olduğunu saptamışlardır
ALS omurilikte kasları besleyen sinirlerin bulunduğu bölgeyi etkiler Bu bölgelerde hastalık yüzünden sağlıklı sinirler yerine sertleşmiş veya hasarlı doku gelişir Bunun sonucunda da kaslar beslenemez ve git gide zayıflayıp küçülür
Hastalığın beyindeki ve omurilikteki motor nöronlara zarar vermesiyle nefes almak, yürümek ve en basitinden bir bardağa uzanmak gibi gündelik hareketler zorlaşır ve hastalık hastayı günden güne felç ederek ilerler Motor nöronlar kas hareketlerini kontrol eden sinir hücreleridir Motor nöronlar beyin ve kaslar arasındaki iletişimi sağlar ALS hastalığı motor nöronları yok ederek beynin kaslarla iletişimini bozar ve bu yüzden kaslar çalışamaz hale gelir
Hastalığın ileri evrelerinde bile ALS hastaları görme, işitme, duyma, koku alma ve dokunma hislerini kaybetmezler ALS hastalığı duyuları ileten sinirleri etkilemez Bazı hastalarda beynin düşünme, anımsama ve öğrenme ile ilgili bölümlerinin de etkilenmesi söz konusu olabilir
ALS’ye çocuklar arasında rastlanma oranı oldukça düşüktür Bu hastalığın en çok 40 ila 70 yaşları arasında ortaya çıktığı görülmüştür Her yıl 100 bin kişiden 2’sinde ortaya çıkan ALS bulaşıcı bir hastalık değildir
ALS Nasıl Teşhis ve Tedavi Edilir?
Hastadan hastaya belirtiler ve hastalığın seyri farklılık gösterebilir ALS her hastada aynı şekilde başlayıp ilerlemez Genellikle kol ve bacak kaslarında güçsüzlük ilk belirtiler arasındadır Sık sık düşmek, ayağı takılmak, eşyaları elinden düşürmek, konuşma güçlüğü, kaslara kramp girmesi diğer belirtiler arasındadır Hastalık zaman içerisinde ilerledikçe yemek yemek, yutkunmak ve hatta nefes almak zorlaşmaya başlar Hastalığın teşhisi için kas ya da sinir biyopsisi gerekebilir
Tedaviye gelince, ALS’nin şu an için bilinen bir önleyici ya da iyileştirici tedavisi yoktur Belirtileri kontrol altına almak ve yavaşlatmak için çeşitli ilaç tedavileri ve fizik tedavi uygulanabilir
ALS hastalarına genellikle 3 ila 5 yıl arasında ömür biçilmesine karşın hastaların % 10’unun 10 yıldan fazla bir süre hayatta kaldığı bilinmektedir İsmini hepimizin bildiği, İngiliz bilim adamı Stephen Hawking 21 yaşında ALS hastalığına yakalanmış ve 50 yılı aşkın bir süredir bu hastalıkla yaşamaktadır
ALS Hastalığının Nedenleri
Çoğu vak’ada ALS hastalığının neden kaynaklandığı bilinmemektedir Bazı hastalar bu hastalığa kalıtımsal nedenlerden dolayı yakalanmış olabilir ancak bu vak’aların sayısı düşük bir oran oluşturur
Gen mutasyonu, beyinde kimyasal dengesizlik ya da bağışıklık sistemindeki sorunlar bu hastalığa yol açıyor olabilir
Doktorlar ayrıca sigara içenlerde ve iş yerinde kurşun gibi metal ve çeşitli kimyasallara maruz kalan kişilerde ALS hastalığının ortaya çıkma riskinin daha yüksek olduğunu saptamışlardır
