İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı’nda Pegasus’a ait bir uçağın pistten çıkarak parçalanması ve 3 kişinin hayatını kaybetmesi, söz konusu havalimanında bilmeceye yıllardır tamamlanamayan ikinci pist inşaatını hatırlattı.
Havacılık uzmanları, 3 kişinin ölümüyle sonuçlanan Pegasus kazasına neden olan etkenlerden biri olarak pistin kaplama ve bakımının gerektiği gibi yapılmamasını gösterdi.
Ulaştırma Bakanı Mehmet Cahit Turhan da, kazadan bir gün önce yaptığı açıklamada, “Sabiha Gökçen’de pistimiz çok yoruldu. Hemen hemen her gece piste bakım yapılıyor. Yeni uçuş talepleri var ancak biz bunu yeni pistin yapılmasına kadar şimdilik durduruyoruz. Eski pisti de bakıma alacağız. Onun için şu anda buraya yeni frekans vermeyi durdurduk” diyerek pistle ilgili iddiayı dile getirenlere referans olmuştu.
Çalışmalar 2009'da başladı
Sözcü'den Yusuf Demir'in haberine göre ikinci pist projesi, 12 yılı aşkın süredir gündemde ama bir türlü bitirilemiyor. 31 Ekim 2009 günü o dönem havalimanını işleten LİMAK'ın Yönetim Kurulu Başkanı Nihat Özdemir, “İkinci bir pist gerekliliği var. Savunma Sanayi Müsteşarlığı da aynı fikirde. İkinci pist için start verildi” diyerek çalışmaların başladığını açıkladı.
2017'de bitecekti
İhale ancak 5 yıl sonra açılabildi. “2. Pist ve Mütemmimleri 1. Etap İşleri (Deplaseler, Yollar, Tüneller)” adlı ihaleyi yapan idarenin havalimanının sahibi HEAŞ değil de DHMİ olması işin uzamasının ve arka planda yaşanan çekişmenin bir göstergesiydi.
5 Ağustos 2014'te yapılan ihalede yaklaşık maliyet 720 milyon liraydı. YSE Yapı çarpıcı şekilde, neredeyse yarı oranda indirim yaptı ve 486 milyon liraya ihaleyi aldı. Sözleşmeye göre, inşaat 3 Haziran 2015'te başlayacak, 21 Haziran 2017'de bitecekti.
Yeni ihale açıldı
İş kaplumbağa hızında ilerledi. 7 Haziran 2016'da yeni bir ihale açıldı. İhalenin adı, 2. Pist ve Mütemmimleri 2. Etap İşleri (Yeni Pist, Apron, Taksi Yolları Yapımı ile Mevcut Pistin Yenilenmesi ve Üstyapı Grubu İşler) oldu. Bu defa yaklaşık maliyet 1 milyar 698 milyon TL olarak belirlendi. 400 milyon lira indirim yapan MAKYOL, ihaleyi 1 milyar 397 milyon liraya aldı.
Sözleşmede 3 yıl süre öngörüldü. Ancak bugün itibariyle inşaatın ne zaman biteceğini kimse bilemiyor. Bu belirsizliğin temel nedeni yeni havalimanı olduğu sıkça dillendiriliyor.
Tam bir ay önce 7 Ocak'ta ilk Pegasus uçağının pistten çıkması Sabiha Gökçen Havalimanı için milat oldu. Sabiha Gökçen'deki tüm seferler iptal edildi. Uçuşlar yeni İstanbul Havalimanı'na yönlendirildi. Onlarca uçuş iptal edildi. Yıllardır yapımı devam eden ikinci pist açılmış olsaydı o gün iptallerin hiçbiri yaşanmayacaktı.
THY çekildi, yeni uçuş yasaklandı
Ertesi sabah uçuşlar başladı. Her şey normale dönerken akşam saatlerinde THY'nin KAP açıklaması geldi. Anadolujet'in artık Sabiha'dan yurt dışı uçuşlara başlayacağını açıklandı. Bu THY'nin Sabiha'dan çekileceği anlamına geliyordu. Bu açıklama tartışılırken, SHGM'nin çarpıcı açıklaması geldi. Yazılı açıklamada “Devam eden yatırımlar ve kapasite sıkıntısı” nedeniyle Sabiha Gökçen'e yeni uçuş izni verilmeyeceği açıklandı.
Yüzde 23 daha fazla kapasite
Yeni uçuş izin yasağı açıkça İstanbul Havalimanı'nın desteklenmesi olarak yorumlandı. Zira Sabiha Gökçen'le ilgili veriler kapasitenin o kadar kritik durumda olmadığını gösteriyordu. DHMİ verilerine göre Sabiha'dan uçan uçak sayısı 224 bin 213. Günde ortalama uçuş sayısı 614. Sabiha Gökçen'in saatlik uçuş kapasitesi 42.5 saat bakım nedeniyle kapandığı için günde 19 saat operasyon yapılan havalimanının günlük kapasitesi 798'i buluyor. Yani 184 uçak ve yüzde 23 oranında açık trafik kapasitesi daha var.
Sabiha Gökçen'in toplam yolcu kapasitesi 41 milyon. Geçen yıl 35.5 milyon yolcu sayısına ulaştı. Burada da kapasite kullanım oranı yüzde 86.5. Kapasite sorunu yaşadığı iddia edilen Sabiha Gökçen geçtiğimiz yıl yüzde 83.4 zamanında kalkış oranıyla kendi kategorisinde birinci oldu.
Sabiha Gökçen Havalimanı yönetiminin nisan ayında başlayacağı duyurulan yeni terminal binası projesinin, SHGM'nin yeni uçuş izni vermeme kararı sonrasında tekrar masaya yatırılacağı ve ertelenebileceği de gelen bilgiler arasında.
HEAŞ, yönetimi devredebilir
Bu arada Sabiha Gökçen Havalimanı'nın sahibi HEAŞ'ın yönetiminin DHMİ'ye devri dahi konuşuluyor. Konuyu yakından takip eden Gazeteci Güntay Şimşek geçtiğimiz günlerde şöyle yazdı: “Savunma Sanayi Başkanı İsmail Demir ile Sabiha Gökçen'in yönetim sorununu ve DHMİ'ye devri meselesini konuştuk. DHMİ Genel Müdürü Hüseyin Keskin'le de aynı konuyu ele aldık ve yönetimin devri için hazır olduklarını söyledi.”
Tam da aynı günlerde HEAŞ Genel Müdürü Hasan Naiboğlu'nun emekliye ayrılması da dikkatlerden kaçmadı. (Savunma Sanayi Başkanlığı, HEAŞ'ın yüzde 96.4 hissesine sahip.)
Metro inşaatı altıncı yıla girdi
Sabiha Gökçen'e uzanacak metro projesi ihalesi de 2014 yılında yapıldı. 4 istasyon ve yaklaşık 7.4 kilometre uzunluğundaki proje 169.5 milyon Euro'ya Gülermak-YSE ortaklığı'na verildi. Sözleşmeye göre inşaat 16 Mart 2015'te başlayacak ve 1 Mart 2018'de bitecekti. Ancak sessiz sedasız durdurulan inşaat, İmamoğlu'nun seçilmesi sonrası alınan uluslararası kredi ile geçtiğimiz hafta düzenlenen törenle yeniden hareketlendi.