Anne sutu ne zaman kesilir
Anne sutunun başka hicbir besin maddesinde bulunmayan ustunlukleri vardır Kısaca bunlara değinelim
Bebek icin ideal bileşime sahiptir Bebeğin ilk aylarda tum ihtiyaclarını karşılayacak ozelliğe sahiptir
Sterildir yani mikrop icermez
Sindirimi bebek icin en kolay besin maddesidir
Her zaman en uygun sıcaklık olan beden ısısındadır
Her zaman taze ve icilmeye hazır haldedir
Bir bedel karşılığı temin edilmez, bedavadır
Anne memesini emmek bebeğe anneye temas etmeyi sağlayarak ruhsal iletişimine yarar sağlar
İcersinde ancak insanlarda bulunan bazı ozel yapıda immunglobin gibi maddeler bulunur Bunlar bir cok hastalığa karşı koruyucu rol oynar
Anne sutu ile beslenen bebeklerde pişik ve benzeri cilt sorunları ile bir cok enfeksiyon daha az gorulur
Bebeğin beslenmesi icin başka biberon vb araclar gerekli değildir Dolayısıyla bunlardan kaynaklanan sorunlardan yoksundur
Bilinmelidir ki teknolojinin bugun ulaştığı yerde bile anne sutune eşdeğer bir besin maddesi uretebilmek mumkun değildir Bu amacla yapılan besin maddeleri ancak anne sutu ile beslenmenin imkansız veya yetersiz olduğu durumlarda gundeme gelebilir Bunlar teknolojinin olanakları kullanarak inek sutunun yapısı değiştirilmek ve bazı eklemeler ile anne sutune benzetilmeye calışılmış urunlerdir Ayni ozellikleri taşımazlar Fakat anne sutu yerine kullanılmaya en uygun besin maddeleridir
Bebeğini emzirmek annenin sağlığı ve ruhsal gelişimi icin son derece yararlıdır Meme dokusunun bir cok hastalığı emzirmeyen kadınlarda daha sık olarak ortaya cıkmaktadır Doğumu izleyen saatlerde emzirmekle salınan bazı hormonlar anne rahiminin kasılmasını sağlayarak doğum sonrası iyileşmeyi hızlandırır
Sanayileşmeye paralel olarak gecmiş zamanlarda ozellikle gelişmiş ulkelerde anne sutu ile beslenme bir sure gozden duşmuştu Fakat bu hatanın farkına varılarak bebek beslenmesinde anne sutune eskiden olduğundan daha da fazla onem verilerek geri donulmuştur İnsanları bu hataya iten nedenleri burada kısaca değinmek istiyorum Gelişmiş ve sanayileşmiş bir ulke olmak yolunda ilerleyen ulkemizde insanlar ayni yanılgıya duşmemelidir Bazen modernleşmek, medenileşmek yanlış algılanmaktadır Ayni yanlışları başkalarının da yapmasına izin vermemeliyiz Bu yanlış duşunceler ve nedenler;
Yoğun iş hayatı ve annenin calışmak zorunda olması,
Hazır mamaların kolay elde edilebilir ve herkesin hazırlayarak verebilecek olması,
Formul mamaların besleyici ozelliğinin anne sutunden hicbir eksiğinin olmadığı hatta daha iyi olduğu duşuncesi,
Reklamlar, satış yontemleri, ozendirici resimlerle ve sozlerle yapılan medya yayınları,
Bu işlerden ticari kazancı olan cevrelerin, ozellikle sağlık sektorundekilerin yonlendirmeleri,
Emzirmenin bir ilkel, hayvanlara ait davranış olduğu duşuncesi,
Emziren kadının memelerinin estetik olarak cirkinleşeceği kaygısı,
Formul mama kullanan kişilerin, diğer emziren anneleri caydırıcı, hazır mamaları ozendirici sozleri ve davranışları,
Anne sutunun bebeğine yaramadığı, iyi kilo alamadığı, gelişemediği, onu sancılandırıp, ağlamasına neden olduğu endişeleri,
Bebeğini en iyi besinlerle besleme arzusu, para ile satın alınan, pahalı olan gıdaların daha yararlı olduğu duşuncesi,
Annede bulunan her turlu rahatsızlık ve hastalığın sutunden bebeğe gececeği endişesi
Olduğu soylenebilir Bu nedenlerin hic birisi endustriyel formul sutleri anne sutune ustun kılamaz ve kılmamalıdır
Anne sutu yeterli olmadığında yerine alternatif ancak formul sutler duşunulmelidir İnek sutu bir alternatif olmamalıdır İnek sutunun formul sutlere tercih edilmesinin en buyuk nedeni ekonomiktir Fakat bugun varılan noktada dikkatli incelendiğinde aralarında anlamlı bir maddi fark olmadığı gorulecektir Formul sutler inek sutune gore daha pahalıdırlar Ancak yarar maliyet ilişkisi incelenirse bu durum sanıldığından farklı olacaktır İnek sutunun anne sutune alternatif olarak onerilmemesinin bir cok nedenleri vardır Bunlardan kısaca bahsedelim
İnek sutunde kazein ve tuz oranı yuksektir Bu yuksek oran bobrekler icin zararlıdır Keza 15 kat daha fazla bulunan bu kazeinin yapısı da insan sutunden farklıdır Ayrıca inek sutunun esas fraksiyonu olan betalaktoglobulin anne sutunde bulunmaz ve insanlarda alerjik reaksiyona yol acar İnsan sutunde bulunan alfalaktoalbumin, immunglobin, laktoferrin inek sutunde bulunmaz ve bunlar ancak anne bedeninde uretilebilir Nonproteinik azot miktarı insan sutunde yuksektir ve yapıları farklıdır Beyin gelişimi icin gerekli olan taurin anne sutunde 40 kat daha fazladır Anne sutunun yağ asitleri de yapısal olarak farklıdır ve bu da yine ancak insan bedeninde bulunur Anne sutundeki enzimler sindirimi kolaylaştırır, bunlar inek sutunde yoktur Bebeğin barsaklarında oluşması istenilen yararlı bakterilerin gelişimi icin gerekli olan maddeler anne sutunde bulunurlar Keza bunlar zararlı olabilecek bakterilerin de yerleşmesini engelleyici rol oynarlar Anne sutunde inek sutune oranla 3000 kez daha fazla lizozim bulunur Ayrıca lokosit ve diğer biyolojik elemanlar bebeğin dış etkenlere karşı dayanıklı olmalarını sağlar
Bebeğin anne memesini emmesi, anne bedeninde bir cok hormonun salınmasına ve bunların etkilerine yol acar Bir cok kadının kendisi cocuk doğurmadığı halde bebek bakmak durumunda kalarak ve bebeğe meme emzirmesi sonucunda sut salgısının başlaması mumkundur Emme sonucunda hipofiz on lobu etkilenerek prolaktin salgılanması artar ve memedeki sut bezlerinde sut yapılmaya başlanır Emme devam ettiğinde hipofiz arka lobu uyarılır ve oksitosin hormonu salınır ve yapılmış olan sut kanallara gecerek dışarı akmaya başlar Bu mekanizmaya annenin psikolojik durumu etki eder Ruhsal olarak sıkıntılı, kaygılı olmak sut salgılanmasını da azaltır Emziren kadınların ruhsal olarak sağlıklı olmaları sut salgılamaları icim gereklidir Yeri gelmişken sut salgılanmasına etki eden durumları anlatayım
Annenin ruhsal durumu yukarıda yazmıştım
İk beslenmeye başlangıc zamanı Doğumdan sonra en kısa surede ilk meme emzirme başlanmalıdır En erken sure tercih edilir Sut gelmese bile emzirilmelidir Bu refleksin oluşmasını ve sutun salgılanmasını başlatacaktır Diğer bir yandan annenin kolostrum denilen ilk ağız sutu bebek icin cok onemlidir Bu renk ve kıvam olarak sutten farklıdır Rengi daha kirli sarı, bulanıktır Bilinmeyerek bebeğe bazı nedenlerle verilmemesi yanlıştır Bileşimi normal sutten farklıdır Bebek icin koruyucu bir cok biyolojik madde yanında ilk saatlerde gerekli olan bazı besin oğelerini icerir
Emzirme suresi ve aralıkları 1520 dakikalık bir emzirme suresi ve bunun 12 saatlik aralıklarla yapılması sut salgılanmasını arttırır
Uygun ortam ısısı Soğuk ortamlarda damarlar buzulerek sut salımı azalır Aşırı sıcakta ise anne bedeni ter ve solunum ile sıvı kaybeder Bu da sut salgılanmasını azaltır
Yeterli beslenme ve sıvı alımı Yeterli beslenme aşırı beslenme demek değildir Emziren bir anne kendi ihtiyaclarının biraz uzerinde beslenmesi sut salgılanması icin yeterlidir Protein, yağ ve karbonhidratların karışık yenilmesi, kayıpların goz onune alınarak uygun miktarda vitamin ve minerallerin karşılanması gerekir Halk arasında sut salgısını arttırdığı savunulan bir cok besin maddesinin boyle bir etkisi olduğu bilimsel olarak kanıtlanmamıştır Fakat sıvı alımının etkisi vardır Anne sutunun % 95 nin su olduğu duşunulurse bu daha iyi anlaşılır Anne kendi doğal gereksinmesi dışında sut salgısı icin yetecek sıvı almak zorundadır Normalde bir insanın mevsimine gore sıvı alımının 1,5 2,5 litre olması gerektiği, ek olarak da sut salgısı da duşunulerek emziren bir kadının 34 litre sıvı alması uygun olacaktır Yeterli sıvı alımını değerlendirmenin diğer bir yolu da idrarın durumudur Yeterli sıvı alan bir loğusa gunde en az 34 kez bol ve acık sarı renkte idrar yapabilmelidir
İlk anne memesi emme egzersizlerinin doğumu izleyen en erken saatlerde başlanması gerektiğini yazmıştım Normal doğumda bu sure ilk 12 saat gibi cok kısa olmalıdır Sezaryen gibi bir doğumdan sonra anne kendini uygun hissettiği en kısa zaman olmalıdır Bu sure 4 saati gectiği takdirde annenin pompa ile sağılmaya başlanmasını oneririm Bu arada bebek gecici bir sure icin formul sut ile beslenebilir
Meme emzirirken dikkat edilmesi gereken konular
Pozisyon Bebek emzirmenin tek bir pozisyonu yoktur Linkler sadece uyelere Uye ol sayfasında değişik yontemleri goreblirsiniz Bunların icersinde herkes kendine uygun olanı bulabilir Doğumu takip eden ilk gunlerden sonra normal olarak genel tercih edilen beşik pozisyonu onerilir
Anne sutunun başka hicbir besin maddesinde bulunmayan ustunlukleri vardır Kısaca bunlara değinelim
Bebek icin ideal bileşime sahiptir Bebeğin ilk aylarda tum ihtiyaclarını karşılayacak ozelliğe sahiptir
Sterildir yani mikrop icermez
Sindirimi bebek icin en kolay besin maddesidir
Her zaman en uygun sıcaklık olan beden ısısındadır
Her zaman taze ve icilmeye hazır haldedir
Bir bedel karşılığı temin edilmez, bedavadır
Anne memesini emmek bebeğe anneye temas etmeyi sağlayarak ruhsal iletişimine yarar sağlar
İcersinde ancak insanlarda bulunan bazı ozel yapıda immunglobin gibi maddeler bulunur Bunlar bir cok hastalığa karşı koruyucu rol oynar
Anne sutu ile beslenen bebeklerde pişik ve benzeri cilt sorunları ile bir cok enfeksiyon daha az gorulur
Bebeğin beslenmesi icin başka biberon vb araclar gerekli değildir Dolayısıyla bunlardan kaynaklanan sorunlardan yoksundur
Bilinmelidir ki teknolojinin bugun ulaştığı yerde bile anne sutune eşdeğer bir besin maddesi uretebilmek mumkun değildir Bu amacla yapılan besin maddeleri ancak anne sutu ile beslenmenin imkansız veya yetersiz olduğu durumlarda gundeme gelebilir Bunlar teknolojinin olanakları kullanarak inek sutunun yapısı değiştirilmek ve bazı eklemeler ile anne sutune benzetilmeye calışılmış urunlerdir Ayni ozellikleri taşımazlar Fakat anne sutu yerine kullanılmaya en uygun besin maddeleridir
Bebeğini emzirmek annenin sağlığı ve ruhsal gelişimi icin son derece yararlıdır Meme dokusunun bir cok hastalığı emzirmeyen kadınlarda daha sık olarak ortaya cıkmaktadır Doğumu izleyen saatlerde emzirmekle salınan bazı hormonlar anne rahiminin kasılmasını sağlayarak doğum sonrası iyileşmeyi hızlandırır
Sanayileşmeye paralel olarak gecmiş zamanlarda ozellikle gelişmiş ulkelerde anne sutu ile beslenme bir sure gozden duşmuştu Fakat bu hatanın farkına varılarak bebek beslenmesinde anne sutune eskiden olduğundan daha da fazla onem verilerek geri donulmuştur İnsanları bu hataya iten nedenleri burada kısaca değinmek istiyorum Gelişmiş ve sanayileşmiş bir ulke olmak yolunda ilerleyen ulkemizde insanlar ayni yanılgıya duşmemelidir Bazen modernleşmek, medenileşmek yanlış algılanmaktadır Ayni yanlışları başkalarının da yapmasına izin vermemeliyiz Bu yanlış duşunceler ve nedenler;
Yoğun iş hayatı ve annenin calışmak zorunda olması,
Hazır mamaların kolay elde edilebilir ve herkesin hazırlayarak verebilecek olması,
Formul mamaların besleyici ozelliğinin anne sutunden hicbir eksiğinin olmadığı hatta daha iyi olduğu duşuncesi,
Reklamlar, satış yontemleri, ozendirici resimlerle ve sozlerle yapılan medya yayınları,
Bu işlerden ticari kazancı olan cevrelerin, ozellikle sağlık sektorundekilerin yonlendirmeleri,
Emzirmenin bir ilkel, hayvanlara ait davranış olduğu duşuncesi,
Emziren kadının memelerinin estetik olarak cirkinleşeceği kaygısı,
Formul mama kullanan kişilerin, diğer emziren anneleri caydırıcı, hazır mamaları ozendirici sozleri ve davranışları,
Anne sutunun bebeğine yaramadığı, iyi kilo alamadığı, gelişemediği, onu sancılandırıp, ağlamasına neden olduğu endişeleri,
Bebeğini en iyi besinlerle besleme arzusu, para ile satın alınan, pahalı olan gıdaların daha yararlı olduğu duşuncesi,
Annede bulunan her turlu rahatsızlık ve hastalığın sutunden bebeğe gececeği endişesi
Olduğu soylenebilir Bu nedenlerin hic birisi endustriyel formul sutleri anne sutune ustun kılamaz ve kılmamalıdır
Anne sutu yeterli olmadığında yerine alternatif ancak formul sutler duşunulmelidir İnek sutu bir alternatif olmamalıdır İnek sutunun formul sutlere tercih edilmesinin en buyuk nedeni ekonomiktir Fakat bugun varılan noktada dikkatli incelendiğinde aralarında anlamlı bir maddi fark olmadığı gorulecektir Formul sutler inek sutune gore daha pahalıdırlar Ancak yarar maliyet ilişkisi incelenirse bu durum sanıldığından farklı olacaktır İnek sutunun anne sutune alternatif olarak onerilmemesinin bir cok nedenleri vardır Bunlardan kısaca bahsedelim
İnek sutunde kazein ve tuz oranı yuksektir Bu yuksek oran bobrekler icin zararlıdır Keza 15 kat daha fazla bulunan bu kazeinin yapısı da insan sutunden farklıdır Ayrıca inek sutunun esas fraksiyonu olan betalaktoglobulin anne sutunde bulunmaz ve insanlarda alerjik reaksiyona yol acar İnsan sutunde bulunan alfalaktoalbumin, immunglobin, laktoferrin inek sutunde bulunmaz ve bunlar ancak anne bedeninde uretilebilir Nonproteinik azot miktarı insan sutunde yuksektir ve yapıları farklıdır Beyin gelişimi icin gerekli olan taurin anne sutunde 40 kat daha fazladır Anne sutunun yağ asitleri de yapısal olarak farklıdır ve bu da yine ancak insan bedeninde bulunur Anne sutundeki enzimler sindirimi kolaylaştırır, bunlar inek sutunde yoktur Bebeğin barsaklarında oluşması istenilen yararlı bakterilerin gelişimi icin gerekli olan maddeler anne sutunde bulunurlar Keza bunlar zararlı olabilecek bakterilerin de yerleşmesini engelleyici rol oynarlar Anne sutunde inek sutune oranla 3000 kez daha fazla lizozim bulunur Ayrıca lokosit ve diğer biyolojik elemanlar bebeğin dış etkenlere karşı dayanıklı olmalarını sağlar
Bebeğin anne memesini emmesi, anne bedeninde bir cok hormonun salınmasına ve bunların etkilerine yol acar Bir cok kadının kendisi cocuk doğurmadığı halde bebek bakmak durumunda kalarak ve bebeğe meme emzirmesi sonucunda sut salgısının başlaması mumkundur Emme sonucunda hipofiz on lobu etkilenerek prolaktin salgılanması artar ve memedeki sut bezlerinde sut yapılmaya başlanır Emme devam ettiğinde hipofiz arka lobu uyarılır ve oksitosin hormonu salınır ve yapılmış olan sut kanallara gecerek dışarı akmaya başlar Bu mekanizmaya annenin psikolojik durumu etki eder Ruhsal olarak sıkıntılı, kaygılı olmak sut salgılanmasını da azaltır Emziren kadınların ruhsal olarak sağlıklı olmaları sut salgılamaları icim gereklidir Yeri gelmişken sut salgılanmasına etki eden durumları anlatayım
Annenin ruhsal durumu yukarıda yazmıştım
İk beslenmeye başlangıc zamanı Doğumdan sonra en kısa surede ilk meme emzirme başlanmalıdır En erken sure tercih edilir Sut gelmese bile emzirilmelidir Bu refleksin oluşmasını ve sutun salgılanmasını başlatacaktır Diğer bir yandan annenin kolostrum denilen ilk ağız sutu bebek icin cok onemlidir Bu renk ve kıvam olarak sutten farklıdır Rengi daha kirli sarı, bulanıktır Bilinmeyerek bebeğe bazı nedenlerle verilmemesi yanlıştır Bileşimi normal sutten farklıdır Bebek icin koruyucu bir cok biyolojik madde yanında ilk saatlerde gerekli olan bazı besin oğelerini icerir
Emzirme suresi ve aralıkları 1520 dakikalık bir emzirme suresi ve bunun 12 saatlik aralıklarla yapılması sut salgılanmasını arttırır
Uygun ortam ısısı Soğuk ortamlarda damarlar buzulerek sut salımı azalır Aşırı sıcakta ise anne bedeni ter ve solunum ile sıvı kaybeder Bu da sut salgılanmasını azaltır
Yeterli beslenme ve sıvı alımı Yeterli beslenme aşırı beslenme demek değildir Emziren bir anne kendi ihtiyaclarının biraz uzerinde beslenmesi sut salgılanması icin yeterlidir Protein, yağ ve karbonhidratların karışık yenilmesi, kayıpların goz onune alınarak uygun miktarda vitamin ve minerallerin karşılanması gerekir Halk arasında sut salgısını arttırdığı savunulan bir cok besin maddesinin boyle bir etkisi olduğu bilimsel olarak kanıtlanmamıştır Fakat sıvı alımının etkisi vardır Anne sutunun % 95 nin su olduğu duşunulurse bu daha iyi anlaşılır Anne kendi doğal gereksinmesi dışında sut salgısı icin yetecek sıvı almak zorundadır Normalde bir insanın mevsimine gore sıvı alımının 1,5 2,5 litre olması gerektiği, ek olarak da sut salgısı da duşunulerek emziren bir kadının 34 litre sıvı alması uygun olacaktır Yeterli sıvı alımını değerlendirmenin diğer bir yolu da idrarın durumudur Yeterli sıvı alan bir loğusa gunde en az 34 kez bol ve acık sarı renkte idrar yapabilmelidir
İlk anne memesi emme egzersizlerinin doğumu izleyen en erken saatlerde başlanması gerektiğini yazmıştım Normal doğumda bu sure ilk 12 saat gibi cok kısa olmalıdır Sezaryen gibi bir doğumdan sonra anne kendini uygun hissettiği en kısa zaman olmalıdır Bu sure 4 saati gectiği takdirde annenin pompa ile sağılmaya başlanmasını oneririm Bu arada bebek gecici bir sure icin formul sut ile beslenebilir
Meme emzirirken dikkat edilmesi gereken konular
Pozisyon Bebek emzirmenin tek bir pozisyonu yoktur Linkler sadece uyelere Uye ol sayfasında değişik yontemleri goreblirsiniz Bunların icersinde herkes kendine uygun olanı bulabilir Doğumu takip eden ilk gunlerden sonra normal olarak genel tercih edilen beşik pozisyonu onerilir