Asgari fiyat bildiğiniz üzere yasal hudutlarla çizilen, bir nevi patrona, 'bir çalışanın hayatta kalması ve emeğinin karşılığını alması için en az bu fiyatta çalışması gerekir' minvalinde bir maaş ölçütü. Ülkemizde ise son yıllarda minimum fiyat genel maaş kıstasına dönüşmek üzere olduğundan artırım haberi her yerde baş köşede. TÜİK'in son bilgilerine nazaran, tüketici fiyatları endeksi denilen halk ortasından enflasyon diye tabir ettiğimiz fiyat artış suratı yüzde 73,5 olurken, bunun yıl başından bu yana ise yükselişi yüzde 39,33 oranında oldu. Dar gelirlinin ana harcama kümesi olan besine bakıldığında ise besin enflasyonu son 1 yılda yüzde 91,63, yılbaşından bu yana ise yüzde 45,10 oranında artmış görünüyor. Yılbaşında taban fiyata yaklaşık yüzde 50 oranında artırım yapılmıştı. Bunun bir de refah hissesi var, fiyat belirlenene kadar geçen müddette enflasyon var.
Gelelim minimum fiyatta artırım tartışmalarına! Minimum fiyata artırım yapıldığında enflasyonun da artacağını söyleyenler ile enflasyondaki yükselişin minimum ücretlilerin sırtına yüklenemeyeceğini belirtenlerin tartışması alevleniyor!
2021 yılında İktisat Nobel'ini alan çalışmaya bakalım mı? Taban fiyat enflasyondan mı doğar, enflasyon mu taban fiyattan sarmalına yeni bir soluk getiren araştırmaya
Ücretlerdeki artışın işsizlik doğurduğuna dair genel bir iktisat kuralı vardır. Hani şu Hazine Bakanı Nebati'nin reddettiği ortodoks iktisat akımında inanılan. Klasik rekabetçi iktisat görüşünde taban fiyattaki artışın işsizliği de artırdığına dair ekonometrik ölçümler yapılsa da 2021 yılında Nobel alan David Card, Joshua Angrist ve Guido Imbens ise aksini ispatladı. Pekala bizdeki ekonomistler ne diyor bu duruma?
Cüneyt Akman büyüme bilgileri üzerinden açıklıyor durumu Veride de görüldüğü üzere açık mavi kısım ülkenin toplam gelirinden maaşların aldığı pay! Türkiye büyüyor fakat ya fiyatlı o denli mi?
veri.tuik.gov.tr
2020 yılında ücretlinin aldığı hisse yüzde 39,1 olurken, 2022 birinci çeyreğinde bu hisse yüzde 31,5 olmuş.
2021 yılına ilişkin TÜİK datalarında satın alma gücümüzün de yeri bu grafikte görünüyor
veri.tuik.gov.tr
Bu bilgiye ek olarak bunu da vermeden geçmeyelim ve fiyatları de ekleyelim mi?
twitter.com
Eurostat verilerine göre (TÜİK'in Avrupa hali), 2020 yılında Hollanda'da minimum fiyat 1635 euro olurken, Almanya'da 1584 euro. Türkiye'de ise 440 euro, tabi 2020'de artık mi?
Bu sabah (euro/TL 17,49-asgari fiyat 4253 TL) 243 euro olmuştu.
Dedik ya ekonomistler tartışıyor diye! Merkez Bankası eski başekonomisti Prof. Dr. Hakan Kara şunu açıklıyor
İktisatçı Zafer Yükseler de bu görüşü sunuyor Kara'ya
Prof. Dr. Ensar Yılmaz da net bir formda soruları cevaplandırıyor
Atilla Yeşilada ise Yılmaz'a şu yorumu yapıyor
Az evvel görüşlerine büyüme verisi ile yer verdiğimiz Cüneyt Akman ise şu halde özetliyor enflasyon-asgari fiyat münasebetini
Zaten sıkıntının özü şu halde görülüyor
Bir diğer görüş de 'sarmal' kısmına değiniyor
Önemli bir kaç yoruma da değinerek iş dünyası reaksiyonlarına de bakalım ancak evvel uzman ve ücretlilerin enflasyon ve artırım yaklaşımı değerli
İşin bir de bilinmeyen artırım ve vergi boyutu bulunuyor Uzmanından okuyalım ne demiş Prof. Dr. Murat Batı bakalım
Doç. Dr. Orhan Karaca da patron kısmına değiniyor ki bu bağlamda patronların de açıklamaları dikkat çekiyor
Silk and Cashmere'in CEO'su Ayşen Zamanpur bu açıklamayı yaparken
Yılbaşında yapılan artış sonrası enflasyondaki yükselişin devam ettiği periyotta çalışanın memnuniyetinin ehemmiyetine ve artırım tartışmalarına değinen ASO Lideri Nurettin Özdebir de enflasyonla çaba ve yeni artırım tartışmalarında patron kısmına da dikkat çekti
Ankara Sanayi Odası Lideri Nurettin Özdebir, istihdam yaratmayan büyümede gelir dağılımındaki bozulmaya işaret etti ve yüksek enflasyonla gayrette para siyasetinin yetersiz kaldığını söyleyerek, taban fiyat belirlenirken, bu yükü kaldıramayacak işletmelerin göz önünde tutulması gerektiği konusunda uyardı.
İktisatçı Erol Taymaz da minimum fiyatın ne kadar olması ve artırım oranı ile ilgili Ehil Report'taki yazısında, "Eğer fiyatlı çalışanlar enflasyona ezdirilmeyecekse ve ulusal gelirden en azından geçen yılki hisselerini alacaklarsa, son bir yılda ÜFE-Yİ’nin arttığı kadar bir artış olmalı" dedi.
Oranı da şu biçimde açıkladı:
Mayıs 2021-Mayıs 2022 için söylersek, fakat yüzde 62’lik bir artış bunu sağlayabiliyor. Doğal bu fiyat 3 yahut 6 ay daha sabit kalacağı için, bu devirdeki fiyat artışlarının da göz önüne alınması gerekli. Pekala fiyat artışları enflasyonu daha da artırmaz mı? Minimum fiyat artışının fiyat artışlarından sonra gündeme geldiğini hatırlatarak cevaplayalım: enflasyon sebep, fiyat artışı sonuçtur.
Cumhuriyet muharriri Mustafa Balbay ise ücretlilerin alım gücündeki düşüşe dikkat çekerek "Pastanın aslan hissesi el değiştirdi. Bunun hesabını sormadan, hissesi dengelemeden dilimi büyütmenin hiçbir yararı yok" dedi.
Balbay, 'Büyük gerçek şu' diyerek açıkladı:
Pastadan alınterinin aldığı hisse yüzde 15’e kadar düştü. AKP geldiğinde bu hisse yüzde 35 civarındaydı.
DEVA Partisi Genel Lideri ve eski İktisattan Sorumlu Bakan olan Ali Babacan da "4 kişilik bir ailede herkes minimum fiyatla çalışsa dahi aile yoksulluk hududunun altında." diyerek şu tabloyu paylaştı
pbs.twimg.com