Anadolu Ajansı
Turkiye Cumhuriyetinin yarı resmi haber ajansı olan Anadolu Ajansı, 6 Nisan 1920'de, Milli Mucadele davasını yurda ve dunyaya duyurup yaymak amacıyla, Ataturk tarafından Ankara'da kuruldu Başlangıcta bir tek teksir makinesiyle calışan Anadolu Ajansı, Kurtuluş Savaşı yıllarında buyuk yararlılıklar gosterdi Anadolu Ajansı, 1 Mart 1925'te Devletin %40 hissedarı olduğu bir anonim ortaklık haline getirildi
Ankara Hukuk Fakultesi
Ankara Hukuk Fakultesi 5 Aralık 1925 tarihinde Ankara Adliye Hukuk Mektebi adıyla kuruldu Ankara'da bir hukuk mektebinin acılması icin ilk teşebbus 1921 yılında yapıldı Bu tarihte Kastamonu milletvekili Abdulkadir Kemal Bey Meclise 3 maddelik bir teklif vererek Ankara'da bir hukuk mektebi acılmasını onerdi Gazi Mustafa Kemalde 1922 yılında meclisi acış konuşmasında Ankara'da bir hukuk mektebinin acılması gereğini belitti 1925'te Hukuk Mektebi acıldı ve 301 oğrenci kayıt yaptırdı Okula uygun bir bina bulunamadığı icin acılış Buyuk Millet Meclisinin toplantı salonunda yapıldı Fakultenin acılış konuşmasını Gazi Mustafa Kemal yaptı ve ilk dersi Ahmet Bey (Ağaoğlu) verdi Hukuk mektebi 1927 yılında Bakanlar Kurulu Kararı ile Ankara Hukuk Fakultesi ismini aldı
Ankara Orman Ciftliği
Ataturk, Ankaranın 7 km batısındaki corak topraklarda ornek bir ciftlik kurmayı duşunmuş, Turk ciftcisine, toprak ve tabiat şartları uygun olmasa dahi, bilgiyle ve kararlılıkla calışıldığı takdirde başarı sağlanabileceğini gostermek istemişti Bunun uzerine 29 Ocak 1925te Gazi Ciftliğini kurmak amacıyla bir miktar arazi satın aldı
5 Mayıs 1925te kurduğu Orman Ciftliğinde, ciftliğin her turlu faaliyetiyle uğraşan, butun masraflarını kendisi karşılayan Ataturk burada Ataturk Koşkunu yaptırmıştır
Ataturk 11 Mayıs 1937de ciftliklerini, icerisindeki koşklerle birlikte milletine armağan etmiştir
Cocuk Esirgeme Kurumu
Cocuk Esirgeme Kurumu, eski adıyla Himayei Eftal Cemiyeti Ataturk'un onculuğunde kuruldu Onceleri Kurtuluş Savaşına katılanların cocuklarını esirgeme ve eğitmeyi amac edindi Sonraları muhtac cocuklara yiyecek, giyecek ve okul malzemesi yardımı yapmak, kimsesiz cocukların yonetimini uzerine almak, doğumevleri ve cocuk yuvaları, cocuklar icin hastane, prevantoryum, sanatoryum, dinlenme kampları kurmak, doğum ve cocuk sağlığı konularında annelere oğut vermek gibi gorevler yuklendi
Demiryolları ve Limanlar Genel Mudurluğu
Demiryollarının yapımı ve işletmesi icin kurulan ve Nafıa Vekaleti'ne bağlı olarak calışan mudurlukler 1927'de birleştirilerek Devlet Demiryolları ve Limanları İdarei Umumiyesi olarak kuruldu Bu kuruluşun adı, 1929'da Devlet Demiryolları ve Limanları Umum Mudurluğu, 1931'de ise Devlet Demiryolları Umum Mudurluğu olarak değiştirildi Bugunku adını aldığı 1953'e değin katma butceli devlet kuruluşu iken, o yıl İktisadi Devlet Teşekkulune donuşturuldu 1984'te ise Kamu İktisadi Kuruluşu konumuna getirildi
Elektrik İşleri Etut İdaresi
Turkiye'yi elektriğe kavuşturma planını ve bu plan icinde yer alan kuruluşların on projelerini hazırlamak uzere duzenlenen kanunla, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığına bağlı Kamu İktisadi Teşebbusu niteliğinde bir kurum olarak 24 Haziran 1935'te kuruldu
Etibank
Turkiye'de maden, enerji ve bankacılık alanlarında faaliyet gosteren İktisadi Devlet Teşekkulu olarak 2 Haziran 1935 tarih ve 2805 sayılı kanunla kuruldu 1963'te Etibank'ın Kuzeybatı ve Batı Anadolu elektrik sistemlerine BalıkesirBursa enerji nakil hattı bağlandı Etibank'ın kuruluş kanununun 10 maddesi bankacılık faaliyetlerini yalnız kendi bunyesindeki muesseseler icin ongoruyordu 1955'te 6590 sayılı kanun bu maddeyi kaldırdı Once buro, sonra şube niteliğindeki bir nuve, daha sonra, bir bankacılık dairesi kuruldu1956'da ilk şubeler Pangaltı (İstanbul) ve İskenderun'da acıldı
Halkevleri
Halkın eğitimine ve kulturel gelişmesine yardımcı olmak uzere 19 Şubat 1932de kuruldu Ankara'da yapılan acılış toreninde Ataturk teşebbusun amacını şoyle acıkladı:Genclik, gelişen ve yetiştiren bir calışmanın icinde yaşatılmalıdır Millet, şuurlu, birbirini anlayan, birbirini seven, ideale bağlı bir halk kitlesi halinde teşkilatlandırılmalıdır En kuvvetli ders vasıtalarına yetişkin muallim olduklarına malik olmak kafi değildir Halkı yetiştirmek, halkı bir kitle haline getirmek icin ayrıca bir milli halk mesaisinin tanzimini ihmal etmemeliyiz
Halkevlerinin acılması hakkındaki karar CHP genel yonetim kurulunca alındı Acılacak muesseselerin yonetim ve denetim gorevleri partinin il idare kurullarına verildi 1951 yılında kuruluşa tuzel kişilik kazandırmak ve bunun o tarihte muhalefete gecmiş olan CHP ile ilişkisini kesmek amacıyla Turkiye Buyuk Millet Meclisine sunulan bir tasarı, tartışmalar sırasında mahiyet değiştirdi ve halkevlerinin kapatılmasını, her turlu menkul ve gayrimenkul varlıkların hazineye intikal ettirilmesini ongoren 5830 sayılı kanun kabul edilerek gereği yerine getirildi
Maden Tetkik Arama Enstitusu (MTA)
Yeraltı zenginliklerimizi arayıp cıkarmak, bunlardan işletilmekte olanları daha verimli duruma getirmek, bu alanda inceleme ve araştırma yapmak, faaliyet konusuyla ilgili elemanları yetiştirmek uzere 1935 yılında kuruldu Bugun Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığına bağlı, tuzel kişiliğe sahip, ozel hukuk hukumlerine tabi Kamu İktisadi Teşebbusu olarak, calışmalarına devam etmektedir
Turkiye Cumhuriyetinin yarı resmi haber ajansı olan Anadolu Ajansı, 6 Nisan 1920'de, Milli Mucadele davasını yurda ve dunyaya duyurup yaymak amacıyla, Ataturk tarafından Ankara'da kuruldu Başlangıcta bir tek teksir makinesiyle calışan Anadolu Ajansı, Kurtuluş Savaşı yıllarında buyuk yararlılıklar gosterdi Anadolu Ajansı, 1 Mart 1925'te Devletin %40 hissedarı olduğu bir anonim ortaklık haline getirildi
Ankara Hukuk Fakultesi
Ankara Hukuk Fakultesi 5 Aralık 1925 tarihinde Ankara Adliye Hukuk Mektebi adıyla kuruldu Ankara'da bir hukuk mektebinin acılması icin ilk teşebbus 1921 yılında yapıldı Bu tarihte Kastamonu milletvekili Abdulkadir Kemal Bey Meclise 3 maddelik bir teklif vererek Ankara'da bir hukuk mektebi acılmasını onerdi Gazi Mustafa Kemalde 1922 yılında meclisi acış konuşmasında Ankara'da bir hukuk mektebinin acılması gereğini belitti 1925'te Hukuk Mektebi acıldı ve 301 oğrenci kayıt yaptırdı Okula uygun bir bina bulunamadığı icin acılış Buyuk Millet Meclisinin toplantı salonunda yapıldı Fakultenin acılış konuşmasını Gazi Mustafa Kemal yaptı ve ilk dersi Ahmet Bey (Ağaoğlu) verdi Hukuk mektebi 1927 yılında Bakanlar Kurulu Kararı ile Ankara Hukuk Fakultesi ismini aldı
Ankara Orman Ciftliği
Ataturk, Ankaranın 7 km batısındaki corak topraklarda ornek bir ciftlik kurmayı duşunmuş, Turk ciftcisine, toprak ve tabiat şartları uygun olmasa dahi, bilgiyle ve kararlılıkla calışıldığı takdirde başarı sağlanabileceğini gostermek istemişti Bunun uzerine 29 Ocak 1925te Gazi Ciftliğini kurmak amacıyla bir miktar arazi satın aldı
5 Mayıs 1925te kurduğu Orman Ciftliğinde, ciftliğin her turlu faaliyetiyle uğraşan, butun masraflarını kendisi karşılayan Ataturk burada Ataturk Koşkunu yaptırmıştır
Ataturk 11 Mayıs 1937de ciftliklerini, icerisindeki koşklerle birlikte milletine armağan etmiştir
Cocuk Esirgeme Kurumu
Cocuk Esirgeme Kurumu, eski adıyla Himayei Eftal Cemiyeti Ataturk'un onculuğunde kuruldu Onceleri Kurtuluş Savaşına katılanların cocuklarını esirgeme ve eğitmeyi amac edindi Sonraları muhtac cocuklara yiyecek, giyecek ve okul malzemesi yardımı yapmak, kimsesiz cocukların yonetimini uzerine almak, doğumevleri ve cocuk yuvaları, cocuklar icin hastane, prevantoryum, sanatoryum, dinlenme kampları kurmak, doğum ve cocuk sağlığı konularında annelere oğut vermek gibi gorevler yuklendi
Demiryolları ve Limanlar Genel Mudurluğu
Demiryollarının yapımı ve işletmesi icin kurulan ve Nafıa Vekaleti'ne bağlı olarak calışan mudurlukler 1927'de birleştirilerek Devlet Demiryolları ve Limanları İdarei Umumiyesi olarak kuruldu Bu kuruluşun adı, 1929'da Devlet Demiryolları ve Limanları Umum Mudurluğu, 1931'de ise Devlet Demiryolları Umum Mudurluğu olarak değiştirildi Bugunku adını aldığı 1953'e değin katma butceli devlet kuruluşu iken, o yıl İktisadi Devlet Teşekkulune donuşturuldu 1984'te ise Kamu İktisadi Kuruluşu konumuna getirildi
Elektrik İşleri Etut İdaresi
Turkiye'yi elektriğe kavuşturma planını ve bu plan icinde yer alan kuruluşların on projelerini hazırlamak uzere duzenlenen kanunla, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığına bağlı Kamu İktisadi Teşebbusu niteliğinde bir kurum olarak 24 Haziran 1935'te kuruldu
Etibank
Turkiye'de maden, enerji ve bankacılık alanlarında faaliyet gosteren İktisadi Devlet Teşekkulu olarak 2 Haziran 1935 tarih ve 2805 sayılı kanunla kuruldu 1963'te Etibank'ın Kuzeybatı ve Batı Anadolu elektrik sistemlerine BalıkesirBursa enerji nakil hattı bağlandı Etibank'ın kuruluş kanununun 10 maddesi bankacılık faaliyetlerini yalnız kendi bunyesindeki muesseseler icin ongoruyordu 1955'te 6590 sayılı kanun bu maddeyi kaldırdı Once buro, sonra şube niteliğindeki bir nuve, daha sonra, bir bankacılık dairesi kuruldu1956'da ilk şubeler Pangaltı (İstanbul) ve İskenderun'da acıldı
Halkevleri
Halkın eğitimine ve kulturel gelişmesine yardımcı olmak uzere 19 Şubat 1932de kuruldu Ankara'da yapılan acılış toreninde Ataturk teşebbusun amacını şoyle acıkladı:Genclik, gelişen ve yetiştiren bir calışmanın icinde yaşatılmalıdır Millet, şuurlu, birbirini anlayan, birbirini seven, ideale bağlı bir halk kitlesi halinde teşkilatlandırılmalıdır En kuvvetli ders vasıtalarına yetişkin muallim olduklarına malik olmak kafi değildir Halkı yetiştirmek, halkı bir kitle haline getirmek icin ayrıca bir milli halk mesaisinin tanzimini ihmal etmemeliyiz
Halkevlerinin acılması hakkındaki karar CHP genel yonetim kurulunca alındı Acılacak muesseselerin yonetim ve denetim gorevleri partinin il idare kurullarına verildi 1951 yılında kuruluşa tuzel kişilik kazandırmak ve bunun o tarihte muhalefete gecmiş olan CHP ile ilişkisini kesmek amacıyla Turkiye Buyuk Millet Meclisine sunulan bir tasarı, tartışmalar sırasında mahiyet değiştirdi ve halkevlerinin kapatılmasını, her turlu menkul ve gayrimenkul varlıkların hazineye intikal ettirilmesini ongoren 5830 sayılı kanun kabul edilerek gereği yerine getirildi
Maden Tetkik Arama Enstitusu (MTA)
Yeraltı zenginliklerimizi arayıp cıkarmak, bunlardan işletilmekte olanları daha verimli duruma getirmek, bu alanda inceleme ve araştırma yapmak, faaliyet konusuyla ilgili elemanları yetiştirmek uzere 1935 yılında kuruldu Bugun Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığına bağlı, tuzel kişiliğe sahip, ozel hukuk hukumlerine tabi Kamu İktisadi Teşebbusu olarak, calışmalarına devam etmektedir