Benler ne zaman tehlikedir?
Kimisi doğduğumuz gunden beri var, kimisi de sonradan oluşuyor Ama bircoğumuzda irili ufaklı şekilde benler bulunuyor Peki hangileri zararsız ve hangileri tehlike oluşturuyor? Kadıkoy Şifa Tıp Merkezi – Ataşehir ’den Dermatoloji Uzmanı Dr Rukiye Kaymaz, her yonuyle benler hakkında bilgi veriyor
Vucudumuzdaki her kahverengi kabarıklık 'ben' değildir Benlerin nasıl oluştuğu bilinmiyor, bir kısmı doğumsal olabiliyor Ben sayısı, ozelliği ve dağılımında temel belirleyici unsur kişinin genetik yapısıdır; ancak yaşam boyunca maruz kalınan ultraviyolenin, yani guneş ve solaryum ışınları ben hucrelerinin kotuye donuşumunde onemli bir rol oynar
Vucuttaki tum benler kotuye donuşum acısından riskli grupta değil Tehlikeli olanları bir dermatoloji uzmanının fark etmemesi mumkun değil Surekli travmaya uğrayan bolgelerdeki benlere ozellikle dikkat edilmesi gerekiyor Kemer ve sutyen gibi surtunme alanları, saclı deri, ayak tabanı ile avuc ici ve cinsel bolgeler ozellikle takip gerektiren alanlardır
Benler;
1 Kozmetik nedenlerle
2 Giysi ve takılarla surekli travmatize oluyorlarsa
3 Malin melanoma donuşme olasılıkları yuksekse cerrahi olarak cıkarılırlar
Ben muayenesi icin mutlaka bir dermatoloji uzmanına başvurmak gerekiyor Riskli olan benler belirlendikten sonra bunlar lokal anestezi yapılarak cerrahi olarak cıkartılıyor
Genelde benler cıkarılınca kansere donuştuklerine dair yanlış bir kanı var; oysa benin tamamının alınmasının bir zararı yoktur Benin vucut uzerinde dururken travmaya maruz kalarak kopması tehlikeli olabilir
Guneşin benlere etkisi
Benler, ultraviyole ile temas ettiklerinde dejenere olabilirler İkinci derece akut guneş yanıklarının yanı sıra, kronik guneş hasarı da deri kanseri riskini artırır
Benler:
Konjenital benler: Doğumda veya yaşamın ilk birkac haftasında oluşurlar Kucuk (1,5 cm), orta (1,5 20 cm) veya buyuk (20 cm) olabilirler Buyuk konjenital benler uzerinde yaşam boyu melanom gelişme riski yuksek olduğundan, plastik cerrahi girişimler ile cıkartılmaları gerekir
Displastik benler (clark nevus): Coğunlukla ergenlik cağında oluşur, ailesel olabilirler Tek veya cok sayıda, duzensiz, keskin olmayan sınırlı, kahverengi, siyah veya kırmızı lekeler şeklindedirler Klinik olarak erken evre melanomdan veya gelişme evresindeki olağan edinsel benden ayırmak oldukca guctur
Olağan edinsel benler: Cocukluk cağından erişkin cağa kadar herhangi bir yaşta oluşur, belli bir gelişim sureci izledikten sonra dururlar Bazıları da yaşlılık cağında kaybolur
Malin melanom nedir?
Derinin rengini veren pigmenti oluşturan melanosit denilen hucrelerin yapısının bozulup, kontrolsuz olarak aşırı coğalması ile oluşan deri kanseri tipidir Malin melanom, dunyada gorulme sıklığı en hızlı artan kanser turudur Nedeni kalıtımsal mekanizmalar, kimyasal etkenler ve yaşam bicimi değişiklikleri gibi ceşitli sebepler olsa da, en onemli nedeni yoğun ultraviyole ışınına maruz kalınması Tedavideki gelişmeler gittikce artsa da, savaşabilmek icin en onemli silah; korunmak ve erken tanı
Malin melanom once deri yuzeyinde buyur, sonra derinin derin tabakalarına gecer Tumor derinliği 1,5 mm'i gecmişse (kan ve lenf damarlarının bulunduğu deri tabakasına ulaşmışsa) %40 olasılıkla vucut icinde yayılmıştır Erken tanı konulmuş malin melanomda iyileşme oranı %100'e yakındır Malin melanom her yaşta ortaya cıkabilir, ancak en sık 20 70 yaş arası gorulur Hastaların %25'i 40 yaş altındadır Kadınlarda en sık diz altında, erkeklerde ise sırtta gorulur
Erken tanı hayat kurtarıyor
Her bireyin aylık periyotlarla kendi benlerini muayene etmesi cok onemli Bu muayene sırasında saptanan bende asimetri, sınır duzensizliği, renk değişikliği (benin birden cok renk icermesi), belirgin buyume, iltihabi reaksiyon ya da kanama cilt kanserine işaret edebilir Erken evrede malin melanom asimetrik, acık koyu kahverengi veya siyah renk golgelenmeleri iceren, keskin olmayan sınırlı bir lekedir Klinik olarak bu evrede yakalanması yaşamı kurtarır
Melanomların coğunluğu başlangıctan itibaren melanom olarak başlar ve buyurse de bir bolumu daha onceden var olan benler uzerinde gelişir Bu nedenle vucudumuzdaki benlerin yerini ve bicimini bilmemiz, uzerinde oluşabilecek herhangi bir değişikliği erken saptamamız icin gerekli
Ben muayenesinde dermatoskopi denilen yontem kullanılır Dermatoskopi, deri yuzeyi mikroskopisidir ve benler ile pigmentli diğer lezyonların tanısında kullanılır Bu yontemde yağlanmış deri yuzeyi ışıklı bir buyutme sağlayan dermatoskop ile incelenir Dermatoskop, kulak muayenesinde kullanılan otoskoba benzer
Malin melanomun ceşitleri
1 Yuzeysel yayılan malin melanom: Melanomların %70'i bu tiptedir Bozuk para buyukluğunde yassı plak şeklinde veya duzensiz keskin olmayan sınırlıdır Kahverengi, gri, mavi, siyah ve beyaz olmak uzere ceşitli renkler birbirinin icine girmiştir
2 Noduler malin melanom: Tum melanomların %15'idir Derinlemesine buyume hızı cok hızlıdır Mavi, gri, kahverengi yarı kuresel nodullerdir
3 Akral lentiginoz malin melanom: %7 oranında el ayak ve tırnak cevresinde bulunurlar Dış gorunumu kucuk yaşlılık lekesi (lentigo) benzeri siyah kahverengi leke, yassı renkli nodul veya pigment (renk hucresi) icermeyen tumor şeklinde olabilir
4 Lentigo malin melanom: Genellikle yaşlı kişilerin guneş goren yuz bolgesinde duzensiz, keskin olmayan sınırlı, on planda siyah lekeler iceren, farklı kahverengi tonlarda lekelerdir
Kimler risk altında?!
Acık tenli, acık renk gozlu, kızıl sarı saclı, bronzlaşamadan kolay yanan kişiler
Ailesinde deri kanseri, malin melanom olan kişiler
Anormal (atipik) gorunumlu benleri olanlar
Ağır guneş yanıkları gecirmiş kişiler
Doğumsal cok sayıda benleri olanlar
Bu kişilerin mutlaka rutin olarak dermatolojik kontrollerden gecmeleri gerekir
Alıntı
Kimisi doğduğumuz gunden beri var, kimisi de sonradan oluşuyor Ama bircoğumuzda irili ufaklı şekilde benler bulunuyor Peki hangileri zararsız ve hangileri tehlike oluşturuyor? Kadıkoy Şifa Tıp Merkezi – Ataşehir ’den Dermatoloji Uzmanı Dr Rukiye Kaymaz, her yonuyle benler hakkında bilgi veriyor
Vucudumuzdaki her kahverengi kabarıklık 'ben' değildir Benlerin nasıl oluştuğu bilinmiyor, bir kısmı doğumsal olabiliyor Ben sayısı, ozelliği ve dağılımında temel belirleyici unsur kişinin genetik yapısıdır; ancak yaşam boyunca maruz kalınan ultraviyolenin, yani guneş ve solaryum ışınları ben hucrelerinin kotuye donuşumunde onemli bir rol oynar
Vucuttaki tum benler kotuye donuşum acısından riskli grupta değil Tehlikeli olanları bir dermatoloji uzmanının fark etmemesi mumkun değil Surekli travmaya uğrayan bolgelerdeki benlere ozellikle dikkat edilmesi gerekiyor Kemer ve sutyen gibi surtunme alanları, saclı deri, ayak tabanı ile avuc ici ve cinsel bolgeler ozellikle takip gerektiren alanlardır
Benler;
1 Kozmetik nedenlerle
2 Giysi ve takılarla surekli travmatize oluyorlarsa
3 Malin melanoma donuşme olasılıkları yuksekse cerrahi olarak cıkarılırlar
Ben muayenesi icin mutlaka bir dermatoloji uzmanına başvurmak gerekiyor Riskli olan benler belirlendikten sonra bunlar lokal anestezi yapılarak cerrahi olarak cıkartılıyor
Genelde benler cıkarılınca kansere donuştuklerine dair yanlış bir kanı var; oysa benin tamamının alınmasının bir zararı yoktur Benin vucut uzerinde dururken travmaya maruz kalarak kopması tehlikeli olabilir
Guneşin benlere etkisi
Benler, ultraviyole ile temas ettiklerinde dejenere olabilirler İkinci derece akut guneş yanıklarının yanı sıra, kronik guneş hasarı da deri kanseri riskini artırır
Benler:
Konjenital benler: Doğumda veya yaşamın ilk birkac haftasında oluşurlar Kucuk (1,5 cm), orta (1,5 20 cm) veya buyuk (20 cm) olabilirler Buyuk konjenital benler uzerinde yaşam boyu melanom gelişme riski yuksek olduğundan, plastik cerrahi girişimler ile cıkartılmaları gerekir
Displastik benler (clark nevus): Coğunlukla ergenlik cağında oluşur, ailesel olabilirler Tek veya cok sayıda, duzensiz, keskin olmayan sınırlı, kahverengi, siyah veya kırmızı lekeler şeklindedirler Klinik olarak erken evre melanomdan veya gelişme evresindeki olağan edinsel benden ayırmak oldukca guctur
Olağan edinsel benler: Cocukluk cağından erişkin cağa kadar herhangi bir yaşta oluşur, belli bir gelişim sureci izledikten sonra dururlar Bazıları da yaşlılık cağında kaybolur
Malin melanom nedir?
Derinin rengini veren pigmenti oluşturan melanosit denilen hucrelerin yapısının bozulup, kontrolsuz olarak aşırı coğalması ile oluşan deri kanseri tipidir Malin melanom, dunyada gorulme sıklığı en hızlı artan kanser turudur Nedeni kalıtımsal mekanizmalar, kimyasal etkenler ve yaşam bicimi değişiklikleri gibi ceşitli sebepler olsa da, en onemli nedeni yoğun ultraviyole ışınına maruz kalınması Tedavideki gelişmeler gittikce artsa da, savaşabilmek icin en onemli silah; korunmak ve erken tanı
Malin melanom once deri yuzeyinde buyur, sonra derinin derin tabakalarına gecer Tumor derinliği 1,5 mm'i gecmişse (kan ve lenf damarlarının bulunduğu deri tabakasına ulaşmışsa) %40 olasılıkla vucut icinde yayılmıştır Erken tanı konulmuş malin melanomda iyileşme oranı %100'e yakındır Malin melanom her yaşta ortaya cıkabilir, ancak en sık 20 70 yaş arası gorulur Hastaların %25'i 40 yaş altındadır Kadınlarda en sık diz altında, erkeklerde ise sırtta gorulur
Erken tanı hayat kurtarıyor
Her bireyin aylık periyotlarla kendi benlerini muayene etmesi cok onemli Bu muayene sırasında saptanan bende asimetri, sınır duzensizliği, renk değişikliği (benin birden cok renk icermesi), belirgin buyume, iltihabi reaksiyon ya da kanama cilt kanserine işaret edebilir Erken evrede malin melanom asimetrik, acık koyu kahverengi veya siyah renk golgelenmeleri iceren, keskin olmayan sınırlı bir lekedir Klinik olarak bu evrede yakalanması yaşamı kurtarır
Melanomların coğunluğu başlangıctan itibaren melanom olarak başlar ve buyurse de bir bolumu daha onceden var olan benler uzerinde gelişir Bu nedenle vucudumuzdaki benlerin yerini ve bicimini bilmemiz, uzerinde oluşabilecek herhangi bir değişikliği erken saptamamız icin gerekli
Ben muayenesinde dermatoskopi denilen yontem kullanılır Dermatoskopi, deri yuzeyi mikroskopisidir ve benler ile pigmentli diğer lezyonların tanısında kullanılır Bu yontemde yağlanmış deri yuzeyi ışıklı bir buyutme sağlayan dermatoskop ile incelenir Dermatoskop, kulak muayenesinde kullanılan otoskoba benzer
Malin melanomun ceşitleri
1 Yuzeysel yayılan malin melanom: Melanomların %70'i bu tiptedir Bozuk para buyukluğunde yassı plak şeklinde veya duzensiz keskin olmayan sınırlıdır Kahverengi, gri, mavi, siyah ve beyaz olmak uzere ceşitli renkler birbirinin icine girmiştir
2 Noduler malin melanom: Tum melanomların %15'idir Derinlemesine buyume hızı cok hızlıdır Mavi, gri, kahverengi yarı kuresel nodullerdir
3 Akral lentiginoz malin melanom: %7 oranında el ayak ve tırnak cevresinde bulunurlar Dış gorunumu kucuk yaşlılık lekesi (lentigo) benzeri siyah kahverengi leke, yassı renkli nodul veya pigment (renk hucresi) icermeyen tumor şeklinde olabilir
4 Lentigo malin melanom: Genellikle yaşlı kişilerin guneş goren yuz bolgesinde duzensiz, keskin olmayan sınırlı, on planda siyah lekeler iceren, farklı kahverengi tonlarda lekelerdir
Kimler risk altında?!
Acık tenli, acık renk gozlu, kızıl sarı saclı, bronzlaşamadan kolay yanan kişiler
Ailesinde deri kanseri, malin melanom olan kişiler
Anormal (atipik) gorunumlu benleri olanlar
Ağır guneş yanıkları gecirmiş kişiler
Doğumsal cok sayıda benleri olanlar
Bu kişilerin mutlaka rutin olarak dermatolojik kontrollerden gecmeleri gerekir
Alıntı