Vucuttaki benler coğalırsa ne olur?
Vucudunuzdaki benler coğalıyor mu? benlerin neden coğaldığını ve tedavisini hep birlikte oğrenelim
Vucudumuzdaki her kahverengi kabarıklık 'ben' değildir Derinin rengini veren melanin maddesini yapan hucrelerden oluşanlar 'ben' olarak adlandırılıyor Benlerin nasıl oluştuğu bilinmiyor, bir kısmı doğumsal olabiliyor Sonradan ortaya cıkanlarda ozellikle genetik yapıya ek olarak ultraviyolenin, yani guneşin etkisi cok buyuk oluyor
Vucuttaki tum benler tehlikeli değil ve tehlikeli olanları iyi bir gozlemcinin fark etmemesi de mumkun değil Surekli tahrişe uğrayan bolgelerdeki benlere ozellikle dikkat etmek gerekiyor Bunlar kemer ve sutyen hizasına rast gelen, ayak tabanı ile avuc icinde ve cinsel bolgelerde bulunan benlerdir
Benler;
1 Kozmetik nedenlerle
2 Giysi ve takılarla surekli tahriş oluyorlarsa
3 Malin melanoma donuşme ihtimalleri varsa cerrahi olarak cıkarılırlar
Tedavi icin ilk olarak ne tur bir benin soz konusu olduğu tespit edilmeli Bazı deri lezyonları ilacla tedavi edilirken, benlerin coğu ancak kesilerek cıkarılıyor Bunun icin de mutlaka bir dermatoloji uzmanına başvurmak gerekiyor Cıkarma işlemi icin ise benin cevresine iğneyle lokal anestezi yapılıyor ve işlem gercekleştiriliyor
Genelde benler cıkarılınca kanser olunduğuna inanılır, oysa benin tamamının vucuttan atılmasının bir zararı bulunmuyor Ama ben, vucut uzerinde dururken kesilir, koparılır ya da takılıp duşme gibi nedenlerden dolayı koparsa, bu tehlikelidir
Ne tip benler bulunuyor?
# Konjenital benler: Doğumda veya yaşamın ilk birkac haftasında oluşurlar Kucuk (1,5 cm), orta (1,5 20 cm) veya buyuk (20 cm) olabilirler Buyuk konjenital benler uzerinde yaşam boyu melanom gelişme riski yuksek olduğundan, plastik cerrahi girişimler ile cıkartılmaları gerekir
# Displastik benler (clark nevus): Coğunlukla ergenlik cağında oluşur, ailesel olabilirler Tek veya cok sayıda, duzensiz, keskin olmayan sınırlı, kahverengi, siyah veya kırmızı lekeler şeklindedirler Klinik olarak erken evre melanomdan veya gelişme evresindeki olağan edinsel benden ayırmak oldukca guctur
# Olağan edinsel benler: Cocukluk cağından erişkin cağa kadar herhangi bir yaşta oluşur, belli bir gelişim sureci izledikten sonra dururlar Bazıları da yaşlılık cağında kaybolur
Malin melanom nedir?
Derinin rengini veren pigmenti oluşturan melanosit denilen hucrelerin yapısının bozulup, kontrolsuz olarak aşırı coğalması ile oluşan deri kanseri tipidir Malin melanom, dunyada gorulme sıklığı en hızlı artan kanser turudur Nedeni kalıtımsal mekanizmalar, kimyasal etkenler ve yaşam bicimi değişiklikleri gibi ceşitli sebepler olsa da, en onemli nedeni yoğun ultraviyole ışınına maruz kalınması Tedavideki gelişmeler gittikce artsa da, savaşabilmek icin en onemli silah; korunmak ve erken tanı
Malin melanom once deri yuzeyinde buyur, sonra derinin derin tabakalarına gecer Tumor derinliği 1,5 mm'i gecmişse (kan ve lenf damarlarının bulunduğu deri tabakasına ulaşmışsa) %40 olasılıkla vucut icinde yayılmıştır Erken tanı konulmuş malin melanomda iyileşme oranı %100'e yakındır Malin melanom her yaşta ortaya cıkabilir, ancak en sık 20 70 yaş arası gorulur Hastaların %25'i 40 yaş altındadır Kadınlarda en sık diz altında, erkeklerde ise sırtta gorulur
Erken tanı hayat kurtarıyor
Her bireyin aylık periyodlarla kendi benlerini muayene etmesi cok onemli Bu muayene sırasında saptanan bende asimetri, sınır duzensizliği, renk değişikliği (benin birden cok renk icermesi), belirgin buyume, iltihabi reaksiyon ya da kanama cilt kanserine işaret edebilir Erken evrede malin melanom asimetrik, acık koyu kahverengi veya siyah renk golgelenmeleri iceren, keskin olmayan sınırlı bir lekedir Klinik olarak bu evrede yakalanması yaşamı kurtarır
Melanomların coğunluğu başlangıctan itibaren melanom olarak başlar ve buyurse de bir bolumu daha onceden var olan benler uzerinde gelişir Bu nedenle vucudumuzdaki benlerin yerini ve bicimini bilmemiz, uzerinde oluşabilecek herhangi bir değişikliği erken saptamamız icin gerekli
Son 15 yıl icinde malin melanom riski yaklaşık 2 kat artığı icin yeni tanı yontemleri de geliştirildi Bunlardan biri de dijital dermatoskopi Dermatoskopi deri yuzeyi mikroskopisidir ve benler ile pigmentli diğer lezyonların tanısında kullanılır Bu yontemde yağlanmış deri yuzeyi ışıklı bir buyutme sağlayan dermatoskop ile incelenir Dermatoskop, kulak muayenesinde kullanılan otoskoba benzer Bu yontemle vucuttaki benlerin haritası oluşturularak noktasal lokalizasyonları belirlenir Ardından her bir ben icin dermatoskopik goruntu alınır ve kaydedilir Boylece bir sonraki kontrolde elde edilecek goruntuyle karşılaştırma şansı sağlanır Aynı zamanda dijital dermatoskop, bende izlenen şupheli değişiklikleri matematiksel olarak hesaplayarak malin melanom riskini gosteren bir indeks de oluşturur Bu indeks tanıda ve tedavinin planlanmasında yardımcıdır
Malin melanomun ceşitleri
1 Yuzeysel yayılan malin melanom: Melanomların %70'i bu tiptedir Bozuk para buyukluğunde yassı plak şeklinde veya duzensiz keskin olmayan sınırlıdır Kahverengi, gri, mavi, siyah ve beyaz olmak uzere ceşitli renkler birbirinin icine girmiştir
2 Noduler malin melanom: Tum melanomların %15'idir Derinlemesine buyume hızı cok hızlıdır Mavi, gri, kahverengi yarı kuresel nodullerdir
3 Akral lentiginoz malin melanom: %7 oranında el ayak ve tırnak cevresinde bulunurlar Dış gorunumu kucuk yaşlılık lekesi (lentigo) benzeri siyah kahverengi leke, yassı renkli nodul veya pigment (renk hucresi) icermeyen tumor şeklinde olabilir
4 Lentigo malin melanom: Genellikle yaşlı kişilerin guneş goren yuz bolgesinde duzensiz, keskin olmayan sınırlı, on planda siyah lekeler iceren, farklı kahverengi tonlarda lekelerdir
Kimler risk altında?!
# Acık tenli, acık renk gozlu, kızıl sarı saclı, kolay bronzlaşamayan kişiler
# Ailesinde deri kanseri, malin melanom olan kişiler
# Anormal (atipik) gorunumlu benleri olanlar
# Ağır guneş yanıkları gecirmiş kişiler
# Doğumsal cok sayıda benleri olanlar
Bu kişilerin mutlaka rutin olarak dermatolojik kontrollerden gecmeleri gerekir
Alıntı
Vucudunuzdaki benler coğalıyor mu? benlerin neden coğaldığını ve tedavisini hep birlikte oğrenelim
Vucudumuzdaki her kahverengi kabarıklık 'ben' değildir Derinin rengini veren melanin maddesini yapan hucrelerden oluşanlar 'ben' olarak adlandırılıyor Benlerin nasıl oluştuğu bilinmiyor, bir kısmı doğumsal olabiliyor Sonradan ortaya cıkanlarda ozellikle genetik yapıya ek olarak ultraviyolenin, yani guneşin etkisi cok buyuk oluyor
Vucuttaki tum benler tehlikeli değil ve tehlikeli olanları iyi bir gozlemcinin fark etmemesi de mumkun değil Surekli tahrişe uğrayan bolgelerdeki benlere ozellikle dikkat etmek gerekiyor Bunlar kemer ve sutyen hizasına rast gelen, ayak tabanı ile avuc icinde ve cinsel bolgelerde bulunan benlerdir
Benler;
1 Kozmetik nedenlerle
2 Giysi ve takılarla surekli tahriş oluyorlarsa
3 Malin melanoma donuşme ihtimalleri varsa cerrahi olarak cıkarılırlar
Tedavi icin ilk olarak ne tur bir benin soz konusu olduğu tespit edilmeli Bazı deri lezyonları ilacla tedavi edilirken, benlerin coğu ancak kesilerek cıkarılıyor Bunun icin de mutlaka bir dermatoloji uzmanına başvurmak gerekiyor Cıkarma işlemi icin ise benin cevresine iğneyle lokal anestezi yapılıyor ve işlem gercekleştiriliyor
Genelde benler cıkarılınca kanser olunduğuna inanılır, oysa benin tamamının vucuttan atılmasının bir zararı bulunmuyor Ama ben, vucut uzerinde dururken kesilir, koparılır ya da takılıp duşme gibi nedenlerden dolayı koparsa, bu tehlikelidir
Ne tip benler bulunuyor?
# Konjenital benler: Doğumda veya yaşamın ilk birkac haftasında oluşurlar Kucuk (1,5 cm), orta (1,5 20 cm) veya buyuk (20 cm) olabilirler Buyuk konjenital benler uzerinde yaşam boyu melanom gelişme riski yuksek olduğundan, plastik cerrahi girişimler ile cıkartılmaları gerekir
# Displastik benler (clark nevus): Coğunlukla ergenlik cağında oluşur, ailesel olabilirler Tek veya cok sayıda, duzensiz, keskin olmayan sınırlı, kahverengi, siyah veya kırmızı lekeler şeklindedirler Klinik olarak erken evre melanomdan veya gelişme evresindeki olağan edinsel benden ayırmak oldukca guctur
# Olağan edinsel benler: Cocukluk cağından erişkin cağa kadar herhangi bir yaşta oluşur, belli bir gelişim sureci izledikten sonra dururlar Bazıları da yaşlılık cağında kaybolur
Malin melanom nedir?
Derinin rengini veren pigmenti oluşturan melanosit denilen hucrelerin yapısının bozulup, kontrolsuz olarak aşırı coğalması ile oluşan deri kanseri tipidir Malin melanom, dunyada gorulme sıklığı en hızlı artan kanser turudur Nedeni kalıtımsal mekanizmalar, kimyasal etkenler ve yaşam bicimi değişiklikleri gibi ceşitli sebepler olsa da, en onemli nedeni yoğun ultraviyole ışınına maruz kalınması Tedavideki gelişmeler gittikce artsa da, savaşabilmek icin en onemli silah; korunmak ve erken tanı
Malin melanom once deri yuzeyinde buyur, sonra derinin derin tabakalarına gecer Tumor derinliği 1,5 mm'i gecmişse (kan ve lenf damarlarının bulunduğu deri tabakasına ulaşmışsa) %40 olasılıkla vucut icinde yayılmıştır Erken tanı konulmuş malin melanomda iyileşme oranı %100'e yakındır Malin melanom her yaşta ortaya cıkabilir, ancak en sık 20 70 yaş arası gorulur Hastaların %25'i 40 yaş altındadır Kadınlarda en sık diz altında, erkeklerde ise sırtta gorulur
Erken tanı hayat kurtarıyor
Her bireyin aylık periyodlarla kendi benlerini muayene etmesi cok onemli Bu muayene sırasında saptanan bende asimetri, sınır duzensizliği, renk değişikliği (benin birden cok renk icermesi), belirgin buyume, iltihabi reaksiyon ya da kanama cilt kanserine işaret edebilir Erken evrede malin melanom asimetrik, acık koyu kahverengi veya siyah renk golgelenmeleri iceren, keskin olmayan sınırlı bir lekedir Klinik olarak bu evrede yakalanması yaşamı kurtarır
Melanomların coğunluğu başlangıctan itibaren melanom olarak başlar ve buyurse de bir bolumu daha onceden var olan benler uzerinde gelişir Bu nedenle vucudumuzdaki benlerin yerini ve bicimini bilmemiz, uzerinde oluşabilecek herhangi bir değişikliği erken saptamamız icin gerekli
Son 15 yıl icinde malin melanom riski yaklaşık 2 kat artığı icin yeni tanı yontemleri de geliştirildi Bunlardan biri de dijital dermatoskopi Dermatoskopi deri yuzeyi mikroskopisidir ve benler ile pigmentli diğer lezyonların tanısında kullanılır Bu yontemde yağlanmış deri yuzeyi ışıklı bir buyutme sağlayan dermatoskop ile incelenir Dermatoskop, kulak muayenesinde kullanılan otoskoba benzer Bu yontemle vucuttaki benlerin haritası oluşturularak noktasal lokalizasyonları belirlenir Ardından her bir ben icin dermatoskopik goruntu alınır ve kaydedilir Boylece bir sonraki kontrolde elde edilecek goruntuyle karşılaştırma şansı sağlanır Aynı zamanda dijital dermatoskop, bende izlenen şupheli değişiklikleri matematiksel olarak hesaplayarak malin melanom riskini gosteren bir indeks de oluşturur Bu indeks tanıda ve tedavinin planlanmasında yardımcıdır
Malin melanomun ceşitleri
1 Yuzeysel yayılan malin melanom: Melanomların %70'i bu tiptedir Bozuk para buyukluğunde yassı plak şeklinde veya duzensiz keskin olmayan sınırlıdır Kahverengi, gri, mavi, siyah ve beyaz olmak uzere ceşitli renkler birbirinin icine girmiştir
2 Noduler malin melanom: Tum melanomların %15'idir Derinlemesine buyume hızı cok hızlıdır Mavi, gri, kahverengi yarı kuresel nodullerdir
3 Akral lentiginoz malin melanom: %7 oranında el ayak ve tırnak cevresinde bulunurlar Dış gorunumu kucuk yaşlılık lekesi (lentigo) benzeri siyah kahverengi leke, yassı renkli nodul veya pigment (renk hucresi) icermeyen tumor şeklinde olabilir
4 Lentigo malin melanom: Genellikle yaşlı kişilerin guneş goren yuz bolgesinde duzensiz, keskin olmayan sınırlı, on planda siyah lekeler iceren, farklı kahverengi tonlarda lekelerdir
Kimler risk altında?!
# Acık tenli, acık renk gozlu, kızıl sarı saclı, kolay bronzlaşamayan kişiler
# Ailesinde deri kanseri, malin melanom olan kişiler
# Anormal (atipik) gorunumlu benleri olanlar
# Ağır guneş yanıkları gecirmiş kişiler
# Doğumsal cok sayıda benleri olanlar
Bu kişilerin mutlaka rutin olarak dermatolojik kontrollerden gecmeleri gerekir
Alıntı