Günler öncesinde başlayan telaşla aşkların kanıtlanma eforuna sahne olan bugün de aşkın on sekizinci yüzyıl romantizminden çıkarak sanal mecralarda yüzünü gösteren bugünkü değişimi ile ilgili bir yazı yazmak istedim. Aşkın da sanal hali olur mu demeyin aslında içeriğindeki idealizasyon, yani aşık olunan kişiyi ululaştırma hareketi nedeniyle tahminen de en ağır sanal yaşantılardan biri aşktır. Ne de olsa en çok da hakkında en az fikre sahip olduğumuz kişiyi idealize ederiz.
2019 yılı sonlarına hakikat seyretme fırsatı bulduğum, baş rolünü Juliette Binoche’un oynadığı, Hangi Bayan (Who You Think I Am) isimli sinemada, sanatkarın hayat verdiği Claire karakterinin başına gelenlerle yirmi birinci yüzyıl romantizmi ve aşklarına dair çarpıcı bir bakış sergileniyor. Ellili yaşların başında, eşinden boşanmış Claire toplumsal medyada tanıştığı bir erkeğe aşık olur, gerçek kimliğini saklar ve içerisinde bulunduğu problemlerin tarafı ‘sözde’ değişir, toplumsal medya üzerinden saplantılı bir formda bağını yürütmeye çalışır. Sanal ortamların bizde değiştirdiği şeylerden birinin de aşk olduğunu düşünüyorum. Sinemada Claire’in psikiyatristi ile olan bir seansında kullandığı bir replik vardır. Aşkı tanımlarken şöyle der: “içimdeki çocuğu sevsin, sakinleştirsin istiyorum”. Oysa aşk gereksinimimiz olana tutunma gayreti değil miydi?
Kendimizde eksik saydıklarımızı, karşılanmamış birtakım gereksinimlerimizi yaşattığımız kişidedir aşk. Ruh ikizimiz olup bizi tamamlayacak, hayatın çaresizliğine birlikte devalar bulacak kişidedir. Aşk ile vefatı yok sayarız bir nebze. Bir savaş halidir gerçekliğin kaybolduğu. Beşerler ne derse desin gözümüz görmez kulaklarımız duymaz olur. İnsanın her davranışı bundan nasibini alır şüphesiz, dünya bir farklı görünür göze. Süreksiz olarak benliğinize ulaşılamıyor olabilir zira ‘ben’ olmak yerine âşık olduğunuz kişi sizi kim olursanız sever diye düşünerek hareket etmeye başlarsınız. ‘Ben’ den vazgeçerken insan nasıl bencilleşir ki? Vazgeçse bile aşık ‘ben’ olmaktan ‘sen’i düşünemez. Sevilmek, sahiplenilmek ister, özel, biricik olmak ister. Yani seni istiyorum fakat senin beni istemeni istiyorum. Münasebetiyle aşkın her kademesine bencillik hakimdir. İdealizasyon kıymetli bir bileşenidir aşk halinin, olmazsa olmaz. Her insan üzere karşımızdaki kişinin de kusurları olabileceğini unutturur. Bu ululaştırma arttıkça bir çeşit fanatizmden farksız yaşanır aşk. Ağır hisler, gecenin bir yarısında uyandıran çarpıntılar, hayaller… Ne çok şey var aşka dair. Kelamlar, şiirler, müzikler, fotoğraflar, sinemalar, yerler, özel günler…
Friedrich Nietzche “Biz arzulanana değil, arzulamanın kendisine aşığızdır” der. Âşık olmak isteriz. Nasıl bir his merak ederiz. Hiç âşık olup olmadığımızı sorarız birbirimize, nasıl hissettiğimizi anlamaya çalışırız. Kime âşık olduğumuz sorusu sonradan gelir. Kıymetli olan aşktır, aşık olunanın fikri aşka hizmet eder. Toplumsal medya ve sanal ortamların son yıllarda bağlar ve aşk üzerine ağır tesirleri olduğunu görüyoruz. Artık yalnızca aşığın bile ‘ben’ kavramı bir tane değil, dijitalde kim bilir kaç tane ‘ben’ leri var. İnsanların birbirine bu kadar yakın ve tıpkı vakitte bu kadar uzak olduğu vakitler görmüş müydük? Sabırsız aşklar, tutkusuz yazışmalar, çabucak sevgili olup çabucak vazgeçmeler, yani bu durak sanki durmam gereken mi yoksa ileride karşıma benim için daha gerçek (ruh ikizimin olabileceği) bir durak çıkar mı sanki diyerek beklemeyip, talih vermemeler… Bir insanın bir beşere değmesinin böylesi kolay olmadığı vakitlerde kaldı güya aşklar. Acısı bile hoştu.
Halbuki olgun aşka vardığınızda alırsınız itimadın, sevmenin, sevilmenin tadını. Her insanın kusurları olduğunu bilir, harikadan vazgeçer, dinginliğe kavuşursunuz. Göz göze, kelam kelama değmeden, sabırla bekleyip yanılgıları affetmeyi öğrenmeden, evvel kendinizi bilmeden neye gereksiniminiz olduğunu nasıl bileceksiniz? Aşkla kalın, sevgiler…