Bingöl'ün Bölgesel Yemekleri ,Bingölün Yemekleri,Bingöl Yemekleri,Bingöl Mutfak Kültürü , Geleneksel Bingöl Yemekleri , Bingöl Mutfağı Yöresel Yemekler,Bingöl Yemek Yemek tarifleri
Bingölün Yöresel Yemekleri
Yöre ürünlerine dayanan Bingöl mutfağında yemeklerin çoğu bulgur, ayran, süt, et, çökelek ve yenilebilir bitkilerden yapılmaktadır Çorba, bulgur pilavı ve daha ziyade hamura dayalı olarak yapılan gömme, sirın, tutmaç, keşkek gibi yemekler en çok yapılan yemek yemek türlerindendir Halkın büyük bir kısmı kırsal kesimde yaşadığı için tarımsal ürünlerden ve ona bağlı olarak hayvansal ürünlerden istifade ederek beslenme ihtiyacını karşılamaktadır Bunların haricen sebzeli yemekler, tatlılar, turşular ve kahvaltılık ürünlerde yöre mutfağına zenginlin ve çeşitlilik katan diğer gıda maddeleridir
O Kadar çok yörede olduğu gibi Bingöl yöresinde de yaz ve kış mevsiminde yenilen yemekler çeşitlilik göstermektedir Yazları sebzeli; kışları ise etli ve kurutulmuş sebzelerden yapılan yemekler ile hamur işi yemekler istek görmektedir Tekrar yemekler sabahleyin, öğlen ve akşam öğünlerinde de farklılık arzederler Büyük Kasaba merkezinde kahvaltıda dere, süt, çökelek, peynir, tereyağı, zeytin ve güya yenildiği gibi mercimek ve ezo gelin, plato çorbalarına da rağbet edilmektedir Öğle ve akşam yemekleri de daha ziyade bulgurlu, hamurlu, etli ve sebzeli yemeklerdir Bilhassa akşam yemekleri erkeklerin eve geldiği en kalabalık öğün olduğu için günün en iyi hazırlanan yemekleridir Keza bazı özel günlerde ve durumlarda (bayram, mevlüt, taziye, ramazan ayı orucu) yemekler daha özene bezene yapılır Diğer yörelerde olduğu gibi en seçkin ve en nefis yemek yemek pişirilir Etli, sebzeli yemekler, çorbalar, turşular, içecekler ve tatlılar hazırlanır
Yöre mutfağında dikkati çeken bir başka özellikte pişirilen ekmeklerdir Fabrika ekmeğinin yanına millet muhtemel mertebe yörede tandır veya sacda pişirilen ekmeğe yönelmektedir Çoğu aile kendi yaptıkları ekmeği tüketmektedirler Bu hususa büyük kasaba merkezlerinde de yüz yüze gelmek mümkündür Bingöl ve köylerinde ekmek ağırlıklı olarak buğday unundan yapıldığı gibi darı ve mısır unundan da yapılmaktadır Köylerde halkın “ nun kuryek “ cümle parçası ettiği ekmek öbür bir tada sahip olup çevrede fazla sevilen bir ekmek çeşididir Bingöl yemekleri çorbalar, pilavlar, sebzeli ve yenilebilir bitkilerden yapılan yemekler hamura dayalı yemeklerdir Salatalar, tatlılar ve turşular gibi çok yönlü bir çeşitliliğe sahiptir Tatlılar aralarında Bingöl burma kadayıfı ve öteki kadayıf çeşitleri meşhur olup farklı bir lezzete sahiptir
Köfteler: İçli köfte, sulu köfte, yoğurtlu köfte, kuru köfte, kabak köftesi, yumurtalı köfte, ayranlı köfte, kızartma köfte, gıldırık köfte, ham köfte
Turşular: Acı biber turşusu, lahana turşusu, domates turşusu, fasulye turşusu, patlıcan salamura, yaprak salamura, biber salamura
Tatlılar : Burma kadayıf, silki baklava, aşure, zerde, sütlaç, revani, un helvası, dolanger
Yukarıda adı geçen köfte, tatlı ve turşu çeşitlerinin çoğu Bingöl yemek yemek kültürüne zaman içinde etkileşimler neticesinde girerek ona zenginlik katmıştır Bunların yanına Bingöl ’e bile bile olan onun yemek yemek kültürünü esas mahalli yemekler şunlardır:
Löl (gömme), mastuva, ayran çorbası (germe dui), turakin (patıfe), tutmaç çorbası, kılç, lopık, maliyez, parmar (semiz otu), pılık
Bu mahalli yemeklerin malzemesi ve yapılışına uzun uzadıya bakalım:
GÖMME : Malzemesi: 1 Kğ un, 1 kğ ayran ve 12 kğ tereyağı ve sarmısak Yapılışı: Bilhassa kış mevsiminde yapılan ilimize özgü bir yemek yemek çeşididir Kullanılan malzemeye tarafından bir kaç isim alır Esas gömme killi topraktan üretilmiş özel bir ocakta pişirilmekle beraber bazan iki sac arasında pişirilir Hazrılanan hamura (mayasız olacak, yalnızca un ve suyla yoğrulacaktır) ocağın büyüklüğüne tarafından kalın ve yuvarlar bir ekmek şekli verilir Kızgın ocağın tabanı temizlendikten sonradan ocağa konur Üstüne sac kapatılır, ateşle örtülür ve pişirilmeye bırakılır Ayrıntılarıyla pişirilen ekmek çıkarılır Biraz soğutulur ve geniş bir kabın içine küçük ufak doğranır Üzerine sarmısaklı ayran dökülür Keza bir tavada eritilen kavgalı yağ dökülerek hoşafla birlikte servis yapılır
AYRAN ÇORBASI : Malzemesi : 1 veya 2 kğ ayran (yoğurt), 1 kaşık tuzlu, bir avuç un, 1 adet yumurta, 500 gr döğme ve bir avuç nohut Yapılışı : Geniş bir tencerenin içine ayran boşaltılarak içine un, yumurta sarısı ek edilip iyice karıştırılır Alışılagelmiş bir ateşte tahta kaşıkla kaynayıncaya dek karıştırılır Ayran kaynara geldikten daha sonra nohut ek edilir Azıcık sonra ateşten alınıp servis yapılır
MASTUVA : Malzemesi : 2 kğ ayran, 250 gr pirinç, 125 gr tereyağı Yapılışı: Pirinç ayıklanıp yıkandıktan daha sonra geniş bir tencereye konur ve ayran ek edilir Karıştırılarak bayağı yanan ocağa konur Ayranın çürümemesi için kaynayıncaya kadar tahta bir kaşıkla (kepçeyle) sürekli karıştırılır Kaynadıktan sonra karıştırma işlemi bırakılarak katı hale gelene dek pişirilir
Tutmaç Çorbası
Malzemesi: 500 gr Un, 1 kgyoğurt, 2 baş sarımsak, 1 kaşık tereyağı, 200 grkavurma, yeteri değin toz biber, nane ve tuz
Yapılışı : Un birazcık tuz ile yoğrulur Hamur haline getirilip, yoğrulan hamur kağıt inceliğinde yufkalar haline getirilir Pak bir kumaş üstünde bir bir istenilen büyüklükte kesilir Evvelden hazır yoğurda bir miktar su karıştırılıp hafif ateşte kaynayıncaya değin karıştırılır 5 dakika kaynadıktan sonradan indirilmiş olan yufkalar ek edilir Bir tedarik kavurma içine atılarak 15 dakika sonra ateşten indirilir Tavada eritilen tereyağına isteğe göre acı biber, nane konarak ateşte kavrulur Tabaklara konan çorbaya bu sos ilave edilererk servis yapılır
Sorina Pel
Malzemesi : Yufka ekmek, yoğurt, Sarımsak, tuzlu ve Tereyağı
Yapılışı : Pişirilip hazırlanan yufkalar 45 cmdürülür Dürülen yufkalar hamur tahtası üzerinde yine 45 cm Aralıklarla kesilir Kesilen parçalar dik gelecek şekilde yan yana sıkı sıkıya dizilir Dövülen sarımsakla yoğurt katılarak sarımsaklı yoğurt yapılır Dizilen ekmeğin üzerine dökülür sonra üzerine kızartılmış tereyağı ilave edilerek yemek yemek servise hazırlanmış ışık halkası getirilir
Keldoş
Malzemesi : Un, tuzlu, ılık su, ayran, tereyağı
Yapılışı : Mayasız una ılık su katılarak en ince ayrıntısına kadar yoğrulur Yoğrulan hamur orta büyüklükte bir tepsiye konarak el ile tepsinin içinde dağıtılarak düzeltilir Yanan ocaktaki köz açılır, altındaki kül temizlenir, tepsideki hamur közün içinde açılan yere düzgün konularak üstü sac ile örtülür Sacın üstüne köz ateş konur, adamakıllı kızartıldıktan sonra ekmek çıkartılarak soğumaya bırakılır Soğuyan ekmek küçük ufak bir barbar doğranır, daha önce hazırlanan sarımsaklı ayran ve tereyağı üstüne dökülerek servis yapılır *
Bingölün Yöresel Yemekleri
Yöre ürünlerine dayanan Bingöl mutfağında yemeklerin çoğu bulgur, ayran, süt, et, çökelek ve yenilebilir bitkilerden yapılmaktadır Çorba, bulgur pilavı ve daha ziyade hamura dayalı olarak yapılan gömme, sirın, tutmaç, keşkek gibi yemekler en çok yapılan yemek yemek türlerindendir Halkın büyük bir kısmı kırsal kesimde yaşadığı için tarımsal ürünlerden ve ona bağlı olarak hayvansal ürünlerden istifade ederek beslenme ihtiyacını karşılamaktadır Bunların haricen sebzeli yemekler, tatlılar, turşular ve kahvaltılık ürünlerde yöre mutfağına zenginlin ve çeşitlilik katan diğer gıda maddeleridir
O Kadar çok yörede olduğu gibi Bingöl yöresinde de yaz ve kış mevsiminde yenilen yemekler çeşitlilik göstermektedir Yazları sebzeli; kışları ise etli ve kurutulmuş sebzelerden yapılan yemekler ile hamur işi yemekler istek görmektedir Tekrar yemekler sabahleyin, öğlen ve akşam öğünlerinde de farklılık arzederler Büyük Kasaba merkezinde kahvaltıda dere, süt, çökelek, peynir, tereyağı, zeytin ve güya yenildiği gibi mercimek ve ezo gelin, plato çorbalarına da rağbet edilmektedir Öğle ve akşam yemekleri de daha ziyade bulgurlu, hamurlu, etli ve sebzeli yemeklerdir Bilhassa akşam yemekleri erkeklerin eve geldiği en kalabalık öğün olduğu için günün en iyi hazırlanan yemekleridir Keza bazı özel günlerde ve durumlarda (bayram, mevlüt, taziye, ramazan ayı orucu) yemekler daha özene bezene yapılır Diğer yörelerde olduğu gibi en seçkin ve en nefis yemek yemek pişirilir Etli, sebzeli yemekler, çorbalar, turşular, içecekler ve tatlılar hazırlanır
Yöre mutfağında dikkati çeken bir başka özellikte pişirilen ekmeklerdir Fabrika ekmeğinin yanına millet muhtemel mertebe yörede tandır veya sacda pişirilen ekmeğe yönelmektedir Çoğu aile kendi yaptıkları ekmeği tüketmektedirler Bu hususa büyük kasaba merkezlerinde de yüz yüze gelmek mümkündür Bingöl ve köylerinde ekmek ağırlıklı olarak buğday unundan yapıldığı gibi darı ve mısır unundan da yapılmaktadır Köylerde halkın “ nun kuryek “ cümle parçası ettiği ekmek öbür bir tada sahip olup çevrede fazla sevilen bir ekmek çeşididir Bingöl yemekleri çorbalar, pilavlar, sebzeli ve yenilebilir bitkilerden yapılan yemekler hamura dayalı yemeklerdir Salatalar, tatlılar ve turşular gibi çok yönlü bir çeşitliliğe sahiptir Tatlılar aralarında Bingöl burma kadayıfı ve öteki kadayıf çeşitleri meşhur olup farklı bir lezzete sahiptir
Köfteler: İçli köfte, sulu köfte, yoğurtlu köfte, kuru köfte, kabak köftesi, yumurtalı köfte, ayranlı köfte, kızartma köfte, gıldırık köfte, ham köfte
Turşular: Acı biber turşusu, lahana turşusu, domates turşusu, fasulye turşusu, patlıcan salamura, yaprak salamura, biber salamura
Tatlılar : Burma kadayıf, silki baklava, aşure, zerde, sütlaç, revani, un helvası, dolanger
Yukarıda adı geçen köfte, tatlı ve turşu çeşitlerinin çoğu Bingöl yemek yemek kültürüne zaman içinde etkileşimler neticesinde girerek ona zenginlik katmıştır Bunların yanına Bingöl ’e bile bile olan onun yemek yemek kültürünü esas mahalli yemekler şunlardır:
Löl (gömme), mastuva, ayran çorbası (germe dui), turakin (patıfe), tutmaç çorbası, kılç, lopık, maliyez, parmar (semiz otu), pılık
Bu mahalli yemeklerin malzemesi ve yapılışına uzun uzadıya bakalım:
GÖMME : Malzemesi: 1 Kğ un, 1 kğ ayran ve 12 kğ tereyağı ve sarmısak Yapılışı: Bilhassa kış mevsiminde yapılan ilimize özgü bir yemek yemek çeşididir Kullanılan malzemeye tarafından bir kaç isim alır Esas gömme killi topraktan üretilmiş özel bir ocakta pişirilmekle beraber bazan iki sac arasında pişirilir Hazrılanan hamura (mayasız olacak, yalnızca un ve suyla yoğrulacaktır) ocağın büyüklüğüne tarafından kalın ve yuvarlar bir ekmek şekli verilir Kızgın ocağın tabanı temizlendikten sonradan ocağa konur Üstüne sac kapatılır, ateşle örtülür ve pişirilmeye bırakılır Ayrıntılarıyla pişirilen ekmek çıkarılır Biraz soğutulur ve geniş bir kabın içine küçük ufak doğranır Üzerine sarmısaklı ayran dökülür Keza bir tavada eritilen kavgalı yağ dökülerek hoşafla birlikte servis yapılır
AYRAN ÇORBASI : Malzemesi : 1 veya 2 kğ ayran (yoğurt), 1 kaşık tuzlu, bir avuç un, 1 adet yumurta, 500 gr döğme ve bir avuç nohut Yapılışı : Geniş bir tencerenin içine ayran boşaltılarak içine un, yumurta sarısı ek edilip iyice karıştırılır Alışılagelmiş bir ateşte tahta kaşıkla kaynayıncaya dek karıştırılır Ayran kaynara geldikten daha sonra nohut ek edilir Azıcık sonra ateşten alınıp servis yapılır
MASTUVA : Malzemesi : 2 kğ ayran, 250 gr pirinç, 125 gr tereyağı Yapılışı: Pirinç ayıklanıp yıkandıktan daha sonra geniş bir tencereye konur ve ayran ek edilir Karıştırılarak bayağı yanan ocağa konur Ayranın çürümemesi için kaynayıncaya kadar tahta bir kaşıkla (kepçeyle) sürekli karıştırılır Kaynadıktan sonra karıştırma işlemi bırakılarak katı hale gelene dek pişirilir
Tutmaç Çorbası
Malzemesi: 500 gr Un, 1 kgyoğurt, 2 baş sarımsak, 1 kaşık tereyağı, 200 grkavurma, yeteri değin toz biber, nane ve tuz
Yapılışı : Un birazcık tuz ile yoğrulur Hamur haline getirilip, yoğrulan hamur kağıt inceliğinde yufkalar haline getirilir Pak bir kumaş üstünde bir bir istenilen büyüklükte kesilir Evvelden hazır yoğurda bir miktar su karıştırılıp hafif ateşte kaynayıncaya değin karıştırılır 5 dakika kaynadıktan sonradan indirilmiş olan yufkalar ek edilir Bir tedarik kavurma içine atılarak 15 dakika sonra ateşten indirilir Tavada eritilen tereyağına isteğe göre acı biber, nane konarak ateşte kavrulur Tabaklara konan çorbaya bu sos ilave edilererk servis yapılır
Sorina Pel
Malzemesi : Yufka ekmek, yoğurt, Sarımsak, tuzlu ve Tereyağı
Yapılışı : Pişirilip hazırlanan yufkalar 45 cmdürülür Dürülen yufkalar hamur tahtası üzerinde yine 45 cm Aralıklarla kesilir Kesilen parçalar dik gelecek şekilde yan yana sıkı sıkıya dizilir Dövülen sarımsakla yoğurt katılarak sarımsaklı yoğurt yapılır Dizilen ekmeğin üzerine dökülür sonra üzerine kızartılmış tereyağı ilave edilerek yemek yemek servise hazırlanmış ışık halkası getirilir
Keldoş
Malzemesi : Un, tuzlu, ılık su, ayran, tereyağı
Yapılışı : Mayasız una ılık su katılarak en ince ayrıntısına kadar yoğrulur Yoğrulan hamur orta büyüklükte bir tepsiye konarak el ile tepsinin içinde dağıtılarak düzeltilir Yanan ocaktaki köz açılır, altındaki kül temizlenir, tepsideki hamur közün içinde açılan yere düzgün konularak üstü sac ile örtülür Sacın üstüne köz ateş konur, adamakıllı kızartıldıktan sonra ekmek çıkartılarak soğumaya bırakılır Soğuyan ekmek küçük ufak bir barbar doğranır, daha önce hazırlanan sarımsaklı ayran ve tereyağı üstüne dökülerek servis yapılır *