Sac Biti Nedir?
Sac bitleri insan sacında yaşayan ve ureyen cok kucuk , kanatsız, gunde 28 kez kan emerek beslenen gri boceklerdir Sirke denilen yumurtaları gormek bitin kendisini gormekten daha kolaydır ve genellikle enseye yakın, kulakların arkasında ve başın arkasında sac tellerine tutunmuş halde bulunurlar Sirkeler kir veya kepek gibi yıkanarak temizlenemezler Once etkili bir urun ile oldurulmeli, sonra bu amac icin yapılmış urunun kutusundan cıkacak olan ozel bir tarak ile sactan temizlenmelidir
Sac biti insan vucudu dışında yalnızca 48 saat yaşayabilir ve evcil hayvanlar uzerinde yaşayamaz Sirkeler ise insan vucudu dışında kumaş ve battaniye uzerinde 1015 gun canlı kalabilirler
Nasıl Bulaşır?
Bitlenmenin yaygın olarak duşunulduğu gibi pislikle bir ilgisi yoktur; aslında bit temiz, sağlıklı sacı, kirli saca tercih eder Yetişkin ya da cocuk, herkes bitlenebilir En yaygın belirtisi, başın ve ensenin şiddetle kaşınmasıdır Sac biti son derece bulaşıcıdır Tarak, fırca, eşarp, yastık, şapka ve tuylu oyuncaklar gibi paylaşılan kişisel eşyalar ile yayılırlar Tekrarlanan salgın riskini azaltmak icin bu eşyaları paylaşmaktan kacınılmalıdır
Bitlendiğimizi Nasıl Anlarız?
Bitlenmeyi gosteren ilk ipucu sık sık kafa derisinin kaşınmasıdır Biti tespit etmek ve yayılmasını engellemek amacıyla, ensenin arka kısmındaki ve kulak arkasındaki saclar dikkatle incelenmelidir Bitler ışıktan kactıkları icin, yalnızca sac kılına yapışmış kucuk beyazımsı, oval yumurtaları (sirkeleri) gorebilirsiniz
İdeal Bir Bitlenme Tedavisi Nasıl Olmalıdır?
Tek uygulama ile kısa surede etki gostermeli
Guzel kokulu, sacları dolaştırmayan, taramayı zorlaştırmayan, etrafa bulaşmayan, boyalı ve permalı saclarda problem yaratmayan ozelliklere sahip olmalı
Kalıcı etkisiyle bitlerin saca tekrar yerleşmesini engellemeli
Sadece bitleri değil,sirkeleri de yok etmeli
Kullanıcı tarafından iyi tolere edilmeli, yan etkileri olmamalı
Kullanıcıya toksik etkisi olmamalı
Bugune kadar pek cok yolu kullanarak insanoğlu bitle mucadele etmeye calışmıştır Kotu kokulu gaz ve kimi zehirli maddeler iceren ilaclar bunlardan bazılarıdır Daha cok cocuklarda rastlandığı icin tedavinin cocuklar icin guvenli, yuksek oranda etkili, sadece bitleri değil yumurtalarını da olduren bir bit ilacı ile yapılması gerekir
Oysa gunumuzde artık bu alanda kullanılan madde ve ilaclarda buyuk gelişmeler kaydedilmiş, hatta koruyucu etkili permetrin etken maddesi iceren ilaclar geliştirilmiştir Sac biti tedavisinin bitleri olduğu kadar yumurtaları da oldurmesi ve tekrar bulaşmayı onlemesi gerekir Piyasada birkac bit oldurucu ilac vardır ve değişik şekillerde bulunmaktadır; şampuan, sac kremi gibi Fakat bunların hepsi bit tedavisinde istenen etkiyi gostermez!!!
Bitlenme tedavisinde kullanılan ceşitli maddeler şunlardır:
Gamma Benzen Hekzaklorid
Boceğin sinir sistemini felc ederek etki gosterir Ulkemizde yasaklanmıştır
Benzil Benzoat
Deri ve mukozayı tahriş ettiği icin bit tedavisinde pek tercih edilmez
Fenotrin (Sumitrin)
Işıkta stabilitesini koruyamaz Uygulamadan sonra guneş ışığı altında etkinliğini yitirir Bu nedenle kalıcı etkisi yoktur
Piretroidler 1 Jenerasyon
Krizantem ciceğinin bocek oldurucu etkisi Farslar zamanında fark edilmiştir Eski Yugoslavya toprakları uzerinde olan Dalmacya’daki bir halk hikayesine gore, yaşlı bir kadın beyaz papatyalara benzeyen bir ciceği toplar Cicek solduğunda bir koşeye atar, daha sonra donup baktığında solmuş ciceklerin cevresinde olu bocekleri fark eder ve krizantem ailesinden olan bu cicek ceşidinin bocekler uzerinde oldurucu etkisi bu şekilde fark edilir 1800′lu yıllardan başlayarak kuru cicekler bocek oldurucu olarak ABD’ye ihrac edilir 1900′lu yıllarda piretroid olarak adlandırılan bu madde bit tedavisinde kullanılmıştır, ancak ışıkta bozulması sorun oluşturmuştur
Permetrin 2 Jenerasyon 1973′de ışığa dayanıklı piretroid olan permetrin İngiltere’de geliştirilmiştir Permetrin aynı zamanda bit tedavisinde en az iki haftadan altı haftaya kadar koruyucu etkiye de sahiptir Gunumuzde permetrin koruyucu ozelliği, kullanım kolaylığı, yan etkilerinin az olması ve guvenilir olması nedeniyle en cok tercih edilen ilaclardandır
Sac bitleri insan sacında yaşayan ve ureyen cok kucuk , kanatsız, gunde 28 kez kan emerek beslenen gri boceklerdir Sirke denilen yumurtaları gormek bitin kendisini gormekten daha kolaydır ve genellikle enseye yakın, kulakların arkasında ve başın arkasında sac tellerine tutunmuş halde bulunurlar Sirkeler kir veya kepek gibi yıkanarak temizlenemezler Once etkili bir urun ile oldurulmeli, sonra bu amac icin yapılmış urunun kutusundan cıkacak olan ozel bir tarak ile sactan temizlenmelidir
Sac biti insan vucudu dışında yalnızca 48 saat yaşayabilir ve evcil hayvanlar uzerinde yaşayamaz Sirkeler ise insan vucudu dışında kumaş ve battaniye uzerinde 1015 gun canlı kalabilirler
Nasıl Bulaşır?
Bitlenmenin yaygın olarak duşunulduğu gibi pislikle bir ilgisi yoktur; aslında bit temiz, sağlıklı sacı, kirli saca tercih eder Yetişkin ya da cocuk, herkes bitlenebilir En yaygın belirtisi, başın ve ensenin şiddetle kaşınmasıdır Sac biti son derece bulaşıcıdır Tarak, fırca, eşarp, yastık, şapka ve tuylu oyuncaklar gibi paylaşılan kişisel eşyalar ile yayılırlar Tekrarlanan salgın riskini azaltmak icin bu eşyaları paylaşmaktan kacınılmalıdır
Bitlendiğimizi Nasıl Anlarız?
Bitlenmeyi gosteren ilk ipucu sık sık kafa derisinin kaşınmasıdır Biti tespit etmek ve yayılmasını engellemek amacıyla, ensenin arka kısmındaki ve kulak arkasındaki saclar dikkatle incelenmelidir Bitler ışıktan kactıkları icin, yalnızca sac kılına yapışmış kucuk beyazımsı, oval yumurtaları (sirkeleri) gorebilirsiniz
İdeal Bir Bitlenme Tedavisi Nasıl Olmalıdır?
Tek uygulama ile kısa surede etki gostermeli
Guzel kokulu, sacları dolaştırmayan, taramayı zorlaştırmayan, etrafa bulaşmayan, boyalı ve permalı saclarda problem yaratmayan ozelliklere sahip olmalı
Kalıcı etkisiyle bitlerin saca tekrar yerleşmesini engellemeli
Sadece bitleri değil,sirkeleri de yok etmeli
Kullanıcı tarafından iyi tolere edilmeli, yan etkileri olmamalı
Kullanıcıya toksik etkisi olmamalı
Bugune kadar pek cok yolu kullanarak insanoğlu bitle mucadele etmeye calışmıştır Kotu kokulu gaz ve kimi zehirli maddeler iceren ilaclar bunlardan bazılarıdır Daha cok cocuklarda rastlandığı icin tedavinin cocuklar icin guvenli, yuksek oranda etkili, sadece bitleri değil yumurtalarını da olduren bir bit ilacı ile yapılması gerekir
Oysa gunumuzde artık bu alanda kullanılan madde ve ilaclarda buyuk gelişmeler kaydedilmiş, hatta koruyucu etkili permetrin etken maddesi iceren ilaclar geliştirilmiştir Sac biti tedavisinin bitleri olduğu kadar yumurtaları da oldurmesi ve tekrar bulaşmayı onlemesi gerekir Piyasada birkac bit oldurucu ilac vardır ve değişik şekillerde bulunmaktadır; şampuan, sac kremi gibi Fakat bunların hepsi bit tedavisinde istenen etkiyi gostermez!!!
Bitlenme tedavisinde kullanılan ceşitli maddeler şunlardır:
Gamma Benzen Hekzaklorid
Boceğin sinir sistemini felc ederek etki gosterir Ulkemizde yasaklanmıştır
Benzil Benzoat
Deri ve mukozayı tahriş ettiği icin bit tedavisinde pek tercih edilmez
Fenotrin (Sumitrin)
Işıkta stabilitesini koruyamaz Uygulamadan sonra guneş ışığı altında etkinliğini yitirir Bu nedenle kalıcı etkisi yoktur
Piretroidler 1 Jenerasyon
Krizantem ciceğinin bocek oldurucu etkisi Farslar zamanında fark edilmiştir Eski Yugoslavya toprakları uzerinde olan Dalmacya’daki bir halk hikayesine gore, yaşlı bir kadın beyaz papatyalara benzeyen bir ciceği toplar Cicek solduğunda bir koşeye atar, daha sonra donup baktığında solmuş ciceklerin cevresinde olu bocekleri fark eder ve krizantem ailesinden olan bu cicek ceşidinin bocekler uzerinde oldurucu etkisi bu şekilde fark edilir 1800′lu yıllardan başlayarak kuru cicekler bocek oldurucu olarak ABD’ye ihrac edilir 1900′lu yıllarda piretroid olarak adlandırılan bu madde bit tedavisinde kullanılmıştır, ancak ışıkta bozulması sorun oluşturmuştur
Permetrin 2 Jenerasyon 1973′de ışığa dayanıklı piretroid olan permetrin İngiltere’de geliştirilmiştir Permetrin aynı zamanda bit tedavisinde en az iki haftadan altı haftaya kadar koruyucu etkiye de sahiptir Gunumuzde permetrin koruyucu ozelliği, kullanım kolaylığı, yan etkilerinin az olması ve guvenilir olması nedeniyle en cok tercih edilen ilaclardandır