BPH NEDİR?
65 yaş üzerindeki erkeklerin yaklaşık yarısında (%43), benign prostat hiperplazisine (BPH) bağlı şikayetler veya idrar akımı azalması bulunur. BPH, prostat hücrelerinin benign iyi huylu (kanseröz olmayan) bir artışıdır ve bunun sonucunda prostatın orta kısımları ilerleyici olarak büyür.
Prostat büyümesi sonrası nasıl değişiklikler görülür?
Üretranın prostat dokusu tarafından çevrelenen kısmında daralma olur. Bu nedenle idrar akımı azalır ve mesaneyi boşaltabilme konusunda zorluklar yaşanır, gittikçe artan daralmaya yanıt olarak kaslardan oluşan mesane duvarları kalınlaşır ve daha güçlenirler. Mesane içi basıncı, daralmanın etkisinin üstesinden gelebilmek için ve idrar akımını sağlayabilmek için gittikçe artar ve bu yüksek basınç mesane duvarında "divertikül" adı verilen keseciklerin oluşmasına neden olur.
Prostat büyümesi böbrek sorunlarına yol açabilir mi?
Basınç artışı daha ender olarak daha yukarıya uzanır ve böbrek sorunlarına yol açar.
BPH tedavisiz kalırsa ne olur?
BPH tedavisiz kalırsa kronik üriner retansiyon (büyük yer kaplayacak şekilde genişleyen bir mesanenin varlığıyla karakterizedir) veya akut üriner retansiyon (aniden gelişen ağrılı ve idrar akımının engellendiği durum) gelişebilir. Her iki durumda da sonda takılması ve olasılıkla prostat cerrahisi gerekli olabilir.
BPH ile ilişkili şikayetler nelerdir?
[*]Bekleyerek kesik idrar yapma (idrar akımı başlarken ve dururken) [*]Zayıf idrar akımı [*]İdrar yaparken ıkınma [*]İdrar yaptıktan sonra mesanede bir miktar idrar kalmış gibi hissetme [*]Sık sık tuvalete giderek uzun süren işemeler [*]Gece idrara kalkma [*]İdrar yapma isteği ortaya çıktığında bir miktar sızıntı oluşabilir [*]Ani veya yavaş yavaş artarak gelişen idrar yapamama hali
BPH TANISI NASIL KONUR?
Fizik Muayene ve Parmakla Rektal Muayene(DRM):DRM, doktorunuza prostatınızın büyüklüğüve kıvamı ile ilgili bir fikir verecektir. Daha sonrakarnınızı muayene ederek genişlemiş olmasıdurumunda mesanenizi hissedilebilecektir.
İdrar Tahlili:İdrar yolu enfeksiyonu, sık idrar yapma şeklinde seyredebileceğinden, idrar örneği bakteriyel enfeksiyon işaretleri ve kan varlığı gibi durumlar açısından incelenecektir.
Kan Tahlilleri: Kandaki kreatinin adı verilen maddenin düzeyi ölçülerek böbreklerin
etkilenip etkilenmedikleri belirlenir. PSA düzeyide ölçülebilir.
PSA, prostat hasarına işaret eden bir belirleyicidir ve prostat kanserine bağlı olarak yükselebileceği gibi, ;BPH a bağlı olarak da yükselebilmektedir. PSA düzeyiniz yüksekse, prostat kanserini dışlayabilmek için bir biyopsi yapılması önerilebilir.
Zamana bağlı olarak idrar çıkış hızının ölçülmesi idrar akımınız konusunda yararlı bilgiler sağlar. Bu test yapılırken üroflowmetri olarak bilinen cihaza ait kaba idrar yapmanız istenecektir.
Mesanede kalan idrarın ultrasonla ölçülmesi
Bu metod, doktorunuza tıkanıklığın derecesi ve bazı tedavilere verebileceğiniz yanıt hakkında bir fikir verir.
Transrektal ultrasonografi (TRUS)
Prostatı görüntülemek, boyutları ölçmek ve kanser şüphesi varsa biyopsi iğnesine klavuzluk etmesi amacıyla kullanilabilir.
Tedavi
BPH ilaçlar veye cerrahi ile tedavi edilir.
[*]İLAÇ TEDAVİSİ [*]CERRAHİ TEDAVİ [*]TURP
Bu teknikte elektrik akımı, plazmakinetik veya diğer farklı enerjileri yayabilen bir cihaz penisten geçerek prostata doğru ilerletilir ve büyümüş olan prostatın orta kısımları parçalar halinde dışarı çıkarılır. Operasyonun sonunda idrar boşalmasını sağlamak amacıyla bir sonda üreteradan geçilerek mesaneye yerleştirilir ve birkaç gün boyunca yerinde bırakılır. TURP sonrasında normal hastanede kalış süresi 2 veya 3 gündür. Ameliyat sonrasında bir hafta süreyle mümkün olduğu kadar dinlenmeye alışmalısınız.
Ameliyattan sonra acil idrara çıkma gereksinimi ve/veya idrar yapma hissi ortaya çıkabilir.Bu belirtilerin birkaç hafta içinde geçmesi gerekir. Ayrıca idrarınızda kan da bulunabilir.Bu normal olmakla birlikte, kanam fazlaysa, birkaç haftadan uzun sürerse veya idrarda kan pıhtıları fark ederseniz bol sıvı almaya başlayın ve doktorunuzla görüşün. Ameliyat sonrası sıklıkla görülebilen bir durum, orgazm sonrası sperm sıvısının penisten dışarı çıkmak yerine mesaneye geri akması olarak tarif edilebilecek retrograd ejakülasyondur. Bu nedenle idrara çıktığınızda sperm sıvısı idrar ile birlikte dışarı atılacaktır. Bu vucuda zarar veren bir durum değildir.
BPH nedeniyle TURP yapılmış olan hastaları, ameliyat olmayan BPH hastalarıyla kıyaslayan bir çalışmada ereksiyon sorunu bildiren erkeklerin sayısı her iki grupta benzer bulunmuştur. Hatta bazı hastalar ameliyattan sonra düzelme olduğunu bildirmişlerdir.TURP den sonra idrar sızıntısı fark ederseniz doktorunuzla görüşmeniz gerekir. Bu sorun zaman içinde hemen kaybolmaktadır.
Açık prostatektomi
Prostatı çok büyük olan veya büyük mesane taşları bulunan hastalarda gerçekten uygun olan yaklaşımdır. Göbeğin alt kısmında yatay bir kesi yapılarak prostata ulaşılır. Mesane ve prostatta yapılan bir kesi vasıtasıyla prostatın orta kısmı çıkarılır.Ameliyat esnasında, idrar akımı sağlayabilmek için mesaneye bir sonda yerleştirilir ve 4-5 gün kadar yerinde bırakılır. Bu uygulama sırasında 3 gün kadar hastanede kalmanız gerekecektir. Taburcu olduktan sonra da 1 hafta kadar dinlenmeniz ve ayrıca ağır kaldırmak gibi etkinliklerde bulunmamanız istenecektir. Ameliyat yerinde bir kesi izi oluşacaktır. Açık prostatektomiden sonra da retrograd ejakülasyon (meninin mesaneye geri akması) meydana gelebilir.
Lazer prostatektomi
Bu yöntem de TURP yönteminde anlatılan şekilde lazer enerjisi yayan bir cihaz penisten geçerek prostata doğru ilerletilir ve lazer enerjisi ile prostat orta bölümleri buharlaştırılır.