Güneş’te meydana gelen irili ufaklı fırtınalar, vakit zaman gezegenimiz Dünya’yı da etkileyebiliyor. Geçtiğimiz aylarda büyük bir Güneş fırtınası Dünya’yı etkilemişken, bugün bir fırtınanın daha gezegenimize ulaşması bekleniyor. Pekala bu fırtınanın boyutları ne? Dünyayı etkileyecek mi?
ABD Ulusal Hava Durumu Servisi’nin Uzay Hava Varsayım Merkezi, gaz halindeki malzemenin Güneş’in atmosferinin güneyinden püskürmeye başladığını aktardı. Bu durum sonucunda ortaya çıkan yüksek süratli Güneş rüzgârlarının 3 Ağustos Çarşamba, yani bugün Dünya’nın manyetik alanına çarpacağı belirtildi. Neyse ki bu fırtınanın boyutu tasa verici seviyede değil.
Güneş fırtınası Dünya’yı etkileyecek mi?
Fırtına, Merkez tarafından ‘G1 jeomanyetik fırtına’ olarak sınıflandırıldı. Kelam konusu sınıfta yer alan fırtınaların büyük bir tesirinin olacağı beklenmezken, tekrar de elektrik çizgileri ve GPS ve taşınabilir ağlar üzere kimi uydu işlevlerini etkileyebileceği biliniyor. Dünya atmosferine çarpacak Güneş rüzgarları, tıpkı vakitte Dünya’nın güney bölümündeki bölgede kuzey ışıklarının görülmesine yol açacak.
Güneş, son vakitlerde beklenenden daha faal:
Güneş’teki aktivitenin makul devirlerde artıp azaldığı 1775 yılında yapılan keşiften bu yana bliniyor. Ama Güneş, son vakitlerde yapılan tahminlerin neredeyse iki katı kadar aktivite gösteriyor. Bilim insanları, Güneş’in aktivitesinin önümüzdeki yıllar boyunca istikrarlı bir halde artacağını ve 2025 yılında en yüksek düzeye ulaşacağını iddia ediyor. Bu süreçten sonra ise aktivitenin tekrar azalması bekleniyor.
Bugüne kadar Dünya’yı etkileyen en şiddetli Güneş fırtınasının 1859 yılında meydana gelen ve ‘Carrington Olayı’ olarak isimlendirilen fırtına olduğu düşünülüyor. Bu fırtınanın gücü, 10 milyar adet 1 megatonluk atom bombasına eşdeğer olarak nitelendiriliyor. Fırtınayla birlikte Dünya çapında tüm telgraf ilişkisi kopmuş, Karayipler’de dahi Ay’dan daha parlak kuzey ışıkları görülmüştü. Bu boyutta bir fırtınanın tekrar yaşanması, bilim beşerlerine nazaran dünya çapında çok büyük çaplı elektrik ve altyapı kesintilerine neden olabilir.
Güneş fırtınası nasıl oluşuyor?
Güneş fırtınaları, Güneş’te yaşanan püskürmeler ile patlamalar sonucunda yüksek güç barındıran parçacıkların Dünya’ya isabeet etmesiyle oluşan tabiat olayıdır. Kelam konusu püskürmeler, Güneş’in plazmasının daha soğuk ve az ağır olduğu alanlarda, ‘koronal deliklerde’ yaşaıyor. Bu deliklerde Güneş’in manyetik alan çizgileri, kendi çizgisinden çıkarak uzaya yanlışsız püskürüyor ve saatte 2,9 milyon kilometre süratle uzaya Güneş malzemelerinin çıkmasına neden oluyor.