Burun ne işe yarar? İşlevsel özellikleri nelerdir?
Şüphesiz burun en önemli fonksiyonu solunumdur. Burundan nefes alındığında, ağızdan alınan nefese göre % 10 daha verimli olduğu bildirilmiştir. Ek olarak burun havayı ısıtır, filtre eder, nemlendirerek akciğerlere en iyi şartlarda gönderir. Koku almak ise hayatın olmazsa olmazlarındandır. Konuşma sırasında burun kişiye özgü sese büyük katkıda bulunur. Burun tıkanıklığı ses kalitesini olumsuz etkilemektedir.
Burun tıkanıklığının sebepleri nelerdir?
Burun tıkanıklığına yol açan birçok hastalık vardır. Basit bir nezle bile şiddetli burun tıkanıklığına yol açmakta ve hastalar uyumakta bile zorlanmaktadırlar.
Burun tıkanıklığına yol açan nedenleri sınıflandırırsak:
1.İnfeksiyonlar: viral veya bakteriyel mikropların neden olduğu nezle, grip, rinit, sinüzit ve daha
2. Çocuklarda Geniz eti (adenoid vejetasyon): Bir yaşından sonra büyümeye başlayan adenoid
vejetasyon 3-5 yaşlarında artık burundan nefes almada zorluk şikâyetlerine yol açar. Geniz eti çok büyükse ve alınmazsa diş, çene, yüz gelişim problemlerine yol açmakta ve işitme problemlerini de
3.Allerjik rinit (saman nezlesi): allerjik rinit toplumun % 25’inde görülmektedir. Yeterince tanı konamamaktadır. Tanısında fizik muayene, cilt ve kandan allerji testlerine başvurulur. Genetik geçiş gösteren bu hastalıkta anne ve babada alerji varlığı sorgulanmalıdır.
4. Burun eğriliği ( septum deviasyonu): şiddetli burun tıkanıklığına neden olur. Septum deviasyonu toplumumuzda sık gözlenmekte, hasta ağzı açık uyuma, horlama, ağız kuruluğu, ağız
kokusu ve bazen baş ağrıları ile bize gelmektedir. Tekrarlayan farenjitlerin en sık nedeni burun
eğrilikleridir. Septum deviasyonları doğuştan olabilecekleri gibi, kaza, düşme, çarpma gibi
nedenlerle de sonradan oluşabilir.
5. Konka hipertrofileri ( burun eti büyümesi): burun tıkanıklığına neden olmaktadır. Konka
hipertrofisi allerjik ve allerjik olmayan nedenlerle olabilir. Ayrıca burun eğriliği olanlarda karşı
burun tarafındaki burun eti büyümekte ve hastadaki burun tıkanıklığını artırmaktadır.
6.Kronik sinüzit ve polipli kronik sinüzit; 12 haftadan uzun süren sinüzitler kronik sinüzit olarak
bilinir. Polip ise kronik sinüzitte görülen ve üzüm salkımı gibi açık renkli yapılardır. Kronik sinüzit
burun tıkanıklığı, geniz akıntısı ve bazen başağrısına neden olmakta, yüzde basınç hissi, koku alma
bozukluklarına yol açabilmektedir.
7. Tümörler: az görülse de burun içinde, genizde ve sinüslerde iyi ve kötü huylu tümörler
izlenebilmektedir. Hastalarda burun tıkanıklığı, kanama, işitme azlığı, görme problemleri, yüzde
şişlik, diş ağrısı gibi birçok şikâyet de bu tabloya eklenebilir.
8. Yabancı cisimler: sıklıkla çocuklarda karşılaştığımız bu durumda, tek taraflı kötü kokulu ve sarı-
yeşil renkli burun akıntısı akla yabancı cisimi getirmelidir. Yabancı madde küçükse solunum yoluna
kaçıp hayatı tehdit edebileceğinden önemli bir durumdur..
9.İlaçlar: farklı ilaçlar burun tıkanıklığı yapabilmektedir. Yanlış ilaç kullanımına en iyi örnek
burun açıcı dekonjestan burun damlalarının 5 günden fazla kullanılmasıdır. Bu tür burun açıcıları
uzun süreli kullanırsak geri dönüşümü olmayan burun problemlerine neden oluruz. Eczaneden kalfa
önerisi ile hekime danışılmadan alınan burun açıcı ilaçlar ameliyata götüren büyük problemlere yol
Burun tıkanıklığı tanısında neler yapıyoruz?
Hastamızı uzun uzun dinliyor, tam bir KBB muayenesi yapıyoruz. Endoskopik kameralı burun ve
geniz muayenesi sonrası gerekirse filmler (CT, MRI), alerji testleri ve kan tetkiklilerine başvurulur.
Gerekirse dokulardan biopsi alınmalıdır.
Burun tıkanıklığı tedavisi: ilaçlar, ameliyatlar
Bahsettiğimiz bu hastalıkların tedavileri doğal olarak farkı farklıdır. Doğru tanı doğru tedaviyi
Hastanın enfeksiyonu nezle, grip gibi viral enfeksiyon ise antibiyotik kullanılmamalıdır.
Allerjik rinitte (saman nezlesinde) allerji için kullanılan burun spreyleri ve diğer allerji ilaçları
Sinüzit gibi bakteriyel enfeksiyonlarda ise uygun doz ve sürede önereceğimiz ilaçları
Burun yıkama solüsyonları doktor önerisi ile uygun konsantrasyonda kullanılmalıdır.
Burun Tıkanıklığı Cerrahi Tedavisi Nelerdir?
Çocuklardan başlanırsa geniz eti büyük ve solunum problemlerine yol açıyorsa geniz eti
ameliyatları son derece başarılıdır. En çok sorulan soru: “Geniz etinin tekrarlama oranı ise % 2.5'
dir.” Ameliyat sonrası bu çocukların iştahı da açılmakta boyları uzamaktadır.
Septum deviasyonu (burun orta hat eğrilikleri) durumunda septoplasti ameliyatları artık çok daha
kolaydır. Burun ameliyatlarında son 10 yıldır burun tamponu kullanmamaktayım. Hastalarımız
hastanede kalmamakta, aynı gün evlerine dönebilmektedir.
Burun eti büyümelerinde (konka hipertotfisi) radyofrekansla küçültme ve eğer bu yöntem yeterli
olmayacaksa diğer metodlar (mikrodebrider, parsiyel rezeksiyonlar gibi) kullanılabilinir.