Canakkale savaşında almanların rolu nedir?
Canakkale ’de 5Ordu ’nun başında belli bir doneme kadar Alman Mareşal Limon Von Sanders Paşa vardır Ancak, Canakkale ’de Turk ordusunu komuta etme iddiasındaki bu Limon Paşa ’nın hataları neredeyse savaşın kaybedilmesine neden olacak kadar onemlidir
Alman Komutan Limon von Sanders ’in Canakkale Savaşı ’ndaki en ciddi hataları:3 Kolordu ve Turk Tumenleri, Canakkale ’ye duşman donanmasının Sebdulbahir ve Kabatepe ’den cıkacağını duşunurken, Liman Paşa, duşmanın Saroz korfezinin uc kısmından, Bolayır civarından cıkacağını duşunmuş, butun savaş planlarını bu yanlış ongorusu uzerine yapmıştır Liman Paşa, Turk komutanların duşmanı mumkun olduğu kadar kıyıda karşılama planını değiştirerek, kuvvetleri merkezde toplayıp nereye cıkarma olursa oraya yonlendirme stratejisi izlemiştir Bu plana bağlı olarak Turk komutanların kıyılara yerleştirdiği kuvvetleri geri almıştır Orneğin, yarımadanın en guneyindeki Sebdulbahir ’de sadece bir tumen bırakılmıştır Bu nedenle duşman her cıktığı noktada rahatca tutunma şansı bulmuştur
Liman Paşa, Canakkale ’ye cıkarmanın başladığı gece, Gelibolu ’daki karargahından ayrılıp Saros ’a gitmiş, Mehmetcik duşmanla boğazlaşırken, Sanders Paşa, o gece orda kalarak sabah geri donmuştur (Liman von Sanders, s87,88) Ustelik kimseye emir yetkisi vermemiştir
İşte o gece Mustafa Kemal kimseden emir almadan “inisiyatif kullanarak harekete gecmek zorunda kalmıştırLiman Paşa, gelen birlikleri gece taarruzuna zorlamıştır Gelen her yeni birliği cepheye surmuştur Boylece plansız programsız birlikleri eritmiştir
Orneğin, Liman Paşa ’nın emriyle yapılan 19 Mayıs gecesi taarruzunda bir gecede, tam 9000 Mehmetcik şehit olmuştur Ustelik Liman Paşa anılarında bu taarruzun bir hata olduğunu şoyle itiraf etmiştir: Bahis konusu taarruzun tarafımdan işlenmiş bir hata olduğunu itiraf ederim Bu hatayı duşman kuvvetlerini iyi takdir edememekle ve elimizdeki az topcu kuvvetiyle ve cok sınırlı cephaneyle bu işi başaracağımızı onceden hesaplayamamakla işledim (s98) Liman Paşa ’nın hatasının yol actığı bir gecelik kayıp, Mustafa Kemal Ataturk ’un liderliğindeki ve Başkomutanlığındaki Kurtuluş Savaşı ’nda butun cephelerdeki kayıplara eşittir Alın size Alman mucizesi!
Liman Paşa ’ya yonelik en ağır eleştiriler ise o sırada cephede olan Turk komutanlardan gelmiştir 3Kolordu Komutanı Esat Paşa ’nın anıları, Kurmay Başkanı Yarbay Fahrettin (Altay) ’ın, Yarbay Selahattin Adil ’in anıları, Mustafa Kemal ’in Enver Paşa ’ya gonderdiği Liman Paşa hakkındaki yazı, Korgeneral Fahri Belen ’in anıları, Liman Paşa ’nın Canakkale ’de cok ciddi hatalar yaptığını ve Canakkale Savaşı ’nın onun hatalarına rağmen kazanıldığını gostermektedir
Mustafa Kemal, 3 Mayıs 1915 ’te Arıburnu ’ndan Harbiye Nazırı ve Başkomutan Vekili Enver Paşa ’ya gonderdiği mektupta, Mareşal Liman von Sanders ’ten şoyle soz etmiştir:
Maydos bolgesi kuvvetlerini komuta ettiğim zaman aldığım tertibat ile, duşmanın karaya cıkmasına imkan verilmeyebilirdi Liman von Sanders Paşa, bizim orduları, bizim memleketimizi tanımadığı, gerektiği şekilde incelemede bulunacak kadar da bir zamana sahip olmadığından, sadece ihrac noktalarını, tamamıyla acık bırakacak tertibat almış ve duşmanın karaya cıkmasını kolaylaştırmıştır… Vatanımızın savunulmasında kalp ve vicdanları bizim kadar carpmadığına şuphe olmayan başta Liman van Sanders olmak uzere butun Almanların fikri gucune de itimat buyurmamanızı kesin olarak temin ederim Bence bizzat buraya teşrif ederek, umumi vaziyetimizin gereklerine gore bizzat sevk ve idare etmeniz munasip olur kardeşim
Prof İsmet Gorgulu, “Canakkale İlk Gunde Biterdi adlı cok onemli kitabında, eğer Alman Mareşal Liman von Sanders ’in hataları olmasaydı, Mustafa Kemal ’in savaş planlarını uygulasaydı savaşın ilk gunde biteceğini belirtmiştir
Gorulduğu gibi Canakkale Zaferi, Almanlar sayesinde değil, Almanlara rağmen kazanılmıştır Ordunun en tepesindeki Alman Mareşal Limon von Sanders ’in hatalarından, diğer Alman komutanların hatalarına yer kalmadı… Ayrıca, Canakkale Savaşları sırasında Turkiye ’nin muttefiki olan Almanlar, hic de sadık bir muttefik gibi davranmamışlardır; orneğin silah ve cephane sıkıntısı ceken birliklere eski tufekler ve eski savaş arac gerecleri dağıtmışlardır coğu kez…
Canakkale ’de ne yeteri kadar gemimiz, ne yeteri kadar silahımız, ne de yeteri kadar cephanemiz vardır Ne hikmetse sadık muttefik Almanya bu yokluktan habersizdir! Asker yonunden de dişe dokunur bir desteği yoktur Almanların…
Canakkale ’nin gercek kahramanları Esat Paşa, Fahrettin Paşa ve Mustafa Kemal Paşa gibi cesur ve ongorulu Turk komutanlardır
Canakkale ’de 5Ordu ’nun başında belli bir doneme kadar Alman Mareşal Limon Von Sanders Paşa vardır Ancak, Canakkale ’de Turk ordusunu komuta etme iddiasındaki bu Limon Paşa ’nın hataları neredeyse savaşın kaybedilmesine neden olacak kadar onemlidir
Alman Komutan Limon von Sanders ’in Canakkale Savaşı ’ndaki en ciddi hataları:3 Kolordu ve Turk Tumenleri, Canakkale ’ye duşman donanmasının Sebdulbahir ve Kabatepe ’den cıkacağını duşunurken, Liman Paşa, duşmanın Saroz korfezinin uc kısmından, Bolayır civarından cıkacağını duşunmuş, butun savaş planlarını bu yanlış ongorusu uzerine yapmıştır Liman Paşa, Turk komutanların duşmanı mumkun olduğu kadar kıyıda karşılama planını değiştirerek, kuvvetleri merkezde toplayıp nereye cıkarma olursa oraya yonlendirme stratejisi izlemiştir Bu plana bağlı olarak Turk komutanların kıyılara yerleştirdiği kuvvetleri geri almıştır Orneğin, yarımadanın en guneyindeki Sebdulbahir ’de sadece bir tumen bırakılmıştır Bu nedenle duşman her cıktığı noktada rahatca tutunma şansı bulmuştur
Liman Paşa, Canakkale ’ye cıkarmanın başladığı gece, Gelibolu ’daki karargahından ayrılıp Saros ’a gitmiş, Mehmetcik duşmanla boğazlaşırken, Sanders Paşa, o gece orda kalarak sabah geri donmuştur (Liman von Sanders, s87,88) Ustelik kimseye emir yetkisi vermemiştir
İşte o gece Mustafa Kemal kimseden emir almadan “inisiyatif kullanarak harekete gecmek zorunda kalmıştırLiman Paşa, gelen birlikleri gece taarruzuna zorlamıştır Gelen her yeni birliği cepheye surmuştur Boylece plansız programsız birlikleri eritmiştir
Orneğin, Liman Paşa ’nın emriyle yapılan 19 Mayıs gecesi taarruzunda bir gecede, tam 9000 Mehmetcik şehit olmuştur Ustelik Liman Paşa anılarında bu taarruzun bir hata olduğunu şoyle itiraf etmiştir: Bahis konusu taarruzun tarafımdan işlenmiş bir hata olduğunu itiraf ederim Bu hatayı duşman kuvvetlerini iyi takdir edememekle ve elimizdeki az topcu kuvvetiyle ve cok sınırlı cephaneyle bu işi başaracağımızı onceden hesaplayamamakla işledim (s98) Liman Paşa ’nın hatasının yol actığı bir gecelik kayıp, Mustafa Kemal Ataturk ’un liderliğindeki ve Başkomutanlığındaki Kurtuluş Savaşı ’nda butun cephelerdeki kayıplara eşittir Alın size Alman mucizesi!
Liman Paşa ’ya yonelik en ağır eleştiriler ise o sırada cephede olan Turk komutanlardan gelmiştir 3Kolordu Komutanı Esat Paşa ’nın anıları, Kurmay Başkanı Yarbay Fahrettin (Altay) ’ın, Yarbay Selahattin Adil ’in anıları, Mustafa Kemal ’in Enver Paşa ’ya gonderdiği Liman Paşa hakkındaki yazı, Korgeneral Fahri Belen ’in anıları, Liman Paşa ’nın Canakkale ’de cok ciddi hatalar yaptığını ve Canakkale Savaşı ’nın onun hatalarına rağmen kazanıldığını gostermektedir
Mustafa Kemal, 3 Mayıs 1915 ’te Arıburnu ’ndan Harbiye Nazırı ve Başkomutan Vekili Enver Paşa ’ya gonderdiği mektupta, Mareşal Liman von Sanders ’ten şoyle soz etmiştir:
Maydos bolgesi kuvvetlerini komuta ettiğim zaman aldığım tertibat ile, duşmanın karaya cıkmasına imkan verilmeyebilirdi Liman von Sanders Paşa, bizim orduları, bizim memleketimizi tanımadığı, gerektiği şekilde incelemede bulunacak kadar da bir zamana sahip olmadığından, sadece ihrac noktalarını, tamamıyla acık bırakacak tertibat almış ve duşmanın karaya cıkmasını kolaylaştırmıştır… Vatanımızın savunulmasında kalp ve vicdanları bizim kadar carpmadığına şuphe olmayan başta Liman van Sanders olmak uzere butun Almanların fikri gucune de itimat buyurmamanızı kesin olarak temin ederim Bence bizzat buraya teşrif ederek, umumi vaziyetimizin gereklerine gore bizzat sevk ve idare etmeniz munasip olur kardeşim
Prof İsmet Gorgulu, “Canakkale İlk Gunde Biterdi adlı cok onemli kitabında, eğer Alman Mareşal Liman von Sanders ’in hataları olmasaydı, Mustafa Kemal ’in savaş planlarını uygulasaydı savaşın ilk gunde biteceğini belirtmiştir
Gorulduğu gibi Canakkale Zaferi, Almanlar sayesinde değil, Almanlara rağmen kazanılmıştır Ordunun en tepesindeki Alman Mareşal Limon von Sanders ’in hatalarından, diğer Alman komutanların hatalarına yer kalmadı… Ayrıca, Canakkale Savaşları sırasında Turkiye ’nin muttefiki olan Almanlar, hic de sadık bir muttefik gibi davranmamışlardır; orneğin silah ve cephane sıkıntısı ceken birliklere eski tufekler ve eski savaş arac gerecleri dağıtmışlardır coğu kez…
Canakkale ’de ne yeteri kadar gemimiz, ne yeteri kadar silahımız, ne de yeteri kadar cephanemiz vardır Ne hikmetse sadık muttefik Almanya bu yokluktan habersizdir! Asker yonunden de dişe dokunur bir desteği yoktur Almanların…
Canakkale ’nin gercek kahramanları Esat Paşa, Fahrettin Paşa ve Mustafa Kemal Paşa gibi cesur ve ongorulu Turk komutanlardır