16761681 OsmanlıRus Savaşı
Cehrin Savaşı neden ve sonucları
Cehrin Seferi hakkında bilgi
Cehrin Seferi,16761681 OsmanlıRus Savaşı
16761681 OsmanlıRus Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ile Rusya arasındaki ilk buyuk savaştır Bu savaş, sırasında Merzifonlu Kara Mustafa Paşa sadrazam olmuştur 5 yıllık savaş sonucunda, henuz guclenemeyen Rusya Carlığı, yenilgi aldı ve 31 Ocak 1681 tarihinde Bahcesaray Anlaşması ile Cehrin'i ve Ukrayna'nın geri kalan kısmını Osmanlılara bıraktı
Cehrin Savaşının nedeni
Rus Carlığı, guclenmekte olan bir hukumdarlıktı Rusya Carı I Aleksey (16451676) guneye acılma stratejisine uygun olarak once LehistanLitvanya Birliği idaresinden serbest kalan Ukrayna'da bulunan Kazakların ellerindeki topraklara gozunu dikmişti Ancak Osmanlı Devleti'nden cekiniyorlardı 1667de Rusya Carlığı ve LehistanLitvanya Birliği, Kazaklara hic danışmadan, Andrusovo Antlaşmasını imzaladılar ve SolUkrayna Kıyıları (Livoberezhna Ukrayina) Kazaklarını Rusya Carlığı idaresine bağladılar Cehrin merkezli SağUkrayna Kıyıları (Pravoberezhna Ukrayina) Kazakları Atamanı Petro Doroşenko ise 1669'dan beri Osmanlı koruması altında girmeyi tercih etti
Osmanlılar 16721676 OsmanlıLehistan Savaşı sonucu olarak 27 Ekim 1676'da İzvanca Antlaşması ile Podolya bolgesinin idaresini ele aldılar ve Osmanlı koruması altında yarıozerk Kazak Atamanı Doroşenko idaresinde olan SağUkrayna Kıyıları (Pravoberezhna Ukrayina) ile komşu oldular Rusya Carlığı, bazı Osmanlı aleyhtarı huzursuz Ukrayna Batısı Kazaklarının eylemleriyle, doğudaki SolUkrayna Kıyıları (Livoberezhna Ukrayina) Kazakları Atamanı olan ve 1667'den beri Rusya Carlığı hukumdarlığı altında bulunan Ivan Samoilovic, guya, 1672'de tum Ukrayna'nın atamanı secildiğini acıkladı Petro Doroşenko ve bağlı olduğu Osmanlı Devleti ve Kırım Hanlığı bunu kabul etmedi Haziran 1674'de Rusya Carlığı generali Prens Grigory Romodanovski ve İvan Samoilovic emri altında bir ordu Doroşenko'yu kendine başkent olan Cehrin kalesinde kuşatmaya aldılarsa da Osmanlı ordularının yaklaşması uzerine bu kuşatma kaldırıldı
I Cehrin seferi
Fakat 1676 yazında Cehrin kalesi (Romodanovski ve Samoilovic komutanlığında) bir birleşik Rusya Carlığı ile muteffiki Ukraynalılar ordusu hucumu karşında teslim olmak zorunda kaldı Kendine bağlı olan bircok Kazakların kendine ihaneti ve bu başarısızlığı dolayısıyla Doroşenko Ruslarla anlaşıp 19 Eylul 1676'da Sağ Ukrayna Kıyıları (Pravoberezhna Ukrayina) Kazakları atamanlığını bıraktığını ilan etti ve Rusya'ya surgune cekildi Bunun uzerine Osmanlı Sadrazamı Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Doroşenko'nun azledildiğini bildirdi; yerine Sağ Ukrayna Kıyıları (Pravoberezhna Ukrayina) Kazakları atamanlığına İstanbul'da eğitilen Yuri Hmelnitskiyi atandı Temmuz 1677'de İbrahim Paşa serdarlığı altında bir OsmanlıKırım Tatar Hanı ordusu I Cehrin Seferine başladı ve bu ordu Ağustos'da Cehrin kalesini kuşatma altına aldı Fakat kuşatma başarısız kaldı; 29 Ağustos'ta İbrahim Paşa Cehrin kuşatmasını bırakarak geri donmeye başladı İbrahim Paşa İstanbul'a donunce vezirlikte atılıp hapis edildi
II Cehrin Seferi (Cehrin'in Fethi)
Ertesi yıl 1678'de yapılan, Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa serdarlığında başlayan yeni bir sefere Sultan Avcı Mehmet de Silistre'ye kadara katıldı Sonunda Cehrin, 21 Ağustos 1678 tarihinde Osmanlıların eline gecti Bu yenilgi, Ruslar icin kotu oldu Cunku; onemli bir bolgeyi kaybetmişlerdi
Cehrin Barışı
Bahcesaray Antlaşması
Rus Carı Aleksey yeni bir Rus stratejisi uygulamaya başladı Bu stratejinin hedefi Sağ Ukrayna Kıyıları arazilerinde yaşayan Kazakları zorlayıp bu Dinyeper Nehri batısındaki bolgelerin nufusunun cok kuculmesi idi Bir taraftan Cehrin'i tekrar fethetmek icin hazırlığa başladılar soylentilerini yaydılar Rus Ordusunun hazırlığı soylentilerini duyan Osmanlı Ordusu Edirne'de toplanmaya başladı Yeni bir savaş başlayabilirdi Zaten Rusya, Lehistan ile dostluk antlaşması imzalamış ve bu Osmanlı'nın aleyhindeydi Bu sebeplerle, Osmanlı Devleti, yeni bir sefere başlayacaktı
Ancak, Rusya Carlığı, guclu değildi Boyle bir savaş ile daha cok toprak kaybedebilirlerdi Boyle bir savaşı goze alamazlardı Bunun uzerine Rusya Carlığı, işin zorluğunu anladı ve barış istedi Padişah, barışı kabul etti Savaş, son anda onlendi 31 Ocak 1681'de Rusya Carlığı ve Osmanlı Devleti ile Kırım Hanlığı arasında Bahcesaray Antlaşması imzalandı Bu anlaşmaya gore Dinyeper Irmağı Osmanlı Devleti ile Rusya Carlığı arasında sınır oldu Dinyeper Irmağı'nın sağ yakası (batısı) Osmanlı Devletinin elinde kaldı ve Cehrin kalesi Osmanlılara ait olduğu kabul edildi Dinyeper Irmağı'nın sol yakasının ise, yani Ukrayna'nin doğusu ve Zaporizya Kazaklar bolgelerinin, Rusya Carlığı idaresinde olduğu Osmanlılar tarafından onaylandı
Cehrin Savaşı neden ve sonucları
Cehrin Seferi hakkında bilgi
Cehrin Seferi,16761681 OsmanlıRus Savaşı
16761681 OsmanlıRus Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ile Rusya arasındaki ilk buyuk savaştır Bu savaş, sırasında Merzifonlu Kara Mustafa Paşa sadrazam olmuştur 5 yıllık savaş sonucunda, henuz guclenemeyen Rusya Carlığı, yenilgi aldı ve 31 Ocak 1681 tarihinde Bahcesaray Anlaşması ile Cehrin'i ve Ukrayna'nın geri kalan kısmını Osmanlılara bıraktı
Cehrin Savaşının nedeni
Rus Carlığı, guclenmekte olan bir hukumdarlıktı Rusya Carı I Aleksey (16451676) guneye acılma stratejisine uygun olarak once LehistanLitvanya Birliği idaresinden serbest kalan Ukrayna'da bulunan Kazakların ellerindeki topraklara gozunu dikmişti Ancak Osmanlı Devleti'nden cekiniyorlardı 1667de Rusya Carlığı ve LehistanLitvanya Birliği, Kazaklara hic danışmadan, Andrusovo Antlaşmasını imzaladılar ve SolUkrayna Kıyıları (Livoberezhna Ukrayina) Kazaklarını Rusya Carlığı idaresine bağladılar Cehrin merkezli SağUkrayna Kıyıları (Pravoberezhna Ukrayina) Kazakları Atamanı Petro Doroşenko ise 1669'dan beri Osmanlı koruması altında girmeyi tercih etti
Osmanlılar 16721676 OsmanlıLehistan Savaşı sonucu olarak 27 Ekim 1676'da İzvanca Antlaşması ile Podolya bolgesinin idaresini ele aldılar ve Osmanlı koruması altında yarıozerk Kazak Atamanı Doroşenko idaresinde olan SağUkrayna Kıyıları (Pravoberezhna Ukrayina) ile komşu oldular Rusya Carlığı, bazı Osmanlı aleyhtarı huzursuz Ukrayna Batısı Kazaklarının eylemleriyle, doğudaki SolUkrayna Kıyıları (Livoberezhna Ukrayina) Kazakları Atamanı olan ve 1667'den beri Rusya Carlığı hukumdarlığı altında bulunan Ivan Samoilovic, guya, 1672'de tum Ukrayna'nın atamanı secildiğini acıkladı Petro Doroşenko ve bağlı olduğu Osmanlı Devleti ve Kırım Hanlığı bunu kabul etmedi Haziran 1674'de Rusya Carlığı generali Prens Grigory Romodanovski ve İvan Samoilovic emri altında bir ordu Doroşenko'yu kendine başkent olan Cehrin kalesinde kuşatmaya aldılarsa da Osmanlı ordularının yaklaşması uzerine bu kuşatma kaldırıldı
I Cehrin seferi
Fakat 1676 yazında Cehrin kalesi (Romodanovski ve Samoilovic komutanlığında) bir birleşik Rusya Carlığı ile muteffiki Ukraynalılar ordusu hucumu karşında teslim olmak zorunda kaldı Kendine bağlı olan bircok Kazakların kendine ihaneti ve bu başarısızlığı dolayısıyla Doroşenko Ruslarla anlaşıp 19 Eylul 1676'da Sağ Ukrayna Kıyıları (Pravoberezhna Ukrayina) Kazakları atamanlığını bıraktığını ilan etti ve Rusya'ya surgune cekildi Bunun uzerine Osmanlı Sadrazamı Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Doroşenko'nun azledildiğini bildirdi; yerine Sağ Ukrayna Kıyıları (Pravoberezhna Ukrayina) Kazakları atamanlığına İstanbul'da eğitilen Yuri Hmelnitskiyi atandı Temmuz 1677'de İbrahim Paşa serdarlığı altında bir OsmanlıKırım Tatar Hanı ordusu I Cehrin Seferine başladı ve bu ordu Ağustos'da Cehrin kalesini kuşatma altına aldı Fakat kuşatma başarısız kaldı; 29 Ağustos'ta İbrahim Paşa Cehrin kuşatmasını bırakarak geri donmeye başladı İbrahim Paşa İstanbul'a donunce vezirlikte atılıp hapis edildi
II Cehrin Seferi (Cehrin'in Fethi)
Ertesi yıl 1678'de yapılan, Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa serdarlığında başlayan yeni bir sefere Sultan Avcı Mehmet de Silistre'ye kadara katıldı Sonunda Cehrin, 21 Ağustos 1678 tarihinde Osmanlıların eline gecti Bu yenilgi, Ruslar icin kotu oldu Cunku; onemli bir bolgeyi kaybetmişlerdi
Cehrin Barışı
Bahcesaray Antlaşması
Rus Carı Aleksey yeni bir Rus stratejisi uygulamaya başladı Bu stratejinin hedefi Sağ Ukrayna Kıyıları arazilerinde yaşayan Kazakları zorlayıp bu Dinyeper Nehri batısındaki bolgelerin nufusunun cok kuculmesi idi Bir taraftan Cehrin'i tekrar fethetmek icin hazırlığa başladılar soylentilerini yaydılar Rus Ordusunun hazırlığı soylentilerini duyan Osmanlı Ordusu Edirne'de toplanmaya başladı Yeni bir savaş başlayabilirdi Zaten Rusya, Lehistan ile dostluk antlaşması imzalamış ve bu Osmanlı'nın aleyhindeydi Bu sebeplerle, Osmanlı Devleti, yeni bir sefere başlayacaktı
Ancak, Rusya Carlığı, guclu değildi Boyle bir savaş ile daha cok toprak kaybedebilirlerdi Boyle bir savaşı goze alamazlardı Bunun uzerine Rusya Carlığı, işin zorluğunu anladı ve barış istedi Padişah, barışı kabul etti Savaş, son anda onlendi 31 Ocak 1681'de Rusya Carlığı ve Osmanlı Devleti ile Kırım Hanlığı arasında Bahcesaray Antlaşması imzalandı Bu anlaşmaya gore Dinyeper Irmağı Osmanlı Devleti ile Rusya Carlığı arasında sınır oldu Dinyeper Irmağı'nın sağ yakası (batısı) Osmanlı Devletinin elinde kaldı ve Cehrin kalesi Osmanlılara ait olduğu kabul edildi Dinyeper Irmağı'nın sol yakasının ise, yani Ukrayna'nin doğusu ve Zaporizya Kazaklar bolgelerinin, Rusya Carlığı idaresinde olduğu Osmanlılar tarafından onaylandı