Birinci olarak 1981 yılında Amerika Birleşik Devletlerinde (ABD) ve Haiti’den gelen göçmenlerde hastalık tablosu görülmüş ve HIV virüsü 1985 yılında testlerin geliştirilmesi ile tanımlanmıştır.
Hastalık birinci geç homoseksüel erkeklerde görülmüş daha sonra biseksüel erkekler ile bayanlara oradan dan bebeklere geçişler olarak yayılmıştır. AIDS bu virüsün neden olduğu hastalık tablosuna verilen isimdir.
Tüm yerkürede 1 Aralık yerküre AIDS günü olarak ilan edilmiştir. Hastalık erişkinlerde görülürken yaş giderek düşmüş ve 15 yaşa kadar inmiştir. Bu da gençlerin cinsî yolla bulaşan marazlar ile bilgilendirilmediklerini göstermektedir.
Türkiye’de 15-49 yaş arası vaka sayısı en çokça olup vakaların yaklaşık % 70’ini erkekler oluşturmaktadır. Bu vakaların yaklaşık % 50’si heteroseksüel cinsî temas,% 10 damar içi unsur tasarrufu, % 10 da homoseksüel cinse temas oluşturmaktadır.
HIV’IN CINSÎ YOLLA BULAŞININ ÖNLENMESİ
KUŞKULU CINSÎ TEMAS SONRASI NE YAPILMALI?
• Cinsî temas sırasında genital kesiminize ve ağzınıza vajınal sekresyonlar, semen ve kanla bulaşın azaltılması,
• Tek eşli cinsî temas
• En kıymetlisi de prezervatif/kondom tasarrufu olmadan cinsî bağa girmemenizdir.
Bulaş için HIV müspet tek bir kişi ile temas kafidir. Cinsî temas sayısı arttıkça bulaş ihtimali artar. Birden ziyade eşi olanlar, sık eş değiştirenler, damar içi husus tasarrufu olanlarla cinsî teması olanlarda bulaş riski ziyadedir.
Şayet korunmasız yahut riski cinsî temasınız oldu ise derhal bir sıhhat merkezine gidip yalnızca HIV değil sair marazlar tarafından de test yaptırmalısınız (Hepatit B ve C). Bunun nedeni sizde öncesinde bir hastalık olup olmadığını anlamaktır.
TANIDA KULLAILAN TESTLER:
Bugün tanıda kullanılan en yaygın test ELİSA’dır. Test yaptırdınız sağlıklısınız. O hengam temas sonrası Anti HIV (ELİSA) 6. Hafta, 3. Ve 6. Ayda Anti HIV baktırmanız yerinde olur. Pekala baktırdınız negatif yapacak diğer bir şey var mı? Hayır yok. Rahatlayabilirsiniz.
Evet test yaptırdınız Anti HIV (ELİSA) müspet çıktı, o hengam test iki sefer daha tekrarlanır (ELİSA 2-3). İkisi de negatif çıkarsa test negatif kabul edilir. Müspet çıkarsa test iki defa daha tekrarlanır (ELİSA 4 -5) negatif çıkarsa negatif kabul edilir. Bu testte müspet çıkarsa doğrulama testi dediğimiz test uygulanır.
Neden testi tekrar tekrar yaptırıyoruz? Zira ELİSA testinin hassaslığı % 93 ile % 100 arasında değişir. Buda demek oluyor ki sizde virüs olmadığı halde test sonucu müspet çıkabilir.
İşte bu nedenle olumlu çıktığında kesin olumlu olduğunu göstermek için tekrar tekrar bakılır yeniden olumluysa güvenilirliği daha yüksek olan ve doğrulama testi dediğimiz Western blot (WB) ve İndirek İmmün Floresan Testi (IFA) yapılır. Bu testler olumlu çıkarsa HIV müspet denir.