Cisim nedir kısa data,
Beden ne seslenmek,
Gövde hakkında data,
Ceset neye denir
Cismin esas özellikleri Gövde örnekleri
Uzunluğu, genişliği, derinliği olan ve bu nedenlerle evrende yer kaplayan şeye cisim denir Diğer bir ifadeyle bir yer kaplayan, bununla beraber kütlesi ve ağırlığı olan ve doğada element, bileşik yada bunların karışımları halinde bulunan şeyler beden olarak tanımlanabilir Sözgelimi kimya biliminde çişimin; kütleyle elektriğin bir arada madde halinde görünüşü şeklindeki tanımı böyledir
Cismin oluşmasında proton, nötron ve elektron tanecikleri esas birimler olup bunların her birinin kesin bir kütlesiyle elektrik yükleri bulunmaktadır Bu üç taneciğin belirlenmiş oranlar
da birleşmcleriyle elementler meydana gelir Bugün sayıları yüzü bulan elementler proton oranına göre belirlenmektedir Bir atom, proton ve nötronların bir arada toplandığı çekirdek ile bunun etrafındaki elektronlardan oluşmuş bir yapı özelliği arzeder Kimyasal alanda ortaya meydana çıkan her nesil olay, yani birleşme ve ayrılmalar atomun elektron yapısındaki değişimlere bağlıdır Doğada atomların çekirdekleri sağlam yapılı olduklarından, geleneksel müdahale yöntemlerinin etkisi ne dek şiddetli olsa bile, hiçbir değiştirme göstermezler (Geçmişte simyacıların altın almak için başvurdukları işlemlerin başarısız olmalarının nedeni böylece anlaşılır olmaktadır)
İzafiyet teorisine tarafından, kütleyle enerji arasında herhangi bir fark sözkonusu olmadığı İçin, gövde büyük güçlü olarak yoğunlaştırılmış bir enerjiden ibaret görülmektedir Bu anlamda Denıokriios göre cismin meydana getirilemez (yaratılamaz) ve yok edilemez şeklinde belirtilen temel özellik olarak ileri sürülen görüşünün doğruluğu tartışmalı ayla gelmektedir Çünkü vücut başka enerji biçimlerinden meydana geldiği gibi, benzer oranda başka enerji şekillerine de dönüşebilmektedir ki, enerjinin ışığa dönüşümü böyledir
Gövde, duyularla algılanır Basit ve mürekkep edinmek üzere ikiye ayrılır Mürekkep ceset de mailde ve suret almak üzere iki öğeden oluşur
Bir başka açıdan cisimleri dış görünüşlerine, sertliklerine, iletkenliklerine, aşırılık, uçuculuk veya ışığı geçirmelerine vb tarafından farklı alanlara yönlendirilmiş sınıflara ayırmak mümkündür Oysa cismin katı,sıvı, gaz halinde bulunması yerinde şartların oluşmasıyla ilgilidir İnsan bir kısım nitelikleri algılar ve bu algılamada düzenli bîr baştan görürse yani benzer nitelikleri durmadan birlikte algılarsa, o takdirde belirtilmiş bir cismin varlığından sözedilcbilir Bu bakımdan bir cismin mekanda insandan (algılayan süjeden) bağımsız bir şekilde varolduğu kabul edilir Böylece bir cismin üç boyutlu «İması ve bir kütlesinin bulunması biçiminde iki niteliğinin vurgulanması olası olur
Ne var ama, cismin bu şekilde tanım felsefede tartışmalara yol açmıştır Buna kadar algıların dıştan, bu algıların nedeni olarak bağımsız cismin varlığını kabul edenler (ama bunlara Realistler denilir) ve bunların karşı algılarımızdan cisme geçebilmek İçin bîr sıçrama gerçekleştirmek gerektiğini, çünkü algımızı cisme bağlayan herhangi bir şeyin sözkonıısu edilemeyeceğini, dolayısıyla tek güvendiğimiz şeyin algılarımız olduğunu savunan gösterme vardır Netice, olarak ceset üc kastedilen direkt algılarımızdan başkası değildir ki, bu manzara sahiplerine de Sübjektif İdealistler, denilir
İslâm düşüncesinde cismin, cevherden ve cevherle kaim olan arazdan meydana geldiği hususunda ittifak vardır Karoser, atomların birleşmesinden meydana gelen ve bölünebilen bir varlık olarak görülmüş, bu düşünceyle ele alınmıştır
İslam Kelama lan arasında lüzum tanımlama, gerekse açıklamada çeşitlilik gösteren cismin sözlük anlamı, Kocaman yaratılışlı ve kişisel leştin im iş varlıkların yapı ve uzuvlarıdır genelde rasyonel filozofların anlayışına uygun bir tarzda ceset en, irtifa, derinlik edinmek üzere üç boyutlu varltk biçiminde tanımlanır Parçalanması veya parçalara ayrılması cismin esasını değiştirmez
Demek oluyor ancak, Kclamcılar arasında cismin ianımı, cevheri ferilerin (atomların) birleşmesiyle meydana gelen ve bununla birlikte bölünebilen varlık biçiminde kabul görmüştür Cürcani'y göre gövde, varlıkların esası olan beş cevherden biridir (Tarifen) Tüm bunlardan sonradan Kelamcıların ve filozofların ianım ve açıklamaları şu hususların teshilini olası kılar: a) Parçalanabildi ve esasları başlı başına zorlama olan parçacık (cüz)ların birleşmeleri sonucunda cisim oluşmaktadır; b) Bölüncmeyen en minik cevherlerin birleşmesi cismi meydana getirmektedir Yani ebedi ve başlı başına bir şiddet olan cevherin münferit halinden karoser ortaya çıkar Böylece beden asılları baskı olan; ama ölümsüz olmayan parçacıklardan oluşmaktadır
Cisim, cevherle arazdan meydana gelir Cevher kendi zatıyla kaimdir, başlı başına yer tutarvevarlığını hissettirir Buna 'Ayaıı'da denilir Araz ise başkasına yan olarak yer tutar ve varlığını hissettirir Ayan, kolay ve mürekkep elde etmek üzere ikiye ayrılır Basit olanına Ccvherü'lFcrd'adı verilir Bölünemcyen bu en minik parçaya 'Cüz'ü lâ Yctecezzâ' denir Mürekkep Ayan ise en az iki cevherin birleşmesinden meydana kazanç
Eş'arilerve Mutezile, Bilhassa de KarmatiIcr cismin ianım ve açıklamalarında farklı anlayış sergilerler Keza Eş'ari Kclamcılar cevheri ferdin karoser haline dönüşmesinde diğer bir cevheri ferd İle kaynaşması konusunda anlaşmazlığa düşmüşlerdir Sözgelimi Bakıllani (ölm1013), cevlıerİ ferdin (atom) mekanda bulunmuş halini kevn(oluş) olarak nitelendirerek, onun durma, hareket etme, bölünme ve birleşme şeklinde dört konumda bulunacağını ileri sürer Bu bağlamda cismin meydana gelmesinde cevheri (ercilerin birleşmelerinin doğal sonucu olarak dürtüşme, bitişme, kaynaşma ve ayrılma durumlarını birer arazbiçiminde değil, dıştan kalan bir kavram olarak düşünmekledir Oysa Kelamcıların birçoğu cismin meydana gelmesinde cevlıerİ fertlerin kaynaşma ve bitişmelerinde sözkonıısu edilen dört arazı onların açık havada kalan hakiki varlıklar şeklinde düşünürler
Mutezile İse arazın belirtilmiş sayıda olduğu ve ebedi olamayacağı görüşündedir Ama bu arazııı hakiki bir varlık olduğunu kabul etmeyen bazı Eş'ari Kelamcılar, kcvıV'in konum ve durumuna tarafından araztürlerinin artabileceğini ileri sürerek Imkan alanında kalan arazın sonsuz olabileceğini ifade ederler
Kısacası cismin en ufak parçalara değin ayrılabileceği veya bir durumdan diğer bir duruma geçebileceği kabul edilmekle beraber, bu metamorfoz cismin özünde değil, sadece niteliklerinde olmaktadır Bu bakımdan Vacibü'lVücud'un cismi konusunu açıklama yapmak olası olabilmekledir Cismin cevher ve arazlardan oluştuğunu benimseyen Kelamcılar, gerçekle aıom teorisini açıklamaktadırlar Ama bunların atomculuğu Demokritos'un maddeci atomculuğundan ayrı olarak Allah'ın birliğini, cismin ayrı oluşunu ve ebediliğini kanıt için kullanan bir sistem olmuştur
Özetlemek icabında Kelamcılar, cismin cevherle arazdan meydana geldiğini kabul ederler Allah hakkında vücut lafzım kullanmazlar Cismi meydana getiren cevher ve araz hadistir, sonra varolmuştur Ama Allah kadimdir Varlığın temelinde cevherin olduğunu kabul eden gruba Cevheriyye adı verilir Cevhaiyye'nin bir grubu fiziki cevheri, öteki grubu da ruhi cevheri red ederler Arazziyye'yc kadar ne cevher, ne madde, ne ruh vardır
Özel Baskı *
Beden ne seslenmek,
Gövde hakkında data,
Ceset neye denir
Cismin esas özellikleri Gövde örnekleri
Uzunluğu, genişliği, derinliği olan ve bu nedenlerle evrende yer kaplayan şeye cisim denir Diğer bir ifadeyle bir yer kaplayan, bununla beraber kütlesi ve ağırlığı olan ve doğada element, bileşik yada bunların karışımları halinde bulunan şeyler beden olarak tanımlanabilir Sözgelimi kimya biliminde çişimin; kütleyle elektriğin bir arada madde halinde görünüşü şeklindeki tanımı böyledir
Cismin oluşmasında proton, nötron ve elektron tanecikleri esas birimler olup bunların her birinin kesin bir kütlesiyle elektrik yükleri bulunmaktadır Bu üç taneciğin belirlenmiş oranlar
da birleşmcleriyle elementler meydana gelir Bugün sayıları yüzü bulan elementler proton oranına göre belirlenmektedir Bir atom, proton ve nötronların bir arada toplandığı çekirdek ile bunun etrafındaki elektronlardan oluşmuş bir yapı özelliği arzeder Kimyasal alanda ortaya meydana çıkan her nesil olay, yani birleşme ve ayrılmalar atomun elektron yapısındaki değişimlere bağlıdır Doğada atomların çekirdekleri sağlam yapılı olduklarından, geleneksel müdahale yöntemlerinin etkisi ne dek şiddetli olsa bile, hiçbir değiştirme göstermezler (Geçmişte simyacıların altın almak için başvurdukları işlemlerin başarısız olmalarının nedeni böylece anlaşılır olmaktadır)
İzafiyet teorisine tarafından, kütleyle enerji arasında herhangi bir fark sözkonusu olmadığı İçin, gövde büyük güçlü olarak yoğunlaştırılmış bir enerjiden ibaret görülmektedir Bu anlamda Denıokriios göre cismin meydana getirilemez (yaratılamaz) ve yok edilemez şeklinde belirtilen temel özellik olarak ileri sürülen görüşünün doğruluğu tartışmalı ayla gelmektedir Çünkü vücut başka enerji biçimlerinden meydana geldiği gibi, benzer oranda başka enerji şekillerine de dönüşebilmektedir ki, enerjinin ışığa dönüşümü böyledir
Gövde, duyularla algılanır Basit ve mürekkep edinmek üzere ikiye ayrılır Mürekkep ceset de mailde ve suret almak üzere iki öğeden oluşur
Bir başka açıdan cisimleri dış görünüşlerine, sertliklerine, iletkenliklerine, aşırılık, uçuculuk veya ışığı geçirmelerine vb tarafından farklı alanlara yönlendirilmiş sınıflara ayırmak mümkündür Oysa cismin katı,sıvı, gaz halinde bulunması yerinde şartların oluşmasıyla ilgilidir İnsan bir kısım nitelikleri algılar ve bu algılamada düzenli bîr baştan görürse yani benzer nitelikleri durmadan birlikte algılarsa, o takdirde belirtilmiş bir cismin varlığından sözedilcbilir Bu bakımdan bir cismin mekanda insandan (algılayan süjeden) bağımsız bir şekilde varolduğu kabul edilir Böylece bir cismin üç boyutlu «İması ve bir kütlesinin bulunması biçiminde iki niteliğinin vurgulanması olası olur
Ne var ama, cismin bu şekilde tanım felsefede tartışmalara yol açmıştır Buna kadar algıların dıştan, bu algıların nedeni olarak bağımsız cismin varlığını kabul edenler (ama bunlara Realistler denilir) ve bunların karşı algılarımızdan cisme geçebilmek İçin bîr sıçrama gerçekleştirmek gerektiğini, çünkü algımızı cisme bağlayan herhangi bir şeyin sözkonıısu edilemeyeceğini, dolayısıyla tek güvendiğimiz şeyin algılarımız olduğunu savunan gösterme vardır Netice, olarak ceset üc kastedilen direkt algılarımızdan başkası değildir ki, bu manzara sahiplerine de Sübjektif İdealistler, denilir
İslâm düşüncesinde cismin, cevherden ve cevherle kaim olan arazdan meydana geldiği hususunda ittifak vardır Karoser, atomların birleşmesinden meydana gelen ve bölünebilen bir varlık olarak görülmüş, bu düşünceyle ele alınmıştır
İslam Kelama lan arasında lüzum tanımlama, gerekse açıklamada çeşitlilik gösteren cismin sözlük anlamı, Kocaman yaratılışlı ve kişisel leştin im iş varlıkların yapı ve uzuvlarıdır genelde rasyonel filozofların anlayışına uygun bir tarzda ceset en, irtifa, derinlik edinmek üzere üç boyutlu varltk biçiminde tanımlanır Parçalanması veya parçalara ayrılması cismin esasını değiştirmez
Demek oluyor ancak, Kclamcılar arasında cismin ianımı, cevheri ferilerin (atomların) birleşmesiyle meydana gelen ve bununla birlikte bölünebilen varlık biçiminde kabul görmüştür Cürcani'y göre gövde, varlıkların esası olan beş cevherden biridir (Tarifen) Tüm bunlardan sonradan Kelamcıların ve filozofların ianım ve açıklamaları şu hususların teshilini olası kılar: a) Parçalanabildi ve esasları başlı başına zorlama olan parçacık (cüz)ların birleşmeleri sonucunda cisim oluşmaktadır; b) Bölüncmeyen en minik cevherlerin birleşmesi cismi meydana getirmektedir Yani ebedi ve başlı başına bir şiddet olan cevherin münferit halinden karoser ortaya çıkar Böylece beden asılları baskı olan; ama ölümsüz olmayan parçacıklardan oluşmaktadır
Cisim, cevherle arazdan meydana gelir Cevher kendi zatıyla kaimdir, başlı başına yer tutarvevarlığını hissettirir Buna 'Ayaıı'da denilir Araz ise başkasına yan olarak yer tutar ve varlığını hissettirir Ayan, kolay ve mürekkep elde etmek üzere ikiye ayrılır Basit olanına Ccvherü'lFcrd'adı verilir Bölünemcyen bu en minik parçaya 'Cüz'ü lâ Yctecezzâ' denir Mürekkep Ayan ise en az iki cevherin birleşmesinden meydana kazanç
Eş'arilerve Mutezile, Bilhassa de KarmatiIcr cismin ianım ve açıklamalarında farklı anlayış sergilerler Keza Eş'ari Kclamcılar cevheri ferdin karoser haline dönüşmesinde diğer bir cevheri ferd İle kaynaşması konusunda anlaşmazlığa düşmüşlerdir Sözgelimi Bakıllani (ölm1013), cevlıerİ ferdin (atom) mekanda bulunmuş halini kevn(oluş) olarak nitelendirerek, onun durma, hareket etme, bölünme ve birleşme şeklinde dört konumda bulunacağını ileri sürer Bu bağlamda cismin meydana gelmesinde cevheri (ercilerin birleşmelerinin doğal sonucu olarak dürtüşme, bitişme, kaynaşma ve ayrılma durumlarını birer arazbiçiminde değil, dıştan kalan bir kavram olarak düşünmekledir Oysa Kelamcıların birçoğu cismin meydana gelmesinde cevlıerİ fertlerin kaynaşma ve bitişmelerinde sözkonıısu edilen dört arazı onların açık havada kalan hakiki varlıklar şeklinde düşünürler
Mutezile İse arazın belirtilmiş sayıda olduğu ve ebedi olamayacağı görüşündedir Ama bu arazııı hakiki bir varlık olduğunu kabul etmeyen bazı Eş'ari Kelamcılar, kcvıV'in konum ve durumuna tarafından araztürlerinin artabileceğini ileri sürerek Imkan alanında kalan arazın sonsuz olabileceğini ifade ederler
Kısacası cismin en ufak parçalara değin ayrılabileceği veya bir durumdan diğer bir duruma geçebileceği kabul edilmekle beraber, bu metamorfoz cismin özünde değil, sadece niteliklerinde olmaktadır Bu bakımdan Vacibü'lVücud'un cismi konusunu açıklama yapmak olası olabilmekledir Cismin cevher ve arazlardan oluştuğunu benimseyen Kelamcılar, gerçekle aıom teorisini açıklamaktadırlar Ama bunların atomculuğu Demokritos'un maddeci atomculuğundan ayrı olarak Allah'ın birliğini, cismin ayrı oluşunu ve ebediliğini kanıt için kullanan bir sistem olmuştur
Özetlemek icabında Kelamcılar, cismin cevherle arazdan meydana geldiğini kabul ederler Allah hakkında vücut lafzım kullanmazlar Cismi meydana getiren cevher ve araz hadistir, sonra varolmuştur Ama Allah kadimdir Varlığın temelinde cevherin olduğunu kabul eden gruba Cevheriyye adı verilir Cevhaiyye'nin bir grubu fiziki cevheri, öteki grubu da ruhi cevheri red ederler Arazziyye'yc kadar ne cevher, ne madde, ne ruh vardır
Özel Baskı *