Lisan, kuralları olan, hislerin ve tasavvurların paylaşıldığı ve muhabere kurmayı sağlayan bir muahede sistemidir. Alıcı lisan ve tabir edici lisan olarak ikiye ayrılır. Alıcı lisan; lisanı anlayabilme yeteneğidir. Tabir edici lisan; lisanı üretme ve kullanabilme yeteneğidir.
Konuşma, lisanın teneffüs sistemi, larenks, farenks, ağız ve burun yapılarının ve kaslarının bir arada tasarrufu ile ses, hece, sözcük ve cümlelere dönüşmesidir.
Sağlıklı Konuşma ve Lisan Gelişimi İçin gerekli olanlar:
İşitmenin sağlam olması
Münâsib santral tertip ve nöronal yapının bulunması
İşittiğini anlamlandırması
Konuşmayı-iletişim kurmayı istemesi
Periferik organların senkronize çalışması (larinks, vokal kord, dudak, damak, dil)
Sözcük üretebilmesi
Konuşmayı yapılandırması
Erken çocukluk periyodunda lisan ve konuşma gelişimi
9-12 ay: hece tekrarı başlar
12-18 ay: birinci sözler başlar, söz dağarcığı giderek artar (5-10 sözcük)
24-30 ay: iki- üç sözlü cümleler kurabilir, 400 söz konuşabilir.
30-36 ay: üç – beş sözlü cümleler kurabilir, konuşmalarının %80-90’ı anlaşılır.
36-48 ay: konuşmalarının tama yakını anlaşılır.
KONUŞMA GECİKMESİ
Lisan gelişiminin, yaşına nazaran gecikmiş olmasıdır. Konuşmanın akıcılığı, içeriği, söz dağarcığında değerli noktada zayıflık vardır. Konuşma gecikmesi çocuklarda en sık görülen gelişimsel zorluklardan biridir.
Konuşma gecikmesinin nedenleri?
Çevresel etmenler = Uyaran eksikliği, ihmal / istismar, çift dillilik
Toplumsal etmenler = Yoksulluk , Ailenin eğitim seviyesi ¯, Anada depresyon
Organik etmenler = İşitme kaybı, otizm spektrum bozukluğu, bilişsel yerde gecikme (en sık), nörolojik durumlar, prematürite, düşük tevellüt yükü
Genetik etmenler = Aile hikayesi, erkek cinsiyet
Gelişimsel (maturasyonel) lisan gecikmesi = Konuşma ve lisan gelişimini sağlayan merkezi had sisteminin olgunlaşmasında yaşıtlarına nazaran gecikme vardır.
Konuşma, lisanın teneffüs sistemi, larenks, farenks, ağız ve burun yapılarının ve kaslarının bir arada tasarrufu ile ses, hece, sözcük ve cümlelere dönüşmesidir.
Sağlıklı Konuşma ve Lisan Gelişimi İçin gerekli olanlar:
İşitmenin sağlam olması
Münâsib santral tertip ve nöronal yapının bulunması
İşittiğini anlamlandırması
Konuşmayı-iletişim kurmayı istemesi
Periferik organların senkronize çalışması (larinks, vokal kord, dudak, damak, dil)
Sözcük üretebilmesi
Konuşmayı yapılandırması
Erken çocukluk periyodunda lisan ve konuşma gelişimi
9-12 ay: hece tekrarı başlar
12-18 ay: birinci sözler başlar, söz dağarcığı giderek artar (5-10 sözcük)
24-30 ay: iki- üç sözlü cümleler kurabilir, 400 söz konuşabilir.
30-36 ay: üç – beş sözlü cümleler kurabilir, konuşmalarının %80-90’ı anlaşılır.
36-48 ay: konuşmalarının tama yakını anlaşılır.
KONUŞMA GECİKMESİ
Lisan gelişiminin, yaşına nazaran gecikmiş olmasıdır. Konuşmanın akıcılığı, içeriği, söz dağarcığında değerli noktada zayıflık vardır. Konuşma gecikmesi çocuklarda en sık görülen gelişimsel zorluklardan biridir.
Konuşma gecikmesinin nedenleri?
Çevresel etmenler = Uyaran eksikliği, ihmal / istismar, çift dillilik
Toplumsal etmenler = Yoksulluk , Ailenin eğitim seviyesi ¯, Anada depresyon
Organik etmenler = İşitme kaybı, otizm spektrum bozukluğu, bilişsel yerde gecikme (en sık), nörolojik durumlar, prematürite, düşük tevellüt yükü
Genetik etmenler = Aile hikayesi, erkek cinsiyet
Gelişimsel (maturasyonel) lisan gecikmesi = Konuşma ve lisan gelişimini sağlayan merkezi had sisteminin olgunlaşmasında yaşıtlarına nazaran gecikme vardır.