Kimi çocukta tatlı bir telaş, kimilerinde ise nefret ve üzüntü duygularının ortaya çıkmasına sebep olan okul telaşı anne ve babaları da sarmış durumda Okula yeni başlayacak olan çocukların yaşadıkları bıkkınlık, rahatsızlık ve gerginlik hali okul fobisinin habercisi olabilir
Genellikle anneden ya da evden bölünme kaygılarıyla ortaya meydana çıkan mektep reddi, okula gitmek istememe gibi durumların mektep fobisi olarak tanımlandığını belirten Psikiyatri Uzmanı Dr Sibel Ayvaz, bu korkunun çocuklarda baş ağrısı, karın ağrısı, bulantı ve kusma, ağlama krizleri, iştahsızlık gibi fizyolojik etkilere sebep olabileceğini söylüyor *Daha çok duygusal, alıngan, karşısındakinin hissettiklerini fazlaca önemseyen ve endişeli çocuklarda görülen mektep fobisi anaokulu ve ilkokul dönemlerinde ortaya çıkıyor İleriki yaşlarda da bu durumun görülebileceğinin altını çizen Dr Sibel Ayvaz, mektep fobisinin ne kadar süreyle devam edeceğinin bilinmesinin de güç olduğunu söylüyor
Eğitim Hayatının Bitmesine Sebep Olabilir
Bazen çok kısa süren mektep fobisi örneklerinin olduğunu gösteren Dr Sibel Ayvaz, bu durumun kimi zaman çocuğun eğitim hayatına mal olabilecek, okulu bırakmasına sebep olabilecek sonuçlar da doğurabileceği konusunda uyarıyor genelde okul başlangıcından bir vakit sonradan çocuğun okula alışıp toparlandığı, bunu kendisinin yaşındaki çocukların hepsinin yaşadığını ve okul zamanını günün sonunda bitmiş ailesiyle birlikte olduğu bir süreç olarak algılamasıyla kaygılarının üstesinden gelebildiği görülmektedir
Evhamlı Annelerin Çocukları Daha Bağımlı Oluyor
Okul fobisi yaşamış çocukların genellikle fazla yakın ve yoğun aile ilişkilerine sahip ortamlardan geldiğini açıklayan Dr Sibel Ayvaz şunları aktarıyor: “Ayrılma kaygısı yaşayan çocukların ailelerinde başka vesvese bozukluğu olan bireyler de vardır Çocuğuna aşırı düşkün, onu bir lahza olsun yalnız bırakmayan, sürekli gözünün önünde olmasını isteyen, fazla seven ve kollayan, tedirgin, huzursuz ve evhamlı anneler çocuklarını kendilerine bağımlı ışık halkası getirirler Anneler çocuklarına aleyhinde aşırı korumacı bir tutum sergilediklerinde çocukların özgüven duygusunda sorunlar yaşanır Bu Nedenle bu çocuklar annelerinden ayrıldıklarında yoğun bir endişe yaşarlar
Mektep fobisini tetikleyen diğer sebepleri Dr Sibel Ayvaz şöyle sıralıyor:
•Yeni bir kardeşin dünyaya gelmesi
•Aile içinde can sıkıntısı ve stres yaratacak olayların varlığı
•Öğretmen değişikliği
•Okulda bezginlik ve gerginlik yaratacak olayların varlığı
•Çocuğun cinsel veya somut tacize uğraması veya baskı veya facia unsuruyla karşısında karşıya kalması
•Okuldaki arkadaş ilişkilerinin bozulması
•Herhangi bir hastalık ya da diğer nedenlerle okuldan uzunca bir vakit uzakta kalma
Aile ve Eğitimcilere Kayda Değer Görevler Düşüyor
Okula yeni başlayan çocuğun bu alıngan dönemi rahatlıkla atlatabilmesi için evde aile bireylerine, okulda ise eğitimcilere büyük görevler düştüğünün vurgulayan Dr Sibel Ayvaz tavsiyelerini ise şöyle aktarıyor:
•Çocuğa okula başlamadan önce okulu ve öğretmeni tanıtın Okulla ve öğretmenle ilgili doğru olmayan abartılı şeyler anlatmaktan kaçının
•Mektep alışverişine çocuğunuzla birlikte çıkın Satın aldığınız okul malzemeleri ile ilgili mülkiyet duygusu geliştirmesine yardımcı olmak için bunları uzun süre kullanacağını ve bu sebeple onlara sahip çıkması gerektiğini uygun ifadelerle anlatın
•Okulun birincil günü çocuğunuzu okula siz götürün ve kendini güvende hissetmesi için bir vakit okulda kalın Şüphesiz o derste iken veya oyuna dalmışken okuldan ayrılmayın Bu işinizi daha da zorlaştıracaktır Çocuğunuza gideceğiniz zamanı haber verin
•Okul arkadaşlarıyla kaynaşması için destek olun
•Evde ailesinden sonradan okulda öğretmeniyle kendini güvende hissetmesi gereken çocukların öğretmeniyle de iyi iletişim kurması ve onlara çekinmeden sıkıntılarını aktarabilmesi için gerekli şartların oluşturulması sağlanmalıdır
•Öğretmenin güler yüzlü, iyi huylu ve ilgili olması, çocuğun kendisini açıklama etmesine fırsat vermesi ve onu dinlemesi son derece önemlidir
•Mektep başarısıyla ilgili yüksek beklenti içinde olmak ve başarısızlık durumunda olumsuz tepkiler vererek cezalandırmak, çocuklarda fazla kaygıya niçin olabilir Bu da dolayısıyla okuldan uzaklaşma ricası doğuracaktır
*
Psikiyatri Uzmanı Dr Sibel Ayvaz
Genellikle anneden ya da evden bölünme kaygılarıyla ortaya meydana çıkan mektep reddi, okula gitmek istememe gibi durumların mektep fobisi olarak tanımlandığını belirten Psikiyatri Uzmanı Dr Sibel Ayvaz, bu korkunun çocuklarda baş ağrısı, karın ağrısı, bulantı ve kusma, ağlama krizleri, iştahsızlık gibi fizyolojik etkilere sebep olabileceğini söylüyor *Daha çok duygusal, alıngan, karşısındakinin hissettiklerini fazlaca önemseyen ve endişeli çocuklarda görülen mektep fobisi anaokulu ve ilkokul dönemlerinde ortaya çıkıyor İleriki yaşlarda da bu durumun görülebileceğinin altını çizen Dr Sibel Ayvaz, mektep fobisinin ne kadar süreyle devam edeceğinin bilinmesinin de güç olduğunu söylüyor
Eğitim Hayatının Bitmesine Sebep Olabilir
Bazen çok kısa süren mektep fobisi örneklerinin olduğunu gösteren Dr Sibel Ayvaz, bu durumun kimi zaman çocuğun eğitim hayatına mal olabilecek, okulu bırakmasına sebep olabilecek sonuçlar da doğurabileceği konusunda uyarıyor genelde okul başlangıcından bir vakit sonradan çocuğun okula alışıp toparlandığı, bunu kendisinin yaşındaki çocukların hepsinin yaşadığını ve okul zamanını günün sonunda bitmiş ailesiyle birlikte olduğu bir süreç olarak algılamasıyla kaygılarının üstesinden gelebildiği görülmektedir
Evhamlı Annelerin Çocukları Daha Bağımlı Oluyor
Okul fobisi yaşamış çocukların genellikle fazla yakın ve yoğun aile ilişkilerine sahip ortamlardan geldiğini açıklayan Dr Sibel Ayvaz şunları aktarıyor: “Ayrılma kaygısı yaşayan çocukların ailelerinde başka vesvese bozukluğu olan bireyler de vardır Çocuğuna aşırı düşkün, onu bir lahza olsun yalnız bırakmayan, sürekli gözünün önünde olmasını isteyen, fazla seven ve kollayan, tedirgin, huzursuz ve evhamlı anneler çocuklarını kendilerine bağımlı ışık halkası getirirler Anneler çocuklarına aleyhinde aşırı korumacı bir tutum sergilediklerinde çocukların özgüven duygusunda sorunlar yaşanır Bu Nedenle bu çocuklar annelerinden ayrıldıklarında yoğun bir endişe yaşarlar
Mektep fobisini tetikleyen diğer sebepleri Dr Sibel Ayvaz şöyle sıralıyor:
•Yeni bir kardeşin dünyaya gelmesi
•Aile içinde can sıkıntısı ve stres yaratacak olayların varlığı
•Öğretmen değişikliği
•Okulda bezginlik ve gerginlik yaratacak olayların varlığı
•Çocuğun cinsel veya somut tacize uğraması veya baskı veya facia unsuruyla karşısında karşıya kalması
•Okuldaki arkadaş ilişkilerinin bozulması
•Herhangi bir hastalık ya da diğer nedenlerle okuldan uzunca bir vakit uzakta kalma
Aile ve Eğitimcilere Kayda Değer Görevler Düşüyor
Okula yeni başlayan çocuğun bu alıngan dönemi rahatlıkla atlatabilmesi için evde aile bireylerine, okulda ise eğitimcilere büyük görevler düştüğünün vurgulayan Dr Sibel Ayvaz tavsiyelerini ise şöyle aktarıyor:
•Çocuğa okula başlamadan önce okulu ve öğretmeni tanıtın Okulla ve öğretmenle ilgili doğru olmayan abartılı şeyler anlatmaktan kaçının
•Mektep alışverişine çocuğunuzla birlikte çıkın Satın aldığınız okul malzemeleri ile ilgili mülkiyet duygusu geliştirmesine yardımcı olmak için bunları uzun süre kullanacağını ve bu sebeple onlara sahip çıkması gerektiğini uygun ifadelerle anlatın
•Okulun birincil günü çocuğunuzu okula siz götürün ve kendini güvende hissetmesi için bir vakit okulda kalın Şüphesiz o derste iken veya oyuna dalmışken okuldan ayrılmayın Bu işinizi daha da zorlaştıracaktır Çocuğunuza gideceğiniz zamanı haber verin
•Okul arkadaşlarıyla kaynaşması için destek olun
•Evde ailesinden sonradan okulda öğretmeniyle kendini güvende hissetmesi gereken çocukların öğretmeniyle de iyi iletişim kurması ve onlara çekinmeden sıkıntılarını aktarabilmesi için gerekli şartların oluşturulması sağlanmalıdır
•Öğretmenin güler yüzlü, iyi huylu ve ilgili olması, çocuğun kendisini açıklama etmesine fırsat vermesi ve onu dinlemesi son derece önemlidir
•Mektep başarısıyla ilgili yüksek beklenti içinde olmak ve başarısızlık durumunda olumsuz tepkiler vererek cezalandırmak, çocuklarda fazla kaygıya niçin olabilir Bu da dolayısıyla okuldan uzaklaşma ricası doğuracaktır
*
Psikiyatri Uzmanı Dr Sibel Ayvaz