Deizm ne demek kısaca açıklarsak, insanların inandığı dinlerin herhangi birine inanmayıp, Tanrı’nın varlığını akıl ve gözlem yoluyla kendi kendine bulmaktır. Deizm nedir felsefe alanına giren bir sorudur.
Deizmde Kabul Edilen Konular
Deizmin kabul ettiği esaslar; evrenin onu yarattıktan sonra müdahale etmeyen bir Tanrı tarafından yaratılmış olduğu ile vahiy ve peygamberler yolu ile insanlara mesaj göndermediği şeklindedir.
Deizm, kitaplı dinler gibi kesin kurallara sahip değildir. Latince deus ve Yunanca theos kelimelerinden türemiştir. İki kelime de, tanrı anlamına gelmektedir.
Deist Ne Demek?
Deist ne demek kısaca anlatırsak, evrenin Tanrı tarafından yaratıldığını ancak bu Tanrı’nın evrene hiçbir şekilde müdahale etmediğini düşünen kişidir. Deist, aynı zamanda mevcut dinlerin hiçbirine inanmaz. Bir anlamda, dine inanmadan Tanrı’ya ulaşmış kişi anlamındadır.
Deist Olmak
Deist olmak için gerekenler arasında, herhangi bir dine inanmamak gelir. Yaratıcının dünyaya, onu yarattıktan sonra müdahale etmediğini düşünen kişi, deist sayılabilir.
Deist olduğunu söyleyen kişi, herhangi bir dine veya kutsal kitaba inanmaz. Kişinin kaderinin önceden yazılmadığını, iplerin tamamen kendi elinde olduğunu düşünür. Deist anlamı gereği, mucize olarak kabul edilen olaylara da inanmaz. İnsan, evreni ve Tanrı’yı kendi aklı ile çözebilir görüşündedir.
Deistler Ahirete İnanır Mı?
Deistler dinlerin anlattığı anlamda ahirete inanmazlar. Deizm kesin kurallara sahip bir öğreti olmadığı için, bireyler farklı düşüncelere sahip olabilir. Örneğin, Thomas Paine ölümden sonra yaşamın varolabileceğini düşünürken, Benjamin Franklin buna kesin olarak inandığını ifade etmiştir. Başka deistler ise, ölümden sonra yaşam fikrini mantıksız bulduğunu açıklamıştır.
Deizmin Tarihi
Deizm tarihi 16. yüzyıla dayanır. Deizm ifadesi Fransa’da rahiplik yapan bir İsviçreli olan Pierre Viret tarafından ilk kez 1564 yılında kullanıldıysa da, yaygınlaşması başka bir Fransız olan Pierre Bayle’in 1690 yılında yazdığı Tarihi ve Eleştirel Sözlük adlı eserinde kelimenin geçmesiyle olmuştur.
Yine 1690 yılında John Locke tarafından yazılan İnsan Anlayışına İlişkin Makale‘de de geçmiş ve din ve felsefe çevrelerinde yaygınlaşmaya başlamıştır.
1800’lü yıllarda deizm, Amerika kıtasına da yayıldı ve o günden bu yana, dünya üzerinde taraftar toplamaya devam etmektedir.