Çocuğunuzun aşırı hareketli olmasınının sonucunu yaramazlığına bağlıyorsanız nedeni hiperaktivite bozukluğu olabilir! Gün içerisinde odadan odaya koşturuyorsa, sürekli hareket halindeyse ve oldukça aceleciyse Dikkat eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğundan kaynaklanma ihtimali yüksektir. Peki Dikkat eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu nedir? Dikkat eksikliği ve Hiperaktivite belirtileri neler? Hiperaktif çocuklara nasıl davranılmalı?
Çocukluk döneminde yaygın görülen Psikiyatrik bozukluklardan biri olan DEHB, yani Dikkat eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu beyindeki ön bölümün yetmezliği ile ilgili bağlantılo olan bir rahatsızlıktır. Buna bağlı olarak da görülen devamlı kıpır kıpır hareket halinde olma, acele etme, sorumlulukları erteleme, unutkanlık ve dalgınlık gibi özellikler baş göstermektedir. Özellikle de okul çağındaki çocuklarda rastlanan Dikkat eksikliği ve Hiperaktivite bozukluğu kızlara nazaran erkeklerde daha sık görülmektedir. Aşırı hareketli olma durumu yaşın ilerlemesine bağlı olarak azalması ile beraber dikkat eksikliği sabit kalır. 3-5 yaş grubundaki çocuklarda dikkat eksikliğini anlamak ise hiperaktivite belirtilerine göre anlaşılması biraz daha zor olabilir. Peki Dikkat eksikliği ve Hiperaktivite bozukluğu nedir? Dikkat eksikliği ve Hiperaktivite bozukluğu belirtileri neler? Hiperaktif çocuklara nasıl davranılmalı? Hiperaktivite belirtileri neler? Hiperaktivite tedavisi nasıldır?
HİPERAKTİVİTE NEDİR? HİPERAKTİVİTE BELİRTİLERİ NELERDİR?
Çocuğunuzun gün içerisinde devamlı hareket halinde olmasını ve dolayısıyla da yerinde duramamasını kendisine zarar verecek davranışlara neden olabileceğinden endişeleniyorsanız, bu durumda aklınıza ilk gelen şey hiperaktivite olabilir. Hareketlerini kontrol edemeyen Hiperaktif çocuklar, bu davranışlarını her ne kadar kasten yapmasalar da çoğu zaman 'yaramazlık yapma eğiliminde olan çocuk' olarak düşünülebilir. Aşırı hareketlilik ve huzursuzluk hali daha çok oturulması gereken durumlarda daha da artar. İlkokul döneminde hiperaktif olan çocuklar daha küçük yaş gruplarına göre daha az belirti verir. Küçük yaş gruplarında daha çok ayak sallama, ellerinde sürekli bir şeylerle meşgul olma ve çok konuşkanlık görülür.
HİPERAKTİF ÇOCUKLAR NASIL ANLAŞILIR? HİPERAKTİVİTE TEDAVİSİ...
Hiperaktive bozukluğu olan çocuklarda hakimiyet kurmak epey zordur. Böyle çocuklar ebeveynlerinden uyarı alsalar bile önemsemeyip istenmeyen davranışlarına devam ederler. Fakat bu çocuğunuza kurallar koymaktan vazgeçmenizi gerektirecek bir durum olmamalı. Hiperaktif çocukları kontrol altına almanın da etkili yolları var. Ebeveynlerin öncelikli olarak yapmaması gereken bazı hatalar var.
Bunların birincisi çocuğa neyi yanlış yaptığını anlatmamaktır. Cezalandırma yöntemi çocuğa neyi yapmaması gerektiğini açıklarken ne yapması gerektiğini açıklamaz.
Her seferinde çocuğunuzun bu davranışları karşısında çabuk sinirleniyor ya da bağırıyorsanız çocuğunuz sizin bu hareketlerinizi görene kadar kendini düzeltmeyebilir. Çocuğunuza ceza vereceğini söyleyip uygulamamaktan uzak durun. Hiperaktif çocuğu olanlar sadece ilaçlara güvenmemeli. Çünkü her ilaç her insanda aynı etkiyi bırakmaz.
Hiperaktif çocukları kontrol etmenin ilk aşaması çocuğun dikkatini çekmekle başlar. Eğer sizi dinlemiyorsa onu düzeltmeniz işe yaramaz. O an çevrenizde ne varsa her şeyi kapatın ve çocuğunuzla baş başa kalın. Onun seviyesine inin ve gözlerine bakın. Ona neyi neden yapması gerektiğini anlatın ve yaptığına uygun bir ceza verin.
İyi disiplin, iyi iletişim gerektirir. Çocuğunuzla sağlam bir iletişim kurarsanız ve mantıklı beklentiler içerisinde olursanız, kısa zamanda çocuğunuza daha az kızar ve onu daha sık ödüllendiriyor olursunuz.
DİKKAT EKSİKLİĞİ NEDEN OLUR? DİKKAT EKSİKLİĞİ NASIL ANLAŞILIR?
Çocuklarda yaygın olarak 3-5 yaşları arasında görülen dikkat eksikliğini anlamak pek kolay değildir. Dikkat eksikliği görülen çocuklarda aşırı hareketlilik, konsantre olamama, dikkatinin çabuk dağılması, düşünmeden ani hareketler gösteren, sabırsızlık ve dağınıklık gibi etkenler söz konusudur.
Araştırmalardan elde edilen bilgilere göre, her 20 çocuktan birinde mutlaka bu dikkat eksikliği görülür. Böyle durumlarda öncelikle yapılması gereken bu eksikliğin ne kadar ileride olduğunu gözlemlemektir. Eksiklik düzeyi çok fazla ise doktora gösterilebilirken daha hafif düzeyde görülen çocuğa dikkat arttırıcı egzersizler yapılabilir.
Dikkat eksikliği görülen bu çocuklarda tutarsız davrandıklarından dolayı çevresinde birtakım sorunlar meydana gelir ve buda çocuğun sosyalleşmesini olumsuz yönde etkilemektedir.
DİKKAT EKSİKLİĞİ OLAN ÇOCUĞA NASIL DAVRANILMALI?
Gün içerisinde boş bir vaktiniz olduğunda çocuğunuzu alıp dikkatini açacak oyunlar oynayabilirsiniz. Mesela kağıtlara karışık meyve isimleri yazarsınız ve çocuğunuzdan söylediğiniz meyveyi bulup kendinize vermesini söyleyin. Böylelikle çoğunuz oyun yoluyla hem eğlenir hemde kelime haznesi gelişir.
Anne ve babalar, çocuğun gelişimine fayda sağlamayan gelişi güzel oyuncaklar alacağına zeka oyunları yada dikkat gerektiren oyuncaklar alabilirler. Satranç, puzzle ve kelime oyunları çocuğunuzu geliştirebilir.
Bir çocuğun dikkatini arttırmak için belli bir yaşa gelmesini beklemeyin. Her yaşa göre dikkat arttırıcı oyunlar bulabilirsiniz. 4 yaşına gelmiş bir çocuğa resimler arasında fark bulma gibi oyunlar oynayabilirken 10 yaşlarındaki bir çocuğa biraz daha daha fazla ayrıntılı oyunlar oynatabilirsiniz. Yani çocukların yaşlarıyla seviyelerine doğru orantılı olacak oyunlar seçmeniz okuldaki ders başarısında da etkili olacaktır.
Görsel işlenen derslerde, anlama oranı yüksek olan hareketli çocuklar, soyut düşünme gerektiren ve sosyal bilimlere yakın derslerde istenen başarıyı gösteremeyebilir. Okuldaki dersleri, evde oyun haline getirerek, dikkat çekici görsel ya da objelerle çocuklarınızın eğitim hayatında da farklılık gözlemleyebilirsiniz.
En fazla odaklanılan ya da beğenilen durumları ödül vererek çocuklarınızın ilgisini o yöne çekerken yapmasını istediğiniz şeyleri, örneğin kitap okumak gibi, kendiniz de yaparak eğilimi artırmanız mümkün.