Doğal afetler nelerdir
can ve mal kaybına yol açan doğal olaylardır Afetin ilk özelliği doğal olması, ikincisi can ve mülk kaybına neden olması bir diğeri fazla kısa zamanda meydana gelmesi ve son olarak da başladıktan sonra ırk kadar engellenememesidir Bir Takım afetlerin yeryüzünün nerelerinde daha çok olduğu bilinmektedir Mesela zelzele, heyelan, çığ, su baskını, don ve bazı afetlerin sonuçları depremde olduğu gibi doğrudan ve derhal ortaya çıkar Fakat kuraklıkta olduğu gibi bazılarının sonuçları ise uzun bir zaman sonradan ve dolambaçlı olarak görülür
Jeolojik doğal afetler
Zelzele
Yer Sarsıntısı, yerkabuğu içindeki kırılmalar nedeniyle ani olarak ortaya çıkan titreşimlerin dalgalar halinde yayılarak geçtikleri ortamları ve yeryüzeyini sarsma olayıdır Magma üzerinde yüzen levhalar konveksiyonel eğilim bir uçtan bir uca sürekli hareket halindedir Kıtaların hareketi ile yayla sınırlarında kaynama ve ayrılmadaki sürtünmeden oluşan kinetik enerjinin bir anda büyük bir güçle boşalabilir Yer katmanlarında oluşan şok dalgalarının sebep olduğu doğa olayına zelzele denir Depremin nasıl oluştuğunu, deprem dalgalarının yeryuvarı içinde ne şekilde yayıldıklarını, ölçü aletleri ve yöntemlerini, kayıtların değerlendirilmesini ve yer sarsıntısı ile ilgili öteki konuları inceleyen bilim dalına Sismolojidenir
Heyelan
Heyelan veya toprak kayması, zemini kaya veya suni dolgu malzemesinden oluşan bir yamacın yerçekimi, eğim, su ve yarı diğer kuvvetlerin etkisiyle aşağı ve dışa içten hareketidir Kayalardan, döküntü örtüsünden ya da topraktan oluşmuş kütlelerin, çekimin etkisi aşağıda yerlerinden koparak yer değiştirmesine heyelan denir Bir Takım heyelanlar büyük bir tez gerçekleştikleri halde bazı heyelanlar daha yavaş gerçekleşirler Heyelanlar yer yüzünde fazla sık meydana gelen ve fazla yaygın bir kütle hareketi çeşididir ve aşınmada kayda değer rol oynarlar Büyük heyelanlar bununla beraber topografyada derin izler bırakırlarTürkiye'de en fazla görülen yerler Karadeniz Bölgesi'nde bilhassa Doğu Karadeniz şerididir
Yanardağ patlamaları
Yanardağ veya Volkan, magmanın (dünyanın iç tabakalarında yer alan, yüksek basınç ve yüksek sıcaklıkla erimiş kayalar), yeryuvarlağının yüzeyinden dışarı püskürerek çıktığı coğrafi yer şekilleridir Güneş sisteminde yer alan sarp kayalık gezegen ve aylarda (bazıları çok etkin olan) birçok yanardağ olmasına rağmen, bu olgu, en azından dünyada, genel olarak tektonik plaka sınırlarında görülür Ne var ama, sıcak nokta yanardağlarında manâlı istisnalar vardırYanardağların araştırıldığı bilim dalına volkanoloji (yanardağbilimi) denir
Endonezya'daki Java Adasında bulunan Semeru Yanardağı Öte Taraftan, eğer magma düşük oranlarda (%52'den az) silika içerirse, lava mafikadı verilir ve püskürürken fazla sıvı ayla gelir ve uzun mesafelerce akabilir Mafik lav akışının iyi bir örneği, İzlanda'nın az daha coğrafî merkezindeki bir püskürme yarığının aşağı yukarı 8000 yıl önce oluşturduğu Büyük Thjórsárhraun akıntısıdır Bu lav akıntısı, 130 km ötedeki denize varıncaya kadar akmaya devam etmiş ve 800 km²'lik bir alanı kaplamıştır
Meteorolojik doğal afetler (Hava olayları)
Su Baskını
Sel, bir bölgede toprağı belirtilen bir vakit için ayrıntılarıyla ya da kısmen su aşağıda bırakan; ani, büyük ve derme çatma su akıntılarına bahşedilen isimdirBir çay veya deniz, göl gibi büyük su kitleleri kimi zaman fazlasıyla suyla yüklenir, bunun sonucunda taşarak yatağından çıkar ve seladı verilen bir doğal felakete niçin olur
Çığ
Çığ, bambaşka nedenlerden dolayı dağdan aşağıya doğru kayan büyük kar kütleleridir Bol kar yağışı olduğunda, taze kar tabakasının dipteki eski tabakayla iyi kaynaşmaması sonucu,rüzgarın kaldırdığı büyük bir kar kitlesinin aşağıda inerek alttaki kar tabakası üzerinde kayması sonucu, ve bir hayvan ya da kayakçının oynak kar tabakasını çiğneyerek harekete geçirmesi sonucu çığ oluşabilir
Fırtına
Seri esen rüzgar kendi kuvvetinin yanında çevresini de etkiler Öncelikle estiği denizde ya da okyanusta suları kabartarak büyük dalgalar oluşturur Fırtınaya yakalanan yelkenli tekneler, herhangi bir liman ya da marinaya sığınamayacak değin açıktaysalar, fırtınaya hazırlık yapmaları gerekir Şiddetli rüzgara aleyhinde yapılacak en etkin tedbir, yelkene camadan vurmaktır Bunun anlamı yelkenin alanını küçülterek, rüzgardan daha az faydalanmaktır Bu şekilde rüzgarın tekneyi bayıltıcı etkisinin birazda olsa önüne geçilmiş olunur O da yetmiyorsa teknedeki başlıca yelken indirilir ve ön yelkenle (flok veya cenova) seyire devam edilir
Kuraklık
Bir bölgede nem miktarının geçici dengesizliğin kaynaklana su kıtlığı olarak tanımlanabilen kuraklık, doğal bir iklim olayıdır ve herhangi bir zamanda ve yerde meydana gelebilir Kuraklık genellikle yavaş gelişir ve çoğunlukla uzun bir dönemi kapsar Kurak iklimlerin hüküm sürdüğü yerlerdeki hayvanlar ve bitkiler, nem eksikliğinden ve yüksek değişkenlikteki yağıştan nedeniyle olumsuz etkilenirler
Orman Yangını
Orman yangını, doğal veya insani sebeplerden ortaya çıkan ormanların kısmen veya en ince ayrıntısına kadar yanmasıdır Yıldırım düşmesi,yanardağ patlaması ve yüksek sıcaklık gibi doğal sebeplerle çıkan yangınlar ve sigara, tarımsal ürünler nedenli çıkan insan kaynaklı orman yangınları vardır Ormanların yanması ekolojik olarak bir çok zarara sebep olur İklim değişikliği ve kuraklık başlıca sonuçlardır
Hortum
Girdap, kümülus bulutları ile benzer olarak silindir şekilinde dönerek gezen bir yel türüdür Bu hortumbulutlardan yere dek uzanır ve büyük yıkıcı güce sahip olan bir doğa felâketidir Hortumlar hakkında bir bilimsel kuram ilk olarak 1917 yılında Alfred Wegener tarafından üretilmiştir ve bu teori günümüzde de içten olarak kabul edilmektedir Bir denizin veya gölün üstünde meydana gelen bir girdap, yerden emdiği sular ile bir Su hortumuoluşturur *
can ve mal kaybına yol açan doğal olaylardır Afetin ilk özelliği doğal olması, ikincisi can ve mülk kaybına neden olması bir diğeri fazla kısa zamanda meydana gelmesi ve son olarak da başladıktan sonra ırk kadar engellenememesidir Bir Takım afetlerin yeryüzünün nerelerinde daha çok olduğu bilinmektedir Mesela zelzele, heyelan, çığ, su baskını, don ve bazı afetlerin sonuçları depremde olduğu gibi doğrudan ve derhal ortaya çıkar Fakat kuraklıkta olduğu gibi bazılarının sonuçları ise uzun bir zaman sonradan ve dolambaçlı olarak görülür
Jeolojik doğal afetler
Zelzele
Yer Sarsıntısı, yerkabuğu içindeki kırılmalar nedeniyle ani olarak ortaya çıkan titreşimlerin dalgalar halinde yayılarak geçtikleri ortamları ve yeryüzeyini sarsma olayıdır Magma üzerinde yüzen levhalar konveksiyonel eğilim bir uçtan bir uca sürekli hareket halindedir Kıtaların hareketi ile yayla sınırlarında kaynama ve ayrılmadaki sürtünmeden oluşan kinetik enerjinin bir anda büyük bir güçle boşalabilir Yer katmanlarında oluşan şok dalgalarının sebep olduğu doğa olayına zelzele denir Depremin nasıl oluştuğunu, deprem dalgalarının yeryuvarı içinde ne şekilde yayıldıklarını, ölçü aletleri ve yöntemlerini, kayıtların değerlendirilmesini ve yer sarsıntısı ile ilgili öteki konuları inceleyen bilim dalına Sismolojidenir
Heyelan
Heyelan veya toprak kayması, zemini kaya veya suni dolgu malzemesinden oluşan bir yamacın yerçekimi, eğim, su ve yarı diğer kuvvetlerin etkisiyle aşağı ve dışa içten hareketidir Kayalardan, döküntü örtüsünden ya da topraktan oluşmuş kütlelerin, çekimin etkisi aşağıda yerlerinden koparak yer değiştirmesine heyelan denir Bir Takım heyelanlar büyük bir tez gerçekleştikleri halde bazı heyelanlar daha yavaş gerçekleşirler Heyelanlar yer yüzünde fazla sık meydana gelen ve fazla yaygın bir kütle hareketi çeşididir ve aşınmada kayda değer rol oynarlar Büyük heyelanlar bununla beraber topografyada derin izler bırakırlarTürkiye'de en fazla görülen yerler Karadeniz Bölgesi'nde bilhassa Doğu Karadeniz şerididir
Yanardağ patlamaları
Yanardağ veya Volkan, magmanın (dünyanın iç tabakalarında yer alan, yüksek basınç ve yüksek sıcaklıkla erimiş kayalar), yeryuvarlağının yüzeyinden dışarı püskürerek çıktığı coğrafi yer şekilleridir Güneş sisteminde yer alan sarp kayalık gezegen ve aylarda (bazıları çok etkin olan) birçok yanardağ olmasına rağmen, bu olgu, en azından dünyada, genel olarak tektonik plaka sınırlarında görülür Ne var ama, sıcak nokta yanardağlarında manâlı istisnalar vardırYanardağların araştırıldığı bilim dalına volkanoloji (yanardağbilimi) denir
Endonezya'daki Java Adasında bulunan Semeru Yanardağı Öte Taraftan, eğer magma düşük oranlarda (%52'den az) silika içerirse, lava mafikadı verilir ve püskürürken fazla sıvı ayla gelir ve uzun mesafelerce akabilir Mafik lav akışının iyi bir örneği, İzlanda'nın az daha coğrafî merkezindeki bir püskürme yarığının aşağı yukarı 8000 yıl önce oluşturduğu Büyük Thjórsárhraun akıntısıdır Bu lav akıntısı, 130 km ötedeki denize varıncaya kadar akmaya devam etmiş ve 800 km²'lik bir alanı kaplamıştır
Meteorolojik doğal afetler (Hava olayları)
Su Baskını
Sel, bir bölgede toprağı belirtilen bir vakit için ayrıntılarıyla ya da kısmen su aşağıda bırakan; ani, büyük ve derme çatma su akıntılarına bahşedilen isimdirBir çay veya deniz, göl gibi büyük su kitleleri kimi zaman fazlasıyla suyla yüklenir, bunun sonucunda taşarak yatağından çıkar ve seladı verilen bir doğal felakete niçin olur
Çığ
Çığ, bambaşka nedenlerden dolayı dağdan aşağıya doğru kayan büyük kar kütleleridir Bol kar yağışı olduğunda, taze kar tabakasının dipteki eski tabakayla iyi kaynaşmaması sonucu,rüzgarın kaldırdığı büyük bir kar kitlesinin aşağıda inerek alttaki kar tabakası üzerinde kayması sonucu, ve bir hayvan ya da kayakçının oynak kar tabakasını çiğneyerek harekete geçirmesi sonucu çığ oluşabilir
Fırtına
Seri esen rüzgar kendi kuvvetinin yanında çevresini de etkiler Öncelikle estiği denizde ya da okyanusta suları kabartarak büyük dalgalar oluşturur Fırtınaya yakalanan yelkenli tekneler, herhangi bir liman ya da marinaya sığınamayacak değin açıktaysalar, fırtınaya hazırlık yapmaları gerekir Şiddetli rüzgara aleyhinde yapılacak en etkin tedbir, yelkene camadan vurmaktır Bunun anlamı yelkenin alanını küçülterek, rüzgardan daha az faydalanmaktır Bu şekilde rüzgarın tekneyi bayıltıcı etkisinin birazda olsa önüne geçilmiş olunur O da yetmiyorsa teknedeki başlıca yelken indirilir ve ön yelkenle (flok veya cenova) seyire devam edilir
Kuraklık
Bir bölgede nem miktarının geçici dengesizliğin kaynaklana su kıtlığı olarak tanımlanabilen kuraklık, doğal bir iklim olayıdır ve herhangi bir zamanda ve yerde meydana gelebilir Kuraklık genellikle yavaş gelişir ve çoğunlukla uzun bir dönemi kapsar Kurak iklimlerin hüküm sürdüğü yerlerdeki hayvanlar ve bitkiler, nem eksikliğinden ve yüksek değişkenlikteki yağıştan nedeniyle olumsuz etkilenirler
Orman Yangını
Orman yangını, doğal veya insani sebeplerden ortaya çıkan ormanların kısmen veya en ince ayrıntısına kadar yanmasıdır Yıldırım düşmesi,yanardağ patlaması ve yüksek sıcaklık gibi doğal sebeplerle çıkan yangınlar ve sigara, tarımsal ürünler nedenli çıkan insan kaynaklı orman yangınları vardır Ormanların yanması ekolojik olarak bir çok zarara sebep olur İklim değişikliği ve kuraklık başlıca sonuçlardır
Hortum
Girdap, kümülus bulutları ile benzer olarak silindir şekilinde dönerek gezen bir yel türüdür Bu hortumbulutlardan yere dek uzanır ve büyük yıkıcı güce sahip olan bir doğa felâketidir Hortumlar hakkında bir bilimsel kuram ilk olarak 1917 yılında Alfred Wegener tarafından üretilmiştir ve bu teori günümüzde de içten olarak kabul edilmektedir Bir denizin veya gölün üstünde meydana gelen bir girdap, yerden emdiği sular ile bir Su hortumuoluşturur *