Doğal afetlerden korunmak icin gerekli tedbirler nelerdir?b
Cevaplayan: Bay Bilge
DOĞAL AFETLERDEN KORUNMA YOLLARI
Hepimizin bildiği gibi yeryuzunde bircok felaketler mevcutturBunların cok kucuk kısmı tamamen Doğal ve genellikle engellenmesi mumkun olmayan felaketlerdirOrnek olarak
a Fırtınalar
b Yıldırım Duşmesi
c Yanardağ Patlamaları
gibi olaylar gosterilebilir
Bir kısım felaketler aslında hafif hasarla geciştirilebileceği halde,insanoğlunun hırsı ve ihtirasıile hareket etmesi yuzunden Ekolojik dengenin bozulması sonucu cok buyuk maddi ve manevi zararlara neden olabilmektedirOrneğin
a Depremler
b Yangınlar
c Erezyon
d Su ve Sel Baskınları
e Kuraklık
ve benzeri felaketler soylenebilir Ayrıca sadece insanoğlunun sebep olduğu felaketler var kiOnlardan bazıları
a Savaşlar
b Trafik Kazaları
c İş Kazaları
Gorulduğu gibi,İnsan faktoru bircok felaketler'e neden olmaktadırOyle ise, hepimize duşen birinci gorev,bahsi gecen olayları oluşmadan once onlemeye calışmak ikinci aşamada ise tedbirli,bilincli ve hazırlıklı olmaktırBunu sağlamak icin genel hatları ile butun bu olayları inceleyelim
1Fırtınalar (Tufan,Tayfun) : Fırtınalar bilindiği gibi kuvvetli ruzgarlar sonucunda meydana gelen doğal olaylardırYağış ile birlikte esen şiddetli ruzgarlar Tufan, kurak ve yağışsız esenler ise Tayfun olarak isimlendirilmektedirBu kuvvetli ruzgarlar esnasında hortum tabir edilen helezonik girdaplar ve deniz veya gollerde yuksek dalgalar ve taşmalar meydana gelmektedirHalen yeryuzundeki olumlu felaketlerin 1000'de 2'sini fırtınalar oluşturmaktadır
Emniyet Tedbirleri : Genel acil ikaz sistemi,Bloklar halinde ve sağlam monte edilmiş parcalardan oluşan catılar yapmak,Kalın cam kullanmak,Dış yuzeylerde fazla aksesuar kullanmamak,Sığınak yapmak,Cevreyi ağaclandırmak,Taş bloklardan yuksek duvarlı marinalar inşa etmek
Bireysel Tedbirler : Evde iseniz,Elektrik,Su,Doğalgaz veya Tupgaz donanımlarını kapatmak,Denize yakın yerlerde mumkun olan en ust noktaya gitmek,Varsa sığınağa gitmek eğer yoksa camlardan ve kapılardan uzak durmak,yere yatmak,ucuşabilecek cisimlerin carpma tesirini engelleyecek,yastık yorgan gibi şeylerle bedeni emniyete almakDışarıda veya Arac icinde iseniz,en yakın sığınağa veya guclu gorunen binaya sığınmakDenizde iseniz,can yeleği giymek,sahile fazla yanaşmamak,teknenin dışına yakın en emniyetli yere sığınmak
2Yıldırım Duşmesi : Bulutlarda yuklu manyetik enerji kutuplarının cakışması sonucu meydana gelmektedirBazan bulutsuz ortamlarda'da gene aynı sebebe bağlı olarak yıldırım duştuğu gorulmuşturYıldırım yuzunden meydana gelen olum oranı cok kucuk olmakla birlikte, yangınlara sebebiyet verme oranı 1000'de 6'dır
Emniyet Tedbirleri : Yuksek ve dış yuzeyinde metal oranı fazla olan bina ve yapılarda paratoner tertibatı kurmakAlıcı gorevi goren anten ve benzeri aletlerin uc noktalarının iletken olmayan maddelerle izole edilmesi,Zemin ile direkt irtibatının kesilmesi
Bireysel Tedbirler : Yağışlı havalarda,aşırı metal bulunan alanlardan ve Ağaclık alanlardan uzak durmakCok fazla yıldırım duştuğu anlarda,mevcut alıcı ve verici aletleri (Telsiz,Telefon,Tv vs)kapatmak veya kullanmamaya calışmak
3Yanardağ Patlamaları : Yeryuzu cekirdeğinde mevcut bulunan mağma'nın (sıvı eriyik)ısıdan oluşan basınc sebebiyle,yeraltındaki tuneller vasıtasıyla yerustune cıması sonucu oluşmaktadırBu tunellerin dunyadaki cıkış noktalarının hemen hepsi bilinmektedirTunellerin cıkış noktaları denizlerin altında (ozellikle Atlas Okyanusu'ndaki sıradağlarda)mevcutturDunya cekirdeğinin surekli soğuma eğiliminde olması yuzunden bircok volkan (yanardağ) faaliyetini yitirmiş gorunsede,her zaman faaliyete gecme ihtimali mevcutturHalen Dunyadaki olume sebebiyet oranı 1000'de 2 dir
Emniyet Tedbirleri : Volkanlara yakın bolgelerde yerleşim alanları oluşturmamak
Bireysel Tedbirler : Hicbir surette bu alanların yakınında bulunmamak, eğer oluşmuşsa en uzak ve en yuksek fakat ağac veya sık bitki ortusu olmayan bolgeye hızla intikal etmek
4Depremler : İnsanoğlunun halen en sık karşılaştığı ve en yıkıcı felaketlerden birinci sırada gelenidirSon bir yıl icinde dunyada meydana gelen felaketlerde olen 4180000 kişiden % 50 ’si depremler sonucunda hayatını kaybetmiştirYeryuzunun 3540 Km Altına kadar uzanan yerkabuğu surekli hareket halinde olduğundan dolayı kıtalar birbirlerine yaklaşıp,yaslanmaktaBu yaslanma esnasında oluşan basınc sebebiyle yerkabuğu kırılmakta ve acığa cıkan enerji depremlere sebep olmaktadırAcığa cıkan enerjinin % 1 ’i sismik kalan kısmı ise dalga enerjisi olarak kendini gostermektedirİşte binaların yıkılmasına bu dalga enerjisi sebep oluyorEnerjinin yeryuzune cıkmasına kadar gecen sure yaklaşık 100 sn yani diğer bir deyişle,depremin başladığı noktadan yeryuzu uzerine cıkması 15 dk Civarında surmektedirKabuğun kırıldığı cizgi ’ye Fay hattı denilmektedirFay hatları,surekli olarak kırılmaya ve dolayısı ile deprem meydana gelmesine musaittirGunumuz teknolojisi ile,yeryuzundeki fay hatlarının tamamının yeraltı haritaları cıkartılmıştır Maalesef Ulkemizin uzerinde bulunduğu yeryuzu parcasının altında bircok fay hattı mevcuttur ve % 95 gibi korkunc coğunluktaki kısmı etkilenmektedirOrtalama her 6 yılda bir ulkemizin herhangi bir yerinde depremlere sebep olmaktadırUlkemizde tesbit edilen en yuksek şiddetteki deprem 79 olarak tesbit edilmiş olmasına rağmen,bazı kaynaklarda 84 ’e kadar ulaştığı belirtilmektedir
Emniyet Tedbirleri : Fay hattının tam uzerinde yerleşim alanları,sanayi tesisleri inşaa etmemek,yuksek kalitede,darbeye,esnemeye ve titreşime mukavemetli malzemelerden mamul,statik hesaplamaları olabilecek en yuksek deprem duşunulerek hesaplanmış binalar uretmek,inşaat yapılacak yerin sert arazi parcası uzerine oturmasına dikkat etmek,olabildiğince geniş alanlar icerisinde yerleşim birimleri oluşturmak,cok yuksek ve birbirine cok yakın binalar inşa etmemek,bina temellerinde deprem pabucları,esneme bağlantıları,kolon cıkışlarında kesinlikle eksik malzeme kullanmamak,kolon filiz demirlerini minimum 16 mm Kalınlığında beton ’un tutunmasını sağlayacak tipteki spiral yuzeyli evsaflı celikten yapmak,en ust katlarda dahi 12 mmden daha ince celik kullanmamak,zemin katlarda perde duvarlar yapmak,ust duvarlarını mumkun olduğunca delikli ve cabuk kırılmaya musait tuğla yerine prefabrik tabir edilen hazır beton duvarlardan veya sıkıştırılmış ytong tabir edilen briket ’ten yapmak,kolon kiriş bağlantılarını kaliteli celik mamullerle ve endustriyel beton ile oluşturmak,kat tabanlarında yapılan celik hasır aralıklarının sık ve birbirine sağlam akuple edilmiş ve taban beton kalınlıklarının minimum 15 cm Kalınlığında olmasına dikkat etmek Etkileşimli bolgelerde,deprem sonrası mudahale edebilecek,kurtarma,sondurme,sağlık,guvenlik,dağıtım,istihdam,istihkam ve defin birimleri oluşturmak,bu birimleri butun vatandaşların katılacağı sivil teşkilat ve kuruluşlar haline getirmek ve bunları surekli teyakkuz durumunda hazır tutmakBu birimlerin kullanabileceği,makina,edavat,techizat ve malzemeyi stoklanmış ve her an kullanıma hazır halde bulundurmakOlası depremlere karşı onceden senaryolar oluşturmak,oluşturulan bu senaryoları ulkenin cok buyuk bir bolumunde aynı anda deprem olacağı varsayılacak şekilde geniş kapsamlı yapmakDeprem bolgesine yapılacak intikal ve sevkiyatın her turlu olumsuz şart ’ta dahi nasıl sağlanabileceğinin planlarını yapmak ve surekli bu plan ve senaryoları guncelleştirmek,gelişen teknolojinin urettiği yenilikleri takip ederek stok etmekUluslararası kurtarma ve deprem ekipleri ile surekli bilgi alışverişinde bulunmak bu ekiplerle birlikte geniş kapsamlı deprem tatbikatları yapmakDeprem sonrası kurtarılabilecek tek bir insan ’ın bile butun bu harcamalardan cok daha değerli olduğu bilincine varmak ve bu bilinci ulke genelinde herkese yaymak
Bireysel Tedbirler : Oncelikle gerek satın alınan gerekse inşaa ettirilen binalarımızın,statik deprem hesaplarının yapılmış olup olmadığını araştırmak,iceride kolon,kiriş ve duvarların kontrolunu yapmak veya daha emniyetli olması icin bir uzmana incelettirerek bilgi ve goruşunden istifade ettikten sonra,bina veya daireyi satın almak veya inşaa ettirmekDeprem meydana geldiği anda,panik icerisinde kacmaya calışmak veya pencere veya balkonlardan atlamak yerine,kapı eşikleri altına sığınmak,sağlam masa,karyola altına saklanmak,kucuk veya yaşlıların aynı şekilde davranmasını sağlamaya calışmak,deprem sarsıntısı gecene kadar beklemek,sarsıntı hasarsız atlatılmış ise,dahili elektrik,su,gaz,doğalgaz unite ve tesisatlarını emniyete almak,giyinik değil ise giyinmek,kıymetli eşya,para,mucevher,kimlik gibi şeyleri,ilkyardım da kullanılabilecek malzemeleri alarak,sukunetle disiplin icinde binayı terketmek Buyuk şiddetteki sarsıntıdan sonra oluşan ve artcı tabir edilen kucuk şiddetli sarsıntıların verebileceği hasarlara karşı etrafında yuksek binalar olmayan acık alanlara intikal etmekHalihazırda bulunan yaşlı veya cocukların guvenliğini sağladıktan sonra,gucu ve bilgisi yetebilecek insanların deprem bolgelerinde kurtarma calışmalarına iştirak etmesiEğer bina icinde iken yıkıntı olmuş veya enkaz altında kalınmış ise,oncelikle bedeninizi kontrol etmek,etrafı keşfetmeye,sizinle birlikte enkaz altında kalabilecek kişiler ile ve dışarı ile irtibat kurmaya calışmak,hareket etme imkanı varsa,onlara yardım etmeye ve dışarıdan gelebilecek kurtarma ekiplerine yerini ve durumunu bildirmeye,su ve gıda bulunabilecek alanlara ulaşmaya ve oksijen alışverişini sağlamaya calışmak, bu esnada mumkun olduğunca az guc ve enrji tuketmeye dikkat etmekEğer enkaz altında kıpırdayamayacak durumda kalınmış ise,fazla hareket etmemek,fazla enerji tuketmemek,ses ile yerinizi belli etmeye calışmak, duzenli ve periyodik sesler cıkarmaya calışmak ve muhakkak kurtarılacağını duşunmekArac icinde iken,deprem hissedildiği anda paniğe kapılmadan aracı yolun kenarına cekmek,Ani fren yaparak arkadan gelen aracları tehlikeye atmamak,Yuksek binalardan uzak durmak,acık bir alana park etmek,Yolda meydana gelebilecek yarık ve catlaklara dikkat etmek,Acil yardım araclarına engel olmamak icin mumkun olduğunca yol dışına park etmek,Belirli bir muddet trafiğe cıkmamak
En gecerli onlem : Mumkun olduğu takdirde,insanın insan gibi muamele gorduğu,hayvanlar ’dan daha ustun gorulduğu,gerek kendisinin gerekse cocuklarının istikbalinden endişeye duşmeyeceği,vatandaşlarından herhangi birisinin parmağına iğne batsa o acıyı hisseden devlet adamlarının yonettiği,insanları birbirine saygılı ve sevgili,ruşvetin,hırsızlığın,arsızlığın itibar gormediği bir başka ulkeye gocetmek veya en azından cocuklarının bunu yapmasını sağlamaya calışmakBu konuda pek cok alternatif halihazırda mevcut
5Yangınlar : Sayısız sebeplerden ve hemen hemen her ortamda meydana gelmekte olup en sık rastlanan felaketlerden birisidirHalen Yangınların doğal nedenlerden oluşma oranı 1000'de 9 oranındadırGeri kalan oranın tamamı insanların ihmal ve tedbirsizliklerinden meydana gelmektedirOlume sebebiyet verme oranı 100'de 3'tur
Emniyet Tedbirleri : Ormanlık ve sık bitki ortusu olan alanlarda,sigara icmemek,ateş yakmamak,camdan mamul veya parlak yuzeyli herhangi bir madde veya metali bu alanlara atmamak,(atılmış sigara paketlerinin icerisindeki aluminyum folyo kaplı kağıtların bile yangına sebebiyet verdiği tesbit edilmiştir)yanıcı veya cabuk tutuşabilen kimyasal maddelerin ambalajlarını bırakmamakİşyerlerinde ve konutlarda,yangın tesisat ve alarm sistemi(duman veya ısı dedektoru ile siren sistemi) yaptırmak,yeterli sayıda yangın sondurme cihazı bulundurmak,katlı binalarda yangın mereni ve acil cıkış kapıları bulundurmak,elektrik tesisat ve tertibatlarını dış temasın olmayacağı şekilde veya izoleli yapmak,akım gucune uygun termik şalter ile irtibatlandırmak,yanıcı,parlayıcı,patlayıcı maddeleri bulundurmamak veya bu tur maddelerin bulunduğu alanları ayrı bolumler haline getirmek ve bu alanların serin ve hava dolaşımına musait olmasını gozetmekBu bolgelerde sigara icilmesini,kaynak,taşlama yapılmasını yasaklamak İcerisinde basınclı madde bulunan tup,depo gibi şeylerin etrafını izole etmek,sağlam bolmeler icerisinde veya calışılan veya yaşanılan ortamların dışında veya uzağında bulundurmakCocukların erişebileceği yerlerde cakmak,kibrit gibi şeyler bulundurmamak vsEkilen tarla ve arazilerde hasat'tan sonra kalan sap ve kokleri(anız)yakarak yok etme yontemini kullanmamak(Anız Yakmak TC Kanunlarının 3 ayrı maddesinde cezai mueyiddelerle yasaklanmıştır)
Bireysel Tedbirler : Ormanlık veya sık bitki ortusu bulunan arazilerde meydana gelen yangınlarda eğer yangın henuz başlangıc aşamasında ve sondurulebilir durumda ise ve cevrede bulunanan insanlar varsa onlarıda haberdar ederek mudahale etmeye calışmak aksi takdirde ruzgarın esme istikametine doğru hızla uzaklaşmak ve en yakın yerleşim biriminde ilgili birimlere ihbar ve ikaz etmek,eğer imkan varsa sondurme calışmalarına iştirak etmekİşyerleri veya konutlarda,oncelikle cevredekileri alarm,kampana veya ses vasıtasıyla ikaz etmek,elektrik şalter veya sigortalarını kapatmak,cocuk,yaşlı,hasta veya sakat kişileri ve yanıcı,parlayıcı patlayıcı maddeleri ve basınclı kap veya tup veya tupgazı uzaklaştırmak,yangına turune uygun alet veya maddelerle mudahale etmek (Orneğin petrol,tupgaz veya doğalgaz,plastik,kaucuk ve elektrik yangınlarında kesinlikle su ile sondurme yapılmazBu tur yangınlarda,kimyevi toz veya kopuk kullanılmalı,sondurme işlemine yanan bolgenin en uc ve en alt noktasından mudahale edilmelidir)Duman zehirlenmesi ihtimaline karşı eğer maske varsa takmak yoksa ıslatılmış bir kumaş veya bez ile ağız ve burunu kapatmak,sacları ortmek,naylon veya sentetik kumaştan yapılmış giysileri cıkarmak,cıplak el ile aleve mudahale etmemek,sondurme ihtimali gorunmeyen durumlarda yangın mahallinden veya alevlerden uzaklaşmak,dışarı cıkma ihtimali olmayan hallerde olabilecek en uzak noktaya gitmek
6Erezyon : Ağac ve bitki ortusunun yok edilmesi,Yangınlar gibi belirli sebeplerden meydana gelmektedirAyrıca akarsuların ve nehirlerin yoğunluğu da bir etkendirDunyanın bircok bolgesi bu tehlikeye maruz kalmakla birlikte halen ulkemiz icin en buyuk tehlikelerin başında gelmektedirFakat,insanlarımızın bilincsizliği ve umursamazlığı yuzunden cok geri planda kalmaktadırSadece bazı Belediyelerin,Kuruluşların ve TEMA vakfının olağanustu gayretleri ve cabaları bu sorunu cozmeye yetmeyecektir cunki maalesef ulkemizdeki ağac ve bitki ortusu hızla yok edilmektedirUlkemiz uzerinden akmakta olan nehir sayısının fazla olması ise bu cokuşun hızlanmasına neden olmaktadırOnemsenmeyen bu sorun gercekte Ulkemiz icin gelecekte cok buyuk bir felaket olacaktır
Emniyet Tedbirleri :Tahrip olan ağac ve bitki ortusunun en az iki misli yenileme yapmak,orman yangınlarına karşı hassas ve tedbirli olmak,akarsu kenarlarında,dik yamaclarda ve eğimli yuzeylerde,kok yapısı sağlam,ortama uyum sağlayabilecek ağaclandırma,setlendirme calışmaları yapmak,doğal yaşamı muhafaza etmeye calışmak,doğal park alanlarını coğaltmak,konunun aciliyetini ve ehemmiyetini kavramak,butun insanları bu calışmalara katılmaya teşvik etmek,uluslararası bilgi ve yardım alışverişinde bulunmak,butceler oluşturarak bu butceleri doğru yerlere,doğru yontemlerle kanalize etmek
Bireysel Tedbirler :Konunun onemini kavramak,Cevredeki bitki ortusunu korumak,orman yangınlarına karşı dikkatli ve tedbirli olmak,ağaclandırma calışmalarına gerek fiilen gerek ise madden iştirak etmek,insanları aynı şekilde hareket etmeye ikna etmek,bu calışmaları yapan kurum ve kuruluşlara destek olmak,mumkun mertebe faal uye olmak
7Su ve Sel Baskınları :32'si su ile kaplı olan Dunyamızın en buyuk felaketlerinden birisidirBuyuk coğunluğu insan hataları nedeni ile ağır zarar ve tahribatlarla sonuclanmaktadırHalen buyuk hasara neden olan felaketler icerisinde depremden sonra ikinci sırada gelmekte ve toplam olumlerin % 30'u su ve sel baskınlarından oluşmaktadır
Emniyet Tedbirleri :Ağaclandırma yapmak,nehir,kanal,dere yataklarını kapatarak doldurmamak,bu bolgelerin yakınına ve cukur ve alcak bolgelerde yerleşim alanları yapmamak,yuksek ve sağlam kopruler inşa etmek,bu koprulerin ayaklarını yumuşak veya kaygan zemin uzerinde yapmamak,yeraltı kanalizasyon ve atıksu kanallarını buyuk ve geniş inşa etmek,bu kanalların cıkışlarını denizlere veya nehirlerin havzalarına vermek,cadde,yol ve kopruler uzerinde suların birikmesini onleyecek giderler yapmak,giderlerin uzerlerine sağlam mazgallar koymak,sel veya su baskını tehlikesine maruz yerlerde yapılmış binaları sağlamlaştırmak,gerekirse bent veya setler inşa etmek,acık kanallar inşa etmek,bu felaket esnasında yuksek yerlerden suyla beraber gelebilecek toprak,taş akma ve kaymalarını onlemek icin,kayma tehdidi bulunan yerleri betonlamak veya celik ağ ile ortmek,aynı depremde olduğu gibi tetikte ve teyakkuzda bulunmak,acil mudahale ekip ve teşkilatlarında yeterli miktarda su tahliye pompası,vidanjor,bot bulundurmak,acil mudahale icin geniş kapsamlı senaryolar hazırlamak
Bireysel Tedbirler : Unutmayalım ki Gelecek Nesiller'de bizim yaşadığımız Dunya'da yaşayacaklarOyleyse gelin hep birlikte onlara guzel ve sağlıklı yaşayacakları bir istikbal verelimCunki uzerinde yaşayabileceğimiz sadece BİR DUNYA'YA SAHİBİZSanırım sizlerde aynı fikirdesinizdir
Cevaplayan: Bay Bilge
DOĞAL AFETLERDEN KORUNMA YOLLARI
Hepimizin bildiği gibi yeryuzunde bircok felaketler mevcutturBunların cok kucuk kısmı tamamen Doğal ve genellikle engellenmesi mumkun olmayan felaketlerdirOrnek olarak
a Fırtınalar
b Yıldırım Duşmesi
c Yanardağ Patlamaları
gibi olaylar gosterilebilir
Bir kısım felaketler aslında hafif hasarla geciştirilebileceği halde,insanoğlunun hırsı ve ihtirasıile hareket etmesi yuzunden Ekolojik dengenin bozulması sonucu cok buyuk maddi ve manevi zararlara neden olabilmektedirOrneğin
a Depremler
b Yangınlar
c Erezyon
d Su ve Sel Baskınları
e Kuraklık
ve benzeri felaketler soylenebilir Ayrıca sadece insanoğlunun sebep olduğu felaketler var kiOnlardan bazıları
a Savaşlar
b Trafik Kazaları
c İş Kazaları
Gorulduğu gibi,İnsan faktoru bircok felaketler'e neden olmaktadırOyle ise, hepimize duşen birinci gorev,bahsi gecen olayları oluşmadan once onlemeye calışmak ikinci aşamada ise tedbirli,bilincli ve hazırlıklı olmaktırBunu sağlamak icin genel hatları ile butun bu olayları inceleyelim
1Fırtınalar (Tufan,Tayfun) : Fırtınalar bilindiği gibi kuvvetli ruzgarlar sonucunda meydana gelen doğal olaylardırYağış ile birlikte esen şiddetli ruzgarlar Tufan, kurak ve yağışsız esenler ise Tayfun olarak isimlendirilmektedirBu kuvvetli ruzgarlar esnasında hortum tabir edilen helezonik girdaplar ve deniz veya gollerde yuksek dalgalar ve taşmalar meydana gelmektedirHalen yeryuzundeki olumlu felaketlerin 1000'de 2'sini fırtınalar oluşturmaktadır
Emniyet Tedbirleri : Genel acil ikaz sistemi,Bloklar halinde ve sağlam monte edilmiş parcalardan oluşan catılar yapmak,Kalın cam kullanmak,Dış yuzeylerde fazla aksesuar kullanmamak,Sığınak yapmak,Cevreyi ağaclandırmak,Taş bloklardan yuksek duvarlı marinalar inşa etmek
Bireysel Tedbirler : Evde iseniz,Elektrik,Su,Doğalgaz veya Tupgaz donanımlarını kapatmak,Denize yakın yerlerde mumkun olan en ust noktaya gitmek,Varsa sığınağa gitmek eğer yoksa camlardan ve kapılardan uzak durmak,yere yatmak,ucuşabilecek cisimlerin carpma tesirini engelleyecek,yastık yorgan gibi şeylerle bedeni emniyete almakDışarıda veya Arac icinde iseniz,en yakın sığınağa veya guclu gorunen binaya sığınmakDenizde iseniz,can yeleği giymek,sahile fazla yanaşmamak,teknenin dışına yakın en emniyetli yere sığınmak
2Yıldırım Duşmesi : Bulutlarda yuklu manyetik enerji kutuplarının cakışması sonucu meydana gelmektedirBazan bulutsuz ortamlarda'da gene aynı sebebe bağlı olarak yıldırım duştuğu gorulmuşturYıldırım yuzunden meydana gelen olum oranı cok kucuk olmakla birlikte, yangınlara sebebiyet verme oranı 1000'de 6'dır
Emniyet Tedbirleri : Yuksek ve dış yuzeyinde metal oranı fazla olan bina ve yapılarda paratoner tertibatı kurmakAlıcı gorevi goren anten ve benzeri aletlerin uc noktalarının iletken olmayan maddelerle izole edilmesi,Zemin ile direkt irtibatının kesilmesi
Bireysel Tedbirler : Yağışlı havalarda,aşırı metal bulunan alanlardan ve Ağaclık alanlardan uzak durmakCok fazla yıldırım duştuğu anlarda,mevcut alıcı ve verici aletleri (Telsiz,Telefon,Tv vs)kapatmak veya kullanmamaya calışmak
3Yanardağ Patlamaları : Yeryuzu cekirdeğinde mevcut bulunan mağma'nın (sıvı eriyik)ısıdan oluşan basınc sebebiyle,yeraltındaki tuneller vasıtasıyla yerustune cıması sonucu oluşmaktadırBu tunellerin dunyadaki cıkış noktalarının hemen hepsi bilinmektedirTunellerin cıkış noktaları denizlerin altında (ozellikle Atlas Okyanusu'ndaki sıradağlarda)mevcutturDunya cekirdeğinin surekli soğuma eğiliminde olması yuzunden bircok volkan (yanardağ) faaliyetini yitirmiş gorunsede,her zaman faaliyete gecme ihtimali mevcutturHalen Dunyadaki olume sebebiyet oranı 1000'de 2 dir
Emniyet Tedbirleri : Volkanlara yakın bolgelerde yerleşim alanları oluşturmamak
Bireysel Tedbirler : Hicbir surette bu alanların yakınında bulunmamak, eğer oluşmuşsa en uzak ve en yuksek fakat ağac veya sık bitki ortusu olmayan bolgeye hızla intikal etmek
4Depremler : İnsanoğlunun halen en sık karşılaştığı ve en yıkıcı felaketlerden birinci sırada gelenidirSon bir yıl icinde dunyada meydana gelen felaketlerde olen 4180000 kişiden % 50 ’si depremler sonucunda hayatını kaybetmiştirYeryuzunun 3540 Km Altına kadar uzanan yerkabuğu surekli hareket halinde olduğundan dolayı kıtalar birbirlerine yaklaşıp,yaslanmaktaBu yaslanma esnasında oluşan basınc sebebiyle yerkabuğu kırılmakta ve acığa cıkan enerji depremlere sebep olmaktadırAcığa cıkan enerjinin % 1 ’i sismik kalan kısmı ise dalga enerjisi olarak kendini gostermektedirİşte binaların yıkılmasına bu dalga enerjisi sebep oluyorEnerjinin yeryuzune cıkmasına kadar gecen sure yaklaşık 100 sn yani diğer bir deyişle,depremin başladığı noktadan yeryuzu uzerine cıkması 15 dk Civarında surmektedirKabuğun kırıldığı cizgi ’ye Fay hattı denilmektedirFay hatları,surekli olarak kırılmaya ve dolayısı ile deprem meydana gelmesine musaittirGunumuz teknolojisi ile,yeryuzundeki fay hatlarının tamamının yeraltı haritaları cıkartılmıştır Maalesef Ulkemizin uzerinde bulunduğu yeryuzu parcasının altında bircok fay hattı mevcuttur ve % 95 gibi korkunc coğunluktaki kısmı etkilenmektedirOrtalama her 6 yılda bir ulkemizin herhangi bir yerinde depremlere sebep olmaktadırUlkemizde tesbit edilen en yuksek şiddetteki deprem 79 olarak tesbit edilmiş olmasına rağmen,bazı kaynaklarda 84 ’e kadar ulaştığı belirtilmektedir
Emniyet Tedbirleri : Fay hattının tam uzerinde yerleşim alanları,sanayi tesisleri inşaa etmemek,yuksek kalitede,darbeye,esnemeye ve titreşime mukavemetli malzemelerden mamul,statik hesaplamaları olabilecek en yuksek deprem duşunulerek hesaplanmış binalar uretmek,inşaat yapılacak yerin sert arazi parcası uzerine oturmasına dikkat etmek,olabildiğince geniş alanlar icerisinde yerleşim birimleri oluşturmak,cok yuksek ve birbirine cok yakın binalar inşa etmemek,bina temellerinde deprem pabucları,esneme bağlantıları,kolon cıkışlarında kesinlikle eksik malzeme kullanmamak,kolon filiz demirlerini minimum 16 mm Kalınlığında beton ’un tutunmasını sağlayacak tipteki spiral yuzeyli evsaflı celikten yapmak,en ust katlarda dahi 12 mmden daha ince celik kullanmamak,zemin katlarda perde duvarlar yapmak,ust duvarlarını mumkun olduğunca delikli ve cabuk kırılmaya musait tuğla yerine prefabrik tabir edilen hazır beton duvarlardan veya sıkıştırılmış ytong tabir edilen briket ’ten yapmak,kolon kiriş bağlantılarını kaliteli celik mamullerle ve endustriyel beton ile oluşturmak,kat tabanlarında yapılan celik hasır aralıklarının sık ve birbirine sağlam akuple edilmiş ve taban beton kalınlıklarının minimum 15 cm Kalınlığında olmasına dikkat etmek Etkileşimli bolgelerde,deprem sonrası mudahale edebilecek,kurtarma,sondurme,sağlık,guvenlik,dağıtım,istihdam,istihkam ve defin birimleri oluşturmak,bu birimleri butun vatandaşların katılacağı sivil teşkilat ve kuruluşlar haline getirmek ve bunları surekli teyakkuz durumunda hazır tutmakBu birimlerin kullanabileceği,makina,edavat,techizat ve malzemeyi stoklanmış ve her an kullanıma hazır halde bulundurmakOlası depremlere karşı onceden senaryolar oluşturmak,oluşturulan bu senaryoları ulkenin cok buyuk bir bolumunde aynı anda deprem olacağı varsayılacak şekilde geniş kapsamlı yapmakDeprem bolgesine yapılacak intikal ve sevkiyatın her turlu olumsuz şart ’ta dahi nasıl sağlanabileceğinin planlarını yapmak ve surekli bu plan ve senaryoları guncelleştirmek,gelişen teknolojinin urettiği yenilikleri takip ederek stok etmekUluslararası kurtarma ve deprem ekipleri ile surekli bilgi alışverişinde bulunmak bu ekiplerle birlikte geniş kapsamlı deprem tatbikatları yapmakDeprem sonrası kurtarılabilecek tek bir insan ’ın bile butun bu harcamalardan cok daha değerli olduğu bilincine varmak ve bu bilinci ulke genelinde herkese yaymak
Bireysel Tedbirler : Oncelikle gerek satın alınan gerekse inşaa ettirilen binalarımızın,statik deprem hesaplarının yapılmış olup olmadığını araştırmak,iceride kolon,kiriş ve duvarların kontrolunu yapmak veya daha emniyetli olması icin bir uzmana incelettirerek bilgi ve goruşunden istifade ettikten sonra,bina veya daireyi satın almak veya inşaa ettirmekDeprem meydana geldiği anda,panik icerisinde kacmaya calışmak veya pencere veya balkonlardan atlamak yerine,kapı eşikleri altına sığınmak,sağlam masa,karyola altına saklanmak,kucuk veya yaşlıların aynı şekilde davranmasını sağlamaya calışmak,deprem sarsıntısı gecene kadar beklemek,sarsıntı hasarsız atlatılmış ise,dahili elektrik,su,gaz,doğalgaz unite ve tesisatlarını emniyete almak,giyinik değil ise giyinmek,kıymetli eşya,para,mucevher,kimlik gibi şeyleri,ilkyardım da kullanılabilecek malzemeleri alarak,sukunetle disiplin icinde binayı terketmek Buyuk şiddetteki sarsıntıdan sonra oluşan ve artcı tabir edilen kucuk şiddetli sarsıntıların verebileceği hasarlara karşı etrafında yuksek binalar olmayan acık alanlara intikal etmekHalihazırda bulunan yaşlı veya cocukların guvenliğini sağladıktan sonra,gucu ve bilgisi yetebilecek insanların deprem bolgelerinde kurtarma calışmalarına iştirak etmesiEğer bina icinde iken yıkıntı olmuş veya enkaz altında kalınmış ise,oncelikle bedeninizi kontrol etmek,etrafı keşfetmeye,sizinle birlikte enkaz altında kalabilecek kişiler ile ve dışarı ile irtibat kurmaya calışmak,hareket etme imkanı varsa,onlara yardım etmeye ve dışarıdan gelebilecek kurtarma ekiplerine yerini ve durumunu bildirmeye,su ve gıda bulunabilecek alanlara ulaşmaya ve oksijen alışverişini sağlamaya calışmak, bu esnada mumkun olduğunca az guc ve enrji tuketmeye dikkat etmekEğer enkaz altında kıpırdayamayacak durumda kalınmış ise,fazla hareket etmemek,fazla enerji tuketmemek,ses ile yerinizi belli etmeye calışmak, duzenli ve periyodik sesler cıkarmaya calışmak ve muhakkak kurtarılacağını duşunmekArac icinde iken,deprem hissedildiği anda paniğe kapılmadan aracı yolun kenarına cekmek,Ani fren yaparak arkadan gelen aracları tehlikeye atmamak,Yuksek binalardan uzak durmak,acık bir alana park etmek,Yolda meydana gelebilecek yarık ve catlaklara dikkat etmek,Acil yardım araclarına engel olmamak icin mumkun olduğunca yol dışına park etmek,Belirli bir muddet trafiğe cıkmamak
En gecerli onlem : Mumkun olduğu takdirde,insanın insan gibi muamele gorduğu,hayvanlar ’dan daha ustun gorulduğu,gerek kendisinin gerekse cocuklarının istikbalinden endişeye duşmeyeceği,vatandaşlarından herhangi birisinin parmağına iğne batsa o acıyı hisseden devlet adamlarının yonettiği,insanları birbirine saygılı ve sevgili,ruşvetin,hırsızlığın,arsızlığın itibar gormediği bir başka ulkeye gocetmek veya en azından cocuklarının bunu yapmasını sağlamaya calışmakBu konuda pek cok alternatif halihazırda mevcut
5Yangınlar : Sayısız sebeplerden ve hemen hemen her ortamda meydana gelmekte olup en sık rastlanan felaketlerden birisidirHalen Yangınların doğal nedenlerden oluşma oranı 1000'de 9 oranındadırGeri kalan oranın tamamı insanların ihmal ve tedbirsizliklerinden meydana gelmektedirOlume sebebiyet verme oranı 100'de 3'tur
Emniyet Tedbirleri : Ormanlık ve sık bitki ortusu olan alanlarda,sigara icmemek,ateş yakmamak,camdan mamul veya parlak yuzeyli herhangi bir madde veya metali bu alanlara atmamak,(atılmış sigara paketlerinin icerisindeki aluminyum folyo kaplı kağıtların bile yangına sebebiyet verdiği tesbit edilmiştir)yanıcı veya cabuk tutuşabilen kimyasal maddelerin ambalajlarını bırakmamakİşyerlerinde ve konutlarda,yangın tesisat ve alarm sistemi(duman veya ısı dedektoru ile siren sistemi) yaptırmak,yeterli sayıda yangın sondurme cihazı bulundurmak,katlı binalarda yangın mereni ve acil cıkış kapıları bulundurmak,elektrik tesisat ve tertibatlarını dış temasın olmayacağı şekilde veya izoleli yapmak,akım gucune uygun termik şalter ile irtibatlandırmak,yanıcı,parlayıcı,patlayıcı maddeleri bulundurmamak veya bu tur maddelerin bulunduğu alanları ayrı bolumler haline getirmek ve bu alanların serin ve hava dolaşımına musait olmasını gozetmekBu bolgelerde sigara icilmesini,kaynak,taşlama yapılmasını yasaklamak İcerisinde basınclı madde bulunan tup,depo gibi şeylerin etrafını izole etmek,sağlam bolmeler icerisinde veya calışılan veya yaşanılan ortamların dışında veya uzağında bulundurmakCocukların erişebileceği yerlerde cakmak,kibrit gibi şeyler bulundurmamak vsEkilen tarla ve arazilerde hasat'tan sonra kalan sap ve kokleri(anız)yakarak yok etme yontemini kullanmamak(Anız Yakmak TC Kanunlarının 3 ayrı maddesinde cezai mueyiddelerle yasaklanmıştır)
Bireysel Tedbirler : Ormanlık veya sık bitki ortusu bulunan arazilerde meydana gelen yangınlarda eğer yangın henuz başlangıc aşamasında ve sondurulebilir durumda ise ve cevrede bulunanan insanlar varsa onlarıda haberdar ederek mudahale etmeye calışmak aksi takdirde ruzgarın esme istikametine doğru hızla uzaklaşmak ve en yakın yerleşim biriminde ilgili birimlere ihbar ve ikaz etmek,eğer imkan varsa sondurme calışmalarına iştirak etmekİşyerleri veya konutlarda,oncelikle cevredekileri alarm,kampana veya ses vasıtasıyla ikaz etmek,elektrik şalter veya sigortalarını kapatmak,cocuk,yaşlı,hasta veya sakat kişileri ve yanıcı,parlayıcı patlayıcı maddeleri ve basınclı kap veya tup veya tupgazı uzaklaştırmak,yangına turune uygun alet veya maddelerle mudahale etmek (Orneğin petrol,tupgaz veya doğalgaz,plastik,kaucuk ve elektrik yangınlarında kesinlikle su ile sondurme yapılmazBu tur yangınlarda,kimyevi toz veya kopuk kullanılmalı,sondurme işlemine yanan bolgenin en uc ve en alt noktasından mudahale edilmelidir)Duman zehirlenmesi ihtimaline karşı eğer maske varsa takmak yoksa ıslatılmış bir kumaş veya bez ile ağız ve burunu kapatmak,sacları ortmek,naylon veya sentetik kumaştan yapılmış giysileri cıkarmak,cıplak el ile aleve mudahale etmemek,sondurme ihtimali gorunmeyen durumlarda yangın mahallinden veya alevlerden uzaklaşmak,dışarı cıkma ihtimali olmayan hallerde olabilecek en uzak noktaya gitmek
6Erezyon : Ağac ve bitki ortusunun yok edilmesi,Yangınlar gibi belirli sebeplerden meydana gelmektedirAyrıca akarsuların ve nehirlerin yoğunluğu da bir etkendirDunyanın bircok bolgesi bu tehlikeye maruz kalmakla birlikte halen ulkemiz icin en buyuk tehlikelerin başında gelmektedirFakat,insanlarımızın bilincsizliği ve umursamazlığı yuzunden cok geri planda kalmaktadırSadece bazı Belediyelerin,Kuruluşların ve TEMA vakfının olağanustu gayretleri ve cabaları bu sorunu cozmeye yetmeyecektir cunki maalesef ulkemizdeki ağac ve bitki ortusu hızla yok edilmektedirUlkemiz uzerinden akmakta olan nehir sayısının fazla olması ise bu cokuşun hızlanmasına neden olmaktadırOnemsenmeyen bu sorun gercekte Ulkemiz icin gelecekte cok buyuk bir felaket olacaktır
Emniyet Tedbirleri :Tahrip olan ağac ve bitki ortusunun en az iki misli yenileme yapmak,orman yangınlarına karşı hassas ve tedbirli olmak,akarsu kenarlarında,dik yamaclarda ve eğimli yuzeylerde,kok yapısı sağlam,ortama uyum sağlayabilecek ağaclandırma,setlendirme calışmaları yapmak,doğal yaşamı muhafaza etmeye calışmak,doğal park alanlarını coğaltmak,konunun aciliyetini ve ehemmiyetini kavramak,butun insanları bu calışmalara katılmaya teşvik etmek,uluslararası bilgi ve yardım alışverişinde bulunmak,butceler oluşturarak bu butceleri doğru yerlere,doğru yontemlerle kanalize etmek
Bireysel Tedbirler :Konunun onemini kavramak,Cevredeki bitki ortusunu korumak,orman yangınlarına karşı dikkatli ve tedbirli olmak,ağaclandırma calışmalarına gerek fiilen gerek ise madden iştirak etmek,insanları aynı şekilde hareket etmeye ikna etmek,bu calışmaları yapan kurum ve kuruluşlara destek olmak,mumkun mertebe faal uye olmak
7Su ve Sel Baskınları :32'si su ile kaplı olan Dunyamızın en buyuk felaketlerinden birisidirBuyuk coğunluğu insan hataları nedeni ile ağır zarar ve tahribatlarla sonuclanmaktadırHalen buyuk hasara neden olan felaketler icerisinde depremden sonra ikinci sırada gelmekte ve toplam olumlerin % 30'u su ve sel baskınlarından oluşmaktadır
Emniyet Tedbirleri :Ağaclandırma yapmak,nehir,kanal,dere yataklarını kapatarak doldurmamak,bu bolgelerin yakınına ve cukur ve alcak bolgelerde yerleşim alanları yapmamak,yuksek ve sağlam kopruler inşa etmek,bu koprulerin ayaklarını yumuşak veya kaygan zemin uzerinde yapmamak,yeraltı kanalizasyon ve atıksu kanallarını buyuk ve geniş inşa etmek,bu kanalların cıkışlarını denizlere veya nehirlerin havzalarına vermek,cadde,yol ve kopruler uzerinde suların birikmesini onleyecek giderler yapmak,giderlerin uzerlerine sağlam mazgallar koymak,sel veya su baskını tehlikesine maruz yerlerde yapılmış binaları sağlamlaştırmak,gerekirse bent veya setler inşa etmek,acık kanallar inşa etmek,bu felaket esnasında yuksek yerlerden suyla beraber gelebilecek toprak,taş akma ve kaymalarını onlemek icin,kayma tehdidi bulunan yerleri betonlamak veya celik ağ ile ortmek,aynı depremde olduğu gibi tetikte ve teyakkuzda bulunmak,acil mudahale ekip ve teşkilatlarında yeterli miktarda su tahliye pompası,vidanjor,bot bulundurmak,acil mudahale icin geniş kapsamlı senaryolar hazırlamak
Bireysel Tedbirler : Unutmayalım ki Gelecek Nesiller'de bizim yaşadığımız Dunya'da yaşayacaklarOyleyse gelin hep birlikte onlara guzel ve sağlıklı yaşayacakları bir istikbal verelimCunki uzerinde yaşayabileceğimiz sadece BİR DUNYA'YA SAHİBİZSanırım sizlerde aynı fikirdesinizdir