Bazıları çok daha küçük hisleri büyük hislerle yaşarken; kimileri büyük acıları yahut memnunlukları kendi içerisinde, reaksiyon vermez bir halde de yaşayabilir. Beşerler, bu his göstergelerine nazaran muhakkak kalıplara sokulur. “Duygulu” ve “Duygusuz” kavramları, günlük hayatımızın her bir köşesinde rahatlıkla rastlayabileceğimiz sözlerdir.
Dışarıya yansıttığı hislere nazaran şahısları sınıflandırmak, yanlışsız bir analiz sonucu değildir elbette. Çok duygusal bir insan, hislerini kendi içerisinde yaşayabilir ve dışarıya yansıtmayı gerçek bulmayabilir. Dışarıya yansıyan hislerin yanı sıra içimizde hissettiğimiz her şeyin biyolojik bir nedeni olduğunu bilseniz nasıl hissederdiniz?
Vücudumuzda salgılanan hormonlar yahut kimyasallar nedeniyle memnun ya da mutsuz olmamız kulağa epeyce değişik ve ürkütücü gelebilir. Ancak bedenimizde yaşadığımız değişimler ve aldığımız besinler his durumlarımızı sandığımızdan fazla etkileyebilir. Bunların başında yer alandopamin ise hayatımızı etkileyen kimyasalların başında yer almaktadır. Gelin birliktedopamin nedir? Ne değildir? Ayrıntılı bir formda inceleyelim.
Dopamin nedir, eksikliği ve fazlalığında ne olur?
Dopamin nedir?
Dopamin ve serotonin üretimi insanları nasıl tesirler?
Dopamin eksikliği ve fazlalığında neler olur?
Dopamin eksikliği durumuna yakından bakalım
Dopamin eksikliğine tahlil nedir?
Peki dopamin fazlalığı tam olarak ne demek?
Dopamin fazlalığına tahlil nedir?
Dopamin ve hislerimiz ortasında nasıl bir alaka var?
Temelden başlayalım, dopamin nedir?
Duygu durumlarını etkileyen dopamin; bedenimizde salgılanan değerli bir kimyasaldır. Dopamin, genel olarak bakıldığında yalnızca his değişimlerini değil; hareketlerimizden, manaya yetimize kadar birçok noktayı tesirler. İnsan hayatında hayli kıymetli yeri olan bu kimyasal; psikiyatri ve nöroloji bilimlerinin ilgilendiği bir alanın içerisinde yer alır.
Sinir hücreleri ortasındaki bağlantısı sağlayan dopamin; şahısların hareket işlevlerinden, insan bağlarına kadar derinden etkilenmelerine neden olabilir. Dopamin; bedende az ya da fazla salgılandığı durumlarda, farklı ruhsal hastalıkların oluşmasına da sebep olabilir. Dopamin insan bedenini nasıl etkiliyor sorusuna şöyle bir listeyle karşılık verebiliriz:
- Öğrenme ve hafıza konusunda etkileyici rolü bulunur.
- Motivasyonunuzu düzenler.
- Bir mevzuya dikkat etmeniz odaklanma durumunuzu tesirler.
- Aşırı gerilimli durumlarda büyük rol oynar.
- Ruh halleri ve his değişimlerinin belirlenmesine katkı gösterebilir.
- Aşırı uyku yahut uykusuzluk durumları üzerinde tesiri bulunur.
- Hareket işlevlerinin sağlanmasına yardımcı olur.
Serotonin de dopamin üzere his durumlarını etkileyen bir öbür kimyasaldır. Lakin misyonları ve yarattığı tesir sebebiyle hep dopaminle birlikte anılır. Genel olarak tabirlerine bakıldığında ikisine de “mutluluk hormonu” diye hitap ederiz. Zira eksik yahut çok salgılandıkları durumlarda; mutluluğumuzdan, değişen niyet yapımıza kadar bizleri etkilerler.
Dopamin ve serotonin seviyelerinde yaşanan dengesizlikler ruhsal hastalıkların kadar fizikî hastalıkların da nedeni olabilmektedir. Örnek olarak ise; parkinson hastalığı ile dopamin ortasında bir bağ gözlemlenebilir. Tıpkı halde bağımlılık durumları da yaratabilirler. Oyun bağımlılığı, alkol bağımlılığı yahut kumar bağımlılığı üzere durumlarda tesirleri bulunabilir.
Dopamin eksikliği ve fazlalığında neler olur?
Beyinde yer alan hudut hücreleri ortasında ilişkiyi kurmak üzere hayli kıymetli bir vazifesi olan dopamin; düzeyinde yaşanan dengesizlik durumlarında insan bedenini büyük ölçüde etkileyebilir. Eksikliği ve fazlalığının yaratabileceği durumlar birbirinden farklıdır. İki durumun da yaşanması, kişinin psikolojik ve fizikî olarak birtakım değişimlere uğramasına sebep olabilir.
Bazı hastalıkların oluşmasının yanı sıra hayata bakış açısını değiştirecek kararlar vermesi ve duygusal tavırlara sahip olmasına kadar derin bir sürece neden olabilmektedir. Bedende dopamin istikrarının sağlanması, dışarıdan alınacak olan desteklerle birlikte belli bir nizama sokulabilir. Dışarıdan alınacak olan medikal yollu destekler mutlaka doktor denetimi altında gerçekleşmelidir.
Dopamin ilaçları, tesirleri epey yüksek olan ve reçeteli biçimde kullanılması gereken ilaçlardır. Medikal eserlerin yanı sıra aldığımız besinlerin bile dopamin üzerinde tesiri epey büyüktür. Vitamin desteklerinden, protein yüklü beslenmeye kadar birçok seçenek sayılabilir. Olağan, yalnızca besin değil hayat şartlarının da tesiri yadsınamaz. Spor yapmak yahut rastgele bir hobiye vakit ayırmak da dopamin düzeyinin artmasını sağlayabilir.
Dopamin eksikliği durumuna yakından bakalım:
Dopamin eksikliği, hislerimiz üzerinde olumsuz tesirlere sebep olabilir. Birçok ruhsal hastalığın temelinde yatan bu sorun; mutsuzluk hissini artırma tesiri sebebiyle depresyona yönelim de oluşturabilir. Parkinson hastalığının da temelinde yatan dopaminin eksikliği, bedenin hareket sistemini epey etkileyen bir güce sahiptir. Bu sebeple sistemli aralıklarla denetiminin yapılması değerli bir konudur. Dopamin eksikliğinin oluşturduğu tesirlere baktığımızda;
- Mutsuzluk ve ümitsizlik hissi,
- Odaklanma da yaşanan sorunlar,
- Enerji düşmesi,
- Endişe durumu,
- Kilo alma yahut verme durumları,
- Üzüntü hissi,
- Denge problemleri
- Aşırı titreme hissi,
- Sürekli yorgunluk hali,
- Yutkunma zahmeti üzere birçok tesir yaşanabilir.
Dopamin eksikliğine tahlil yalnızca medikal yolla sağlanabilir diye bir şey yok. İlaçların dışında hayatınızda yapacağınız değişiklikler ve aldığınız besinlere kadar her bir durum, dopamin üretimini artırabilir. Öncelikli olarak sıhhatinize dikkat etmeli ve bedeniniz için gerekli besinleri almaya itina göstermelisiniz. Protein yüklü beslenmek, dopamin üretimini artıran ögelerden biridir. Ayrıyeten mineral ve vitamin desteği de tıpkı biçimde üretimin artmasını sağlayabilir.
Gıdaların yahut desteklerin dışında, toplumsal hayatı güçlendirmek de dopamin üretimine tesir edebilir. Bu duruma sadece arkadaş ortamını genişletmek değil; birebir vakitte kendi başınıza geçireceğiniz vakti zenginleştirmek de dahildir. Uykuyu sisteme sokabilmek, en değerli ögeler ortasında yer alır. Kâfi formda uykunuzu almanız, bedeninizdeki öbür hormonlar ve kimyasalların da istikrara girmesini sağlayabilir. Bol bol yürüyüş ve çeşitli spor aktivitelerine katılmanız, güneş ışığı almanız üzere etkenler de dopamin üretimini destekleyebilir.
Peki dopamin fazlalığı tam olarak ne demek?
Dopaminin eksikliği kadar fazlalığının da bedenimize olumsuz tesirleri olabilir. Öncelikli olarak dopamin fazlalığı, aşırı tasa ve tasa durumlarını yaratabilir. Bu sebeple anksiyete hastalığını tetikleyen ögelerden biri olarak da gözlemlenmesi mümkündür. Yaşanan çok korku durumlarının oluşturduğu öteki etkenler ortasında gücün birden fazla yükselmesi ve sonucunda daima olarak hareket etme isteği de yer alabilir.
Oluşan bu durumlar, kişiyi fizikî ve duygusal olarak yorgunluk ile çöküntü haline sürükleyebilir. Tüm bunların yanı sıra paranoya ve halüsinasyon görmek üzere birçok tesirin altında da dopamin dengesizliği yer alabilir. Bu sebeple, dopamin seviyesinin istikrarda tutulması daha sağlıklı bir hayat imkanı sunabilir.
Dopamin fazlalığına tahlil nedir?
Aşırı dert durumunun azalması için muhakkak tahlil usulleri bulunmaktadır. Bunların en başında tabip reçetesi ve denetimiyle alınan ilaçlar sayılabilir. İlacın yanı sıra bitkisel çaylar da çok tasa durumlarının azalmasında tesirli olabilir. Papatya, sarı kantaron ve melisa bitkilerinden yapılan çaylar; anlık sakinleşme ve rahatlama hissi sağlayabilir. Bu sebeple belli aralıklarla çayların tüketimi, dopamin dengelenmesine yardımcı olabilir.
Dopamin ve hislerimiz ortasında nasıl bir bağ var?
Dopamin eksikliği ve fazlalığının tesirlerini gözlemledikçe; hayatımızın büyük bir kısmını etkilediğini fark ediyoruz. Dopamin üretiminin, direkt olarak ruhsal birçok sonucu doğurması; duyguları da denetim edebildiği anlamına geliyor. Hayattan zevk almak yahut keyifli olabilmek üzere birçok kavramı dopaminle bağdaştırıyor olmamız da aslında kusurlu bir bakış açısını ortaya çıkarabiliyor.
Dışarıdan dopamin dayanağı alınması, direkt olarak memnunluk hissinin salgılanması manasını gelmiyor. Hudut hücreleri ortasındaki bağlantının kolaylaşmasını sağlayan dopaminin, anında hislerimize tesir etmesi ise beklenen sonuçlar ortasında yer almıyor. Yalnızca bedenimizde belli bir dengeyi yaratan dopamin, oluşan bu istikrarın bir sonucu olarak hayat kalitemizi yükseltebiliyor.
Bu içeriğimizde hafızamızdan ruh halimize kadar pek çok şeyi etkileyen hormon dopamini ele aldık. Anlattıklarımız sadece bilgilendirme gayelidir. En yanlışsız ve size özel bilgiyi doktorunuzdan öğrenebilirsiniz.