ILK OLARAK 90 ’lı yılların başında Japonya ’nın dağlık ve virajlı yollarından çabucak inmeye çalışan kişiler göre keşfedilmiştir Drift temelde aracın virajı dönme esnasında oluşan merkezkaç kuvvetine direnemeyip arka kısmının kopması prensibine dayalı bir olaydır ve buna bahşedilen isimdir Türkçeye “yanlama olarak geçmiş fakat çoğu kelimede olduğu gibi yabancı şekli daha çok kullanılmaktadır Drift genellikle eğlence amaçlı bir harekettir ve motorsporları açısından istenmeyen bir durumdur Çünkü drift aracın transfer organlarına hasar vermekte ve lastiği yıpranmasıyla yol tutuşunu büyük ölçüde azaltmaktadır Buna yan olarak da tur sürelerini düşürmektedir Bir otomobilin drift yapabilecek nitelik taşıması için ilk kez jantların en az 17? ebatında olması ve ince yanak lastikler kullanılması gerekmektedir Aksi taktirde lastiğin janttan çıkabilmesi olasıdır Bunun haricinde arkadan itişli bir vasıta olması ve güçlü bir motora sahip olması reel manada driftin olmazsa olmazlarındandır Bunlara ek olarak gerçek bir drift aracında kitli diferansiyel bulunur, bu sayede arkadaki taraf koptuğunda tekerlek hızı dengelenerek aracın dar denetleme edilebilmesi sağlanır Eksi kamber ayarı ile tekerlekleri hafif içeriye baktırıp, viraj çıkışlarında yeterli gücü hissedebilmek için motorda tork artırıcı düzenlemeleri yerine getirmek önemlidir
Drift yarışlarındaki devasa seyirci kitlesini görüp, “napıyor bu adamlar? diye düşünenleriniz olabilir ama sahiden drift yarışlarının da bir altyapısı ve gelişmiş bir puan hesaplama sistemi vardır Ilk Kez Drift yarışında çizgiyi 1 geçmenin puana herhangi bir katkısı değil Puanlama araçlara bağlanan drift box isimli bir aygıt kadar yapılıyor Drift box araca bağlanıyor ve drift anında otomobilin yolla yaptığı açıyı, hızı ve en önemlisi oluşan g kuvvetini hesaplıyor, ardından bütün bunların ortalamasını alarak ortaya bir skor çıkartıyor İşte ünlü japon D1 Street Legal serisinde puanlamayı yapan alet budur Bu sayede sürücünün yaptığı drift çözümleme ediliyor ve en yüksek puanı alan birey yarışın galibi oluyor Fakat daima birinci olanlar araca azami drift yaptıranlar yok, en yüksek hızda powerslide ’a en yakın ölçüde drift yapabilenlerdir Yazının devamında powerslide ve öteki kavramları da açıklamaya çalışacağım
Drift Yapma Teknikleri
El Freni İle Yanlama (Handbrake Drift)
Bu genel olarak en bodoslama tekniktir Viraja giriş sırasında debriyaja sonuna kadar basılır ve aracın burnunu viraj içine dürüst yönlendirirken el freni çekilir ve arkanın kopmasıyla beraber hemencecik bırakılıp gaza yüklenilir Tabi yanlamanın en esas kuralı olan; arkadan kopan arabulucu kontra ile yani direksiyonu tam zıt yönde kırarak toplamak gerekir Aksi takdirde çok şık bir spin atacağınızı söyleyebilirim
Yük Transferi İle Yanlama (Weight Transfer Sliding)
Viraja gelirken vites küçültülür ve aracın burnu viraj içine doğru çevrilirken debiyaj çabucak bırakılır, hemen arkasında bitmiş gaza yüklenilerek arkası kopan araçla keza seri keza de etkili bir yanlama gerçekleştirilir Bu metodun başlıca inceliği debriyajdan bir anda ayağın çekilmesiyle aracın yavaşlaması ve yarı fren etkisi yapmışcasına önem merkezinin ön tarafa kayıp arka tekerlekler üzerindeki yükün azalmasıdır Bu sayede arkadaki taraf vites küçültmeden nedeniyle sağlanan motor atikliğine yenik düşer ve kusursuzca yanlanır
Kuvvet İle Yanlama (Power Over)
Aracın önü viraj dışından içeriye doğru yönlenirken dip gaz verilir ve viraj süpürme dediğimiz hareketle viraj dış çizgiyi takiben yanlayarak dönülür Bunu edebilmek için zinde tork ’a sahip vasıta uygulamak gerekir 150Hp ’yi hudut değerinde olarak düşünürsek 200Hp ve üstü motorlar bu stil yanlama için uygundur Tahmin edeceğiniz üzere trafikte dinç motora sahip araç kullanan varlıklı arkadaşlar göre kullanılan en yaygın yanlama şekli de budur
Karşıt Yük Transferi İle Yanlama (Opposite Weight Transfer Sliding)
Viraja nizami apeksinden girilirken direksiyon viraj dışına doğru kırılıp bir anda içe çevrilirse tartı merkezinin ani yer değişimi sebebiyle aracın arkadaki kısmı kaymaya başlar ve vasıta gaz verilerek kontra ile toplanır Göze en hoş gelen ve en teknik yanlama şekli kendimce budur
Debriyaj İle Yanlama (Clutch Kick)
Aracın güçten düştüğü durumlarda zorunlu gücü alabilmek için deviri yükseltip debriyajı bir anda vazgeçme suretiyle patinaj sağlayıp arkayı kaydırmak için kullanılır Zor ile yanlamaya çok aynı bir yöntemdir
Fren İle Yanlama (Brake Sliding)
Viraja girerken önce vasıta viraj içine içten yönlendirilip arkadan kayana dek sert fren yapılır Aracın arkası kaymaya başladıktan daha sonra gaz verilerek kontra ile toplanır Burada dikakt edilmesi gereken, aracın hızının çok iyi ayarlanması ve frenleme sırasında önden kaymaya mahal vermeden gaza yüklenmektir
Sürat İle Yanlama (Powersliding)
Bu yöntem geniş virajlarda yapılır ve yüksek hızlardayken direksiyonu ağır ağır kırarak önden kayma olmadan sürat artırılmaya devam edilir Bu esnada merkezkaç kuvvetinin etkisiyle siz bir yanlamasına direksiyonun açısını arttırırken bir yanlamasına da gaz vermeye devam ettiğinizden çok yüksek çabucak ve en ince ayrıntısına kadar yanlayarak virajı alırsınız Eğer ilk olarak direksiyonu pozitif kırarsanız vasıta önden kaymaya başlayacaktır ve daha drift başlayamadan gaz kesip toplamak zorunda kalırsınız
Son olarak driftle zaman kaybetmeden bir virajı en hızlı dönmek için apex ’in hangi çizgisinin kullanılması gerektiğine bakalım
Cyan Çizgi: Apex ’e geç girmek, dolayısıyla viraj girişinde kaymalarla beraber virajdan düz bir çizgi halinde hızlanarak çıkmaktır Viraj orta çabuk dönülmüş olur
Mavi Çizgi: Apex ’e erken girmek, dolayısıyla viraj çıkışında kaymalarla beraber virajdan yavaş çıkmaktır Yani viraj yavaş dönülmüş olur
Yeşil Çizgi: Apex ’e optimum şekilde girip, yeniden optimum şekilde çıkmaktır İşte 90 derecelik bir viraj en çabuk bu şekilde dönülebilir
Aşağıdaki videoda profesyonel drift sürücüsü olan Ken Block göre, motoru 247 HP ’den 600 beygire modifiye edilmiş bir Ford Fiesta ile yapılmış farklı alanlara yönlendirilmiş yanlama ve sürüş teknikleri göreceksiniz Fakat bu görüntülerin onlarca denemeden daha sonra ortaya çıktığını ve kamera arkası görüntülerde bir çok başarısız test ve kaza yaşandığını unutmayın Dolayısıyla, bu hareketlerin sivil hayat içerisinde yani topluma açık alanlarda yapılması büyük ve ölümcül kazalara niçin olabilir bu nedenle drift denemelerinin trafiğe kapalı alanlarda, tercihen pistlerde yapılması en güzeli olacaktır Burada esas olan kriter; hiç kaza yapmamış olmanız ya da ne dek muhteşem bir şoför olduğunuz değil, insanların yaşam hakkına ne değin saygı duyduğunuzdur
Profesyonel Bir Sürücüden Misal Drift Teknikleri:
Drift yarışlarındaki devasa seyirci kitlesini görüp, “napıyor bu adamlar? diye düşünenleriniz olabilir ama sahiden drift yarışlarının da bir altyapısı ve gelişmiş bir puan hesaplama sistemi vardır Ilk Kez Drift yarışında çizgiyi 1 geçmenin puana herhangi bir katkısı değil Puanlama araçlara bağlanan drift box isimli bir aygıt kadar yapılıyor Drift box araca bağlanıyor ve drift anında otomobilin yolla yaptığı açıyı, hızı ve en önemlisi oluşan g kuvvetini hesaplıyor, ardından bütün bunların ortalamasını alarak ortaya bir skor çıkartıyor İşte ünlü japon D1 Street Legal serisinde puanlamayı yapan alet budur Bu sayede sürücünün yaptığı drift çözümleme ediliyor ve en yüksek puanı alan birey yarışın galibi oluyor Fakat daima birinci olanlar araca azami drift yaptıranlar yok, en yüksek hızda powerslide ’a en yakın ölçüde drift yapabilenlerdir Yazının devamında powerslide ve öteki kavramları da açıklamaya çalışacağım
Drift Yapma Teknikleri
El Freni İle Yanlama (Handbrake Drift)
Bu genel olarak en bodoslama tekniktir Viraja giriş sırasında debriyaja sonuna kadar basılır ve aracın burnunu viraj içine dürüst yönlendirirken el freni çekilir ve arkanın kopmasıyla beraber hemencecik bırakılıp gaza yüklenilir Tabi yanlamanın en esas kuralı olan; arkadan kopan arabulucu kontra ile yani direksiyonu tam zıt yönde kırarak toplamak gerekir Aksi takdirde çok şık bir spin atacağınızı söyleyebilirim
Yük Transferi İle Yanlama (Weight Transfer Sliding)
Viraja gelirken vites küçültülür ve aracın burnu viraj içine doğru çevrilirken debiyaj çabucak bırakılır, hemen arkasında bitmiş gaza yüklenilerek arkası kopan araçla keza seri keza de etkili bir yanlama gerçekleştirilir Bu metodun başlıca inceliği debriyajdan bir anda ayağın çekilmesiyle aracın yavaşlaması ve yarı fren etkisi yapmışcasına önem merkezinin ön tarafa kayıp arka tekerlekler üzerindeki yükün azalmasıdır Bu sayede arkadaki taraf vites küçültmeden nedeniyle sağlanan motor atikliğine yenik düşer ve kusursuzca yanlanır
Kuvvet İle Yanlama (Power Over)
Aracın önü viraj dışından içeriye doğru yönlenirken dip gaz verilir ve viraj süpürme dediğimiz hareketle viraj dış çizgiyi takiben yanlayarak dönülür Bunu edebilmek için zinde tork ’a sahip vasıta uygulamak gerekir 150Hp ’yi hudut değerinde olarak düşünürsek 200Hp ve üstü motorlar bu stil yanlama için uygundur Tahmin edeceğiniz üzere trafikte dinç motora sahip araç kullanan varlıklı arkadaşlar göre kullanılan en yaygın yanlama şekli de budur
Karşıt Yük Transferi İle Yanlama (Opposite Weight Transfer Sliding)
Viraja nizami apeksinden girilirken direksiyon viraj dışına doğru kırılıp bir anda içe çevrilirse tartı merkezinin ani yer değişimi sebebiyle aracın arkadaki kısmı kaymaya başlar ve vasıta gaz verilerek kontra ile toplanır Göze en hoş gelen ve en teknik yanlama şekli kendimce budur
Debriyaj İle Yanlama (Clutch Kick)
Aracın güçten düştüğü durumlarda zorunlu gücü alabilmek için deviri yükseltip debriyajı bir anda vazgeçme suretiyle patinaj sağlayıp arkayı kaydırmak için kullanılır Zor ile yanlamaya çok aynı bir yöntemdir
Fren İle Yanlama (Brake Sliding)
Viraja girerken önce vasıta viraj içine içten yönlendirilip arkadan kayana dek sert fren yapılır Aracın arkası kaymaya başladıktan daha sonra gaz verilerek kontra ile toplanır Burada dikakt edilmesi gereken, aracın hızının çok iyi ayarlanması ve frenleme sırasında önden kaymaya mahal vermeden gaza yüklenmektir
Sürat İle Yanlama (Powersliding)
Bu yöntem geniş virajlarda yapılır ve yüksek hızlardayken direksiyonu ağır ağır kırarak önden kayma olmadan sürat artırılmaya devam edilir Bu esnada merkezkaç kuvvetinin etkisiyle siz bir yanlamasına direksiyonun açısını arttırırken bir yanlamasına da gaz vermeye devam ettiğinizden çok yüksek çabucak ve en ince ayrıntısına kadar yanlayarak virajı alırsınız Eğer ilk olarak direksiyonu pozitif kırarsanız vasıta önden kaymaya başlayacaktır ve daha drift başlayamadan gaz kesip toplamak zorunda kalırsınız
Son olarak driftle zaman kaybetmeden bir virajı en hızlı dönmek için apex ’in hangi çizgisinin kullanılması gerektiğine bakalım
Cyan Çizgi: Apex ’e geç girmek, dolayısıyla viraj girişinde kaymalarla beraber virajdan düz bir çizgi halinde hızlanarak çıkmaktır Viraj orta çabuk dönülmüş olur
Mavi Çizgi: Apex ’e erken girmek, dolayısıyla viraj çıkışında kaymalarla beraber virajdan yavaş çıkmaktır Yani viraj yavaş dönülmüş olur
Yeşil Çizgi: Apex ’e optimum şekilde girip, yeniden optimum şekilde çıkmaktır İşte 90 derecelik bir viraj en çabuk bu şekilde dönülebilir
Aşağıdaki videoda profesyonel drift sürücüsü olan Ken Block göre, motoru 247 HP ’den 600 beygire modifiye edilmiş bir Ford Fiesta ile yapılmış farklı alanlara yönlendirilmiş yanlama ve sürüş teknikleri göreceksiniz Fakat bu görüntülerin onlarca denemeden daha sonra ortaya çıktığını ve kamera arkası görüntülerde bir çok başarısız test ve kaza yaşandığını unutmayın Dolayısıyla, bu hareketlerin sivil hayat içerisinde yani topluma açık alanlarda yapılması büyük ve ölümcül kazalara niçin olabilir bu nedenle drift denemelerinin trafiğe kapalı alanlarda, tercihen pistlerde yapılması en güzeli olacaktır Burada esas olan kriter; hiç kaza yapmamış olmanız ya da ne dek muhteşem bir şoför olduğunuz değil, insanların yaşam hakkına ne değin saygı duyduğunuzdur
Profesyonel Bir Sürücüden Misal Drift Teknikleri: