EBÛ BEKR VÂSITÎ HAYATI
Evliyânın büyüklerinden İsmi Muhammed bin Mûsâ, künyesi Ebû Bekr'dir İbni Fergânî olarak da bilinir Aslen Fergânelidir Doğum târihi bilinmemektedir Gençliğini Irak'ta geçirdi Sonra Horasan beldelerinden Merv'e yerleşti 932 (H320) senesi Merv'de vefât etti Merv şehrindeki türbesi ziyâret edilmektedir
Evliyânın büyüğü Cüneydi Bağdâdî ve Ebü'lHüseyin Nûrî hazretlerinin sohbetlerinde yetişti Birçok velî ile görüştü Sözleri fazla derin mânâlar taşırdı Hocası Cüneydi Bağdâdî hazretleri kendisine; Yâ Ebâ Bekr! Âlimler ve hâkimler, Allahü teâlâ göre insanlara rahmettir İnsanlara laf söyleyebilecek şekilde aralarına gir ve güçlerine, durumlarına göre laf söyle Sen, onların nefisleri için beliğ sözler söylebuyurmuştur
Ebû Bekr Vâsıtî, Horasan beldelerinden Merv'de çok talebe yetiştirdi Zamânındaki insanların rehberi oldu Hakîkat ve mârifete dâir ondan hoş konuşanı görülmedi
Vakitlerini ibâdetle geçirirdi ara sıra kendinden bahseder: Ebû Bekr Vâsıtî bülûğ çağına erdiğinden beri kimse gündüzleri yediğine ve hiçbir gece de uyku uyuduğuna şâhid olmamıştır İbâdeti korumak, onu yapmaktan daha zordur O, tıpkı çabuk kırılan sırça eşyâ gibidir Ona, riyâ, kibir, ucub, gurur dokunsa ve değse, kırarbuyururdu
İnsanları Allahü teâlânın emir ve yasaklarını yerine getirmeye teşvik ederdi Bu hususta; Yüzünü nefsine döndüren, sırtını dîne döndürmüş olur Yüzünü dîne döndüren sırtını nefsine döndürmüş olur Nefsinin istediği işlere değil, nefse aykırı olan işlere gönül verbuyurur ve; En büyük ibâdet, vaktini nafile harcamamaktırderdi
Yaptığı ibâdetine itimat etmek, Allahü teâlânın ihsânını unutmaktandır
Allahü teâlânın rızâsına kavuşmak için amel eden, sevap kazanır
Yapılan ibâdete karşı değer ummak, Allahü teâlânın lütfunu unutmaktandır
Allahü teâlânın verdiği nîmetleri, yaptığınız ibâdetlerin karşılığı olarak bilenlerden olmayınderdi
Bir gün kendisine; En fena mizaç nedir?dediler O; En kötü huy; takdir edilene, aleyhinde durmaktır Ezelde takdir edileni, özlem ve duâ ile değiştirmeyi istemektirbuyurdu Daha Sonra;
Utanan kişinin alnından dökülen terler, ondaki fazîletin eseridir
İyi ahlâk; mârifetin kuvveti nedeniyle, kimseye düşman olmaman ve hiç bir kimsenin de sana düşman olmamasıdırbuyurdular
Peygamber efendimizin makâmının çok yüksek olduğunu anlatırdı Hiç kimse, Peygamber efendimizin makâmına ulaşamamıştır O'nun makâmını geçtim ya da geçerim diyen içten yoldan bölünmüş olur Zîrâ velîlerin en son dereceleri, Peygamberlerin birincil dereceleridirbuyurmuştur
Kendisine havf, dehşet ve recâ, ümitten soruldu O süre; Nefret ve ümit, kul itâat hâlini bırakıp ego sevdâsına düşmesin diye, nefsi bağlayan iki yulardırbuyurdu
Ebû Bekr Vâsıtî hazretlerine velînin mânevî hâlinden sordular O; Allahü teâlâ; evliyâsını başlangıç hâlinde ibâdeti, olgunluğunda lütufları ile örterek terbiye eder Sonradan onu kendisi için takdir edilen mânevî sıfatlara garkeder daha sonra vakitlerini Allahü teâlâ için geçirmenin zevkini tattırırbuyurdu
Ebû Bekr Vâsıtî hazretlerine son hastalığında; Bize vasiyette bulundediler, o vakit; Allahü teâlânın sizden istediği şeylere uygun hareket edinbuyurdu
Ebû Bekr Vâsıtî buyurdu oysa:
Velînin dört alâmeti vardır
1) Kendisine gelen musîbetten şikâyet etmemesi
2) Kendisinden ortaya çıkan kerâmeti gizlemeye çalışması, âşikâr etmemesi, halka gösteriş yapmaktan ve şöhretten kaçması
3) İnsanların verdiği sıkıntı ve belâlara katlanması, onlara karşılık vermemesi
4) Kendilerinden ortaya çıkan fiillerle Allahü teâlânın kullarına karşısında gizlenmeleridir
Yeniden buyurdu oysa: Havftan, azab korkusundan daha yüksek makam, Allahü teâlânın sevmediği kimseyi sevmemektir
BİR KEDİNİN TEŞEKKÜRÜ
İnsanlara elinden geldiği dek yardımda bulunur ve iyilik yapmaya teşvik ederdi Kendisi anlatır: Bir vakit önemli bir meslek için gidiyordum Başımın üstünde bir kuş uçmaya başladı Bir hemen olan gaflet eseri olarak kuşu yakaladım O elimde iken, başka bir kuş daha uçmaya başladı Elimdeki kuşun eşi ya da annesi zannederek kuşu elimden bıraktığım anda, kuş öldü Buna çok üzüldüm O günden daha sonra bende bir bıkkınlık başladı ve bir yıl geçmedi Bir gece Peygamber efendimizi rüyâmda gördüm Bir senedir, pek fazla sıkıntının tesirinde kaldığımı, çok zayıflayıp ayakta namaz kılamaz hâle geldiğimi arz ettim O zaman; Bunun sebebi, bir serçenin, huzurda senden şikâyetçi olmuş bulunmasıdırbuyurdular Bunun üzerine af diledim, kabûl olunmadı Bundan bir vakit sonra, evimizdeki kedi yavrulamıştı Ben bu can sıkıntısı içinde düşünürken, bir yılanın kedi yavrularından birisini yakalamaya çalıştığını gördüm Asâmı yılana vurunca, kaçtı Kedinin annesi gelip yavrusunu aldı gitti Ondan sonra iyileştim; namazlarımı ayakta kılmaya başladım O gece rüyâmda tekrar Peygamber efendimizi gördüm Yâ Resûlallah! Bugün sağlık buldumdeyince; Bunun sebebi, huzurda, bir kedinin senin için teşekkür etmesidirbuyurdular *
Evliyânın büyüklerinden İsmi Muhammed bin Mûsâ, künyesi Ebû Bekr'dir İbni Fergânî olarak da bilinir Aslen Fergânelidir Doğum târihi bilinmemektedir Gençliğini Irak'ta geçirdi Sonra Horasan beldelerinden Merv'e yerleşti 932 (H320) senesi Merv'de vefât etti Merv şehrindeki türbesi ziyâret edilmektedir
Evliyânın büyüğü Cüneydi Bağdâdî ve Ebü'lHüseyin Nûrî hazretlerinin sohbetlerinde yetişti Birçok velî ile görüştü Sözleri fazla derin mânâlar taşırdı Hocası Cüneydi Bağdâdî hazretleri kendisine; Yâ Ebâ Bekr! Âlimler ve hâkimler, Allahü teâlâ göre insanlara rahmettir İnsanlara laf söyleyebilecek şekilde aralarına gir ve güçlerine, durumlarına göre laf söyle Sen, onların nefisleri için beliğ sözler söylebuyurmuştur
Ebû Bekr Vâsıtî, Horasan beldelerinden Merv'de çok talebe yetiştirdi Zamânındaki insanların rehberi oldu Hakîkat ve mârifete dâir ondan hoş konuşanı görülmedi
Vakitlerini ibâdetle geçirirdi ara sıra kendinden bahseder: Ebû Bekr Vâsıtî bülûğ çağına erdiğinden beri kimse gündüzleri yediğine ve hiçbir gece de uyku uyuduğuna şâhid olmamıştır İbâdeti korumak, onu yapmaktan daha zordur O, tıpkı çabuk kırılan sırça eşyâ gibidir Ona, riyâ, kibir, ucub, gurur dokunsa ve değse, kırarbuyururdu
İnsanları Allahü teâlânın emir ve yasaklarını yerine getirmeye teşvik ederdi Bu hususta; Yüzünü nefsine döndüren, sırtını dîne döndürmüş olur Yüzünü dîne döndüren sırtını nefsine döndürmüş olur Nefsinin istediği işlere değil, nefse aykırı olan işlere gönül verbuyurur ve; En büyük ibâdet, vaktini nafile harcamamaktırderdi
Yaptığı ibâdetine itimat etmek, Allahü teâlânın ihsânını unutmaktandır
Allahü teâlânın rızâsına kavuşmak için amel eden, sevap kazanır
Yapılan ibâdete karşı değer ummak, Allahü teâlânın lütfunu unutmaktandır
Allahü teâlânın verdiği nîmetleri, yaptığınız ibâdetlerin karşılığı olarak bilenlerden olmayınderdi
Bir gün kendisine; En fena mizaç nedir?dediler O; En kötü huy; takdir edilene, aleyhinde durmaktır Ezelde takdir edileni, özlem ve duâ ile değiştirmeyi istemektirbuyurdu Daha Sonra;
Utanan kişinin alnından dökülen terler, ondaki fazîletin eseridir
İyi ahlâk; mârifetin kuvveti nedeniyle, kimseye düşman olmaman ve hiç bir kimsenin de sana düşman olmamasıdırbuyurdular
Peygamber efendimizin makâmının çok yüksek olduğunu anlatırdı Hiç kimse, Peygamber efendimizin makâmına ulaşamamıştır O'nun makâmını geçtim ya da geçerim diyen içten yoldan bölünmüş olur Zîrâ velîlerin en son dereceleri, Peygamberlerin birincil dereceleridirbuyurmuştur
Kendisine havf, dehşet ve recâ, ümitten soruldu O süre; Nefret ve ümit, kul itâat hâlini bırakıp ego sevdâsına düşmesin diye, nefsi bağlayan iki yulardırbuyurdu
Ebû Bekr Vâsıtî hazretlerine velînin mânevî hâlinden sordular O; Allahü teâlâ; evliyâsını başlangıç hâlinde ibâdeti, olgunluğunda lütufları ile örterek terbiye eder Sonradan onu kendisi için takdir edilen mânevî sıfatlara garkeder daha sonra vakitlerini Allahü teâlâ için geçirmenin zevkini tattırırbuyurdu
Ebû Bekr Vâsıtî hazretlerine son hastalığında; Bize vasiyette bulundediler, o vakit; Allahü teâlânın sizden istediği şeylere uygun hareket edinbuyurdu
Ebû Bekr Vâsıtî buyurdu oysa:
Velînin dört alâmeti vardır
1) Kendisine gelen musîbetten şikâyet etmemesi
2) Kendisinden ortaya çıkan kerâmeti gizlemeye çalışması, âşikâr etmemesi, halka gösteriş yapmaktan ve şöhretten kaçması
3) İnsanların verdiği sıkıntı ve belâlara katlanması, onlara karşılık vermemesi
4) Kendilerinden ortaya çıkan fiillerle Allahü teâlânın kullarına karşısında gizlenmeleridir
Yeniden buyurdu oysa: Havftan, azab korkusundan daha yüksek makam, Allahü teâlânın sevmediği kimseyi sevmemektir
BİR KEDİNİN TEŞEKKÜRÜ
İnsanlara elinden geldiği dek yardımda bulunur ve iyilik yapmaya teşvik ederdi Kendisi anlatır: Bir vakit önemli bir meslek için gidiyordum Başımın üstünde bir kuş uçmaya başladı Bir hemen olan gaflet eseri olarak kuşu yakaladım O elimde iken, başka bir kuş daha uçmaya başladı Elimdeki kuşun eşi ya da annesi zannederek kuşu elimden bıraktığım anda, kuş öldü Buna çok üzüldüm O günden daha sonra bende bir bıkkınlık başladı ve bir yıl geçmedi Bir gece Peygamber efendimizi rüyâmda gördüm Bir senedir, pek fazla sıkıntının tesirinde kaldığımı, çok zayıflayıp ayakta namaz kılamaz hâle geldiğimi arz ettim O zaman; Bunun sebebi, bir serçenin, huzurda senden şikâyetçi olmuş bulunmasıdırbuyurdular Bunun üzerine af diledim, kabûl olunmadı Bundan bir vakit sonra, evimizdeki kedi yavrulamıştı Ben bu can sıkıntısı içinde düşünürken, bir yılanın kedi yavrularından birisini yakalamaya çalıştığını gördüm Asâmı yılana vurunca, kaçtı Kedinin annesi gelip yavrusunu aldı gitti Ondan sonra iyileştim; namazlarımı ayakta kılmaya başladım O gece rüyâmda tekrar Peygamber efendimizi gördüm Yâ Resûlallah! Bugün sağlık buldumdeyince; Bunun sebebi, huzurda, bir kedinin senin için teşekkür etmesidirbuyurdular *