Günümüz koşullarında münhasıran ergenlik periyodunda kilo alımının daha süratli olduğu görülmektedir. Kliniğimize başvuran insanlarda beslenme hikayelerini dinledikten sonra süratli kilo alımına neden olarak gözlemlediğimiz hususlar kısaca şunlardır.
-Sınavlar nedeni ile bireyin hareketsiz ömür sürdürmesi, kurs ve ders çalışma üzere yalnızca oturarak yapılan aktivitelerle sonlu kalması ve toplumsal hayattan soyutlanması.
-Cep telefonu, bilgisayar üzere elektronik cihazların gençler arasında yaygın tasarrufu ile bir arada gençlerin küme aktivitelerinin sınırlanması ve gereğince endorfin salgılanmamasına bağlı olarak bu cihazların tasarrufu sırasında yeme gereksiniminin artması
-Son periyotta sayıları süratle artan fastfood üslubu yiyecek – içecek taraflarının besin hazırlama yolları. Bu besinlerde mahsusen kişi için bağlılık yapan, lezzet arttırıcı olarak bilinen monosodyumglutamat isimli hususun tasarrufu ve yeme gereksiniminin artmasının sağlanması.
-Annenin iş hayatında olduğu durumlarda, birtakım aileler tarafından hazır besinlere olan yönelme.
-Bireyin çevre ve spor aktivitelerinin olmaması ki bu bahiste münhasıran ailelerin hassas davranmasında yarar vardır.
-Ergenlik çağı gençlerin kâfi ve istikrarlı beslenmeleri büyüme ve gelişme hızlandığı için daha da değerlidir. Beslenme gencin yaşına nazaran uzunluk uzunluğu ve vücut tartısının saptanması ile kıymetlendirilir. Ayak üstü beslenme (fast food) yahut abur-cubur beslenme alışkanlığı evlat ve gençler arasında yaygın olarak görülmektedir. Aslında bu tip beslenme günümüzde insanın süratli hayat temposu nedeniyle oluşmuştur. Bu cins beslenme ile kuvvetin %40-50’si yağdan gelmektedir. Bu yağın çoğunluğu doymuş yağlardan oluşmaktadır.
-Diyetteki doymuş yağ ölçüsü ve serum kolesterol seviyesi ile kalp-damar illetleri arasında alaka olduğu bilinmektedir. Bu marazlar yetişkinlerde görülmesine rağmen temelleri çocukluk çağında atılmaktadır. Umumiyetle ayak üstü beslenmede A ve C vitaminleri, kalsiyum, posa tüketimi zayıftır, yağ ve tuz tüketimi ise yüksektir.
-Bu yaş öbeğinin sair bir yanlış alışkanlığı da öğün atlamadır. En çok atlanan öğün ise sabah kahvaltısıdır. Sabah kahvaltısı beşerler için kıymetli bir öğündür.
-Ergenlik çağında bilhassa kızlarda yemek yeme ile ilgili bozukluklar olarak anoreksiya nervosa ve bulimia nervosa görülmektedir. Genç kendi kendini kusturmakta, laksatif ve diüretik ilaçlar kullanmakta ve sıhhati bozulmaktadır. Genç, bir deri bir kemik görünümünü almaktadır ve bu durumlarda gencin psikiyatrik tedavi görmesi gerekmektedir. Dertlerin nedenlerinin araştırılması gerekmektedir.
Dyt. Füsun ALIM ÇAKMAK