Erkek Tipi Saç Dökülmesi Hazırlayanerkektipisacdokulmesi5c4fe3b80c763alt 
Stick Out Tongue rof Dr Nilgün Atakan, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Dermatoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Erkek tipi saç dökülmesi saçta androjenlerin etkilerine karşı kalıtsal bir duyarlılık nedeniyle oluşur İnsanlardaki, özellikle erkeklerdeki saç dökülmelerinin %95 gibi büyük bir bölümünü oluşturur Beyaz ırkta öteki ırklara kadar daha fazla görülmektedir Tüm erkeklerin üçte ikisinde klinik olarak gözlenen bir erkek tipi saç dökülmesi olduğu varsayılmaktadır Erkek tipi saç dökülmesi klinik olarak ilerleyen yaşla birlikte gitgide artarak büyüyen bir seyir gösterir 20 yaştan daha sonra başlayan alınsaç çizgisinin artan bir şekilde önden arkaya içten ilerlediği ve açılım alanlarında düzensiz, aralıklı saçlar bulunduğu görülür Saç foliküllerinin ilerleyen biçimde minyatürleşmesi sonucunda kafa derisinde gözle görülür saç dökülmesi ortaya çıkar Saçlı deride testosteronun dihidrotestosterona dönüşümündeki süratlenme ve dihidrotestosteron miktarının artışı bayağı saç kıllarının, büyümeyen kuvvetsiz vellüs tipi kıllara dönüşümünü sağlar Testosteronun dihidrotestosterona dönüşümünü sağlayan enzim redüktaz enzimi olup, olasılıkla erkek tipi saç dökülmesinden ilk olarak sorumludur Günümüzde erkeklerin en önemli kozmetik problemi olan erkek tipi saç dökülmesi nin önlenmesi ya da giderilmesi ile ilgili araştırmalar insanlık tarihi değin eskidir Piyasada yüzlerce bitki ve yosun ekstrelerinden hazırlanan farklı alanlara yönlendirilmiş losyon, şampuan ve dışında kullanılan karışımların yaygın olarak kullanıldığı erkek tipi saç dökülmelerinde etkinliği bilimsel olarak gösterilebilmiş sadece iki preparat mevcuttur Bunlardan ilki antihipertansif bir ilaç olan minoxidilin %2 ve %5′lik solüsyon şeklindeki formları erkek tipi saç dökülmelerinde kullanılabilir Tesir mekanizması kesinkes bilinmemekle birlikte saçlı derideki kan akımını arttırarak saç gelişimini sağladığı ileri sürülmektedir Erkek ve kadın hastalarda da kullanılabilen minoxidil, topikal formlarda oldukça tehlikesiz bir ilaçtır Arada Bir görülen tansiyon düşmesi, saçlı deride irritasyon, kızarıklık, yanma, kaşıntı ve kuruluk istenmeyen emrindeki etkileri arasındadır Son yıllarda geliştirilen ve erkek tipi saç dökülmelerinde epeyce etkin olduğu bildirilen bir öteki casus ise finasterid etmen maddeli ağız yoluyla alınan bir ilaçtırTip II redüktaz enzimini inhibe ederek, testosteronun dihidrotestosterona dönüşmesini engelleyerek serum ve saçlı derideki dihidrotestosteron düzeyini azaltır Günlük 1 mg dozda finasterid’in 2 yıldan uzun süren klinik çalışmalarda saç dökülmesini durdurduğu ya da yavaşlattığı ve saç büyümesini arttırdığı gözlenmiştir Tedaviye başlandıktan itibaren 3 ayda iyileşmenin gözlendiği ilaç tedavisi esnasında yapılan çalışmalarda ciddi bir alt etki oluşmadığı bildirilmektedir Tedavi sırasında %12 oranında ortaya çıkabilecek cinsel isteksizlik, erektil disfonksiyon ve ejekülat volumünün azalması haricen ast tesir gözlenmemekte ve istenmeyen bütün etkilerin geri dönüşümlü olduğu vurgulanmaktadır Finasterid gebe ve gebe olma olasılığı olan kadınlarda kontrendikedir Hem yapılan incelemeler finasteridin erkek tipi saç dökülmesi olan postmenapozal kadınlarda etkisiz olduğunu göstermiştir SAÇ DÖKÜLMESİNİN SEBEPLERİ Herzamanki Saç Dökülmesi: Genelde geri dönüşümlü olan bu saç dökülmesi yeni doğan ‘ bebeklerde görülen ani saç dökülmesi yada kadınlarda doğum sonrası görülen yaygın saç dökülmesini tanımlar Ömrünü tamamlamış saç kendiliğinden ya da dış etkilerle (tarama, şampuanla yıkama, fırçalama, saça şekil verme çalışmaları) dökülür Bunun yerine yeni saç çıkar Günde sıradan 100 adet saç dökülür Anagen Effluvium : Radyasyona ya da bazı kimyasal maddelere maruz kalındıktan sonradan görülen ani saç kaybıdır Bu herif saç dökülmesi en fazla kanser nedeniyle kemoterapi ve radyoterapi uygulanan hastalarda görülür lşleme maruz kalınmasını takiben 13 hafta içinde ani saç kaybı meydana kazanç Kemoterapiye ast saç dökülmeleri genel olarak geri dönüşümlü iken radyoterapinin neden olduğu dökülmelerde geri dönüş imkansız gibidir Telogen Effluvium : Sağlıklı bir kişide saçların %8590’ı anagen fazda iken %1015’i dinlenme fazındadır (telogen evre) Yani saçlarımızın bir kısmı dökülürken bir kısmı yenilenir Bu klasik saç siklusu esnasında günde sıradan 501 00 saç teli olağan olarak dökülür Bazen dış etkenlere emrindeki olarak dinlenme fazına giren saç oranı artar Bu Nedenle telogen effluvium olarak adlandırılan ve uzun bir vakit baştan başa saçın yaygın bir şekilde incelip döküldüğü dönem başlar Telogen effluviumun nedenleri özet olarak şu şekilde sınıflandırılabilir: a) Tiroid anormallikleri: Hipo veya hipertroidizm b) Proteinden yoksun ağır diyetler c) Fiziki ya da hissi stres d) Geçirilen büyük ameliyatlar e) Demir eksikliği anemisi f) Menapoz g) Bir Takım ilaçlar: Heparin, beta blokerlar, vitamin A, warfarin, doğum kontrol hapları… Bazı incelemeler ise saç siklusunun bambaşka fazlarında artan şansın dönmesi temelinde yorumlama yapmıştır 1 Erken anajen terk Sıradan anajen evre 27 sene sürer Bu müşteri saç dökülmelerinde ise saç folikülleri bu süreyi doldurmadan telojen faza girer Ilaç alımında, yüksek ateş esnasında oluşan saç dökülmeleri bu tiptir 2 Gecikmiş anajen terk Burada anajen safha uzun sürer Normalde belirlenmiş bir sayıda saç folikülü anajen fazdan telojen faza geçmesi gerekiyorken, bu işlem gerçekleşmez ve neden ortadan kalkınca normalden çok fazla saç kökü telojene geçer (Birikmiş anajen fazdaki saç folikülü sebebiyle) ve bir anda çok miktarda saç dökülür Hamilelik sonrası saç dökülmesi bu tiptir 3 Kısa anajen Bir Takım vakalarda anajen evre kısa sürer bu da anajentelojen oranını yükseltir aniden dökülen saç sayısı artar 4 Erken telojen terk 5 Gecikmiş telojen terk Mevsimsel saç dökülmesi bu yolla olmaktadır Telojen effluvium daha çoğunlukla kadınlarda görülür Akut telojen effluvium 26 ay sürer ve tam iyileşir Trikotillomani (Saç yolma takıntısı): Psikolojik kökenli olan bu rahatsızlıkta kişi kendi saçını yolma eğilimindedir Tipik olarak saç yamalar halinde görünmektedir Daimi kel alanlara niçin olan bu durumda mutlaka psikoterapiye gereklilik vardır Aksi taktirde saç ekimi netice vermez Traksiyon Alopesisi: Saçın sıkı şekilde geriye doğru bağlanması sonucunda kıl foliküllerinde oluşan hasara tabi olarak ortaya meydana çıkan kalıcı saç dökülmesidir Alopesi Areata: Nedeni tam bilinmemekle birlikte otoimmün kökenli (vücudun savunma sistemi hastalığı) olduğu düşünülen bir rahatsızlıktır Saçlı derınin herhangi bir bölümünde dairesel alanlar halinde saç dökülmeleri meydana kazançHalk dilinde saç kıran olarak adlandırılır Ara Sıra de bütün kafa derisindeki saçın, hatta tüm vücuttaki kılların kaybıyla seyreder Bunların dışarıya yara dokusu oluşturmayan, geri dönüşümlü, ve yaş, cinsiyet ve ahali tercihi olmayan bir hastalık olarak tanımlanır Çocuk ve erişkin her yaşta görülebilir Diffüz alopesi : Diffüz alopesi, tüm kafa derisi üstünde yayılan jeneralize veya global saç dökülmesidir Önemli boyutlarda saç kaybı olana kadar genel olarak farkedilmez Diffüz alopesinin gidişatı değişkendir ve nedene emrindeki olarak devamlı ya da dönem dönem gelişen şekilde olmaktadır Sikatrisiyel alopesi : Sikatsiriyel alopesi saç foliküllerinin kalıcı yıkımından ve fibrozisinden (yara dokusu oluşumu) kaynaklanmaktadır Genellikle yuvarlak şekilde oluşurken, yaygın bir şekilde de olabilir Herediter ve konjenital alopesi : Bu alıcı saç dökülmeleri dağıtılmış kalıtımsal hastalıklardan ya da hamilelik ve doğuma yan hastalık ya da komplikasyonlardan kaynaklanmaktadır saç dökülmesinin genetik nedenlerini, kalıtımsal yatkınlık zemininde diğer nedenlerin eklenmesiyle oluşan bir şart mu yahut iyice kalıtımsal dışı diğer nedenlerle mi geliştiği konusu son derece önemlidir Zira ayrıntılarıyla kalıtımsal nedenli bir saç dökülmesinin tedavisi farklı olacak, salgı sistemine yan bir nedenle oluşan saç dökülmesi tedavisi öbür olacaktır Anemiye ya da salgı sistemine bağlı bir hastalığa veya ağır geçirilmiş ateşli hastalığa alt saç dökülmesinin tedavi yaklaşımı ayrı ayrı olacaktır Androgenetik Alopesi (erkeksi saç dökülmesi) cinsiyetten etkilenen Otosomal başat bir durumdur Erkekler rahatsızlık genini yalnızca tek ebeveynlerinden de alsalar hastalığı gösterirler, ancak kadınlar androjen hormonları erkeklerden daha eksik olduğundan heterozigot durumunda hastalığı göstermezler Kadınlar fakat homozigot olurlarsa (her iki ebeveynden de geni alırlarsa) hastalığı gösterirler Androjenik Saç Dökülmesi: Androgenetik alopesi erkeklik hormonuna ast kalıtımsal saç dökülmesi olarak ta adlandırılmaktadır Bu sex hormonuna alt genetik şart sadece erkeklerin değil kadınlarında en sık saç dökülmesi nedenleri arasındadırOnlu yaşların ortalarından itibaren, testesteronun DHT’a dönüşümü ile başlar Miniatürizasyon ile başlayan süreç saç foliküllerinin dökülmesi ve kellikle sonuçlanır Androgenetik saç dökülmesi kalıtımsal olarak yatkın saç folikülleri üzerinde sex hormon etkileri sonucu meydana kazanç Saç dökülmesi birbirinden bağımsız 3 farklı tesir ile oluşur Aşağıda bu etkileri ayrı olarak inceleyeceğiz Genler: Spesifik genlerin varlığı olmadan yaygın kellik gerçekleşmezBu genler anne veya babadan geçebilir Hormonlar: Bütün adi erkek ve kadınlar erkeklik hormonu üretirlerBunlar daha sık olarak Testesteron, androstenodione ve Dihidrostestesterondur Erkeklerde testis ve adrenaller, kadınlar da over ve adrenal gland göre üretilir Bu hormonlar her iki **** içinde önemli olup, bambaşka konsantrasyonda bulunur Erkeklerde daha etken bir role sahip olup cinsiyet farklılaşmasından sorumludurTestesteron 5alfaredüktaz isimli enzim aracılığı ile Dihidrotestesterona(DHT) dönüştürülür DHT, genetik olarak meyilli kişilerde kesin bir süre sonradan androgenetik saç dökülmesinin kadın veya erkek paterninin oluşumundan sorumludurİşte kafamızın arkadaki ve alt bölümlerinde yerleşmiş olan saç köklerimizin bu hormondan etkilenen reseptörleri (algılayıcıları) içermemesi estetik cerrahi saç ekiminin gelişmesinin temelini oluşturmaktadır Genetik olarak saç azalmasına yatkın halk için saç ekimi sevindirici bir şart oluşturur Yaş: Saç dökülmesinin muhakkak bir başlama yaşı yoktur Bu basit, fakat göz ardı edilmemesi gereken bir süreçtir Yavaş yada seri olabilir Onlu yaşlarda başlayabildiği gibi hayatın sonunda da başlayabilir Belli bir çabuk ilerleyebilen veya bir tedarik stabilize olup tekrar hızlanabilen dinamik bir süreçtir Görüldüğü gibi genler ve hormonlar tek başına tatmin edici değildir Yaşlanan organizmanın dayanıklılığı azalır Saç da bir organizma parçası olduğundan, geçen yıllar saçların da dayanıklılıgını azaltır Genetik olarak yatkınlığı olan kişilerde geçen süre içerisinde saç dökülmesi oranı artar Kelleşme ile erkeklik hormonu arasında bir ilişki vardır Androgen hormonu erkeklik hormonudur Bir androgen hormonu olan testeron Alfa5 redüktaz isimli enzim kadar dihidrotestosterona (DHT) dönüştürülür DHT de saç kökleri üzerindeki reseptörlere baglanarak etkisini gösterir Alfa5 redüktaz enzim eksikliği olan erkeklerde saç dökülmesi oluşmaz DHT kalıtımsal olarak yatkınlığı olan kişilerde anagen aşama süresini kısaltır Bu şart her saç hayat döngüsünde anajen fazın daha da kısalmasına yol açar Bu saçın maulaşabileceği azami saç uzunluğunun azalması ve saçların genel görünümünde anagen fazında olan saçların göreceli olarak azalması demektir Katajen ve telojen aşama (ara evre ve dinlenme fazı) saçın dökülmesi ile sonlanır Bu fazlarda vakit olarak değişiklik olmaz Ama anajen faz kısaldığında herhangi bir anda tüm saç kütlelerindeki oranlar göreceli olarak artmış olur Bu da orantısal olarak daha fazla saçın dökülmesi demektir Anajen fazda normalde iki tip saç üretilir: 1 Terminal(kalın ve renkli)saçlar 2 Vellus (ince ve renksiz) saçlar Bilindiği gibi vellus saçlar daha tez dökülen saçlardır Tekrar Androgenetik Alopesi kişilerde hormonların ve genlerin etkisiyle terminal saç köklerinde gitgide hızlanan bir biçimde küçülme (minyatürizasyon) oluşur Bunun sonucu terminal saçlar vellus saçlara benzemeye başlar Minyatürize olmuş köklerde güçsüz, ince ve soluk (vellus) saçlar üremeye başlar Küçülmeye aralıksız kökler bir zaman sonradan mikroskopla incelendiğinde hücreli kılıfının bir kalıntısı haline döndüğü görülür ve saç kökü böylelikle yok olur Hem erkekler hem de kadınlar androjen hormonu taşırlar Herkeste bu hormonlar olduğuna kadar niçin herkesin saçının dökülmediği sorulabilir Burada genetik taşıyıcılık olması yanına aşağı açıklanmış hususlar da önemlidir: 1 Androgenetik Alopesi olanların saçındaki androjen reseptörlerinin sayısı fazladır Hormon bayağı düzeyde olsa onu bağlayan reseptör çok olduğundan hormonun saç üzerine etkisi fazla olmaktadır 2 Androgenetik Alopesili şahısların reseptörleri daha hasastır 3 Androgenetik Alopesili vakalarının Alfa5 redüktaz enzimi aktivitesi daha fazladır Gerginlik ve Saç Dökülmesi : Cilt hastalıkları ile stres ve ruhsal olaylar arsındaki ilişki öteden beri bilinir Birey psikolojik sıkıntılarını bireysel yada ailsel sorunlarını bir dermatolojik problem halinde yansıtabilmektedir Keza kendiliğinden oluşmuş bir deri problemi (saç dökülmesi) kişide ceset imajını zedeleyecek bireysel, psikolojik bozukluklara ve hatta psikososyal olumsuzluklara yol açabilmektedir Kısaca anlatılmak istenirse, saç dökülmesi ve gerginlik aralarında iki değişiklik ilişki laf konusudur: 1 Birinci ilişki nörotik bir ruhsal yapının desteklediği görünen o ki organik bir niçin olmaksızın, stresin körüklediği saç dökülmeleri oluşabilir 2 İkinci ilişki ise saç dökülmesi sonucu oluşan görünüme karşı kişinin geliştirdiği psikolojik reaksiyonlardır Stres zemininde gelişen saç dökülmelerine ilişkin farklı alanlara yönlendirilmiş önlemler fazla eski tarihe dayanır Tıp literatürü ani, önemli stres sonucu ortaya çıkan dramatik saç kayıpları örnekleri ile doludur Sevilen birinin ölümü, sevgiliden ayrılık, meslek kaybı,? gibi akut, ciddi gerginlik halleri çarpıcı, çabuk, şiddetli saç dökülmelerine yol açabilir ve bu duruma stresle tetiklenen telojen effluvium denir Kronik, sinsi, yavaş gidişli saç dökülmelerinde, dış etkilerin yanına psikonevrozlar ve kronik anksiyete de etkilidir Burada saç köklerinin anajen evreden telojen evreye prematür presipitasyonu aracılığıyla strese yanıt oluştuğu düşünülmektedir Alopesi areata (Saç Kıran): Bozuk Para büyüklüğünde, yani 22,5 cm çapında yuvarlak ? oluşan saç dökülmesidir Her iki cinste oluşabilir Birçok vaka kendiliğinden geçer Bu hastalığın ortaya çıkışında psikososyal streslerin etkin olduğu gösterilmiştir Bilhassa çocuk hastalarda yapılan çalışmalar saç dökülmesi öncesi dönemde çocukların negatif yaşam olaylarıyla aleyhinde karşıya kaldıkları saptama edilmiştir Psikolojik gerginlik sonrası olan saç dökülmelerinin altında yatan esas durum psikonöroendokrin sistem ile immun sistem arasındaki karmaşık etkileşmedir Yani immun sistem psikolojik olayların etkisiyle harekete geçer ve sonuçta saç dökülmesi meydana kazanç Stres ile saç dökülmesi arasındaki ikinci ilişki saç dökülmesinin yarattığı psikolojik sorunlar (stres)dır Saçı dökülen insanlarda yapılan dağıtılmış psikolojik ölçümler benlik duygusu, karoser imajı, öz hürmet, kendine güven gibi duyguları etkilediği ortaya çıkmıştır Saç dökülmesi yaşayan kadın ve erkeklerde yapılan çalışmalarda erkeklerde saç kaybının artmasıyla bunalım, içe dönüklük, aşırı asabiyet, özbenlik duygusunda azalma gibi negatif sonuçlar çıkarken, kadınların da günlük yaşamlarını negatif etkilediği ve sosyal problemler yaşadıkları görülmüştür Erkeklerin faal olarak bu durumla başa çıkabildikleri ama kadınlarda saça cinsel kimlik, seksüalite, çekicilik gibi kültürel ve bireysel özel anlamlar verildiğinden başa çıkmaları daha kuvvet olmaktadır Bu alıcı kişiler toplum içersinde daha gergin, utangaç davranmakta, boyunlarını daha dik tutmakta (boyun ağrısına yol açan), sıkça saçını yıkamak, kurutmak gibi yöntemlere başvurmaktadırlar neticede stresli, gergin, psikolojik problemleri olan bireyler olmaktadırlar Tedavi konseptinde bu durum dikkate alınmalıdır Tedavide bilgilendirme, empatik dinleme ve davranışları iyileştirme gibi psikosoyal destek gerekirse ilaç tedavisi uygulanabilir Kozmetik Uygulamaların Ortaya Çıkardığı Saç Problemleri : Uzun senelerdir esas hedef olarak saçı düzenli tutmak ve görünümünü güzelleştirmek için öbür yöntemler uygulanagelmektedir Bunlar kimyasal maddeler, kozmetik ürünler vs dir Oysa bu maddeler ve yöntemler saç ve saçlı deri için fiziki bir travma nedeni olur ve ara sıra istenilmeyen yada kalıcı olabilen değişikliğe yol açar Uygulamaların yalnış yapılması, kimyasal maddelerin içindeki faktör maddeler ve tatbik yapılan saçın kalitesi bu olumsuz değişmelere katkıda bulunur Yapılan kozmetik uygulamalar: 1 Saçı temizlemek için kullanılan şampuanlar: Piyasada var olan bir çok şampuan türü ayrı şekillerde formüle edilir ve ticari olarak bayağı, kuru, yağlı, harap olmuş saçlar ve boyalı saçlar için formüle edilmiş olarak satılırlar Yağlı saçlar için kullanılan şampuanlar eğer günlük olarak kullanılırsa saçta kurumaya yol açarlar Yeniden şampuanlar içindeki maddelere karşı irriten ya da allerjik dermatitlerin gelişmesi mümkündür 2 Saç Boyaları: Tedrici renklendirme yapan saç boyalarının kontak dermatit yapma özelliği azdır ama sert, kırılgan, cansız saça neden olduklarından zararlı olabilirler Keza saçta kalan metal artıkları kalıcı badana ve perma solüsyonunun uygulamasını zorlaştırır Böyle bir uygulamada yapılırsa saçın kırılmasına neden olur Sanki kalıcı boyaların saç şaftında oluşturdukları zarar azdır oysa içerdikleri boya sebebiyle kontak allerjik dermatit yapabilirler Daimi boya uygulamalrı iki türlü olabilir Daha koyu bir renk isteniyorsa tek bir operasyon yapılır Ancak daha açık renge boyama isteniyorsa iki aşamalı bir işlem yaşanır Önce mevcut saçın soldurulması gereklidir Soldurma işlemi için hidrojen peroksit yada amonyak kullanılır Bu esnada saç kırılgan, kırışmaya müsait ve cansız bir dış görünüş alır Saç şaftına epeyce hasar veren bu operasyon sonucunda saç gövdesinden %?3 oranında önem kaybı olur ve bu nedenle saç zayıflar ve kırılabilir ayla kazanç Saçı biçimlendirmek için, saçın taranması, fırçalanması, jel, sprey, köpük sürülmesi gibi işlemler yapılmaktadır Saçın arkadaki bölgeye sıkı bir şekilde toplanması yada kıvırarak saçın düzleştirme çabası ile sıkça taranması travmatik alopesi denen bir durumu ortaya çıkarabilir Yuvarlak fırça alopesisi bu tür fırçaların sık ver sert biçimde uygulanması ile ortaya çıkar Burada mevcut bir kuralsızlık sonucu zaten kırılgan olan bir saçta kuvvetlı fırçalamalar saça zarar vererek fırça alopesisini oluştururlar Masaj alopesisi: Saçlı deriye ilaçların masaj aracılığıyla uygulanması sonucu oluşur Saçı şekillendiren sprey, jel, parlatıcı gibi maddelerin aşırı kullanımı saç şaftında şişliklere yol açan ve boncuk saç diye tanımlanan bır durum yaratabilir Travmayla birleşince kuru, cansız ve kırılmaya müsait saçlar oluşabilmektedir Burada özellikle polyvinylpyrrolidone, vinil asetik asit tuzu ve sertleştirici polymerler suçlanmaktadırlar Tedavisi: 1 Yerinde bir şampuan önerilir Kimyasal işleme emrindeki olmuş saç kuru, durağan elektriklenmeye daha müsaittir Dinç, akıcı görünen bir saçta nem, nemi tutan ve saçın temel yapısını oluşturan protein en üstteki düzeydedir be bu nitelik saçın mekanik travmaya karşı koymasını sağlar Bu tarz kimyasal travmaya uğramış saçlarda dimethicone içeren şampuanlar kullanılmalıdır 2 Fizik yada kimyasal yaralı saç hızla bu etkilerden uzaklaştırılmalı, daimi perma, fırçalama, tarama gibi işlemler en aza indirilmelidir Sıkı saç tokaları ve bantları kullanılmamalı Bigudi ve aynı şeylerle yatmamalı, saçlar taranırken künt uçlu ve çok sert olmayan fırçalar kullanılmamalıdır Saçlar muhtemel olduğunca kısa ve düz tutulmalıdır İlaçlara Bağlı Saç Dökülmeleri : Böylece fazla ilaç saç büyümesi üstüne baskılayıcı tarzda etki yapabilir Saç folikülleri yüksek oranda kan alan bölgelerdir Vücuda giren herhangi bir ilaç kan yoluyla saç köküne gelir Eğer hap uzun vakit alınır ve yoğun bir biçimde saç köküne gelirse tüm saçlar dökülebilir(diffuz alopesi) 1 Kanser ilaçları, 2 Yanlışlıkla yada intihar nedeniyle alınan talyum, 3 A vitamini fazla alınımı, 4 Sentetik ağızdan alınan retinoidler, 5 Heparin, 6 Flucunazole, 7 Doğum yoklama hapları en sık saç dökülmesi yapan ilaçlardır A Androjenler 1 Danozol B Antifungaller 1 Flukonazol 2 Itrakonazol C Antihipertansifler 1 ACE inhibitörleri 2 potasyum tiosiyanad D Antiinflamatuarlar 1 Proksikam 2 tenoksikam 3 ibuprofen 4 naproksen E Antikoagülanlar 1 Kumarin 2 heparin 3 heparinoidler F Antikolesterolemikler 1 Klobifrat 2 gemfibrozil G Antikonvülzanlar 1 Dilantin 2 karbamezapin 3 valporik asit 4 trimetadion H Antineoplazikler 1 Altretamin 2 amsakrin 3 bleomisin 4 karboplatin 5 siklofosfamid 6 sisplatin 7 sitoksan 8 sitarabin 9 daktinomisin 10 daunorubisin 11 dakarbazin 12 doksetaksel 13 etoposid 14 gemsitabin 15 gahapentin I Antitrioid ajanlar 1 Tiourasil 2 karbimazol 3 tiosiyanat 4 iodin J Antülserler 1 Simetidin 2 ranitidin 3 famodin 4 omeprazol K Antiviraller 1 Lamivudin 2 zidovudin L ßblokerler 1 Propranolol 2 atenolol 3 metapronol 4 limolol M Psikotroplar 1 Amfetamin 2 antidepresanlar 3 diksirazin 4 lityum 5 tranilsiprimin 6 flurobutirofenon N Retinoidler 1 İzotretionin 2 etretinat 3 asitretin O Diğer 1 Talyum 2 bizmut 3 boratlar 4 bromokriptin 5 gentamisin 6 kolşisin 7 levo dopa 8 minoksidil 9 iv immünglobulin 10 oral kontraseptifler Diffüz alopesi yapan ilaçlar İlaçlara emrindeki saç dökülmeleri çoğunlukla geri dönüşümlüdür ERKEK TİPİ SAÇ DÖKÜLMESİ Erkek Tipi Saç Dökülmesi erkeklerdeki en yaygın saç dökülmesi tipidir Erkek tipi saç dökülmesinde başınızın yokuş kısmındaki ve şakaklardaki saçlarınız cılızlaşmaya başlar Zaman geçtikçe şakaklardaki saçlar daha da geriler, sadece başın ön kısmın ortasında saç kalır ve yokuş kısmında artan bir şekilde daha da kelleşen bir bölge ortaya çıkar sonra başın ön ve yığın kısımlarında saçların döküldüğü bölgeler bağlı yanlamasına kazanç ve başın yokuş kısmı tamamen kelleşir En sonunda tek geriye kalan başın tabi taraflarında ve ardındaki kalan saç sınırıdır Bu durum, bir takım erkeklerde yirmili yaşların başında ortaya çıkar Erkek tipi saç dökülmesi (androgenetik alopesi) 25 yaşına değin erkeklerin %25 ‘ini, 40 yaşına dek %40′ını, 50 yaşına kadar %50’sini etkileyen ve erkeklerde en sık rastlanan saç dökülmesi tipidir KALITIMSAL ETMEN : Erkek tipi saç dökülmesi genelde kalıtımsaldır ve birçok erkek için gerçek bir endişe kaynağıdır Erkek bu özelliği annesinin ve babasının ata ağacındaki bireylerden alır Eğer genetik olarak saçınızı kaybetmeye programlandıysanız ve saç kaybınız için hiçbir şey yapamıyorsanız uzun dönemde saçınızı koruma şansınız çok azdır Erkek tipi saç dökülmesi bayağı saç döngüsünün dışarıda bir durumdur Androgenetik alopesi, adından da anlaşılacağı üzere genetik nedene bağlıdır DHT: “Fena Testosteron 1548083393 1548083393 erkektipisacdokulmesi5c4fe3b83105cerkektipisacdokulmesi5c4fe3b83105c http:wwwhairlifeorgimgpagesximage001gif DHT vücuttaki böylece fazla erkeklik hormonundan biridir DHT bir erkeğin yaşamının erken dönemindeki gelişim aşamalarında önemlidir; ama, erkekler yaşlandıkça saç dökülmesinin nedeni haline gelmeye başlar DHT saç folikülünü gözle görülebilir saç üretemeyecek şekilde küçültür DHT erkek tipi saç dökülmesinde kayda değer bir rol oynar 1548083393 1548083393 erkektipisacdokulmesi5c4fe3b9c182cerkektipisacdokulmesi5c4fe3b9c182c http:thbfotodakcom379727ximage002 1548083393 1548083393 erkektipisacdokulmesi5c4fe3b9e145eerkektipisacdokulmesi5c4fe3b9e145e http:thbfotodakcom389727ximage003 Erkek tipi saç dökülmesi DHT (dihidrotestosteron)’un kıl foliküllerine olan aktivitesinden kaynaklanmaktadır İnsan saçı normalde çoğaltma, dökülme ve her tarafta büyümeyi içeren bir döngüyü izler Fakat artmış DHT düzeylerinin büyüme evresinin kısalmasına ve saçın dökülmesi için gereken sürenin kısalmasına katkıda bulunduğu düşünülmektedir, Bu koşul saçların cılızlaşmalarına yol açar DHT’nin katkısının olduğu durumlar; Saçın çoğalma evresinin kısalması Saç foliküllerinin ilerleyen minyatürizasyanu Terminal saç sayısında azalma DHT’yi Baskılamak Artık Olası DHT miktarı azaltılarak erkek tipi saç dökülmesinin önlenebildiği ve bazı erkeklerde saçın baştan büyüyebileceği yapılan araştırmalarla gösterilmiştir Bu bulguların sonucunda, bilim adamları yeni bir çare geliştirmişlerdir Bugün erkek tipi saç dökülmesinin tedavisi için daha önce hiç olmadığı kadar fazla seçenek vardır
Stick Out Tongue rof Dr Nilgün Atakan, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Dermatoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Erkek tipi saç dökülmesi saçta androjenlerin etkilerine karşı kalıtsal bir duyarlılık nedeniyle oluşur İnsanlardaki, özellikle erkeklerdeki saç dökülmelerinin %95 gibi büyük bir bölümünü oluşturur Beyaz ırkta öteki ırklara kadar daha fazla görülmektedir Tüm erkeklerin üçte ikisinde klinik olarak gözlenen bir erkek tipi saç dökülmesi olduğu varsayılmaktadır Erkek tipi saç dökülmesi klinik olarak ilerleyen yaşla birlikte gitgide artarak büyüyen bir seyir gösterir 20 yaştan daha sonra başlayan alınsaç çizgisinin artan bir şekilde önden arkaya içten ilerlediği ve açılım alanlarında düzensiz, aralıklı saçlar bulunduğu görülür Saç foliküllerinin ilerleyen biçimde minyatürleşmesi sonucunda kafa derisinde gözle görülür saç dökülmesi ortaya çıkar Saçlı deride testosteronun dihidrotestosterona dönüşümündeki süratlenme ve dihidrotestosteron miktarının artışı bayağı saç kıllarının, büyümeyen kuvvetsiz vellüs tipi kıllara dönüşümünü sağlar Testosteronun dihidrotestosterona dönüşümünü sağlayan enzim redüktaz enzimi olup, olasılıkla erkek tipi saç dökülmesinden ilk olarak sorumludur Günümüzde erkeklerin en önemli kozmetik problemi olan erkek tipi saç dökülmesi nin önlenmesi ya da giderilmesi ile ilgili araştırmalar insanlık tarihi değin eskidir Piyasada yüzlerce bitki ve yosun ekstrelerinden hazırlanan farklı alanlara yönlendirilmiş losyon, şampuan ve dışında kullanılan karışımların yaygın olarak kullanıldığı erkek tipi saç dökülmelerinde etkinliği bilimsel olarak gösterilebilmiş sadece iki preparat mevcuttur Bunlardan ilki antihipertansif bir ilaç olan minoxidilin %2 ve %5′lik solüsyon şeklindeki formları erkek tipi saç dökülmelerinde kullanılabilir Tesir mekanizması kesinkes bilinmemekle birlikte saçlı derideki kan akımını arttırarak saç gelişimini sağladığı ileri sürülmektedir Erkek ve kadın hastalarda da kullanılabilen minoxidil, topikal formlarda oldukça tehlikesiz bir ilaçtır Arada Bir görülen tansiyon düşmesi, saçlı deride irritasyon, kızarıklık, yanma, kaşıntı ve kuruluk istenmeyen emrindeki etkileri arasındadır Son yıllarda geliştirilen ve erkek tipi saç dökülmelerinde epeyce etkin olduğu bildirilen bir öteki casus ise finasterid etmen maddeli ağız yoluyla alınan bir ilaçtırTip II redüktaz enzimini inhibe ederek, testosteronun dihidrotestosterona dönüşmesini engelleyerek serum ve saçlı derideki dihidrotestosteron düzeyini azaltır Günlük 1 mg dozda finasterid’in 2 yıldan uzun süren klinik çalışmalarda saç dökülmesini durdurduğu ya da yavaşlattığı ve saç büyümesini arttırdığı gözlenmiştir Tedaviye başlandıktan itibaren 3 ayda iyileşmenin gözlendiği ilaç tedavisi esnasında yapılan çalışmalarda ciddi bir alt etki oluşmadığı bildirilmektedir Tedavi sırasında %12 oranında ortaya çıkabilecek cinsel isteksizlik, erektil disfonksiyon ve ejekülat volumünün azalması haricen ast tesir gözlenmemekte ve istenmeyen bütün etkilerin geri dönüşümlü olduğu vurgulanmaktadır Finasterid gebe ve gebe olma olasılığı olan kadınlarda kontrendikedir Hem yapılan incelemeler finasteridin erkek tipi saç dökülmesi olan postmenapozal kadınlarda etkisiz olduğunu göstermiştir SAÇ DÖKÜLMESİNİN SEBEPLERİ Herzamanki Saç Dökülmesi: Genelde geri dönüşümlü olan bu saç dökülmesi yeni doğan ‘ bebeklerde görülen ani saç dökülmesi yada kadınlarda doğum sonrası görülen yaygın saç dökülmesini tanımlar Ömrünü tamamlamış saç kendiliğinden ya da dış etkilerle (tarama, şampuanla yıkama, fırçalama, saça şekil verme çalışmaları) dökülür Bunun yerine yeni saç çıkar Günde sıradan 100 adet saç dökülür Anagen Effluvium : Radyasyona ya da bazı kimyasal maddelere maruz kalındıktan sonradan görülen ani saç kaybıdır Bu herif saç dökülmesi en fazla kanser nedeniyle kemoterapi ve radyoterapi uygulanan hastalarda görülür lşleme maruz kalınmasını takiben 13 hafta içinde ani saç kaybı meydana kazanç Kemoterapiye ast saç dökülmeleri genel olarak geri dönüşümlü iken radyoterapinin neden olduğu dökülmelerde geri dönüş imkansız gibidir Telogen Effluvium : Sağlıklı bir kişide saçların %8590’ı anagen fazda iken %1015’i dinlenme fazındadır (telogen evre) Yani saçlarımızın bir kısmı dökülürken bir kısmı yenilenir Bu klasik saç siklusu esnasında günde sıradan 501 00 saç teli olağan olarak dökülür Bazen dış etkenlere emrindeki olarak dinlenme fazına giren saç oranı artar Bu Nedenle telogen effluvium olarak adlandırılan ve uzun bir vakit baştan başa saçın yaygın bir şekilde incelip döküldüğü dönem başlar Telogen effluviumun nedenleri özet olarak şu şekilde sınıflandırılabilir: a) Tiroid anormallikleri: Hipo veya hipertroidizm b) Proteinden yoksun ağır diyetler c) Fiziki ya da hissi stres d) Geçirilen büyük ameliyatlar e) Demir eksikliği anemisi f) Menapoz g) Bir Takım ilaçlar: Heparin, beta blokerlar, vitamin A, warfarin, doğum kontrol hapları… Bazı incelemeler ise saç siklusunun bambaşka fazlarında artan şansın dönmesi temelinde yorumlama yapmıştır 1 Erken anajen terk Sıradan anajen evre 27 sene sürer Bu müşteri saç dökülmelerinde ise saç folikülleri bu süreyi doldurmadan telojen faza girer Ilaç alımında, yüksek ateş esnasında oluşan saç dökülmeleri bu tiptir 2 Gecikmiş anajen terk Burada anajen safha uzun sürer Normalde belirlenmiş bir sayıda saç folikülü anajen fazdan telojen faza geçmesi gerekiyorken, bu işlem gerçekleşmez ve neden ortadan kalkınca normalden çok fazla saç kökü telojene geçer (Birikmiş anajen fazdaki saç folikülü sebebiyle) ve bir anda çok miktarda saç dökülür Hamilelik sonrası saç dökülmesi bu tiptir 3 Kısa anajen Bir Takım vakalarda anajen evre kısa sürer bu da anajentelojen oranını yükseltir aniden dökülen saç sayısı artar 4 Erken telojen terk 5 Gecikmiş telojen terk Mevsimsel saç dökülmesi bu yolla olmaktadır Telojen effluvium daha çoğunlukla kadınlarda görülür Akut telojen effluvium 26 ay sürer ve tam iyileşir Trikotillomani (Saç yolma takıntısı): Psikolojik kökenli olan bu rahatsızlıkta kişi kendi saçını yolma eğilimindedir Tipik olarak saç yamalar halinde görünmektedir Daimi kel alanlara niçin olan bu durumda mutlaka psikoterapiye gereklilik vardır Aksi taktirde saç ekimi netice vermez Traksiyon Alopesisi: Saçın sıkı şekilde geriye doğru bağlanması sonucunda kıl foliküllerinde oluşan hasara tabi olarak ortaya meydana çıkan kalıcı saç dökülmesidir Alopesi Areata: Nedeni tam bilinmemekle birlikte otoimmün kökenli (vücudun savunma sistemi hastalığı) olduğu düşünülen bir rahatsızlıktır Saçlı derınin herhangi bir bölümünde dairesel alanlar halinde saç dökülmeleri meydana kazançHalk dilinde saç kıran olarak adlandırılır Ara Sıra de bütün kafa derisindeki saçın, hatta tüm vücuttaki kılların kaybıyla seyreder Bunların dışarıya yara dokusu oluşturmayan, geri dönüşümlü, ve yaş, cinsiyet ve ahali tercihi olmayan bir hastalık olarak tanımlanır Çocuk ve erişkin her yaşta görülebilir Diffüz alopesi : Diffüz alopesi, tüm kafa derisi üstünde yayılan jeneralize veya global saç dökülmesidir Önemli boyutlarda saç kaybı olana kadar genel olarak farkedilmez Diffüz alopesinin gidişatı değişkendir ve nedene emrindeki olarak devamlı ya da dönem dönem gelişen şekilde olmaktadır Sikatrisiyel alopesi : Sikatsiriyel alopesi saç foliküllerinin kalıcı yıkımından ve fibrozisinden (yara dokusu oluşumu) kaynaklanmaktadır Genellikle yuvarlak şekilde oluşurken, yaygın bir şekilde de olabilir Herediter ve konjenital alopesi : Bu alıcı saç dökülmeleri dağıtılmış kalıtımsal hastalıklardan ya da hamilelik ve doğuma yan hastalık ya da komplikasyonlardan kaynaklanmaktadır saç dökülmesinin genetik nedenlerini, kalıtımsal yatkınlık zemininde diğer nedenlerin eklenmesiyle oluşan bir şart mu yahut iyice kalıtımsal dışı diğer nedenlerle mi geliştiği konusu son derece önemlidir Zira ayrıntılarıyla kalıtımsal nedenli bir saç dökülmesinin tedavisi farklı olacak, salgı sistemine yan bir nedenle oluşan saç dökülmesi tedavisi öbür olacaktır Anemiye ya da salgı sistemine bağlı bir hastalığa veya ağır geçirilmiş ateşli hastalığa alt saç dökülmesinin tedavi yaklaşımı ayrı ayrı olacaktır Androgenetik Alopesi (erkeksi saç dökülmesi) cinsiyetten etkilenen Otosomal başat bir durumdur Erkekler rahatsızlık genini yalnızca tek ebeveynlerinden de alsalar hastalığı gösterirler, ancak kadınlar androjen hormonları erkeklerden daha eksik olduğundan heterozigot durumunda hastalığı göstermezler Kadınlar fakat homozigot olurlarsa (her iki ebeveynden de geni alırlarsa) hastalığı gösterirler Androjenik Saç Dökülmesi: Androgenetik alopesi erkeklik hormonuna ast kalıtımsal saç dökülmesi olarak ta adlandırılmaktadır Bu sex hormonuna alt genetik şart sadece erkeklerin değil kadınlarında en sık saç dökülmesi nedenleri arasındadırOnlu yaşların ortalarından itibaren, testesteronun DHT’a dönüşümü ile başlar Miniatürizasyon ile başlayan süreç saç foliküllerinin dökülmesi ve kellikle sonuçlanır Androgenetik saç dökülmesi kalıtımsal olarak yatkın saç folikülleri üzerinde sex hormon etkileri sonucu meydana kazanç Saç dökülmesi birbirinden bağımsız 3 farklı tesir ile oluşur Aşağıda bu etkileri ayrı olarak inceleyeceğiz Genler: Spesifik genlerin varlığı olmadan yaygın kellik gerçekleşmezBu genler anne veya babadan geçebilir Hormonlar: Bütün adi erkek ve kadınlar erkeklik hormonu üretirlerBunlar daha sık olarak Testesteron, androstenodione ve Dihidrostestesterondur Erkeklerde testis ve adrenaller, kadınlar da over ve adrenal gland göre üretilir Bu hormonlar her iki **** içinde önemli olup, bambaşka konsantrasyonda bulunur Erkeklerde daha etken bir role sahip olup cinsiyet farklılaşmasından sorumludurTestesteron 5alfaredüktaz isimli enzim aracılığı ile Dihidrotestesterona(DHT) dönüştürülür DHT, genetik olarak meyilli kişilerde kesin bir süre sonradan androgenetik saç dökülmesinin kadın veya erkek paterninin oluşumundan sorumludurİşte kafamızın arkadaki ve alt bölümlerinde yerleşmiş olan saç köklerimizin bu hormondan etkilenen reseptörleri (algılayıcıları) içermemesi estetik cerrahi saç ekiminin gelişmesinin temelini oluşturmaktadır Genetik olarak saç azalmasına yatkın halk için saç ekimi sevindirici bir şart oluşturur Yaş: Saç dökülmesinin muhakkak bir başlama yaşı yoktur Bu basit, fakat göz ardı edilmemesi gereken bir süreçtir Yavaş yada seri olabilir Onlu yaşlarda başlayabildiği gibi hayatın sonunda da başlayabilir Belli bir çabuk ilerleyebilen veya bir tedarik stabilize olup tekrar hızlanabilen dinamik bir süreçtir Görüldüğü gibi genler ve hormonlar tek başına tatmin edici değildir Yaşlanan organizmanın dayanıklılığı azalır Saç da bir organizma parçası olduğundan, geçen yıllar saçların da dayanıklılıgını azaltır Genetik olarak yatkınlığı olan kişilerde geçen süre içerisinde saç dökülmesi oranı artar Kelleşme ile erkeklik hormonu arasında bir ilişki vardır Androgen hormonu erkeklik hormonudur Bir androgen hormonu olan testeron Alfa5 redüktaz isimli enzim kadar dihidrotestosterona (DHT) dönüştürülür DHT de saç kökleri üzerindeki reseptörlere baglanarak etkisini gösterir Alfa5 redüktaz enzim eksikliği olan erkeklerde saç dökülmesi oluşmaz DHT kalıtımsal olarak yatkınlığı olan kişilerde anagen aşama süresini kısaltır Bu şart her saç hayat döngüsünde anajen fazın daha da kısalmasına yol açar Bu saçın maulaşabileceği azami saç uzunluğunun azalması ve saçların genel görünümünde anagen fazında olan saçların göreceli olarak azalması demektir Katajen ve telojen aşama (ara evre ve dinlenme fazı) saçın dökülmesi ile sonlanır Bu fazlarda vakit olarak değişiklik olmaz Ama anajen faz kısaldığında herhangi bir anda tüm saç kütlelerindeki oranlar göreceli olarak artmış olur Bu da orantısal olarak daha fazla saçın dökülmesi demektir Anajen fazda normalde iki tip saç üretilir: 1 Terminal(kalın ve renkli)saçlar 2 Vellus (ince ve renksiz) saçlar Bilindiği gibi vellus saçlar daha tez dökülen saçlardır Tekrar Androgenetik Alopesi kişilerde hormonların ve genlerin etkisiyle terminal saç köklerinde gitgide hızlanan bir biçimde küçülme (minyatürizasyon) oluşur Bunun sonucu terminal saçlar vellus saçlara benzemeye başlar Minyatürize olmuş köklerde güçsüz, ince ve soluk (vellus) saçlar üremeye başlar Küçülmeye aralıksız kökler bir zaman sonradan mikroskopla incelendiğinde hücreli kılıfının bir kalıntısı haline döndüğü görülür ve saç kökü böylelikle yok olur Hem erkekler hem de kadınlar androjen hormonu taşırlar Herkeste bu hormonlar olduğuna kadar niçin herkesin saçının dökülmediği sorulabilir Burada genetik taşıyıcılık olması yanına aşağı açıklanmış hususlar da önemlidir: 1 Androgenetik Alopesi olanların saçındaki androjen reseptörlerinin sayısı fazladır Hormon bayağı düzeyde olsa onu bağlayan reseptör çok olduğundan hormonun saç üzerine etkisi fazla olmaktadır 2 Androgenetik Alopesili şahısların reseptörleri daha hasastır 3 Androgenetik Alopesili vakalarının Alfa5 redüktaz enzimi aktivitesi daha fazladır Gerginlik ve Saç Dökülmesi : Cilt hastalıkları ile stres ve ruhsal olaylar arsındaki ilişki öteden beri bilinir Birey psikolojik sıkıntılarını bireysel yada ailsel sorunlarını bir dermatolojik problem halinde yansıtabilmektedir Keza kendiliğinden oluşmuş bir deri problemi (saç dökülmesi) kişide ceset imajını zedeleyecek bireysel, psikolojik bozukluklara ve hatta psikososyal olumsuzluklara yol açabilmektedir Kısaca anlatılmak istenirse, saç dökülmesi ve gerginlik aralarında iki değişiklik ilişki laf konusudur: 1 Birinci ilişki nörotik bir ruhsal yapının desteklediği görünen o ki organik bir niçin olmaksızın, stresin körüklediği saç dökülmeleri oluşabilir 2 İkinci ilişki ise saç dökülmesi sonucu oluşan görünüme karşı kişinin geliştirdiği psikolojik reaksiyonlardır Stres zemininde gelişen saç dökülmelerine ilişkin farklı alanlara yönlendirilmiş önlemler fazla eski tarihe dayanır Tıp literatürü ani, önemli stres sonucu ortaya çıkan dramatik saç kayıpları örnekleri ile doludur Sevilen birinin ölümü, sevgiliden ayrılık, meslek kaybı,? gibi akut, ciddi gerginlik halleri çarpıcı, çabuk, şiddetli saç dökülmelerine yol açabilir ve bu duruma stresle tetiklenen telojen effluvium denir Kronik, sinsi, yavaş gidişli saç dökülmelerinde, dış etkilerin yanına psikonevrozlar ve kronik anksiyete de etkilidir Burada saç köklerinin anajen evreden telojen evreye prematür presipitasyonu aracılığıyla strese yanıt oluştuğu düşünülmektedir Alopesi areata (Saç Kıran): Bozuk Para büyüklüğünde, yani 22,5 cm çapında yuvarlak ? oluşan saç dökülmesidir Her iki cinste oluşabilir Birçok vaka kendiliğinden geçer Bu hastalığın ortaya çıkışında psikososyal streslerin etkin olduğu gösterilmiştir Bilhassa çocuk hastalarda yapılan çalışmalar saç dökülmesi öncesi dönemde çocukların negatif yaşam olaylarıyla aleyhinde karşıya kaldıkları saptama edilmiştir Psikolojik gerginlik sonrası olan saç dökülmelerinin altında yatan esas durum psikonöroendokrin sistem ile immun sistem arasındaki karmaşık etkileşmedir Yani immun sistem psikolojik olayların etkisiyle harekete geçer ve sonuçta saç dökülmesi meydana kazanç Stres ile saç dökülmesi arasındaki ikinci ilişki saç dökülmesinin yarattığı psikolojik sorunlar (stres)dır Saçı dökülen insanlarda yapılan dağıtılmış psikolojik ölçümler benlik duygusu, karoser imajı, öz hürmet, kendine güven gibi duyguları etkilediği ortaya çıkmıştır Saç dökülmesi yaşayan kadın ve erkeklerde yapılan çalışmalarda erkeklerde saç kaybının artmasıyla bunalım, içe dönüklük, aşırı asabiyet, özbenlik duygusunda azalma gibi negatif sonuçlar çıkarken, kadınların da günlük yaşamlarını negatif etkilediği ve sosyal problemler yaşadıkları görülmüştür Erkeklerin faal olarak bu durumla başa çıkabildikleri ama kadınlarda saça cinsel kimlik, seksüalite, çekicilik gibi kültürel ve bireysel özel anlamlar verildiğinden başa çıkmaları daha kuvvet olmaktadır Bu alıcı kişiler toplum içersinde daha gergin, utangaç davranmakta, boyunlarını daha dik tutmakta (boyun ağrısına yol açan), sıkça saçını yıkamak, kurutmak gibi yöntemlere başvurmaktadırlar neticede stresli, gergin, psikolojik problemleri olan bireyler olmaktadırlar Tedavi konseptinde bu durum dikkate alınmalıdır Tedavide bilgilendirme, empatik dinleme ve davranışları iyileştirme gibi psikosoyal destek gerekirse ilaç tedavisi uygulanabilir Kozmetik Uygulamaların Ortaya Çıkardığı Saç Problemleri : Uzun senelerdir esas hedef olarak saçı düzenli tutmak ve görünümünü güzelleştirmek için öbür yöntemler uygulanagelmektedir Bunlar kimyasal maddeler, kozmetik ürünler vs dir Oysa bu maddeler ve yöntemler saç ve saçlı deri için fiziki bir travma nedeni olur ve ara sıra istenilmeyen yada kalıcı olabilen değişikliğe yol açar Uygulamaların yalnış yapılması, kimyasal maddelerin içindeki faktör maddeler ve tatbik yapılan saçın kalitesi bu olumsuz değişmelere katkıda bulunur Yapılan kozmetik uygulamalar: 1 Saçı temizlemek için kullanılan şampuanlar: Piyasada var olan bir çok şampuan türü ayrı şekillerde formüle edilir ve ticari olarak bayağı, kuru, yağlı, harap olmuş saçlar ve boyalı saçlar için formüle edilmiş olarak satılırlar Yağlı saçlar için kullanılan şampuanlar eğer günlük olarak kullanılırsa saçta kurumaya yol açarlar Yeniden şampuanlar içindeki maddelere karşı irriten ya da allerjik dermatitlerin gelişmesi mümkündür 2 Saç Boyaları: Tedrici renklendirme yapan saç boyalarının kontak dermatit yapma özelliği azdır ama sert, kırılgan, cansız saça neden olduklarından zararlı olabilirler Keza saçta kalan metal artıkları kalıcı badana ve perma solüsyonunun uygulamasını zorlaştırır Böyle bir uygulamada yapılırsa saçın kırılmasına neden olur Sanki kalıcı boyaların saç şaftında oluşturdukları zarar azdır oysa içerdikleri boya sebebiyle kontak allerjik dermatit yapabilirler Daimi boya uygulamalrı iki türlü olabilir Daha koyu bir renk isteniyorsa tek bir operasyon yapılır Ancak daha açık renge boyama isteniyorsa iki aşamalı bir işlem yaşanır Önce mevcut saçın soldurulması gereklidir Soldurma işlemi için hidrojen peroksit yada amonyak kullanılır Bu esnada saç kırılgan, kırışmaya müsait ve cansız bir dış görünüş alır Saç şaftına epeyce hasar veren bu operasyon sonucunda saç gövdesinden %?3 oranında önem kaybı olur ve bu nedenle saç zayıflar ve kırılabilir ayla kazanç Saçı biçimlendirmek için, saçın taranması, fırçalanması, jel, sprey, köpük sürülmesi gibi işlemler yapılmaktadır Saçın arkadaki bölgeye sıkı bir şekilde toplanması yada kıvırarak saçın düzleştirme çabası ile sıkça taranması travmatik alopesi denen bir durumu ortaya çıkarabilir Yuvarlak fırça alopesisi bu tür fırçaların sık ver sert biçimde uygulanması ile ortaya çıkar Burada mevcut bir kuralsızlık sonucu zaten kırılgan olan bir saçta kuvvetlı fırçalamalar saça zarar vererek fırça alopesisini oluştururlar Masaj alopesisi: Saçlı deriye ilaçların masaj aracılığıyla uygulanması sonucu oluşur Saçı şekillendiren sprey, jel, parlatıcı gibi maddelerin aşırı kullanımı saç şaftında şişliklere yol açan ve boncuk saç diye tanımlanan bır durum yaratabilir Travmayla birleşince kuru, cansız ve kırılmaya müsait saçlar oluşabilmektedir Burada özellikle polyvinylpyrrolidone, vinil asetik asit tuzu ve sertleştirici polymerler suçlanmaktadırlar Tedavisi: 1 Yerinde bir şampuan önerilir Kimyasal işleme emrindeki olmuş saç kuru, durağan elektriklenmeye daha müsaittir Dinç, akıcı görünen bir saçta nem, nemi tutan ve saçın temel yapısını oluşturan protein en üstteki düzeydedir be bu nitelik saçın mekanik travmaya karşı koymasını sağlar Bu tarz kimyasal travmaya uğramış saçlarda dimethicone içeren şampuanlar kullanılmalıdır 2 Fizik yada kimyasal yaralı saç hızla bu etkilerden uzaklaştırılmalı, daimi perma, fırçalama, tarama gibi işlemler en aza indirilmelidir Sıkı saç tokaları ve bantları kullanılmamalı Bigudi ve aynı şeylerle yatmamalı, saçlar taranırken künt uçlu ve çok sert olmayan fırçalar kullanılmamalıdır Saçlar muhtemel olduğunca kısa ve düz tutulmalıdır İlaçlara Bağlı Saç Dökülmeleri : Böylece fazla ilaç saç büyümesi üstüne baskılayıcı tarzda etki yapabilir Saç folikülleri yüksek oranda kan alan bölgelerdir Vücuda giren herhangi bir ilaç kan yoluyla saç köküne gelir Eğer hap uzun vakit alınır ve yoğun bir biçimde saç köküne gelirse tüm saçlar dökülebilir(diffuz alopesi) 1 Kanser ilaçları, 2 Yanlışlıkla yada intihar nedeniyle alınan talyum, 3 A vitamini fazla alınımı, 4 Sentetik ağızdan alınan retinoidler, 5 Heparin, 6 Flucunazole, 7 Doğum yoklama hapları en sık saç dökülmesi yapan ilaçlardır A Androjenler 1 Danozol B Antifungaller 1 Flukonazol 2 Itrakonazol C Antihipertansifler 1 ACE inhibitörleri 2 potasyum tiosiyanad D Antiinflamatuarlar 1 Proksikam 2 tenoksikam 3 ibuprofen 4 naproksen E Antikoagülanlar 1 Kumarin 2 heparin 3 heparinoidler F Antikolesterolemikler 1 Klobifrat 2 gemfibrozil G Antikonvülzanlar 1 Dilantin 2 karbamezapin 3 valporik asit 4 trimetadion H Antineoplazikler 1 Altretamin 2 amsakrin 3 bleomisin 4 karboplatin 5 siklofosfamid 6 sisplatin 7 sitoksan 8 sitarabin 9 daktinomisin 10 daunorubisin 11 dakarbazin 12 doksetaksel 13 etoposid 14 gemsitabin 15 gahapentin I Antitrioid ajanlar 1 Tiourasil 2 karbimazol 3 tiosiyanat 4 iodin J Antülserler 1 Simetidin 2 ranitidin 3 famodin 4 omeprazol K Antiviraller 1 Lamivudin 2 zidovudin L ßblokerler 1 Propranolol 2 atenolol 3 metapronol 4 limolol M Psikotroplar 1 Amfetamin 2 antidepresanlar 3 diksirazin 4 lityum 5 tranilsiprimin 6 flurobutirofenon N Retinoidler 1 İzotretionin 2 etretinat 3 asitretin O Diğer 1 Talyum 2 bizmut 3 boratlar 4 bromokriptin 5 gentamisin 6 kolşisin 7 levo dopa 8 minoksidil 9 iv immünglobulin 10 oral kontraseptifler Diffüz alopesi yapan ilaçlar İlaçlara emrindeki saç dökülmeleri çoğunlukla geri dönüşümlüdür ERKEK TİPİ SAÇ DÖKÜLMESİ Erkek Tipi Saç Dökülmesi erkeklerdeki en yaygın saç dökülmesi tipidir Erkek tipi saç dökülmesinde başınızın yokuş kısmındaki ve şakaklardaki saçlarınız cılızlaşmaya başlar Zaman geçtikçe şakaklardaki saçlar daha da geriler, sadece başın ön kısmın ortasında saç kalır ve yokuş kısmında artan bir şekilde daha da kelleşen bir bölge ortaya çıkar sonra başın ön ve yığın kısımlarında saçların döküldüğü bölgeler bağlı yanlamasına kazanç ve başın yokuş kısmı tamamen kelleşir En sonunda tek geriye kalan başın tabi taraflarında ve ardındaki kalan saç sınırıdır Bu durum, bir takım erkeklerde yirmili yaşların başında ortaya çıkar Erkek tipi saç dökülmesi (androgenetik alopesi) 25 yaşına değin erkeklerin %25 ‘ini, 40 yaşına dek %40′ını, 50 yaşına kadar %50’sini etkileyen ve erkeklerde en sık rastlanan saç dökülmesi tipidir KALITIMSAL ETMEN : Erkek tipi saç dökülmesi genelde kalıtımsaldır ve birçok erkek için gerçek bir endişe kaynağıdır Erkek bu özelliği annesinin ve babasının ata ağacındaki bireylerden alır Eğer genetik olarak saçınızı kaybetmeye programlandıysanız ve saç kaybınız için hiçbir şey yapamıyorsanız uzun dönemde saçınızı koruma şansınız çok azdır Erkek tipi saç dökülmesi bayağı saç döngüsünün dışarıda bir durumdur Androgenetik alopesi, adından da anlaşılacağı üzere genetik nedene bağlıdır DHT: “Fena Testosteron 1548083393 1548083393 erkektipisacdokulmesi5c4fe3b83105cerkektipisacdokulmesi5c4fe3b83105c http:wwwhairlifeorgimgpagesximage001gif DHT vücuttaki böylece fazla erkeklik hormonundan biridir DHT bir erkeğin yaşamının erken dönemindeki gelişim aşamalarında önemlidir; ama, erkekler yaşlandıkça saç dökülmesinin nedeni haline gelmeye başlar DHT saç folikülünü gözle görülebilir saç üretemeyecek şekilde küçültür DHT erkek tipi saç dökülmesinde kayda değer bir rol oynar 1548083393 1548083393 erkektipisacdokulmesi5c4fe3b9c182cerkektipisacdokulmesi5c4fe3b9c182c http:thbfotodakcom379727ximage002 1548083393 1548083393 erkektipisacdokulmesi5c4fe3b9e145eerkektipisacdokulmesi5c4fe3b9e145e http:thbfotodakcom389727ximage003 Erkek tipi saç dökülmesi DHT (dihidrotestosteron)’un kıl foliküllerine olan aktivitesinden kaynaklanmaktadır İnsan saçı normalde çoğaltma, dökülme ve her tarafta büyümeyi içeren bir döngüyü izler Fakat artmış DHT düzeylerinin büyüme evresinin kısalmasına ve saçın dökülmesi için gereken sürenin kısalmasına katkıda bulunduğu düşünülmektedir, Bu koşul saçların cılızlaşmalarına yol açar DHT’nin katkısının olduğu durumlar; Saçın çoğalma evresinin kısalması Saç foliküllerinin ilerleyen minyatürizasyanu Terminal saç sayısında azalma DHT’yi Baskılamak Artık Olası DHT miktarı azaltılarak erkek tipi saç dökülmesinin önlenebildiği ve bazı erkeklerde saçın baştan büyüyebileceği yapılan araştırmalarla gösterilmiştir Bu bulguların sonucunda, bilim adamları yeni bir çare geliştirmişlerdir Bugün erkek tipi saç dökülmesinin tedavisi için daha önce hiç olmadığı kadar fazla seçenek vardır