Evlilik birbirleri ile bağ kurmuş iki bireyin hayatlarını resmi olarak birleştirmeleri biçiminde tanımlanabilir. Evliliği sürdürmek ve ahenk sağlamak bireylerin elinde olan bir durumdur.Kimse boşanmayı düşünerek evlenmiyor. Uzun yıllar evli kalmayı hayal ediyor fakat birçok çift birkaç yıl sonra şikayetlere başlıyor. “Evliliğim sıradanlaştı”, “Aşk bitti”, “İlk günlerin heyecanı, hasreti kalmadı”, “Aslında birbirimizi seviyoruz lakin eski muhabbetimiz yok, birbirimizi daima eleştiriyoruz”, “Çok sık tartışıyoruz, birbirimize karşı daha gergin ve daha az toleranslıyız”, “Evliliği beceremiyoruz” diye şikayet edebilirsiniz. Etrafınızda onlarca kişi boşanırken, siz anne ve babalarınız üzere uzun ve memnun bir evlilik yapabilecek misiniz, yoksa bir hayalin peşinde mi koşuyorsunuz?Ayrı hayatlar sürdürmek evliliklerin bozulmasının en değerli nedenlerinden biri. Tıpkı konutun içinde, erkek başka, bayan başka hayat yaşamaya başlıyor. Biri bir odada, oburu öbür odada TV seyrediyor. Her ikisi de kendi arkadaşlarıyla eğleniyor. Farklı yataklarda hatta farklı odalarda yatanlar bile var. Bu durum, birbirlerinden yalnızca fizikî değil, duygusal olarak da uzaklaşmalarına yol açıyor.
Bireylerin birbirine hayranlığının azalması değerli sorunlardan biri. Hayranlık bir münasebetin devamı için gerekli olan en değerli element. Uzun evliliklerde eşler hâlâ birbirine hayran. Evlilik yoluna girdiğiniz, sevdiğiniz kişinin yalnızca görünüşüne, davranışlarına değil, onun hayatını nasıl yaşadığına hayran olduğunuzda ona karşı sevginiz hiç bir vakit bitmez. Tanıştığınız birinci günleri hatırlayın; birbirinize söylediğiniz o hoş kelamları, iltifatları. Şayet karşınızdaki bireye tümüyle, insan olarak hayran değilseniz, bağlantıyı sürdürmek çok zorlaşır. Ona hayran olmadığınızda birlikte olmak acı vermeye başlar. Karşınızdaki de bunu hisseder. Size sıradan biriymiş üzere davranan, hiç ilgi göstermeyen bir kişinin yanında olmayı mı tercih edersiniz yoksa size hayran olan, hoş kelamlarıyla sizi şımartan kişinin yanında mı? Sizi beğenen kişinin yanında olmak sizi daha memnun etmez mi? Hatta kendinizi daha da fazla beğendirmek, karşınızdaki kişinin size olan hayranlığını sürdürebilmek için efor gösterirsiniz, motivasyonunuz, hayat gücünüz artar.
Birden fazla kaçamaklardan, aldatmalardan alınan heyecanının nedeni de budur; şımartılmak, hoş, güzel hissetmek ve beğenilmek. Şahıslar kendilerine sormalı; hayranlığınız külliyen bitti mi, yoksa hâlâ hayran olduğunuz birkaç şey sayabilir misiniz? Beğenmediğiniz özellikleri neler? Fotoğrafın bütününe baktığınızda bu beğenmediğiniz özellikleri ile onu olduğu üzere kabul edebiliyor musunuz? Zira onu olduğu üzere, tümüyle kabul edemezseniz, onu daima değiştirmeye çalışırsınız, bu da gerginliklerin artmasına neden olur. Evlilik sıkıntılarının ortaya çıkma nedeni çoğunlukla ‘heyecanın kalmaması’ değil, hayranlığın, birbirini olduğu üzere kabulün, hürmetin kalmaması.
İrtibat sorunları evliliklerin uzun sürmesini engelleyen en kıymetli faktörlerden biri. Çiftler birbirlerini dinlerken bir çok yanlışlar yapıyor bu da çatışmaların artmasına ve bağlantı sorunlarına neden oluyor. Örneğin, her hangi bir sohbet sırasında bile daima olarak haklı olduğunu ispatlamaya çalışıyor. İçten içe ‘Ben haklıyım, o haksız’ diye düşündüğünüzde, bütün gücünüzü kendi haklılığınızı ispatlamak için kullanırsınız. Bu durumda, karşınızdakinin ne söylediğine yahut ne hissettiğine dikkat etmemiz çok sıkıntı olur. Başka bir yanılgı da karşınızdakini suçlamak. ‘Hepsi senin suçun’ yahut ‘senin yüzünden bu türlü oldu’ üzere cümleler, karşımızdakini dinleyip manaya önünde kıymetli bir pürüzdür. Suçlamanın aykırısı, savunma. Kimileri da ‘kendimi her ne değerine olursa olsun korumalıyım’ biçiminde düşünür ve bu türlü bir fikir içindeyken, söylenenleri duymak ve değişik bakış açılarını fark etmek oldukça zorlaşır. Kendisini savunmaya odaklanmış kişi, bazen yalnızca kendini korumak için tartışmayı sürdürür.
Ben ve bencillik kavramlarının ayrımını çok yeterli bir biçimde yapmak gerekmektedir. Bencillik de evliliklerin bozulmasına önemli bir faktördür. Birçok insan evlilik içinde vakitle bencilleşiyor. Birbirinizin muhtaçlıklarını gözetlediğiniz de, kendi gereksinimlerinizi daima daha fazla önemsediğiniz de yahut kendi isteklerinizi karşınızdakine diretmeye çalıştığınızda, eşiniz ihmal edilmiş hisseder. Bir müddet sonra herkes kendi gereksinimlerini giderme telaşına düşer ve bu bir yarışa döner. Bir bakarsınız kendinizi şöyle tartışmalar içinde bulursunuz: ‘Sen daha fazla uyudun, ben daha az uyudum; sen daha çok kendine vakit ayırdın, ben ayıramadım; sen çocukla daha az vakit geçiriyorsun, ben daha çok vs.’
Muhtaçlıklarının giderilmemesi kişinin bir mühlet sonra eşine karşı güvensizlik, hayal kırıklığı, kızgınlık, kin üzere olumsuz hisleri yaşamasına neden olur. Erkeğin ve bayanın birbirine muhtaçlığı olduğu gerçeğini kabul etmeliyiz. Her ikisinin de yakınlığa, arkadaşlığa, muhabbete, cinsel beraberliğe, aile kurmaya, kendini inançta hissetmeye, dayanak almaya, paylaşmaya, ilgi görmeye ve sevilme muhtaçlığı var. Evlenmek bu gereksinimleri karşılamayı garanti altına almanın bir yolu. Ne vakit bu gereksinimler karşılanmıyorsa işte o vakit evliliklerde, münasebetlerde sorunlar ortaya çıkmaya başlıyor. Bir çok eş şöyle şikayet eder: ‘Benim uygunluğumu düşündüğüne artık inanmıyorum’. Meskene gelince herkes kendi kaygısına düşüyor, herkes kendini düşünüyor. Ne o benle ilgileniyor, ne ben onunla. İlgimizin birinci vakitlerinde birbirimizin gözünün içine bakardık, ikimiz de birbirimizi memnun etmek için uğraşırdık, meskene gelince ‘Sen yorulma ben yaparım’ derdik. Artık ‘ben yorgunum sen yap’ diye hengame ediyoruz. Meğer şımartılmak, ilgi, sevgi görmek en büyük muhtaçlık, insan bunun için evlenmez mi?
Bir arada vakit geçirin: Bağlantınızda dostluğa, arkadaşlığa, muhabbete kıymet verin. Ortak vakit geçirme, paylaşma çok kıymetli. Lakin birbirinize nefes alacak alan da verin. Ne çok kopuk, ne de çok bağımlı olmak memnun bir beraberlik için sağlıklı değil.İhtiyaçlarınızı lisana getirin: Vericilik ve empati her türlü alakanın ilacı. Özlediklerinizin, gereksinimlerinizin listesini yapıp ona şöyle diyebilirsiniz: ‘Bunlar benim gereksinimlerim, bunların birçoklarını evvelce bana yapardın ve o vakitler ikimiz de çok daha memnunduk. Senin gereksinimlerin neler? Sen de onların bir listesini yapıp bana verir misin?’Hayranlıklarınızı hatırlayın: Birbirinizi niçin seçtiğinizi ve sevdiğinizi hatırlayın. Hatta bunu hem kendinize hem de eşinize hatırlatın.
Anlaşamadığınız hususları çözmeye çalışırken, bahse odaklanın. Birbirinizi eleştirmekten, alay etmekten, aşağılamaktan kaçının. Çatışmaların ve kızgınlıkların her ailede olması doğal. Kıymetli olan olumsuz hislerinizi tabir edebileceğiniz inançlı bir ortam sağlamaktır. Tartışmalarınızda kimin haklı olduğu yahut kimin kazanacağı asıl maksat haline gelirse, ikiniz de kaybedersiniz. Sorununuzu çözmek için seçtiğiniz yolların hakikat olup olmadığını anlamaya çalışın. Evlilik sürecini bozan çatışma yahut fikir ayrılığı değil, yönetme biçimidir.
Her krizin, evliliği yıkma potansiyeli olduğu üzere, evliliği güçlendirme potansiyeli de var.Zorluklara, acılara bir arada göğüs gererek ilginizi güçlendirmelisiniz. Bunun için yanlışsız irtibat, dayanak, özveri, empati gerekli.
Cinsel ömrünüzü canlı tutun ve koruyun: İş gerilimi, aile sorumlulukları, ruhsal yahut fizyolojik sorunlar evvel cinsel hayatı tesirler. Bunun farkında olup, dış etkenlerin cinsel hayatınızı olumsuz etkilemesine müsaade vermeyin. Cinsel hayatınızda sorunlar var ise kesinlikle çözmek için teşebbüste bulunun, gerekirse yardım alın. Sorunu görmemezlikten gelmeyin, yok saymayın. Keyifli ve uzun bir evlilik için keyifli bir cinsel hayat gereklidir.
“Karşılıklı anlayış, hürmet ile 10 yıl geçtikten sonra evlilikte bağlılık oluyor. Ufak tefek tartışmalarda insanın kendisini frenlemesi gerekiyor. Eşi âlâ seçmeli. Evlenmek âlâ, fakat evlilik müessesini uzun yaşatmak daha da kıymetli. Onun sorunu olunca ortaklaşa çözmek gerekir. Eşlerin birbirine baskı kurmaması gerekir. Övmek de hoş bir şey. Samimi olacaksın. En kıymetlisi konutuna bağlı olacaksın. Eşini kendinin bir modülü olarak göreceksin. Özür dilemeyi de bilmek gerekiyor.”
Çiftlerin birbirlerine dayanak olmalarında, yardımlaşmaların da, mutluluklarında ve tahminen de ailenin oluşmasında aşk-sevgi en değerli itici güçlerden biri olmasına karşılık bağlantının temel yapısını sevgi belirlemez. Şahsî özellikler ve maharetler alakanın sürmesi ve gelişmesi için en değerli belirleyicidir. Keyifli bir evlilik için belirleyici olan ferdî özellikler: sadakat, duyarlık, cömertlik, hürmet, bağlılık, sorumluluk, güvenirliktir. Eşlerin birbiriyle yardımlaşmaya, uzlaşmaya birlikte kararlar alarak uygulamaya ihtiyaçları vardır. Eşler birbirlerine karşı esnek kabullenici ve bağışlayıcı olmak zorundadırlar. Birbirlerinin yanlışlarına, eksiklerine ve özelliklerine karşı hoşgörülü olmaları gerekir. Bu özellikler vakitle beslendikçe, bağlantı gelişir ve olgunlaşır.
Çiftler sıklıkla kendi alakalarının dışındaki başka insanlara nasıl ahenk sağlanacağı konusunda (örneğin iş hayatı gibi) usta olmasına karşın, çok az insan yakın bir alakaya o bağlantıyı memnun kılacak temel birtakım bilgilerle – yahut teknik becerilerle- girer. Yakın bağa giren beşerler nasıl birlikte karar alınacağını yahut eşin verdiği iletilerin “şifrelerin” nasıl çözüleceğini sıklıkla bilmiyorlardır. Meskenin tavanı aktığında tahminen onun nasıl onarılacağını bilen çiftler, iş ortalarındaki sevginin günden güne azalması olduğunda ne yapacaklarını bilemezler.
Evlilik hatta birlikte hayat, omurdaki öteki bağlantılardan farklıdır. Bir çift uzun periyodik bir alakayı amaçlayarak birlikte yaşamaya başladığında birbirleriyle ilgili muhakkak beklentiler duymaya başlarlar. Evlilik yoğunluğu, yıllardır uyuya kalmış; koşulsuz- kuralsız sevgi, sadakat ve dayanak hasretlerinin canlanmasına yol açar. Ve eşler ya açık olarak kelamlarıyla (evlilik merasimin de olduğu gibi) ya da dolaylı olarak hareketleriyle birbirlerinden bu derin muhtaçlıklarının karşılanmasını beklerler. Eşlerin yaptıkları şeyler ne olursa olsun tabiatıyla bu dilekler ve beklentilerden köken alan manalar taşırlar.Kocaeli Aile Danışmanlık merkezimizde her türlü soru sorun ve görüşleriniz için sizleri bekliyoruz.
Âlâ bir evlilik için düzgün bir bağlantı kuraldır.