Fen ve teknoloji ViTAMİNLER
A VİTAMİNİ:
A vitamini görme işlevinde aracısız rol oynar Yeterince A vitamini alamayan kişilerde, bilhassa aydınlıktan karanlığa geçildiğinde yada loş ışıkta görme yeteneğinin azalmasına yol açan ve ahali aralarında tavukkarası denen gece körlüğüne sebep olabilir
Bu vitaminin uzun zaman çok yüksek dozda alınması dermansızlık, uyuklama, bulantı, derinin kuruyup pul pul olması, saç dökülmesi ve kemik ağrıları gibi belirtiler veren A vitamini zehirlenmesine yol açar
B VİTAMİNİ:
B1 vitamini: Bu vitaminin eksikliğinde sinir iletisi kesintiye uğrar ve bazı sinirler iltihaplanarak insanda huzursuzluk, bıkkınlık, hiddet gibi çabuk sinirlenme belirtileri, hatta zamanla kol ve bacaklarda felç görülür B1 vitamini eksikliğinden kaynaklanan en manâlı besin bozukluğu ise beri beri hastalığıdır İnsanların neredeyse sadece kabuğu ayıklanmış pirinçle beslendikleri tropik ülkelerde görülen bu hastalıkta sinirleri etkilediği için çeşitli olarak, özellikle el ve ayakta felç belirir
B2 vitamini: Bu vitaminin en eksikliğine bağlanan esas belirtiler artış ve gelişme geriliği, kilo kaybı, cilt iltihapları ile göz, ağız ve burun çevresinde beliren yaralardır
B3 vitamini: B3 vitamininin eksikliğine ast en önemli besin bozukluğu, deride yaralar, iştahsızlık, ishal ve kilo kaybı, dermansızlık, huzursuzluk düşünce bulanıklığı gibi belirtiler veren pellegra hastalığıdır,
B6 vitamini:Yetersizliğinde merkezi sinir sisteminde düzensizlikler sonucunda havaleler,anemi ve ciltte yaralar görülür
B7 vitamini:Yiyeceklerde yeterli miktarda bulunduğu için eksiklik belirtileri görülmemektedir
B9 vitamini: Yetersizliğinde kansızlık ve ciltte yaralar görülürSindirim sistemi hastalığı,karaciğer hastalığı olan insanlarda,premature bebeklerde folik asit yetersizliği görülür
B12 vitamini: Bu vitaminin eksikliği sindirim bozukluklarına, öldürücü bir anemi tablosuna ve omurilik sinirlerinin yıkımına yol açar
C VİTAMİNİ:
Yeterince C vitamini almayan kişilerde kemik ve eklem bozukluklarına, deride ve dişetlerinde kanamalara, dişlerin dökülmesine ve yaraların geç iyileşmesine yol açan iskorbüt hastalığı görülür Vaktiyle uzun deniz yolculuklarına çıktıkları için aylarca taze sebze ve meyve yiyemeyen denizcilerin çoğu bu hastalığa tutulurdu
C vitamininin eksikliğinde diş etlerinde kanama ,eklemlerde şişlik ve ağrılar, yaralarda geç iyileşme görülür Bu belirtilerin sonucu skorbüt hastalığı ortaya çıkar Ayrıca dermansızlık, aylaklık, isteksizlik görülür
D VİTAMİNİ:
D vitamini alınmaması kemiklerde ağır biçim bozukluklarına, yol açan raşitizm hastalığına yol açar D vitaminini eksikliğinin erişkinlerdeki sonucu ise osteomalisi denilen kemik yumuşamasıdır En varlıklı olarak; balıkyağı, karaciğer, süt ve yumurta sarısında bulunur Aşırı alınması durumunda ise vücutta depolandığından zehirlenmeye yol açar
E VİTAMİNİ:
Yeterince E vitamini almayan kişilerde üreme organlarının gelişmemesinden doğacak kısırlık ve çeşitli kalp damar hastalıkları görülür
K VİTAMİNİ:
K vitamini öteki vitaminlerin hepsinden azıcık daha geç bir tarihte bulunmuştur Kanın pıhtılaşması için gereklidir Bağırsakların doğal konusu olan bakterilerle birleştiklerinden eksikliği o kadar yaygın değildir Yalnız yeni doğmuş bebeklerde ve uzun vakit antibiyotik tedavisi gördükleri için bağırsak bakterileri azalmış kişilerde bu vitaminin eksikliğine rastlanır *
A VİTAMİNİ:
A vitamini görme işlevinde aracısız rol oynar Yeterince A vitamini alamayan kişilerde, bilhassa aydınlıktan karanlığa geçildiğinde yada loş ışıkta görme yeteneğinin azalmasına yol açan ve ahali aralarında tavukkarası denen gece körlüğüne sebep olabilir
Bu vitaminin uzun zaman çok yüksek dozda alınması dermansızlık, uyuklama, bulantı, derinin kuruyup pul pul olması, saç dökülmesi ve kemik ağrıları gibi belirtiler veren A vitamini zehirlenmesine yol açar
B VİTAMİNİ:
B1 vitamini: Bu vitaminin eksikliğinde sinir iletisi kesintiye uğrar ve bazı sinirler iltihaplanarak insanda huzursuzluk, bıkkınlık, hiddet gibi çabuk sinirlenme belirtileri, hatta zamanla kol ve bacaklarda felç görülür B1 vitamini eksikliğinden kaynaklanan en manâlı besin bozukluğu ise beri beri hastalığıdır İnsanların neredeyse sadece kabuğu ayıklanmış pirinçle beslendikleri tropik ülkelerde görülen bu hastalıkta sinirleri etkilediği için çeşitli olarak, özellikle el ve ayakta felç belirir
B2 vitamini: Bu vitaminin en eksikliğine bağlanan esas belirtiler artış ve gelişme geriliği, kilo kaybı, cilt iltihapları ile göz, ağız ve burun çevresinde beliren yaralardır
B3 vitamini: B3 vitamininin eksikliğine ast en önemli besin bozukluğu, deride yaralar, iştahsızlık, ishal ve kilo kaybı, dermansızlık, huzursuzluk düşünce bulanıklığı gibi belirtiler veren pellegra hastalığıdır,
B6 vitamini:Yetersizliğinde merkezi sinir sisteminde düzensizlikler sonucunda havaleler,anemi ve ciltte yaralar görülür
B7 vitamini:Yiyeceklerde yeterli miktarda bulunduğu için eksiklik belirtileri görülmemektedir
B9 vitamini: Yetersizliğinde kansızlık ve ciltte yaralar görülürSindirim sistemi hastalığı,karaciğer hastalığı olan insanlarda,premature bebeklerde folik asit yetersizliği görülür
B12 vitamini: Bu vitaminin eksikliği sindirim bozukluklarına, öldürücü bir anemi tablosuna ve omurilik sinirlerinin yıkımına yol açar
C VİTAMİNİ:
Yeterince C vitamini almayan kişilerde kemik ve eklem bozukluklarına, deride ve dişetlerinde kanamalara, dişlerin dökülmesine ve yaraların geç iyileşmesine yol açan iskorbüt hastalığı görülür Vaktiyle uzun deniz yolculuklarına çıktıkları için aylarca taze sebze ve meyve yiyemeyen denizcilerin çoğu bu hastalığa tutulurdu
C vitamininin eksikliğinde diş etlerinde kanama ,eklemlerde şişlik ve ağrılar, yaralarda geç iyileşme görülür Bu belirtilerin sonucu skorbüt hastalığı ortaya çıkar Ayrıca dermansızlık, aylaklık, isteksizlik görülür
D VİTAMİNİ:
D vitamini alınmaması kemiklerde ağır biçim bozukluklarına, yol açan raşitizm hastalığına yol açar D vitaminini eksikliğinin erişkinlerdeki sonucu ise osteomalisi denilen kemik yumuşamasıdır En varlıklı olarak; balıkyağı, karaciğer, süt ve yumurta sarısında bulunur Aşırı alınması durumunda ise vücutta depolandığından zehirlenmeye yol açar
E VİTAMİNİ:
Yeterince E vitamini almayan kişilerde üreme organlarının gelişmemesinden doğacak kısırlık ve çeşitli kalp damar hastalıkları görülür
K VİTAMİNİ:
K vitamini öteki vitaminlerin hepsinden azıcık daha geç bir tarihte bulunmuştur Kanın pıhtılaşması için gereklidir Bağırsakların doğal konusu olan bakterilerle birleştiklerinden eksikliği o kadar yaygın değildir Yalnız yeni doğmuş bebeklerde ve uzun vakit antibiyotik tedavisi gördükleri için bağırsak bakterileri azalmış kişilerde bu vitaminin eksikliğine rastlanır *