Geçen yıl yalnızca 7 bin yolcunun kullandığı Zafer Havalimanı 2044 yılına kadar IC İçtaş tarafından işletilecek. Havalimanının performansı bu türlü devam ederse Hazine’den 208 milyon 131 bin 332 avro şirketin kasasına girecek. Artan kur nedeniyle 2020 yılında yaşanan 83,7 milyar liralık ziyan pandemi periyodunda halkın nefes almasını sağlardı. Her esnafa yaklaşık 840 bin TL yardım yapılabilir ya da aylarca ailelerin ekmek sarfiyatları karşılanabilirdi.
Türkiye’nin Kamu-Özel işbirliği finansman modeliyle yapılan birinci bölgesel havalimanı olan Zafer Havalimanı ülkede en az yolcunun kullandığı havalimanı. Kütahya, Afyon ve Uşak vilayetlerine hizmet vermek üzere yapılan Zafer Havalimanı Yap-İşlet-Devret, projelerinin en büyük çöküşlerinden bir tanesi. Havalimanı için verilen yolcu garantisi açıldığı günden bu yana bir sefer bile tutturulamadı. Havalimanıın garanti maliyetleri ise her yıl Hazine’ye yük olmaya devam ediyor.
2012 yılında açılan Zafer Havalimanı 29 yıl 11 aylığına IC İçtaş İnşaat tarafından işletiliyor.
Mutabakata nazaran havalimanından geçmeyen yolcu için 21 Mart 2044’e kadar şirkete devletin kasasından garanti bedeli ödenecek. AKP’ye yakınlığıyla bilinen IC İçtaş birebir vakitte İstanbul Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nü de işletiyor.
BirGün'de yer alan habere nazaran, yolcu garantileri tutmayan havalimanının 2020 yılında yanılgı hissesi yüzde 99. 2020 yılı için 1 milyon yolcu garantine karşılık havalimanını sadece 7 bin yolcu kullandı. Geçmeyen yolcunun garanti ödemesi ise 6 milyon 738 bin avro. Bu sayılarla rekorlar kitabına aday.
Havalimanının 8 yıllık karnesi ise çöküntünün fotoğrafını netleştirir nitelikte. 2012-2020 yılları ortasında 8 milyon 915 bin 411 yolcu garantisi verildi.
Havalimanını bu 8 yılda sırf 318 bin 935 yolcu kullandı. Kusur hissesi ise yüzde 97. Buna karşılık garanti ödemesi de 45 milyon 891 bin 152 Avro. Verilen Hazine garanti ödemeleriyle havalimanının nerdeyse maliyeti karşılanmış durumda.
Şayet yanılgı hissesi yüzde 97 civarında devam ederse olası yolcu sayısı 1 milyon 294 bin 915 olacak ve şirketin kasasına Hazine’den 208 milyon 131 bin 332 avro girecek. Şirketin karı ise yüzde 300 olacak.
Hazine garantili projelerin garantileri mutabakat gereği dolar cinsinden veriliyor. Pekala 2020 yılında dolar yükseldiği için artan garanti bedeli ne kadar?
Bu soru Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu’na, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda sorulmuş ve bakan Yap-İşlet-Devret projelerinde yalnızca dolar kuru yükseldiği için ortaya çıkan zararın 83,7 milyar lira olduğunu itiraf etmişti. Karaismailoğlu, kasım ayında kurulda 2019’da 750 milyar TL olan bütçe masraflarının 2020’de 920 milyar TL’ye nasıl ve neden çıktığını açıklarken şunları söylemişti; “KÖİ yatırımlarına harcanan döviz cinsinden meblağlar, değişen döviz kuruna nazaran revize edilmiştir. Güncellenmiş ve kur farkından artan fiyatın toplamı ise yaklaşık 83,7 milyar TL’dir”
Sıhhat Bakanlığı ve Karayolları bütçesinden ayrılan 83,7 milyar TL’lik bedel ne manaya geliyor?
503 adet: Bu parayla bugünlerde yurttaşların kuyruğa girdiği tanesi 2 lira olan ekmeklerden 110 milyar 682 milyon adet alınabiliyordu. Bu ekmekler 83 milyona eşit dağıtılsa herkese 503 adet ekmek düşüyordu.
4 bin 32 lira: Bu para 83 milyon şahsa eşit bölüştürülse herkese 1008 lira, her 4 kişilik aileye 4 bin 32 lira düşüyordu. Pandemi periyodunda bir nebze de yaralar sarılmış olurdu.
839 bin 456 TL: Bu para 2020’de iflas eden 99 bin 588 esnafa verilse her esnafa 839 bin 456 TL düşüyordu. Nefes almaları sağlanabilirdi.
16 milyon 720 bin: Bu parayla tanesi 5 bin lira olan tabletlerden, 16 milyon 720 bin öğrenciye birer tane dağıtılabilirdi.
334 milyon 400 bin: Bu parayla bir tanesi ortalama 250 TL olan 334 milyon 400 bin elektrik faturası ödenebiliyordu.