Yiyecek Allerjisi: Teşhis ve Tedavi
Allerjik hastalıklarda hastanın öyküsü çok önemlidir
Gelişmiş olan reaksiyonun gıda ile ilişkisini ortaya koyabilmek için hastanın ayrıntılı sorgulaması (anamnez, hikaye) yapılır Hangi yiyecek veya gıdalar şikayetlere neden oluyor, reaksiyonlar nasıl ortaya çıkıyor, kaç kere tekrarladı vs gibi sorularla, araştırma yapılacak gıdalar belirlenmeye çalışılır
sonra gıdalarla cilt testleri uygulanır
Bu tatbik çoğunlukla özel hazırlanmış yiyecek allerjenleri ile yapılır
Fakat ara sıra gıdanın doğal haliyle, yani taze yiyecek örnekleriyle de deneme yapılabilir
Bazı hastalıklarda (atopik dermatit) ve allerji ilaçlarının (antihistaminler) kesilemediği bazı durumlarda deri tetsleri uygulanamaz
Bu durumda gıda spesifik İg E tetkiki uygulamak gerekir
Ancak yumurta ve süt allerjileri hariç, bu deneme tekrar tekrar yararlı sonuçlar vermeyebilir
Diğer bir teşhis yöntemi eliminasyon (uzak durma) diyetleridir
Hastanın anamnezi ile saptama edilmiş olan mümkün sorumlu gıda ya da gıdalar diyetten çıkartılır ve şikayetlerin seyri takip edilir
Gıda allerjilerinde altın standart olarak kabul edilen teşhis yöntemi maruziyet testidir (oral challenge)
Bu test acele müdahale koşullarının sağlandığı ortamlarda (hastane) ve tecrübeli allerji uzmanları gözetiminde yapılabilir Teşhis değeri fazla yüksektir fakat test sırasında allerji gelişme riski vardır
GIDA ALLERJİLERİ NASIL ÇARE EDİLİR ?
Yiyecek allerjilerini ortadan kaldıracak bir tedavi yöntemi yoktur Tedavide gaye; allerji yapan gıdalardan ve benzer gıdalardan (çapraz reaksiyon yapanlar) uzak kalmaktır
Yiyecek allerjili hastalarda bir takım gıdaları yememeye yan olarak vitamin ve mineral eksiklikleri ve buna alt klinik tablolar oluşabilmektedir böylece vitamin ve mineral takviyesi önemlidir
Acele klinik tabloları erken önlemek için adrenalin (epinefrin) otomatik enjektörü portatif
Allerjik hastaların bir kısmı, özellikle süt ve yumurta allerjisinde, 34 yaşından daha sonra allerji yapan gıdaları tüketebilir ayla gelebilir
Gıda allerjisi gelişimini önleyebilmede en etkili yöntem bebeklerin birincil 6 ay mutlak anne sütü ile beslenmesi katı gıdaların olası olduğu kadar geç dönemde verilmesidir
Kaynak: Allerji ve İç Hastalıkları Uzmanı Doçent Dr A Zafer Çalışkaner *
Allerjik hastalıklarda hastanın öyküsü çok önemlidir
Gelişmiş olan reaksiyonun gıda ile ilişkisini ortaya koyabilmek için hastanın ayrıntılı sorgulaması (anamnez, hikaye) yapılır Hangi yiyecek veya gıdalar şikayetlere neden oluyor, reaksiyonlar nasıl ortaya çıkıyor, kaç kere tekrarladı vs gibi sorularla, araştırma yapılacak gıdalar belirlenmeye çalışılır
sonra gıdalarla cilt testleri uygulanır
Bu tatbik çoğunlukla özel hazırlanmış yiyecek allerjenleri ile yapılır
Fakat ara sıra gıdanın doğal haliyle, yani taze yiyecek örnekleriyle de deneme yapılabilir
Bazı hastalıklarda (atopik dermatit) ve allerji ilaçlarının (antihistaminler) kesilemediği bazı durumlarda deri tetsleri uygulanamaz
Bu durumda gıda spesifik İg E tetkiki uygulamak gerekir
Ancak yumurta ve süt allerjileri hariç, bu deneme tekrar tekrar yararlı sonuçlar vermeyebilir
Diğer bir teşhis yöntemi eliminasyon (uzak durma) diyetleridir
Hastanın anamnezi ile saptama edilmiş olan mümkün sorumlu gıda ya da gıdalar diyetten çıkartılır ve şikayetlerin seyri takip edilir
Gıda allerjilerinde altın standart olarak kabul edilen teşhis yöntemi maruziyet testidir (oral challenge)
Bu test acele müdahale koşullarının sağlandığı ortamlarda (hastane) ve tecrübeli allerji uzmanları gözetiminde yapılabilir Teşhis değeri fazla yüksektir fakat test sırasında allerji gelişme riski vardır
GIDA ALLERJİLERİ NASIL ÇARE EDİLİR ?
Yiyecek allerjilerini ortadan kaldıracak bir tedavi yöntemi yoktur Tedavide gaye; allerji yapan gıdalardan ve benzer gıdalardan (çapraz reaksiyon yapanlar) uzak kalmaktır
Yiyecek allerjili hastalarda bir takım gıdaları yememeye yan olarak vitamin ve mineral eksiklikleri ve buna alt klinik tablolar oluşabilmektedir böylece vitamin ve mineral takviyesi önemlidir
Acele klinik tabloları erken önlemek için adrenalin (epinefrin) otomatik enjektörü portatif
Allerjik hastaların bir kısmı, özellikle süt ve yumurta allerjisinde, 34 yaşından daha sonra allerji yapan gıdaları tüketebilir ayla gelebilir
Gıda allerjisi gelişimini önleyebilmede en etkili yöntem bebeklerin birincil 6 ay mutlak anne sütü ile beslenmesi katı gıdaların olası olduğu kadar geç dönemde verilmesidir
Kaynak: Allerji ve İç Hastalıkları Uzmanı Doçent Dr A Zafer Çalışkaner *