1138 Hz Aişe (radıyallahu anhâ) anlatıyor: Ey Allah'ın Resûlü, dedim, cihâdı amellerin en faziletlisi görüyoruz, biz de cihâd etmiyelim mi?Şu cevabı verdi:
Ama, cihâdın en efdal ve en güzeli haccı mebrürdur Sonra şehirde kalmaktırHz Aişe der oysa: Bunu işittikten sonra haccı hiç bırakmadım
Buhârî, Hacc 4, Cezâu'sSayd 26, Cihâd 1; Nesâî, Hacc 4, (5, 113) Sonradan şehirde kalmakcümlesi Buhârî'de yok)
1139 Sehl İbnu Sa'd (radıyallahu anh) anlatıyor: Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ancak: Telbiyede yer alan hiç bir Müslüman yoktur ki, onun sağında ve solunda yer alan taş, ağaç, sert toprak onunla birlikte telbiyede bulunmasın, bu iştirak (sağ ve solunu göstererek) şu ve şu istikâmette arzın son hududuna dek devam eder
Tirmizî, Hacc 14, (828)
1140 İbnu Abbâs (radıyallahu anh) anlatıyor: Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ki: Haccla umrenin arasını birleştirin Zîra bunlar günhı, tıpatıp körüğün demirdeki pislikleri temizlemesi gibi temizler
Nesâî, Menâsik 6, (5,115); İbnu Mâce, Menâsik 3, (2886)
1141 Ebu Hüreyre (radıyallahu anh) anlatıyor: Bir umre, öteki umreye arada işlenenler için kefarettir Haccı Mebrûr'un karşılığı cennetten diğer bir şey olamaz!
Buharî, Umre 1; Müslim, Hacc 437, (1349); Tirmizî,Hacc 90, (933); Nesâî, Menâsik 3, (5,112), 5, (5,115); İbnu Mâce, Menâsik 3, (2887); Muvatta, Hacc 65, (2, 346)
1142 İbnu Abbâs (radıyallahu anhümâ) anlatıyor: Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ama: Beyt'i (Kâbei Muazzama'yı) kim elli defa tavaf ederse, günahlarından çıkar ve tıpkı annesinden doğduğu gündeki gibi olur
Tirmizî, Hacc 41, (866) Buradaki tavaftan maksad, şavtlar olmayıp, elli bütün tavaftır
1143 Ümmü Seleme (radıyallahu anhâ) anlatıyor: Resûlullah (aleyhissalatu vesselâm) buyurdular ama: Kim, hacc ya da umre için Mescidi Aksa'dan Mescidi Haram'a (dek) ihrâma girerse, geçmiş ve gelecek tüm günahları affedilir veya cennet kendisine vâzcib olurRâvi, Resûlullah'ın hangisini dediği hususunda şekke düştü
Ebu Dâvud, Menâsik 9, (1741), İbnu Mâce, Menâsik 49, (30013002)
1144 İbnu Abbâs (radıyallahu anhümâ) anlatıyor: Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm), Ensâr'dan Ümmü Sinân adındaki bir kadına:
Bizimle haccetmekten seni ne alıkoydu?diye sordu Bayan:
Ebü fülânın (kocasını kasteder) yalnızca iki sulama devesi var Biriyle o ve oğlu haca gitti Öbürü (ile de ben kaldım) arâzimizi suluyor (um)dedi Bunun üzerine Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm):
Öyleyse Ramazan'da (yapacağın) umre, (kaçırdığın) bir haccın ya da benimle (yapmış olacağın) bir haccın kazasıdır Ramazan gelince umre yap Zîra Ramazan'daki bir umre hacca muâdil olur
Buhârî, Umre 4, Cezâu'sSayd 26; Müslim, Hacc 222; Nisâî, Sıyâm 6, (4,130)
1145 Ebu Bekr İbnu Abdirrahmân anlatıyor: Bir kadın Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm)'a gelerek:
Ben haccetmek için hazırlık yapmıştım Bana (bir mâni) ârız oldu ne yapayım?
Ramazan'da umre yap, zira o ayda umre tıpkı hacc gibidirbuyurdu
Muvatta, Hacc 66, (1, 347); Ebu Dâvud, Hacc 79, Tirmizî, Hacc 95, (939); Nesâî, Sıyâm 6, (4,130); İbnu Mâce, Hacc (Menâsik) 45, (29912995)
1146 Hz Aişe (radıyallahu anhâ) anlatıyor: Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular oysa: Hiç bir kul, kurban günü, Allah indinde kan akıtmaktan daha sevimli bir iş yapamaz Zîra, kesilen hayvan, kıyamet günü boynuzlarıyla, kıl1arıyla, sınnaklarıyla gelecektir Hayvanın kanı yere düşmezden önce Allah indinde yüce bir mevkiye ulaşır Pek ise, onu gönül hoşluğu ile ifâ edin
Tirmizî, Edâhî 1, (1493); İbnu Mâce, Edâhî 3, (3126) Rezîn şunu ek etmiştir: Kurban sahibine, hayvanın her bir tüyü için sevap vardır
1147 Ebu Bekri'sSıddîk (radıyallahu anh) anlatıyor: Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm)'a: Hangi hacc daha efdaldir?diye sorulmuştu
Yüksek sesle telbiye getirilip, kurban kesilerek yapılan hacc!diye yanıt verdi
Tirmizî, Hacc 14, (827), Tefsir, Âli İmrân (3001)
1148 Ebu Hüreyre (radıyallahu anh) anlatıyor: Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ki: Küçüğün, büyüğün, zyıfın, kadının cihadı hacc ve umredir
Nesâî, Hacc 4, (5,114); İbnu Mâce, Menâsik 8, (2902)
HACCIN VÜCÛBU
1149 Ebu Hüreyre hazretleri (radıyallahu anh) anlatıyor: Bir gün Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) bize şöyle hitab etti:
Ey ahali, size hacc farz kılınmıştır Şu halde haccı edâ edin!
Cemaatte bulunan bir adam:
Her yıl mi, Ey Allah'ın Resûlü?diye sordu Resûlullah (aleyhissalatu vesselâm) yanıt vermedi Adam sorusunu üç defa bitmiş etti Bunun üzerine:
Ben sizi bıraktıkça siz de beni bırakın (oysa ki sükût ettim, niye sormada ısrar ediyorsunuz?) Ola Ki (sorunuza) Evet!deseydim, her sene haccetmek vacib oluverirdi ve buna şiddet yetiremezdiniz Şunu bilin ama, sizden öncekileri helak eden şey, çok sual sormaları ve peygamberleri hakkında ihtilaflarıdır Size bir meslek emrettiğim süre, bunu gücünüz yettiğince Îfa edin, bir yasaklamada bulunduğum süre de ondan kaçının (bu emir ve yasakla ilgili olarak aklınıza gelen her şeyi sormaya kalkmayın!)
Buhârî,İtisam 4; Müslim, Hacc 412, (1337), Fedâil 130, (1337); Nesâî, Hacc 1, (5,110111)
1150 Hz Ali (radıyallahu anh) anlatıyor: Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) efendimiz şöyle buyurdular:
Kim kendisini Beytullahi'1haram'a ulaştıracak kadar azık ve bineğe sahip olduğu halde haccetmemişse onun Yahudi ya da Hıristiyan olarak ölmesi aralarında ayrım yoktur Zîra, Cenabı Hakk şöyle buyurmuştur: Oraya yol bulabilen insana, Allah için Kâbe'yi haccetmesi gerekir(Âli İmrân 97)
Tirmizî, Hacc 3, (812)
1151 İbrzu Abbas (radıyallahu anhümâ) hazretleri anlatıyor: Akra' İbnu'1Hâbis (radıyallahu anh), Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm)'a:
Hacc her yıl midir, ömürde bir defa midir?diye sordu Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm):
Bir keredir, pozitif yapan nafile olarak yapmış olur!diye yanıt verdi
Ebu Dâvud, Hacc 1, (1721); Nesâî, Hacc 1, (5,111); İbnu Mâce, Menâsik 2, (2886)
1152 Tekrar İbnu Abbas (radıyallahu anhümâ) Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm)'ın şöyle dediğini söylenti etmiştir: İslâm'da hacc yapmamak (saruret) yoktur
Ebu Dâvud, Hacc 3, (1729)
1153 Yeniden İbnu Abbas (radıyallahu anhümâ), Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm)'ın şu sözünü söylenti etmiştir: Hacc yerine getirmek isteyen acele davransın
Ebu Dâvud, Menâsik 6, (1732)
1154 Hz Câbir (radıyallahu anh) anlatıyor: Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm)'dan: Umre vacib midir?diye sorulmuştu, şu cevabı verdi:
Hayır! Fakat, umre yapmanız faziletli bir ameldir
Tirmizî, Hacc 88 (931)
1155 İbnu Abbas (radıyallahu anhümâ)'ın: Umre vacibtirdediği söylenti olunmuştur
Tirmizî, Hacc 88, (931)
1156 Yukarıdaki rivayetin bir sözde İbnu Mes'ud'dan vapılmıştır İbnu Mes'ud (radıyallahu anh) hazretleri Şöyle kıraat ederdi: ve derdi oysa: Eğer günah olmasaydı Resûlullah (aleyhissalâtu vesselàm)'dan bu mevzuda hiç bir şey işitmemiş olmama karşın umre vaciptir derdim
Rezîn ilavesi *
Ama, cihâdın en efdal ve en güzeli haccı mebrürdur Sonra şehirde kalmaktırHz Aişe der oysa: Bunu işittikten sonra haccı hiç bırakmadım
Buhârî, Hacc 4, Cezâu'sSayd 26, Cihâd 1; Nesâî, Hacc 4, (5, 113) Sonradan şehirde kalmakcümlesi Buhârî'de yok)
1139 Sehl İbnu Sa'd (radıyallahu anh) anlatıyor: Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ancak: Telbiyede yer alan hiç bir Müslüman yoktur ki, onun sağında ve solunda yer alan taş, ağaç, sert toprak onunla birlikte telbiyede bulunmasın, bu iştirak (sağ ve solunu göstererek) şu ve şu istikâmette arzın son hududuna dek devam eder
Tirmizî, Hacc 14, (828)
1140 İbnu Abbâs (radıyallahu anh) anlatıyor: Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ki: Haccla umrenin arasını birleştirin Zîra bunlar günhı, tıpatıp körüğün demirdeki pislikleri temizlemesi gibi temizler
Nesâî, Menâsik 6, (5,115); İbnu Mâce, Menâsik 3, (2886)
1141 Ebu Hüreyre (radıyallahu anh) anlatıyor: Bir umre, öteki umreye arada işlenenler için kefarettir Haccı Mebrûr'un karşılığı cennetten diğer bir şey olamaz!
Buharî, Umre 1; Müslim, Hacc 437, (1349); Tirmizî,Hacc 90, (933); Nesâî, Menâsik 3, (5,112), 5, (5,115); İbnu Mâce, Menâsik 3, (2887); Muvatta, Hacc 65, (2, 346)
1142 İbnu Abbâs (radıyallahu anhümâ) anlatıyor: Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ama: Beyt'i (Kâbei Muazzama'yı) kim elli defa tavaf ederse, günahlarından çıkar ve tıpkı annesinden doğduğu gündeki gibi olur
Tirmizî, Hacc 41, (866) Buradaki tavaftan maksad, şavtlar olmayıp, elli bütün tavaftır
1143 Ümmü Seleme (radıyallahu anhâ) anlatıyor: Resûlullah (aleyhissalatu vesselâm) buyurdular ama: Kim, hacc ya da umre için Mescidi Aksa'dan Mescidi Haram'a (dek) ihrâma girerse, geçmiş ve gelecek tüm günahları affedilir veya cennet kendisine vâzcib olurRâvi, Resûlullah'ın hangisini dediği hususunda şekke düştü
Ebu Dâvud, Menâsik 9, (1741), İbnu Mâce, Menâsik 49, (30013002)
1144 İbnu Abbâs (radıyallahu anhümâ) anlatıyor: Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm), Ensâr'dan Ümmü Sinân adındaki bir kadına:
Bizimle haccetmekten seni ne alıkoydu?diye sordu Bayan:
Ebü fülânın (kocasını kasteder) yalnızca iki sulama devesi var Biriyle o ve oğlu haca gitti Öbürü (ile de ben kaldım) arâzimizi suluyor (um)dedi Bunun üzerine Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm):
Öyleyse Ramazan'da (yapacağın) umre, (kaçırdığın) bir haccın ya da benimle (yapmış olacağın) bir haccın kazasıdır Ramazan gelince umre yap Zîra Ramazan'daki bir umre hacca muâdil olur
Buhârî, Umre 4, Cezâu'sSayd 26; Müslim, Hacc 222; Nisâî, Sıyâm 6, (4,130)
1145 Ebu Bekr İbnu Abdirrahmân anlatıyor: Bir kadın Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm)'a gelerek:
Ben haccetmek için hazırlık yapmıştım Bana (bir mâni) ârız oldu ne yapayım?
Ramazan'da umre yap, zira o ayda umre tıpkı hacc gibidirbuyurdu
Muvatta, Hacc 66, (1, 347); Ebu Dâvud, Hacc 79, Tirmizî, Hacc 95, (939); Nesâî, Sıyâm 6, (4,130); İbnu Mâce, Hacc (Menâsik) 45, (29912995)
1146 Hz Aişe (radıyallahu anhâ) anlatıyor: Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular oysa: Hiç bir kul, kurban günü, Allah indinde kan akıtmaktan daha sevimli bir iş yapamaz Zîra, kesilen hayvan, kıyamet günü boynuzlarıyla, kıl1arıyla, sınnaklarıyla gelecektir Hayvanın kanı yere düşmezden önce Allah indinde yüce bir mevkiye ulaşır Pek ise, onu gönül hoşluğu ile ifâ edin
Tirmizî, Edâhî 1, (1493); İbnu Mâce, Edâhî 3, (3126) Rezîn şunu ek etmiştir: Kurban sahibine, hayvanın her bir tüyü için sevap vardır
1147 Ebu Bekri'sSıddîk (radıyallahu anh) anlatıyor: Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm)'a: Hangi hacc daha efdaldir?diye sorulmuştu
Yüksek sesle telbiye getirilip, kurban kesilerek yapılan hacc!diye yanıt verdi
Tirmizî, Hacc 14, (827), Tefsir, Âli İmrân (3001)
1148 Ebu Hüreyre (radıyallahu anh) anlatıyor: Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ki: Küçüğün, büyüğün, zyıfın, kadının cihadı hacc ve umredir
Nesâî, Hacc 4, (5,114); İbnu Mâce, Menâsik 8, (2902)
HACCIN VÜCÛBU
1149 Ebu Hüreyre hazretleri (radıyallahu anh) anlatıyor: Bir gün Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) bize şöyle hitab etti:
Ey ahali, size hacc farz kılınmıştır Şu halde haccı edâ edin!
Cemaatte bulunan bir adam:
Her yıl mi, Ey Allah'ın Resûlü?diye sordu Resûlullah (aleyhissalatu vesselâm) yanıt vermedi Adam sorusunu üç defa bitmiş etti Bunun üzerine:
Ben sizi bıraktıkça siz de beni bırakın (oysa ki sükût ettim, niye sormada ısrar ediyorsunuz?) Ola Ki (sorunuza) Evet!deseydim, her sene haccetmek vacib oluverirdi ve buna şiddet yetiremezdiniz Şunu bilin ama, sizden öncekileri helak eden şey, çok sual sormaları ve peygamberleri hakkında ihtilaflarıdır Size bir meslek emrettiğim süre, bunu gücünüz yettiğince Îfa edin, bir yasaklamada bulunduğum süre de ondan kaçının (bu emir ve yasakla ilgili olarak aklınıza gelen her şeyi sormaya kalkmayın!)
Buhârî,İtisam 4; Müslim, Hacc 412, (1337), Fedâil 130, (1337); Nesâî, Hacc 1, (5,110111)
1150 Hz Ali (radıyallahu anh) anlatıyor: Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) efendimiz şöyle buyurdular:
Kim kendisini Beytullahi'1haram'a ulaştıracak kadar azık ve bineğe sahip olduğu halde haccetmemişse onun Yahudi ya da Hıristiyan olarak ölmesi aralarında ayrım yoktur Zîra, Cenabı Hakk şöyle buyurmuştur: Oraya yol bulabilen insana, Allah için Kâbe'yi haccetmesi gerekir(Âli İmrân 97)
Tirmizî, Hacc 3, (812)
1151 İbrzu Abbas (radıyallahu anhümâ) hazretleri anlatıyor: Akra' İbnu'1Hâbis (radıyallahu anh), Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm)'a:
Hacc her yıl midir, ömürde bir defa midir?diye sordu Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm):
Bir keredir, pozitif yapan nafile olarak yapmış olur!diye yanıt verdi
Ebu Dâvud, Hacc 1, (1721); Nesâî, Hacc 1, (5,111); İbnu Mâce, Menâsik 2, (2886)
1152 Tekrar İbnu Abbas (radıyallahu anhümâ) Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm)'ın şöyle dediğini söylenti etmiştir: İslâm'da hacc yapmamak (saruret) yoktur
Ebu Dâvud, Hacc 3, (1729)
1153 Yeniden İbnu Abbas (radıyallahu anhümâ), Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm)'ın şu sözünü söylenti etmiştir: Hacc yerine getirmek isteyen acele davransın
Ebu Dâvud, Menâsik 6, (1732)
1154 Hz Câbir (radıyallahu anh) anlatıyor: Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm)'dan: Umre vacib midir?diye sorulmuştu, şu cevabı verdi:
Hayır! Fakat, umre yapmanız faziletli bir ameldir
Tirmizî, Hacc 88 (931)
1155 İbnu Abbas (radıyallahu anhümâ)'ın: Umre vacibtirdediği söylenti olunmuştur
Tirmizî, Hacc 88, (931)
1156 Yukarıdaki rivayetin bir sözde İbnu Mes'ud'dan vapılmıştır İbnu Mes'ud (radıyallahu anh) hazretleri Şöyle kıraat ederdi: ve derdi oysa: Eğer günah olmasaydı Resûlullah (aleyhissalâtu vesselàm)'dan bu mevzuda hiç bir şey işitmemiş olmama karşın umre vaciptir derdim
Rezîn ilavesi *